«Κανονικότητα» η ... απόγνωση

Εργασιακή εξουθένωση, ωράρια - λάστιχο, απόγνωση για το αύριο, «σιγουριά» ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν ακόμα περισσότερο και παραίτηση. Κι όλα αυτά με μισθούς - ψίχουλα, που αναγκάζουν χιλιάδες εργαζόμενους να βγουν «στη γύρα» για νέες δουλειές. Τέτοια είναι τα ευρήματα που καταγράφει διεθνής έρευνα του επιχειρηματικού ομίλου ADECCO, στην οποία αποτυπώνεται και η θέση των εργαζομένων στη χώρα μας, ακολουθώντας αυτές τις γενικές τάσεις.

Τα «καλά και συμφέροντα» λοιπόν που προσφέρει ο καπιταλισμός των «κινήτρων» και των «μεγάλων ευκαιριών» μεταφράζονται ως εξής σε διεθνές επίπεδο:

-- Το 61% των εργαζομένων ανησυχούν ότι ο μισθός τους δεν είναι αρκετός για το αυξημένο κόστος ζωής, στοιχείο που κάνει πιθανό για τους περισσότερους από τους μισούς εργαζόμενους (51%) να αναζητήσουν και δεύτερη δουλειά για να τα βγάλουν πέρα.

-- Το 27% σχεδιάζουν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους μέσα στους επόμενους μήνες, κι απ' αυτούς το 45% ήδη αναζητούν νέα εργασία!

-- Το 47% των εργαζομένων που γεννήθηκαν λίγο πριν και λίγο μετά το 2000 («Γενιά Ζ») εργάζονται «ευέλικτα» (4ήμερη εργασία).

Αυτό που τώρα ανησυχεί τους επιχειρηματικούς ομίλους είναι ένα ακόμα κύμα φυγής εργαζομένων και παραιτήσεων. Γι' αυτό η έρευνα «συνιστά» στις εταιρείες να «διαχειριστούν τις οικονομικές ανησυχίες» του προσωπικού τους, με τρόπο βέβαια που δεν θα πλήττει την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητά τους.

* * *

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση των εργαζομένων στη χώρα μας, ξεχωρίζει η χειροτέρευση της ψυχικής υγείας, με το 37% να απαντά ότι αυτή έχει επιδεινωθεί τον τελευταίο χρόνο. Το γιατί συμβαίνει αυτό εξηγείται με το στοιχείο που δείχνει ότι το 71% των εργαζομένων σε ομάδα χωρών όπου η έρευνα εντάσσει και την Ελλάδα (μαζί με Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβενία και Τουρκία) θεωρούν ότι ο μισθός δεν φτάνει για να αντισταθμίσει τον υψηλό πληθωρισμό. Οι εργαζόμενοι που σκέφτονται να παραιτηθούν ανεβαίνουν εδώ στο 31%, με τους μισούς να δηλώνουν ότι έχουν βιώσει «εργασιακή εξουθένωση», το γνωστό ως «burn out».

Η ζοφερή πραγματικότητα που αποτυπώνεται σε τέτοιες έρευνες από τη μία κατεδαφίζει κάθε επιχείρημα που παρουσιάζει την Ελλάδα σαν κάποια «εξαίρεση» από τη λεγόμενη «κανονικότητα» στην ΕΕ και στις άλλες καπιταλιστικές χώρες. Και από την άλλη δίνει απάντηση σε όσους συνιστούν στους εργαζόμενους να κάνουν κι άλλη «υπομονή» για «καλύτερες μέρες», να «σφίξουν κι άλλο το ζωνάρι», όσο περιμένουν τον επόμενο «σωτήρα».

Αλήθεια, πόση υπομονή ακόμα να κάνουν οι 7 στους 10 που βλέπουν ότι χρειάζονται άλλον έναν μισθό, όχι για να απολαύσουν «ζωή χαρισάμενη» αλλά για να καλύψουν βασικές ανάγκες; Οι επιχειρηματικοί όμιλοι όμως δεν κάνουν κάτι «εκτός πλαισίου». Τη μιζέρια που βιώνει η πλειοψηφία των εργαζομένων δεν την φέρνει κάποια «παρέκκλιση» από μια κατά τ' άλλα «κανονικότητα», αλλά η ίδια η «κανονική λειτουργία» του συστήματος, που «τρέφεται» από τους όλο και πιο φτηνούς και «ευέλικτους» εργαζόμενους.

* * *

Η συντριπτική πλειοψηφία της εργατικής τάξης στη χώρα μας δεν τα βγάζει πέρα με τον μισθό της ακριβώς επειδή υλοποιείται από όλες τις κυβερνήσεις η στρατηγική που διασφαλίζει την αύξηση της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Επειδή υλοποιούνται αυτοί οι νόμοι της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ για τη συγκράτηση των μισθών μέσα από την προσαρμογή του «κατώτατου μισθού» με βάση τις αντοχές της ανταγωνιστικότητας, τελικά «προσαρμόζονται» όλα τα μεροκάματα προς τα κάτω.

Η ίδια στρατηγική έχει οδηγήσει τη συντριπτική πλειοψηφία των συμβάσεων να είναι πια μερικής απασχόλησης, να ανακυκλώνονται κάθε χρόνο τόσες θέσεις εργασίας όσοι είναι συνολικά οι μισθωτοί στη χώρα μας, αφού οι απολύσεις «απελευθερώνονται» όλο και περισσότερο.

Από αυτήν τη βαρβαρότητα, βέβαια, δεν υπάρχουν μόνο «χαμένοι», όπως είναι η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, που βλέπει ξανά ότι «πεινάνε και όσοι εργάζονται». Υπάρχουν και οι μεγάλοι κερδισμένοι. Και εδώ είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία της τεράστιας αύξησης των κερδών που παρουσιάζουν οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο επιχειρήσεις, τα οποία σπάνε ρεκόρ δεκαετιών, με πρωταγωνιστές τους ομίλους σε Τουρισμό, Ενέργεια, Τράπεζες, Τρόφιμα κ.α. Εδώ είναι τα στοιχεία που δείχνουν ρυθμούς ανάπτυξης «πάνω από τις προσδοκίες» για φέτος, που μετράνε τις «υπεραποδόσεις» των εσόδων από το στράγγισμα των μεροκαματιάρηδων.

* * *

Ταυτόχρονα αποκαλύπτεται και ότι αυτό το χάλι δεν παίρνει από «μερεμέτια», ότι το μόνο που μπορεί να «καταφέρει» είναι να μεγαλώνει διαρκώς την απόσταση ανάμεσα σε όσα οι εργαζόμενοι δημιουργούν με τον μόχθο τους και σε όσα τελικά απολαμβάνουν εν έτει 2022. Γι' αυτό και το μόνο που μπορεί να βάλει τέλος σε αυτήν την αθλιότητα είναι η ίδια η οργανωμένη εργατική τάξη, που μέσα από τον καθημερινό αγώνα, παίρνοντας κουράγιο από μικρές και μεγάλες μάχες, συγκεντρώνει όλο και περισσότερες δυνάμεις για να περάσει στην αντεπίθεση, να ξεμπερδεύει με ένα σύστημα που τσακίζει κάθε της ανάγκη.