Ρήγας Γκόλφης

 Ο Ρήγας Γκόλφης, που το πραγματικό του όνομα είναι Δημήτρης Δημητριάδης, γεννήθηκε στο Μεσολόγγι στις 21 Γενάρη 1866 και πέθανε στην Αθήνα 1 Γενάρη 1958. 

Ο Ρήγας Γκόλφης ήταν από τους πρώτους και μαχητικότερους δημοτικιστές, ταχτικός συνεργάτης του «Νουμά» σαν κριτικός, ενώ με το ψευδώνυμο «Πικραγκάθης» σατίριζε τα κακώς κείμενα της πνευματικής και πολιτικής ζωής. 

Από το 1908 ακόμα (σε ηλικία μόλις 22 χρόνων), που έγραψε το μονόπραχτο δράμα «Γήταυρος», που θεωρείται ο πρώτος λογοτεχνικός καρπός της σοσιαλιστικής σκέψης στην Ελλάδα (Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΝΟΥΜΑΣ» σε τρεις συνέχειες το Δεκέμβρη του 1908). 

Στην εφημερίδα «Εργάτης του Βόλου», μεταφράζει και δημοσιεύει τον Υμνο της 2ας Διεθνούς, που είχε γράψει ο Γάλλος επαναστάτης Ευγένιος Ποττιέ, το 1871: «Σηκωθείτε παιδιά και χτυπάτε/ Καταφρόνια και πείνα μας σφίγγει/ Το μεγάλο μας δίκιο ζητάτε/ Και πατήστε τ' εχτρού το λαρύγγι...» (Τα επόμενα χρόνια νέοι στίχοι γράφτηκαν πάνω στη μουσική του Ποττιέ - αυτοί που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας: «Εμπρός της Γης οι κολασμένοι...»). 

Υπήρξε συνεργάτης πολλών αθηναϊκών περιοδικών, πέραν του «Νουμά» και της μετέπειτα μόνιμης συνεργασίας του με τη «Νέα Εστία», δημοσίευε ποιήματα, σκόρπια διηγήματα αλλά και κριτικές, επιστρατεύοντας και άλλα ψευδώνυμα.

Ο Γκόλψης, είναι ο πρώτος, που έγραψε στη γλώσσα μας το πρώτο σοσιαλιστικό έργο (το μονόπραχτο δράμα «Ο Γήταυρος»)» (Κώστας Βάρναλης).

Από την πρώτη στιγμή τάχθηκε, με το μέρος των μπολσεβίκων. Εκδηλώνοντας τον ενθουσιασμό του  μετάφρασε από τα γαλλικά  ένα από τα ρωσικά επαναστατικά τραγούδια το οποίο και τιτλοφόρησε «Νέο Ρωσικό ύμνο» (δημοσιεύτηκε στο «Νουμά»). Στην πραγματικότητα δεν ήταν ο επίσημος ύμνος αλλά ένα τραγούδι που εξυμνούσε τα αγαθά που έφερνε στο ρωσικό λαό η εγκαθίδρυση του νέου επαναστατικού καθεστώτος.

Αυτό το τραγούδι χρησιμοποιούσαν οι εργατικές χορωδίες στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια μετά την Οχτωβριανή Επανάσταση, για να δηλώσουνε  τη συμπάθεια και τη συμπαράσταση τους στις επαναστατικές κατακτήσεις τού ρωσικού λαού.

Νέος Ρωσικός Υμνος

1.

Της νέας Ρωσίας παιδιά, σηκωθείτε!
Σκλαβιά δεν έχει πια καμιά
Παιδεμένα σεις κορμιά
τη ζωή σας ξαναβρείτε.
Χάθηκαν τα χρόνια τα βαριά.
χαίρεται ήλιο η λευτεριά.

2.

Χωριάτη που σκύβεις αιώνια, κουνήσου
Δική σου πια είναι τώρα η γη.
Νέος κόσμος. Αλλαγή
στην ταπεινή τη ζωή σου.
Συ, που χτήνος δεν είχες μιλιά,
νιώσε λεύτερη δουλειά.

3.

Και συ μορφωμένε με γνώμη, σε τοίχους
κλεισμένος, σ’ άγρια φυλακή,
άκου της χαράς εκεί,
του ξεσκλαβωμού τους ήχους.
Πάει το κνούτο! Με φωνή χρυσή
ψάλλε τον Τολστόι, εσύ.

4.

Οι προδότες εδώ, κι οι τεύτονες λύκοι
σου αφάνισαν σκληρά τη γη,
μα τρικύμισε η κραυγή:
στη Δημοκρατία νίκη!
Τα παιδιά σου, στο μέλλο μπροστά.
ζουν ή χάνονται πιστά.

(«Νουμάς», 23Φλεβ. 1919, σελ. 166)