Σε μόνιμη «πρέσα» μισθοί και συντάξεις

 Και ενώ η ακρίβεια συνεχίζει να φουντώνει και να κατατρώει τα λαϊκά εισοδήματα, οι κυβερνητικές πομφόλυγες για «αύξηση του κατώτατου μισθού», και μάλιστα έναν μήνα νωρίτερα απ' ό,τι αναμενόταν (Απρίλη αντί για Μάη), όπως και για «αυξήσεις στις συντάξεις», δεν μπορούν να συσκοτίσουν την πραγματικότητα.

Δεν μπορούν να αποκρύψουν το γεγονός ότι εδώ και 11 ολόκληρα χρόνια οι εργατικοί μισθοί βρίσκονται στην αντεργατική «πρέσα» των μνημονίων. Συγκεκριμένα, ο κατώτατος μισθός ακόμα και σήμερα παραμένει κάτω από τον κατώτατο του 2012, που ήταν στα 751 ευρώ μεικτά, και κυρίως παραμένει σε πλήρη ισχύ ο νόμος ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ με τον οποίο ο μισθός καθορίζεται με απόφαση της εκάστοτε κυβέρνησης και με βάση την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, δηλαδή έχει ως προϋπόθεση την κερδοφορία του κεφαλαίου. Ταυτόχρονα, παραμένουν σε ισχύ η αντεργατική διάταξη που έχει «παγώσει» τις τριετίες μετά το 2012 και όλες οι διατάξεις που εμποδίζουν τη σύναψη Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας σε κλαδικό και ομοιοεπαγγελματικό επίπεδο.

Ετσι, σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «Εργανη», το 2021 το 18,26% των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα είχαν μισθό μέχρι 500 ευρώ μεικτά! Το 3,01% ήταν με μισθό 501 έως 600 ευρώ μεικτά, το 12,58% με 601 έως 700 ευρώ μεικτά, το 13,19% με 701 έως 800 ευρώ μεικτά και το 8,81% με 801 έως 900 ευρώ μεικτά. Συνολικά το 55,85% των μισθωτών έπαιρναν μισθό κάτω από το όριο των 900 ευρώ μεικτά, από τα οποία θα πρέπει να αφαιρέσουμε τουλάχιστον το 16% των ασφαλιστικών εισφορών.

Η διαρκής χειροτέρευση της θέσης των μισθωτών την τελευταία δεκαετία αποτυπώνεται και σε σχετικά στοιχεία του ΕΦΚΑ. Παίρνοντας για σύγκριση τον μήνα Δεκέμβρη, διαπιστώνουμε ότι ο μέσος μισθός υποχώρησε από 1.241,10 ευρώ μεικτά το 2011 σε 924,12 ευρώ μεικτά το 2017 (περίοδος διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), για να διαμορφωθεί σε 971,61 ευρώ μεικτά το 2021, παραμένοντας δηλαδή 21,7% χαμηλότερα από ό,τι ήταν πριν μια δεκαετία. Στην περίπτωση της πλήρους απασχόλησης ο μέσος μισθός το 2011 ήταν 1.442,59 ευρώ μεικτά, υποχώρησε στα 1.175,33 ευρώ μεικτά το 2017 και στα 1.209,61 ευρώ μεικτά τον Δεκέμβρη του 2021. Αντίστοιχα, στους μισθωτούς με μερική απασχόληση ο μέσος μισθός ήταν 613,05 ευρώ μεικτά το 2011, μειώθηκε στα 397,61 ευρώ μεικτά το 2017, ενώ τον Δεκέμβρη του 2021 ήταν 414,12 ευρώ μεικτά, καταγράφοντας μία μείωση σχεδόν κατά 1/3 σε σύγκριση με το 2011.

Η κατρακύλα των μισθών πάει χέρι χέρι και με την αύξηση της μερικής απασχόλησης: Το 2011 σχεδόν ένας στους πέντε μισθωτούς ήταν με τέτοιες συμβάσεις (19,43%), το 2017 το ποσοστό των συμβάσεων με μερική απασχόληση εκτινάχτηκε στο 31,27% και το 2021 ήταν στο 28,86% των μισθωτών, χωρίς σε αυτά τα ποσοστά να συνυπολογίζονται όσοι μισθωτοί έχουν πλήρες ωράριο αλλά εργάζονται σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας και άρα έχουν κι αυτοί μικρότερους μισθούς. Για να μη μιλήσουμε για τους 1 εκατομμύριο και πλέον ανέργους, εγγεγραμμένους στα μητρώα της ΔΥΠΑ, οι οποίοι δεν έχουν «πού την κεφαλήν κλίναι», καθώς πάνω από το 85% αυτών δεν λαμβάνουν ούτε το γλίσχρο επίδομα ανεργίας.

Σε κάθε περίπτωση, εξαιτίας της εκτίναξης του πληθωρισμού ο μέσος μισθός του ιδιωτικού τομέα είχε απολέσει ήδη από τον Απρίλη του 2022 το 9,9% της αγοραστικής του δύναμης, ενώ ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης το 28%!

Οι μειώσεις που βαπτίστηκαν «αυξήσεις»

Σε ανάλογη θέση βρίσκονται και τα 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχων, που στις πλάτες τους φόρτωσαν τρία κατά σειρά μνημόνια, με τις αντίστοιχες περικοπές στις συντάξεις τους και μια ντουζίνα αντιασφαλιστικούς νόμους. Αυτός ο καταιγισμός αντιασφαλιστικών παρεμβάσεων από τις κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ έχει οδηγήσει τη μέση κύρια σύνταξη (Νοέμβρης 2022) μόλις στα 748,42 ευρώ μεικτά και την επικουρική - για όσους τη λαμβάνουν - στα 194 ευρώ μεικτά. Βέβαια, και εδώ η κατάσταση διαμορφώνεται ακόμα χειρότερα γι' αυτούς που βρίσκονται στον «πάτο του βαρελιού», καθώς 940.825 συνταξιούχοι (34,2% του συνόλου) λαμβάνουν κύρια σύνταξη κάτω από 500 ευρώ μεικτά. Μάλιστα, όσον αφορά τους «νέους» συνταξιούχους, που βγαίνουν δηλαδή στη σύνταξη με τον νόμο Κατρούγκαλου - Βρούτση, είναι χαρακτηριστικό ότι η μέση κύρια σύνταξη του ΕΦΚΑ τον περασμένο Νοέμβρη ήταν μόλις 645,18 ευρώ μεικτά!

Στη βάση αυτής της πραγματικότητας που βιώνουν οι συνταξιούχοι, είναι τουλάχιστον προκλητικό η κυβέρνηση να μιλάει για «αυξήσεις στις συντάξεις 7,75%», όταν η αναπροσαρμογή που θα γίνει αφορά το νέο έτος και έτσι οι συνταξιούχοι, παρά την τεράστια ακρίβεια, δεν πήραν μέσα στο 2022 ούτε ένα ευρώ αύξηση, όπως και τα προηγούμενα 11 χρόνια, χώρια οι τεράστιες περικοπές που υπέστησαν απ' όλες τις κυβερνήσεις, μέχρι και 40%.

Οι περικοπές αυτές στους παλιότερους συνταξιούχους, όπως και οι μικρότερες συντάξεις στους νέους - με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου - συνεχίζουν να στερούν από το σύνολο των συνταξιούχων περίπου 8,5 δισ. ευρώ τον χρόνο, απώλειες τις οποίες θεωρούν δεδομένες η ΝΔ, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ. Επιπλέον, περίπου 750.000 «παλιοί» συνταξιούχοι δεν θα λάβουν ούτε ένα ευρώ αύξηση εξαιτίας της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς», ενώ πολλές ακόμα χιλιάδες θα δουν μόνο στα χαρτιά την αύξηση του 7,75%, αφού θα πάρουν στο χέρι μόλις λίγα ευρώ. Αιτία και εδώ είναι η «προσωπική διαφορά», την οποία νομοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ ως μια «βραδυφλεγή βόμβα» που τώρα ενεργοποιεί η ΝΔ για την καθήλωση - επί της ουσίας μείωση, λόγω ακρίβειας - των συντάξεων.