Η πρώτη γραφομηχανή στον κόσμο

150 χρόνια συμπληρώνονται από την κατασκευή της πρώτης γραφομηχανής, η οποία ήταν φτιαγμένη από ξύλο. Εφευρέτης της ήταν ένας ξυλουργός από κάποιο χωριό της βόρειας Ιταλίας.

Οι μεγάλες ανακαλύψεις γίνονται πολλές φορές τυχαία. Όπως για παράδειγμα πριν από 150 χρόνια με τον ξυλουργό Πέτερ Μοντερχόφερ σε ένα μικρό χωριό στο νότιο Τιρόλο, στην Ιταλία.

Αυτός κατασκεύασε την πρώτη γραφομηχανή, και μάλιστα από ξύλο. «Τι τον παρακίνησε, κανείς δεν το ξέρει» λέει ο Βόλφγκανγκ Πένσολντ, ιστορικός ΜΜΕ από το Τεχνολογικό Μουσείο της Βιέννης.

Στο μουσείο αυτό φιλοξενούνται τα πρώτα τέσσερα μοντέλα που κατασκεύασε ο Ιταλός ξυλουργός γύρω στο 1860. Πλούσιος δεν κατάφερε πάντως να γίνει. Η βασιλική αυλή, στην οποία προσπάθησε να πουλήσει την εφεύρεσή του, δεν κατάφερε να αναγνωρίσει τη δυναμική που θα αποκτούσε η συσκευή του Πέτερ Μοντερχόφερ. «Ακόμα και μετά από διαρκή άσκηση δεν θα μπορούσε κανείς να αποκτήσει την ταχύτητα και τη σιγουριά ώστε να γράφει όπως με το χέρι» είχε αποφανθεί τότε ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ.

Αρχικά η ξύλινη κατασκευή δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Η μηχανή του πάντως διέθετε πολλές σειρές στοιχείων, όπως στη συνέχεια οι γραφομηχανές που γνωρίζουμε. Αργότερα μια βελτιωμένη έκδοσή της διέθετε μάλιστα μικρά και μεγάλα γράμματα. Η πρώτη εκδοχή δεν διέθετε τα μεταλλικά γράμματα, όπως έγιναν γνωστά αργότερα, αλλά μικροσκοπικά, σαν κεφαλές καρφίτσας που τρυπούσαν το χαρτί και σχημάτιζαν τις λέξεις.

«Ο Μοντερχόφερ γνώριζε ότι εάν ήθελε να προχωρήσει σε πιο μαζική παραγωγή θα έπρεπε να αλλάξει κάποια πράγματα» δηλώνει ο ειδικός από το μουσείο στη Βιέννη. Από πλευράς τεχνολογίας, πρόγονος της ξύλινης γραφομηχανής είναι το φορτεπιάνο, παλαιό όργανο του χρησιμοποιήθηκε τον 18ο αιώνα. Ο Ιταλός Τζουζέπε Ραβίτσα (1811–1885) είχε παρουσιάσει το 1855 το «Cembalo Scrivano», αλλά παραμένει άγνωστο εάν ο Μόντερχοφερ γνώριζε την εφεύρεση του Ραβίτσα.

Οι Αμερικανοί έδωσαν ώθηση στη μαζική παραγωγή

Εκατό χρόνια πρωτύτερα, ο Φρίντριχ φον Κάνους είχε ανακαλύψει «τη μηχανή θαύμα που έγραφε», ωστόσο δεν ήταν κατάλληλη για οικιακή χρήση. Περιοριζόταν στην ψυχαγωγία των ευγενών.

Η εξέλιξη της γραφομηχανής ήταν ωστόσο ραγδαία, όχι στην αυστροουγγρική αυτοκρατορία αλλά στις ΗΠΑ. Η εταιρεία κατασκευής όπλων Remington κατασκεύασε μια γραφομηχανή, η οποία ήταν γρήγορη και ακριβής. Την πρώτη μηχανή μαζικής παραγωγής την παρουσίασε το 1874.

Πολλοί συγγραφείς και καλλιτέχνες εξακολουθούν να αγαπούν και να χρησιμοποιούν τη γραφομηχανή. Η Lady Gaga πρόσφατα δήλωσε πως το τραγούδι της Perfect Illusion το έγραψε στη γραφομηχανή. Ωστόσο, οι ειδικοί δεν αναμένουν τάση αναγέννησης της κλασσικής γραφομηχανής, όπως συνέβη για παράδειγμα με τους δίσκους βινυλίου στον χώρο της μουσικής.

Deutsche Welle // Ματία Ρέντερ (DPA) / Μαρία Ρηγούτσου

  Ηρακλής Κακαβάνης