Κάρολος Κρουμπάχερ

Διαπρεπής Γερμανός Βυζαντινολόγος και ελληνιστής. Γεννήθηκε το 23 Σεπτέμβρη 1856 και πέθανε στις 12 Δεκέμβρη 1909. Συμμετείχε στο γλωσσικό μας ζήτημα, με το έργο του έδωσε επιχειρήματα στους δημοτικιστές.

Ιδρυτής της βυζαντινολογίας, καθηγητής της Βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Μονάχου.  Ήταν ο βαθύτερος γνώστης της μεσαιωνικής μας λογοτεχνίας και βοήθησε όσο λίγοι για να μάθουν και να αγαπήσουν στη Δύση τις νεοελληνικές σπουδές. Στην Ελλάδα τον έμαθαν όταν βγήκε το βιβλίο του για το γλωσσικό ζήτημα — «Το πρόβλημα της νεοελληνικής γραφόμενης» (1903) και δόθηκε στους καθαρευουσιάνους η ευκαιρία να τον χαρακτηρίσουν αδαή, ανθέλληνα και όργανο των Ρώσων.  Το βιβλίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Γ. Χατζηδάκι και  βγήκε στη σειρά της βιβλιοθήκης Μαρασλή το 1905, επισυνάπτοντας τη δική του απάντηση, που είναι μοναδική στα επιστημονικά χρονικά μας για την εριστικότητά της και τη σοφιστεία της. Χαρακτηριστικό της απήχησης της μετάφρασης είναι αυτό που μαρτυρά ο Κ. Βάρναλης για τον Δ. Γληνό: «Ο Γληνός δεν έκρυβε τον ενθουσιασμό του στα προπύλαια του Πανεπιστημίου για την σοφήν υπεράσπιση της δημοτικής από το Βαυαρό βυζαντινολόγο και για τη σοφιστική και καθαρά εριστική απάντηση του αντιδραστικού καθηγητή μας της Γλωσσολογίας».

Επίσης ο Γ. Σωτηριάδης μετάφρασε την «Ιστορία της Βυζαντινής Λογοτεχνίας» του Κρουμπάχερ κι αυτό θεωρήθηκε από τους γλωσσαμύντορες σα μια πρόκληση εναντίον του ακαδημαϊκού κλασικισμού και σα μια ενίσχυση του αγώνα των χυδαϊστών, όπως αποκαλούσαν τους δημοτικιστές.

Ο Κρουμπάχερ ήταν ο πρώτος που ανέσυρε από την αφάνεια τον Ν. Κονεμένο, τοποθετώντας τον ανάμεσα στις μεγάλες μορφές της γλωσσικής αναγέννησης (υποστήριξε τη χρήση της καθομιλουμένης γλώσσας, της λεγόμενης κοινής, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη λογοτεχνία και την επιστήμη, «Το ζήτημα της γλώσσας 1873», «Και πάλε περί της γλώσσας 1875»). Από τον Κρουμπάχερ έμαθε για τον Κονεμένο ο Ψυχάρης και από εκεί σιγά-σιγά άρχισαν, ειδικά μετά το θάνατό του, να γράφουν ο Παλαμάς στο «Νουμά» (1907) και άλλοι.

  Ηρακλής Κακαβάνης