Χαπακωμένες Ανασκοπήσεις

Ποιος τολμάει φέτος να τηρήσει το εν πολλοίς εμπορευματοποιημένο έθιμο της ετήσιας ανασκόπησης των μεγάλων γεγονότων; Κανείς. Οποια απόπειρα κι αν γίνει, μοιάζει να εγκλωβίζεται κάπου ανάμεσα στο έμφραγμα των διόδων ροής φυσικού αερίου - πετρελαίου και τις τρύπες στο καλάθι της νοικοκυράς, πασπαλισμένα και τα δυο με άχνη ζάχαρη που εμπεριέχει τουλάχιστον στρυχνίνη, ή μπερδεύεται με φονικές χιονονιφάδες και το ξεπάγιασμα των ταπεινών ανθρώπων όπου Γης, εκτός φάτνης. Με τα νικολοβάρβαρα πίσω μας και τον προϋπολογισμό συν τα Χριστούγεννα μπροστά, κάθε απόπειρα ανασκόπησης του 2022 σκοντάφτει στην άρνηση να δούμε τα αποκαλυπτικά σημάδια, που θέλουν τη χρονιά αυτή να μοιάζει καθ' όλα στη «χρονιά που άρχισε ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος».

Ενας πόλεμος που δεν μοιάζει μεγάλος, αλλά είναι. Και μεγάλος κι έχει τις ρίζες του στον Δεύτερο, που κι αυτός με τη σειρά του τις είχε στον Πρώτο Παγκόσμιο. Η αλυσίδα του απόλυτου κακού, που είναι ο γενικευμένος πόλεμος, περιτύλιξε το '22, και στο πεδίο των μαχών και στη σάρκα των κοινωνιών και στην καθημερινή ζωή των πολιτών όπου Γης, ασφυκτικά, και στα όρια της απελπισίας. Τα θηριώδη καπιταλιστικά κέντρα αποφάσεων, για την ώρα κερδίζουν το παιχνίδι της χειραγώγησης των μαζών, πουλώντας παραμύθια και άγνοια σε ενιαία συσκευασία. Τη θέση των μάγων την έχουν πάρει οι κερδοσκόποι, οι έμποροι όπλων, οι ενεργειακοί κολοσσοί, οι πειρατές του εφοπλισμού, οι χρηματιστές του οπορτουνισμού και οι κάθε λογής μισθοφόροι. Το άστρο της Βηθλεέμ, σε μια έκρηξη άθλιας προπαγάνδας, διασπάστηκε σε μύριες όσες βόμβες, ρουκέτες και δολοφονικά drones. Βλέπεις τον κωμικό - μαριονέτα εξώφυλλο στο Time, ως «τον πιο επιδραστικό άνθρωπο στον πλανήτη», και περιμένεις στο επόμενο τεύχος να δεις μα το Ρώσο, μα τον Κινέζο αυτοκράτορα να παρουσιάζονται ως σατανάδες. Κι η συζήτηση για τον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο λες και γίνεται μόνον από οικονομικούς αναλυτές, πρεζόνια που χαπακώθηκαν σ' αλεξίσφαιρα γραφεία, και την είδαν μέσα στις παραισθήσεις τους σαν Ιωάννηδες στην Πάτμο, που γράφουν ημερήσιες Αποκαλύψεις στον υπολογιστή.

Οι βασικές αλήθειες για τον πόλεμο που άρχισε στην Ουκρανία είναι πικρές και δυσβάσταχτες. Καταρχήν είναι ο πρώτος τέτοιου μεγέθους πόλεμος, που γίνεται κυριολεκτικά διά αντιπροσώπων. Δεν μπορεί να μην είναι παγκόσμιος αφού, παρόλο που ομολογημένα εμφανίζεται να διεξάγεται μεταξύ Δύσης και Ανατολής (όροι πολύ βολικά ασαφείς και αποϊδεολογικοποιημένοι), έχει επίπτωση ήδη ζοφερή σε καθέναν κάτοικο του πλανήτη Γη. Εξαιτίας του, αλλού πεινάνε, αλλού διψάνε, αλλού πεθαίνουν από έλλειψη φαρμάκων, αλλού κυνηγημένοι από τα στοιχειά της φύσης αβοήθητοι, και στις ρωσοουκρανικές πύλες της κολάσεως με το νατοϊκό πολυκέφαλο σκύλο Κέρβερο βομβαρδισμένοι και θαμμένοι σε απέραντους σιτοβολώνες - νεκροταφεία. Κι ύστερα ήρθε κι ένας «αξιωματούχος» να λέει στο Κίεβο θα φτάσουμε ως τη Σιβηρία, κι ένας άλλος Βλαδίμηρος που διατυμπανίζει ότι θα την υπερασπιστεί μ' όλα τα μέσα κι ας είναι και πυρηνικά... Τι να σου κάνουνε οι ανασκοπήσεις τις φετινές φονογιορτές, όταν στη χώρα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, ξεχύνονται στους δρόμους χιλιάδες Γιαπωνέζοι, ντυμένοι Αη Βασίληδες, μέρος του δυτικού πολιτισμού, όταν τα σακούλια με τα δώρα των κραταιών κρατών γεμίζουν με στρατιωτικούς προϋπολογισμούς δισεκατομμυρίων δαπανών για το επερχόμενο 2023. Το λιγότερο που θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς λογικά, επιστημονικά, αναλυτικά και συνθετικά, για τη χρονιά που κλείνει με φόβο, βάσανα και ψαλιδισμένες ελπίδες, είναι ότι φέτος άρχισε και η προετοιμασία και οι πρώτες μάχες του τρίτου μεγάλου πολέμου, χωρίς κανείς μα κανείς να μπορεί πια να προβλέψει, ούτε πώς ούτε πότε θα τελειώσει.

Οι γιορτές, τα πανηγύρια έχουν αξία και χαρά ακριβώς επειδή είναι συνάξεις των ανθρώπων. Είναι οι ώρες που ακόμα και στους πιο σκοτεινούς καιρούς, όπως είναι ο πόλεμος, ή ακόμα κι ο φόβος ότι έρχεται, που οι άνθρωποι το παλεύουν ο καθένας μόνος του κι όλοι μαζί, να μοιραστούν ένα φαΐ κι ένα πιοτί, με την καρδιά πιο ανοιχτή απ' ό,τι σε αρρώστια ή κηδεία. Πλούσια ή φτωχά, τα συναπαντήματα των ημερών είναι, κι ας με πείτε αθεράπευτα αισιόδοξη, μια ευκαιρία να απαντήσουμε στην προαποφασισμένη χάραξη της πορείας μας προς τον πολεμικό όλεθρο. Να αντισταθούμε στη χειραγώγηση. Σ' αυτές τις μαζώξεις μπορεί να καλλιεργηθεί η χαρά της ζωής κι η προκοπή του ανθρώπου ως βαθιά κοινωνική υποχρέωση κι ως υπεροχή μιας ιδεολογίας που θέλει τον άνθρωπο, όχι απλώς να επιθυμεί να γιορτάζει, αλλά και να το μπορεί. Είναι παράξενο και δύσκολο αλλά ουσιαστικό, θαρρώ, να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είναι πιο εύκολο να σταθείς στο μπόι των ανθρώπων στη χαρά τους απ' ό,τι στη λύπη τους. Το αντίθετο μάλιστα. Γιατί μπορεί να είσαι φιλάνθρωπος άμα λυπάσαι τον άλλον που δυστυχεί, αλλά είσαι απλώς ωραίος ως άνθρωπος άμα μπορείς να χαρείς με τη χαρά του.

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ