Ολα ήταν αληθινά

Περίμενα στο σαλόνι της υποδοχής, στα γραφεία του ΚΚΕ, να με καλέσουν για να συναντήσω τον Γενικό Γραμματέα, Δημήτρη Κουτσούμπα. Ήταν στις 28 Σεπτέμβρη, το απόγευμα, επέτειος του θανάτου της μεγάλης μορφής των γραμμάτων μας, Έλλης Αλεξίου. Θα δώριζα στο ΚΚΕ ηχογραφημένες κασέτες με συνομιλίες μας, καθώς κι ένα θεατρικό κείμενο, αφιερωμένο στην περίοδο του επαναπατρισμού της στην Ελλάδα.

Έφτασα νωρίτερα. Μάλλον, όχι τυχαία. Ο τεράστιος χώρος της υποδοχής στολισμένος από έργα φυλακισμένων και εξόριστων. Οι προθήκες ήταν μια αποκάλυψη. Μέσα τους βλέπεις με ποιον τρόπο οι ήρωές μας αποτύπωναν τη δυστυχία τους, σε έργα τέχνης. Την απομόνωση των φυλακών και της εξορίας, την έκαναν καλλιτεχνήματα με ευτελή υλικά, σπιρτόκουτα, χαρτιά, καλάμια. Έδιναν πινελιές ανθρωπιάς με μια ζωγραφιά, μια χειροτεχνία, αλλά και πώς το ευρηματικό τους μυαλό δημιουργούσε κρύπτες στα παπούτσια για να μεταφέρουν παράνομα σημειώματα.

Κοίταζα ερευνητικά και με δέος τα εκθέματα. Έτσι όπως έπεφτε πάνω τους το φως του ήλιου από τα τζάμια, έβλεπες να ξεχύνεται από παντού ο ηρωισμός τους. Πώς τον φόβο του θανάτου τον έκαναν τέχνη, ελπίδα, όνειρα.

Θεώρησα μεγάλη στιγμή όταν ακούμπησα τα χέρια μου σ’ ένα αντικείμενο που μου θύμισε τον παππού μου. Πέτρος Λιλιακίδης (Λελάκης). Από το 1947 έως το 1958 υπήρξε πολιτικός κρατούμενος επειδή ήταν κομμουνιστής. Όταν πήγε η μητέρα μου να παραλάβει τη σωρό του, της έδωσαν οι φύλακες λίγα ρούχα κι ένα ξύλινο κουτί, φτιαγμένο από σπίρτα. Ένα αριστούργημα που είχε γράψει πάνω τ’ όνομά της, Ερασμία. Ένα μικρό θησαυροφυλάκιο μνήμης και αγώνων γεμάτο από γράμματα, φωτογραφίες, κάρτες, διακοσμητικά από πολύτιμες χάντρες φτιαγμένα από τα χέρια του. Αυτό το κουτί κουβαλάει την ιστορία ενός αιώνα.

Οι αφηγήσεις της μητέρας μου και των φίλων του, περιέγραφαν έναν άνθρωπο ευφυέστατο, όμορφο και με πολύ χιούμορ. Όταν για πρώτη φορά τον είδα νεκρό στα τέσσερά μου χρόνια μου, του άνοιγα τα μάτια φωνάζοντας: «Ξύπνα παππού, κοιμάσαι πολλές ώρες. Γιατί δεν μιλάς»;

Ίσως αυτό το απόγευμα, περιμένοντας για την δωρεά και θαυμάζοντας τις προθήκες, συνομίλησα μαζί του. Ίσως, αυτό το υπέροχο κουτί που έχει πάνω χαραγμένο το όνομα «Ερασμία», την ιδεολογία του, την ψυχή του, έχει θέση σε μια προθήκη του ΚΚΕ.

Κάθισα στον καναπέ με περισυλλογή και ένιωσα να μοσχοβολάει άρωμα τριαντάφυλλου. Ένα μικρό βαζάκι πάνω στο τραπέζι είχε τρία τριαντάφυλλα και τρεις μαργαρίτες μέσα σε λίγο νερό. Ήταν αληθινά. Όπως τίποτα δεν ήταν ψεύτικο, ούτε τυχαίο εκείνο το απόγευμα.

*η Ευα Νικολαΐδου είναι δημοσιογράφος - συγγραφέας