Να αποσυρθεί το Προεδρικό Διάταγμα που υποβαθμίζει τα δικαιώματα των καλλιτεχνών

Μέσα στα Χριστούγεννα, η κυβέρνηση της ΝΔ με ένα αιφνιδιαστικό Προεδρικό Διάταγμα, υποβίβασε μισθολογικά όλους τους αποφοίτους καλλιτεχνικών σχολών που δεν έχουν πτυχίο ΑΕΙ, σε αποφοίτους Λυκείου. Αποκαλύπτεται έτσι, με μεγαλύτερη σφοδρότητα, το χρόνιο πρόβλημα της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης: Ότι οι χιλιάδες καλλιτέχνες και σπουδαστές, μετά από χρόνια ακριβών σπουδών, οι περισσότερες σε ιδιωτικές σχολές, αποκτούν πτυχία χωρίς αντίκρισμα και εργασιακά δικαιώματα.

Μέχρι το 2003 οι καλλιτεχνικές σπουδές, μαζί με τα ΤΕΙ θεωρούνταν «ανώτερη» βαθμίδα εκπαίδευσης. Από το 2003 και έπειτα, με την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών οδηγιών (συνθήκη Μπολόνια και κατάταξη των τίτλων σπουδών σε επίπεδα 1 έως 8), τα πτυχία αυτά έμειναν μετέωρα και «αδιαβάθμητα». Πέρα από τις σχολές Καλών Τεχνών, που είναι Ανώτατες εδώ και δεκαετίες, η Καλλιτεχνική Εκπαίδευση στη μουσική, το θέατρο, τον κινηματογράφο, τον χορό έχει «αποβληθεί» από την ανώτατη βαθμίδα, με εξαίρεση ελάχιστα διάσπαρτα τμήματα.

Η κυβέρνηση, υλοποιώντας τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, προσανατολίζεται στη συνέχεια να εντάξει το πλήθος των καλλιτεχνικών σχολών στο επίπεδο των ΙΕΚ (επίπεδο 5 της ΕΕ) μέσω της λεγόμενης διαβάθμισης, που στην πραγματικότητα ισοδυναμεί με σοβαρή υποβάθμιση. Για να κατευνάσει τα πνεύματα, υπόσχεται την ίδρυση κάποιων μεμονωμένων τμημάτων ανώτατου επιπέδου. Σε καμία περίπτωση δεν λύνει το πρόβλημα της ύπαρξης δεκάδων ιδιωτικών σχολών πολλών ταχυτήτων, ίσα-ίσα ενισχύει τον ανταγωνισμό μεταξύ σχολών, σπουδαστών και αποφοίτων.

Παρόμοια θέση έχει και η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε και ως κυβέρνηση άφησε ξεκρέμαστους, χωρίς καμία αναγνώριση, τους αποφοίτους των δραματικών σχολών από το 2003 και μετά, ενώ το 2019, μέσα από το νόμο Γαβρόγλου, επιχείρησε να εντάξει στο «επίπεδο 5» των ΙΕΚ και τους μουσικούς, υποχωρώντας τελικά κάτω από την πίεση των κινητοποιήσεών τους.

Είναι φανερό πως οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις επιδιώκουν να διαιωνίσουν την εμπορευματοποίηση της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης με τα δυσβάστακτα δίδακτρα και το ανομοιογενές περιεχόμενο, ελαχιστοποιώντας διαδοχικά και τις ώρες διδασκαλίας των καλλιτεχνικών μαθημάτων στο δημόσιο σχολείο. Ταυτόχρονα, μέσα από την υποβάθμιση των πτυχίων των καλλιτεχνών, ικανοποιούν τα συμφέροντα όσων εκμεταλλεύονται την εργασία τους για φτηνή εργατική δύναμη χωρίς δικαιώματα.

Η ουσία όλων των παραπάνω βρίσκεται στο γεγονός ότι για τα αστικά κόμματα ο πολιτισμός αποτελεί περιττή πολυτέλεια για τον εργαζόμενο λαό και όχι θεμελιακό παράγοντα για τη συγκρότηση και ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Σήμερα με βάση την εξέλιξη της Τέχνης και τις ανάγκες της κοινωνίας και των καλλιτεχνών προβάλουν υπερώριμα και επιτακτικά τα αιτήματα για:

• Συγκρότηση δημόσιων και δωρεάν αποκλειστικά Ανώτατων Καλλιτεχνικών Σχολών στα Πανεπιστήμια, που να καλύπτουν τα αντικείμενα των ηθοποιών, των χορευτών, των σκηνοθετών, των μουσικών.

• Άμεση απόσυρση του Προεδρικού Διατάγματος 85/22. Όλοι οι απόφοιτοι καλλιτεχνικών σχολών να ανήκουν μισθολογικά στην κατηγορία ΤΕ (πλην αυτών που ήδη ανήκουν στην κατηγορία ΠΕ). Οι τίτλοι σπουδών τους να μπορούν στο μεταβατικό στάδιο να αναβαθμιστούν σε ανώτατους μέσα από καθορισμένη διαδικασία.

• Αναβάθμιση των καλλιτεχνικών σπουδών, όπως και των καλλιτεχνικών μαθημάτων στο σχολείο. Ανάπτυξη συστήματος δημόσιας και δωρεάν Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης από τα σχολικά χρόνια ως και το Πανεπιστήμιο.

Το ΚΚΕ χαιρετίζει τις κινητοποιήσεις των καλλιτεχνών και σπουδαστών, που ξεπερνώντας τη λογική των “λύσεων από τα πάνω” παίρνουν στα χέρια τους την υπόθεση της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης και της απόσυρσης του απαράδεκτου Προεδρικού Διατάγματος. Πρωτοστατεί με τις δυνάμεις του στον δίκαιο αγώνα τους με την πεποίθηση πως με την ενδυνάμωση και την προσήλωσή του στους παραπάνω στόχους μπορεί να αποσπάσει κατακτήσεις.

Είναι γεγονός ότι ένα κοινωνικό σύστημα που για κινητήρια δύναμή του έχει το καπιταλιστικό κέρδος και όχι την ικανοποίηση των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών, όπως ο Πολιτισμός, δεν μπορεί παρά να υποτιμά την Τέχνη και τους δημιουργούς της. Αυτό δείχνει και η εικόνα σε άλλες καπιταλιστικές χώρες, όπου οι υπάρχουσες σ’ αυτές ανώτατες καλλιτεχνικές σχολές ελάχιστα καλύπτουν τις ανάγκες για αποφοίτους στις καλλιτεχνικές ειδικότητες δίνοντας το προβάδισμα στον ιδιωτικό τομέα.

Ουσιαστική αναγνώριση του Πολιτισμού, επομένως και αναβάθμιση της καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, όπως έδειξε και η ιστορική εμπειρία, μπορεί να δοθεί μόνο όταν ο εργαζόμενος λαός πάρει στα χέρια του την οικονομική και πολιτική εξουσία, σε μια νέα κοινωνική οργάνωση που θα στοχεύει στην ολόπλευρη ανάπτυξη του ανθρώπου και στην πλήρη απελευθέρωση της εργασίας. Σ’ αυτόν τον δρόμο μπορεί η Τέχνη και γενικότερα ο Πολιτισμός να αποκτήσει την αληθινή μαζική-κοινωνική λειτουργία του, να εξασφαλιστεί η ικανότητα όλων των μελών της κοινωνίας να κατανοούν και να απολαμβάνουν τα επιτεύγματά του, να αναπτυχθούν στο έπακρο οι δημιουργικές καλλιτεχνικές δυνάμεις και να αποδοθεί στην Τέχνη και τους καλλιτέχνες η θέση που τους αξίζει στην κοινωνία. Και αυτόν τον δρόμο χρειάζεται οι καλλιτέχνες και οι σπουδαστές να ανοίξουν με την πάλη τους.

(Η ανακοίνωση σε pdf)