Το «Top – 10» των αντιλαϊκών νομοσχεδίων της κυβέρνησης το 2022

Αν υπάρχει κάτι για το οποίο συχνά επαίρεται κυβέρνηση είναι για την μεγάλη της παραγωγικότητα σε νομοθετικό έργο. Πρόκειται για κάτι που επιβεβαιώνουν οι αριθμοί. Σύμφωνα με την δική της αποτίμηση, έχει ψηφίσει από το 2019 έως σήμερα 398 νομοσχέδια, που αναλύονται σε 387 νόμους και 11 κωδικοποιήσεις νομοθεσίας. Πράγμα που σημαίνει πως η κυβέρνηση ψηφίζει κάθε χρόνο περίπου 132 νομοσχέδια.

Το πρόβλημα, βέβαια, δεν εστιάζεται στον αριθμό αλλά στο περιεχόμενό τους αφού στην συντριπτική πλειοψηφία τους αποτελούν νομοθετήματα με αντιλαϊκό περιεχόμενο και πολλά εξ’ αυτών δρομολόγησαν έντονες κινηματικές αντιδράσεις.

Καθώς το 2022 εκπνέει, μπορούμε να παραθέσουμε ένα … «Τop 10» των νομοσχεδίων που είχαν το πλέον αντιδραστικό περιεχόμενο. Ας τα δούμε αναλυτικά: 

1. Το νομοσχέδιο για το ΕΣΥ

Το νομοσχέδιο που εισηγήθηκαν ο υπουργός Υγείας Θανάσης Πλεύρης και η αναπληρώτρια υφυπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα ψηφίστηκε στις 2 Δεκεμβρίου και έως τότε κατάφερε να συσπειρώσει εναντίον του το σύνολο της νοσοκομειακής κοινότητας. Ακόμη και κυβερνητικά στελέχη του χώρου όπως η Ματίνα Παγώνη πρόεδρο της ΕΙΝΑΠ.

Ουσιαστικά πρόκειται για το νομοσχέδιο που καταργεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας ως έννοια και λειτουργία, καταστρατηγώντας την βασική ιδρυτική αρχή του που δεν ήταν άλλη από την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας στο δημόσιο. Αυτό προβλέφθηκε στα άρθρα 7 και 10 του νομοσχεδίου. Αυτά που όρισαν ότι πλέον μπορούν να απασχολούνται ιδιώτες γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία με σχέση εργασίας «μερικής απασχόλησης». Επίσης η ίδια σχέση θα μπορεί να λειτουργεί και αντίστροφα αφού πλέον και οι γιατροί του δημοσίου τομέα θα μπορούν να συνεργάζονται με ιδιωτικές κλινικές.

Η κυβέρνηση προώθησε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η πολιτική της (όπως και των προηγούμενων κυβερνήσεων) στα δημόσια νοσοκομεία. Η εμπλοκή ιδιωτών παρουσιάστηκε ως απόπειρα για κάλυψη των δεκάδων χιλιάδων κενών θέσεων στο ΕΣΥ.

Όπως κατήγγειλαν όλες οι οργανώσεις των υγειονομικών που σύσσωμες αντιτάχθηκαν στο νομοθέτημα, πρόκειται για ένα αποφασιστικό βήμα ιδιωτικοποίησης της δημόσιας υγείας, τέτοιο που όχι μόνον δεν λύνει τα προβλήματα της αλλά τα οξύνει ακόμη περισσότερο, ενώ οδηγεί τους ασφαλισμένους να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη προκειμένου να έχουν δημόσιες υπηρεσίες υγείας. 

2.Το νομοσχέδιο για τις παρακολουθήσεις

Ασυζητητί δικαιούται μια θέση στην πρώτη δεκάδα των αντιλαϊκών νομοσχεδίων της κυβέρνησης το νομοθέτημα για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών και την λειτουργία της ΕΥΠ που ψηφίστηκε, μόλις πριν μερικές εβδομάδες και συγκεκριμένα στις 9 Δεκεμβρίου.

Ο πρώτος λόγος είναι πως αναγγέλθηκε και συντάχθηκε στο ανώτατο δυνατό επίπεδο: Το ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του στις 8 Αυγούστου, προκειμένου να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων και συντάκτης του θεωρείται ο στενός του συνεργάτης Γιώργος Γεραπετρίτης.

Ο δεύτερος λόγος πώς η ψήφισή του εξυπηρέτησε το άμεσο στόχο να «πέσει σκοτάδι» στην υπόθεση των υποκλοπών μέσω της πρόβλεψής του να μην μπορεί να υπάρξει ενημέρωση των παρακολουθούμενων από την ΕΥΠ, πριν παρέλθει μία τριετία, έτσι ώστε να είναι αδύνατο να δοθούν πληροφορίες για τη παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη και τις υπόλοιπες «επισυνδέσεις» της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Ο τρίτος και κυριότερος λόγος το ότι με την διεσταλμένη ερμηνεία της έννοιας «Εθνική Ασφάλεια» το νομοθέτημα δίνει την δυνατότητα στην ΕΥΠ να παρακολουθεί κυριολεκτικά οποιονδήποτε, ακόμη και αν διαθέτει πολιτική ιδιότητα. Ιδίως μάλιστα όσους αποτιμώνται ως «επικίνδυνοι» για την σταθερότητα του συστήματος. 

3. Το νομοσχέδιο για την αγορά Rafale και Bellhara

Στις  14 Ιανουαρίου η κυβέρνηση με τις θετικές ψήφους από ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝ.ΑΛ και Ελληνική Λύση, «πέρασε» από την Βουλή ένα νομοσχέδιο που οι φορολογούμενοι θα πληρώνουν για πάρα πολλά χρόνια. Πρόκειται για το νομοσχέδιο επικύρωσης της συμφωνίας γαλλικής και ελληνικής κυβέρνησης για την αγορά 18 αεροσκαφών τύπου Rafale. Ένα νομοθέτημα που συμπληρώθηκε αργότερα, στα τέλη Μαρτίου  με ένα ακόμη που προέβλεπε την αγορά 6 επιπλέον αεροσκαφών και τις γαλλικές φρεγάτες τύπου Belharra.

Τα κόστη αυτών των εξοπλιστικών προγραμμάτων ήταν ιλιγγιώδη. Για τα πρώτα 12 Rafale η συμφωνία προβλέπει την καταβολή 1.92 δις για τα αεροσκάφη και 400 εκατομμύρια για τον οπλισμό τους, δηλαδή συνολικά 2,3 δις.

Σε αυτά προστέθηκαν 807,6 εκατομμύρια για την αγορά επιπλέον 6 Rafale με το κόστος του οπλισμού τους να είναι 184 εκατομμύρια ευρώ. Αντίστοιχα για την αγορά των φρεγατών θα καταβληθούν στην κατασκευάστρια εταιρία 3,04 δις συνολικά, τα οποία αναλύονται στην βασική σύμβαση προμήθειας που έχει κόστος 2,26 δις με επιπρόσθετα 138 εκατομμύρια για τον οπλισμό τους αλλά και 650 εκατομμύρια για την συντήρησή τους. Συνολικά λοιπόν το κόστος των γαλλικών εξοπλισμών για την Ελλάδα ξεπέρασε τα 6 δις ευρώ, με ένα μεγάλο μέρος τους να καταβάλλεται την ερχόμενη διετία. 

4. Νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ

Αρκετούς μήνες πριν η κυβέρνηση καταφέρει να συσπειρώσει τους υγειονομικούς εναντίον του νομοσχεδίου για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, είχε καταφέρει να κάνει το ίδιο με τους φορείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, φέρνοντας στα μέσα του καλοκαιριού και συγκεκριμένα στις 15 Ιουλίου το νομοσχέδιο της Νίκης Κεραμέως για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Καθόλου τυχαία φυσικά η ημερομηνία αφού στόχος της τακτικής αυτής ήταν να «περάσει» το νομοθέτημα με τα πανεπιστήμια κλειστά.

Η κυβέρνηση το παρουσίασε ως ένα νομοθέτημα «ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης συνολικά της εκπαίδευσης στη χώρα μας». Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που «αποτελείωσε» τα πτυχία των ΑΕΙ με υποβάθμιση του περιεχομένου τους και τον κατακερματισμό τους σε διαφορετικές κατηγορίες και ταχύτητες. Επίσης θεσμοθέτησε την απελευθέρωση των διδάκτρων, τοποθέτησε managers στην πανεπιστημιακή διοίκηση μετατρέποντας τους φοιτητές σε πελάτες  ενώ μείωσε την κρατική χρηματοδότηση.

«Κερασάκι στην τούρτα» εκείνων των συνεδριάσεων της Βουλής ήταν η ομιλία του ανεκδιήγητου υφυπουργου Παιδείας Άγγελου Συρίγου , που αποκάλεσε «πολιτική μυθολογία» την εξέγερση του Πολυτεχνείου, δίνοντας έτσι ένα σαφέστατο στίγμα για το πώς μπορεί να «διαπλακεί» η ακροδεξιά με τον νεοφιλελεύθερισμό. 

5. Το νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ

Από ένα «Τop-10» των αντιλαϊκών νομοσχεδίων δεν μπορούσε να λείπει ένας από τους πλέον συνεπείς υπουργούς της κυβέρνησης στην υλοποίηση αντιδραστικών επιλογών: Ο Κωστής Χατζηδάκης. Ο υπουργός Εργασίας εισηγήθηκε στην Βουλή στις 14 Απριλίου το νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ με το οποίο μάλιστα τον μετονόμασε σε «Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης». Ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο επικοινωνιακό μοτίβο ο Κ.Χατζηδάκης ονόμασε το νομοσχέδιο αυτό «Δουλειές Ξανά» δηλώνοντας ότι η αναμόρφωση του οργανισμού θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ανεργίας.

Στην πραγματικότητα αυτό που έκανε το νομοθέτημα είναι να «περάσει» τις εισφορές των εργαζομένων – που εδώ και δεκαετίες χρηματοδοτούν τον οργανισμό – στις επιχειρήσεις, προκειμένου να τις …ανταλλάξει με εργασία λίγων μηνών, πλουσιοπάροχα αμειβόμενη για τους εργοδότες, αλλά με μισθούς μερικής απασχόλησης ή υποαπασχόλησης για τους εργαζόμενους.

Το προηγούμενο διάστημα μάλιστα ο Κ.Χατζηδάκης δεν παρέλειψε να συκοφαντήσει 1 εκατομμύριο ανέργους παρουσιάζοντας τους ουσιαστικά ως «κηφήνες» που απομυζούν τα κονδύλια του οργανισμού με τα επιδόματα, προκειμένου να τεμπελιάζουν. 

6. Το νομοσχέδιο για τον ΕΦΚΑ

Ο Κωστής Χατζηδάκης δικαίως καταλαμβάνει και την 6^η θέση στον κατάλογο των αντιλαϊκών νομοσχεδίων, αυτή την φορά με το περίφημο νομοσχέδιο για τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).

Με το νομοσχέδιο αυτό ο υπουργός Εργασίας φρόντισε στον οργανισμό να εγκατασταθούν σε κομβικές διοικητικές θέσεις, με παχυλές αμοιβές της «ελεύθερης αγοράς», εκατοντάδες golden boys προερχόμενα κατευθείαν από τον …κομματικό μηχανισμό της Νέας Δημοκρατίας. Οι περίφημοι managers υποτίθεται ότι θα αποτελούσαν την κινητήριο δύναμη για την σωστή λειτουργία του οργανισμού. Με δεδομένο όμως ότι αυτό το νομοσχέδιο ψηφίστηκε στα μέσα Φεβρουαρίου, μπορούμε ήδη να αποτιμήσουμε ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Αντιθέτως τα γραφειοκρατικά προβλήματα παραμένουν ανέγγιχτα και η μόνη διαφοροποίηση που επήλθε ήταν το βόλεμα ημετέρων. Επίσης με το ίδιο νομοθέτημα θεσμοθετήθηκε η «αξιοποίηση» της ακίνητης περιουσίας του ΕΦΚΑ που θα ξεκινήσει την πορεία της για να καταλήξει στην εκμετάλλευση από ιδιωτικά συμφέροντα. 

7.Το νομοσχέδιο για την Δημοτική Αστυνομία

Από την τον Χατζηδάκη και την «νεοφιλελεύθερη πτέρυγα» της Ν.Δ πάμε στην «ακροδεξιά  πτέρυγα» και τον Μάκη Βορίδη, που αποφάσισε με ένα νομοσχέδιο του να κάνει την «Δημοτική Αστυνομία» … «πιο αστυνομία». Το νομοσχέδιο που εισηγήθηκε ο υπουργός Εσωτερικών προβλέπει πως η Δημοτική Αστυνομία πλέον θα μοιάζει πιο πολύ με τα ΜΑΤ, αφού θα έχει γκλόμπ και οπλισμό ενώ θα μπορεί να κάνει και συλλήψεις.

Μάλιστα όπως επισήμανε ανάμεσα στα καθήκοντά της θα είναι ο έλεγχος στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος αλλά και οι παραβάσεις κατάληψης οδοστρώματος. Δηλαδή ένα «αδίκημα» στο οποίο σύμφωνα με την κυβέρνηση συχνά υποπίπτουν όσοι πραγματοποιούν πολιτικές διαμαρτυρίες ή απεργιακές κινητοποιήσεις.  Επίσης με το ίδιο νομοθέτημα ο Μάκης Βορίδης προβλέπει την πρόσληψη αποστράτων αξιωματικών (καταλαβαίνουμε όλοι τι …φρονήματα θα έχουν οι περισσότεροι απ’ αυτούς) στις υπηρεσίες των υπουργείων που σχετίζονται με την πολιτική άμυνα. 

8. Φοροαπαλλαγές στους εφοπλιστές

Αλίμονο αν από το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης έλειπαν οι φοροαπαλλαγές τους εφοπλιστές. Κατά την διάρκεια του 2022 πέρασαν αρκετά άρθρα σε νομοθετήματα, ιδιαιτέρως βολικά για το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο. Κορυφαία, βέβαια, στιγμή ήταν το πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών με το οποίο κυρώθηκε στα τέλη Νοεμβρίου το «Νέο Συνυποσχετικό μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ναυτιλιακής Κοινότητας».

Το συγκεκριμένο συνυποσχετικό αποτελεί συνέχεια όσον αντίστοιχων έχουν υπογραφεί από τις ελληνικές κυβέρνησης από το 2012 και μετά, προκειμένου οι εφοπλιστές να προσυμφωνούν τον φόρο που θα καταβάλλουν (ελάχιστο σε σύγκριση με τα κέρδη τους). Μόνο που το συγκεκριμένο προβλέπει και μείωση της φορολογίας των μερισμάτων των ναυτιλιακών εταιριών από το 10% στο 5% καθώς και επέκταση φορολογικών ρυθμίσεων του …1975 σε κάποιες κατηγορίες πλοίων που σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους θα επιφέρουν μείωση των δημοσίων εσόδων, η οποία όμως δεν μπόρεσε να υπολογιστεί. 

9. Ο αναπτυξιακός νόμος

Αρκετούς μήνες πριν «τακτοποιήσει» τα ζητήματα με τους εφοπλιστές, η κυβέρνηση είχε έγκαιρα επιλύσει τις εκκρεμότητές της με το «στεριανό» κεφάλαιο. Αυτό κλήθηκε να κάνει ο Αναπτυξιακός Νόμος που ψηφίστηκε στις αρχές Φεβρουαρίου. Επρόκειτο για ένα πολυσέλιδο νομοσχέδιο που περιλάμβανε φοροαπαλλαγές, επενδυτικά προνόμια και διευκολύνσεις για τις μεγάλες επενδύσεις.

Έμφαση όμως έδινε στον τρόπο που θα διανέμονταν τα περίφημα «πράσινα» κονδύλια της Ε.Ε όπως και αυτά που ενισχύουν τον «ψηφιακό μετασχηματισμό» και την «εξωστρέφεια». Ουσιαστικά ο νόμος αυτός αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο για την διανόμή του περίφημου Ταμείου Ανάκαμψης. 

10. Ο προϋπολογισμός

Αν και δεν είναι …ακριβώς νομοσχέδιο ο Τακτικός Προϋπολογισμός του 2023 και ο απολογισμός του 2022 είναι μια κορυφαία νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης που δεν θα μπορούσε να λείψει από αυτό τον κατάλογο.

Ψηφίστηκε στις 18 Δεκεμβρίου από τους 156 παρόντες βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και αποτύπωσε το σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής που εφαρμόστηκε την χρονιά που πέρασε, όπως και τους ανάλογους σχεδιασμούς για την επόμενη χρονιά. Στην ίδια συνεδρίαση της Βουλής ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε το περίφημο «Market Pass» ως μέτρο επιδότησης που θα …μηδενίσει τον πληθωρισμό, αν και γρήγορα αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για έναν προεκλογικού χαρακτήρα επίδομα των 22 ευρώ το μήνα ανά άτομο.

 ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ