Το τελευταίο διάστημα, στην Ευρωπαϊκή Ενωση τοποθετείται ξανά στο επίκεντρο το μεταναστευτικό - προσφυγικό ζήτημα. Οχι φυσικά από τη σκοπιά της προστασίας κατατρεγμένων ανθρώπων που οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και οι πόλεμοι, οι ανταγωνισμοί και η εκμετάλλευση εκδίωξαν από τις πατρίδες τους, αλλά, αντίθετα, πώς, αξιοποιώντας όλα τα μέσα και τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η ιμπεριαλιστική συμμαχία, θα εντείνει την καταστολή και θα περιστείλει ακόμα περισσότερο το δικαίωμα στο άσυλο και τη διεθνή προστασία.
Εναυσμα γι' αυτήν τη συζήτηση είναι η αύξηση των προσφυγικών - μεταναστευτικών ροών την περίοδο μετά την πανδημία προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Ασύλου της ΕΕ (EUAA), οι αιτήσεις ασύλου κατέγραψαν τη μεγαλύτερη αύξηση από τη λεγόμενη προσφυγική κρίση του 2015 - 20161.Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας υπηρεσίας, η Συρία και το Αφγανιστάν παραμένουν με μεγάλη διαφορά οι πρώτες χώρες προέλευσης των αιτούντων άσυλο, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ κλιμακώνουν τη ρητορική τους για την ανάγκη «καταπολέμησης των παράτυπων μεταναστευτικών ροών». Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ιλβα Γιόχανσον, δήλωσε ότι η αύξηση αυτή δεν οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε «πόλεμο ή διώξεις» και ότι θα πρέπει να ενταθούν οι απελάσεις. Αυτή η διαστρέβλωση περί «παράτυπης μετανάστευσης» και η απόπειρα κατάργησης επί της ουσίας της Συνθήκης της Γενεύης για τους πρόσφυγες έχουν συγκεκριμένη στόχευση, όπως αποδεικνύεται.
Τα δύο «Σχέδια Δράσης», που εκπόνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το προηγούμενο διάστημα, για την Κεντρική Μεσόγειο και τα Δυτικά Βαλκάνια, είναι αποκαλυπτικά. Θέτοντας ως προμετωπίδα την «καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης», επεξεργαζόταν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παρέμβασης στις χώρες προέλευσης και διέλευσης των προσφύγων και μεταναστών, με πολλαπλά οφέλη για τους ευρωπαϊκούς μονοπωλιακούς ομίλους. «Η ενίσχυση του επιχειρησιακού συντονισμού (...) με τους μεταναστευτικούς στόχους της ΕΕ», όπως αναφέρει το σχέδιο δράσης για την Κεντρική Μεσόγειο, θα αφορά «διάφορους τομείς πολιτικής (...) όπως η αναπτυξιακή συνεργασία, η ασφάλεια, οι θεωρήσεις, το εμπόριο, η γεωργία, επενδύσεις και απασχόληση, Ενέργεια, περιβάλλον και κλιματική αλλαγή, και Εκπαίδευση»2.Τη ραχοκοκαλιά δηλαδή των προτεραιοτήτων του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Ανάλογο χαρακτήρα και περιεχόμενο έχει και το σχέδιο δράσης για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και η προπαρασκευαστική επιστολή της προέδρου της Κομισιόν, Φον ντερ Λάιεν, λίγες μέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Ως προτεραιότητες έθετε την παρέμβαση στις περιοχές της Μεσογείου και των Δυτικών Βαλκανίων «για τη βελτίωση της διαχείρισης της μετανάστευσης», την ανάγκη «εντατικοποίησης των επιστροφών» (δηλαδή των απελάσεων) και τη συμφωνία της ΕΕ σε έναν κοινό κατάλογο χωρών καταγωγής που θεωρούνται «ασφαλείς» - για απελάσεις (όπως το Μπανγκλαντές, η Αίγυπτος, το Μαρόκο, η Νιγηρία, το Πακιστάν και η Τυνησία).
Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ήρθε να επιβεβαιώσει τα παραπάνω, εκφράζοντας την περαιτέρω κλιμάκωση μιας βάρβαρης πολιτικής απέναντι στους ξεριζωμένους των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων. Η απόφασή της αναφέρει χαρακτηριστικά: «Χρειάζεται ταχεία δράση για να εξασφαλιστούν αποτελεσματικές επιστροφές, από την Ευρωπαϊκή Ενωση και από τρίτες χώρες κατά μήκος των διαδρομών, στις χώρες προέλευσης και διέλευσης, χρησιμοποιώντας ως μοχλό όλες τις σχετικές πολιτικές, τα μέσα και τα εργαλεία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων της διπλωματίας, της ανάπτυξης, του εμπορίου και των θεωρήσεων, καθώς και τις ευκαιρίες για νόμιμη μετανάστευση»3.
Ενισχυτικά προς αυτήν την κατεύθυνση, η απόφαση καλεί τον Οργανισμό Ασύλου της ΕΕ να κάνει «αύξηση της χρήσης των εννοιών των ασφαλών τρίτων χωρών και των ασφαλών χωρών καταγωγής» και να καταρτίσει «έναν κοινό κατάλογο της ΕΕ» με τέτοιες χώρες, για να εφαρμοστούν αποτελεσματικά η επιτάχυνση και η απλοποίηση της διαδικασίας των απελάσεων των «ανεπιθύμητων». Για την επίτευξη των στόχων αυτών, επισημαίνεται η ανάγκη ισχυροποίησης των ευρωενωσιακών κατασταλτικών μηχανισμών της Europol, της Eurojust και της Frontex (για την οποία ειδικά τονίζεται η ανάγκη ανάπτυξής της και σε νέες χώρες), αλλά και των συστημάτων ευρωφακελώματος τύπου ETIAS.
Η συζήτηση στα αστικά μέσα ενημέρωσης όσον αφορά τη Σύνοδο Κορυφής πολύ βολικά στάθηκε στο αποπροσανατολιστικό ζήτημα της χρηματοδότησης ή όχι των λεγόμενων «φυσικών φραγμών», των φραχτών και των τειχών δηλαδή που διάφορες χώρες - ανάμεσά τους και η Ελλάδα - έχουν υψώσει στα σύνορά τους. Αποπροσανατολιστικό γιατί αφενός μεν αποφασίστηκε να χρηματοδοτηθεί οτιδήποτε τους περιβάλλει και τους πλαισιώνει, από τις υποδομές και τον εξοπλισμό τους μέχρι υπερσύγχρονα μέσα επιτήρησης (θερμικές κάμερες, drones), αφετέρου γιατί αυτή η χρηματοδότηση αποτελεί μία έμμεση αναγνώριση και προεξοφλεί μελλοντική χρηματοδότηση και των ίδιων των τειχών και των φραχτών.
Η συγκεκριμένη συζήτηση για την ανάγκη εναρμόνισης της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ, ή αλλιώς του ανοιγο-κλεισίματος της στρόφιγγας με βάση τις ανάγκες του κεφαλαίου, δεν είναι τωρινή. Οι εκκλήσεις για την εξασφάλιση του απαραίτητου εργατικού δυναμικού έχουν κορυφωθεί το τελευταίο διάστημα. Το πλαίσιο το θέτουν οι ίδιοι οι επιχειρηματικοί όμιλοι μέσω των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. «Εχουμε περισσότερες κενές θέσεις εργασίας τώρα στην ΕΕ από ποτέ. Το 80% των εταιρειών μας λένε ότι δεν μπορούν να βρουν τους ανθρώπους που χρειάζονται εδώ στην ΕΕ. Οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού έχουν καταστροφικό κόστος», δήλωσε χαρακτηριστικά η επίτροπος Γιόχανσον, στο πλαίσιο της «Πλατφόρμας Εργασιακής Μετανάστευσης» που σύστησε η Κομισιόν, εκφράζοντας τις ανησυχίες των μονοπωλιακών ομίλων, στο φόντο και του ανταγωνισμού τους με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα4.
Η πολιτική που ακολουθείται σε μια σειρά από χώρες που θεωρούνται «ατμομηχανές» της καπιταλιστικής οικονομίας στην ΕΕ το επιβεβαιώνει. Η Γερμανία, που στηρίζει ενεργά τη μείωση των μεταναστευτικών ροών πάση θυσία, ανακοίνωσε τον Οκτώβρη ότι έχει απώλειες 86 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τις βιομηχανίες της, λόγω ελλείψεων σε εργατικά χέρια. Ετσι προχώρησε σε διευκολύνσεις για την απόκτηση γερμανικής υπηκοότητας με στόχο, όπως ανέφεραν ενώσεις βιομηχάνων, «να γίνει η Γερμανία πιο ελκυστική σε ξένους ειδικευμένους εργαζόμενους». Η Γαλλία εξήγγειλε την επιτάχυνση των απελάσεων για τους «παράνομους μετανάστες», όπως είπε, διευκολύνοντας όμως παράλληλα την απόκτηση άδειας παραμονής για όσους εργάζονται σε τομείς που δυσκολεύεται η Γαλλία να βρει εργατικό δυναμικό. Παρόμοια πολιτική ακολουθούν, επίσης, Ιταλία και Ισπανία, που ισχυροποιήθηκε μέσα στην πανδημία, για να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις εργατών γης.
Σε αυτούς τους στόχους υπάρχει απόλυτη σύμπνοια, από τους φιλελεύθερους και τους σοσιαλδημοκράτες, μέχρι ακροδεξιές δυνάμεις. Δεν είναι τυχαία τα συγχαρητήρια του προέδρου του Συμβουλίου της ΕΕ, Σαρλ Μισέλ, προς την πρωθυπουργό της ακροδεξιάς κυβέρνησης στην Ιταλία, Τζόρτζια Μελόνι, για την «υπευθυνότητα» που έχει επιδείξει αυτήν την πρώτη περίοδο διακυβέρνησής της - ανάμεσα στα άλλα και στο μεταναστευτικό ζήτημα. Εξάλλου, οι προτάσεις Μελόνι για συμφωνίες με τη Λιβύη και άλλες χώρες προέλευσης και διέλευσης που δέχονται «επαναπατρισμούς και βοηθούν στην αποτροπή θαλάσσιων αναχωρήσεων», με αντάλλαγμα κανάλια νόμιμης μετανάστευσης, πατάνε ακριβώς σε αυτό το διαμορφωμένο πλαίσιο. Ακόμα πιο χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα: «Πρέπει να βρούμε μια θετική λύση για όλους, διότι η Ευρώπη χρειάζεται αναμφίβολα περισσότερους ανθρώπινους πόρους» και «η Αφρική διαθέτει ανθρώπινους πόρους σε αφθονία». Αποδεικνύεται ότι οι ιδεολογικές διαφορές στα δευτερεύοντα παρακάμπτονται, μπροστά στον κοινό μεγάλο στόχο να εξυπηρετηθεί η κερδοφορία του κεφαλαίου, εξασφαλίζοντας τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης και το αναγκαίο πάμφθηνο εργατικό δυναμικό.
Στην Ελλάδα, τη συγκεκριμένη στρατηγική της ΕΕ στο Μεταναστευτικό - Προσφυγικό εφάρμοσαν και εφαρμόζουν με συνέπεια όλες οι διαδοχικές κυβερνήσεις μέχρι σήμερα, παρά τις διαφοροποιήσεις τους σε επιμέρους ζητήματα. Τις δύο πρόσφατες συμφωνίες της κυβέρνησης της ΝΔ με το Μπανγκλαντές και την Αίγυπτο, για παράδειγμα, που έγιναν με όρους σύγχρονου σκλαβοπάζαρου και με σκοπό την εισαγωγή φτηνού εργατικού δυναμικού χωρίς δικαιώματα, στήριξαν επί της ουσίας ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ. Και φυσικά, για όποιον απορεί για τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ όσον αφορά τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, αρκεί να ανατρέξει στις πρόσφατες δηλώσεις... στήριξης στον φράχτη στον Εβρο από την εκπρόσωπο του κόμματος, Π. Τσαπανίδου, όπως επίσης και στις κυνικές απειλές του ίδιου του Αλ. Τσίπρα προς τους πρόσφυγες τον Σεπτέμβρη από τη ΔΕΘ, ότι «δεν θα κάθεστε για να σας δίνουμε επιδόματα». Στην ίδια κατεύθυνση και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Καλαματιανός, που με Ερώτησή του στη Βουλή διερωτάται πώς η κυβέρνηση προτίθεται να αξιοποιήσει το νομοθετικό πλαίσιο των κυβερνήσεων ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ώστε να εξασφαλιστούν νέοι «σκλάβοι» και τζάμπα εργατικό δυναμικό για τους μεγαλοφραουλάδες σε Βάρδα και Νέα Μανωλάδα. Δηλαδή, στην ουσία ζητάει να ενισχυθεί η απάνθρωπη και άθλια κατάσταση των εργατών γης στο σκλαβοπάζαρο των μεγαλοτσιφλικάδων.
Το αστικό κράτος, λοιπόν, έχει συνέχεια, όπως και οι πολιτικές στο Προσφυγικό. Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για το τι πολιτική θα ακολουθηθεί από την επόμενη δεδομένα αντιλαϊκή κυβέρνηση. Τα λέει όλα και η μέχρι τώρα πρακτική όλων των αστικών κομμάτων, και ως κυβέρνησης και ως αντιπολίτευσης, με την εκάστοτε σύμπραξη και ακροδεξιών κυβερνητικών εταίρων. Τα λένε όλα και οι δεσμεύσεις όλων τους για το μέλλον στην ευρωενωσιακή στρατηγική καταστολής και βάρβαρης εκμετάλλευσης. Από τον ρόλο της Frontex στα σύνορα της χώρας τα τελευταία χρόνια, τον Κανονισμό του Δουβλίνου, μέχρι την Κοινή Δήλωση ΕΕ - Τουρκίας του 2016 που ενέτεινε τον εγκλωβισμό των ξεριζωμένων και τους οδήγησε σε νέα πιο επικίνδυνα ταξίδια στα νύχια των κυκλωμάτων διακίνησης, με τα τραγικά αποτελέσματα που παρακολουθούμε καθημερινά και έχουν μετατρέψει το Αιγαίο σε υγρό τάφο.
Απέναντι σε όλους αυτούς, ο λαός μας μπορεί να σταθεί μόνο με ένα πολύ πιο δυνατό ΚΚΕ. Στο πλευρό των κατατρεγμένων και κυνηγημένων από τους ιμπεριαλιστές και τους πολέμους τους, πρόσφυγες και μετανάστες, ταξικά αδέλφια της εργατικής τάξης της χώρας μας. Αποτελεί κριτήριο ψήφου η θέση του ΚΚΕ για κατάργηση των απαράδεκτων Κανονισμών του Δουβλίνου και της Κοινής Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας, κόντρα στο αντιδραστικό ευρωενωσιακό πλαίσιο της καταστολής και του εγκλωβισμού, όπως διαμορφώνεται με αποφάσεις όπως της Συνόδου Κορυφής και επιχειρείται να ολοκληρωθεί με ολέθριες συνέπειες με το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο. Για εξέταση των αιτήσεων ασύλου στην Τουρκία από επιτροπές υπό την ευθύνη του ΟΗΕ και της ΕΕ, ώστε να μεταβαίνουν οι πρόσφυγες στις χώρες πραγματικού προορισμού τους και να τερματιστούν ο εγκλωβισμός και τα ριψοκίνδυνα ταξίδια που οδηγούν σε θανατηφόρα ναυάγια. Για να δυναμώσει ο αγώνας ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και στην εμπλοκή της χώρας σε αυτούς, με προοπτική για έναν κόσμο χωρίς πόλεμο, εκμετάλλευση, προσφυγιά.
Παραπομπές
1.https://euaa.europa.eu/news-events/three-consecutive-months-around-100-000-asylum-applications-eu
2. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_22_7068
3. https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-1-2023-INIT/en/pdf
Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ
ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Ανεβαίνει συνεχώς ο αριθμός των νεκρών από το ναυάγιο σκάφους με πρόσφυγες
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ προσωρινός απολογισμός του ναυαγίου που σημειώθηκε κοντά στις ακτές της Καλαβρίας, είναι σαράντα πέντε νεκροί και ογδόντα διασωθέντες.
Σύμφωνα με τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, όμως, ο αριθμός των νεκρών μπορεί να ξεπεράσει τους εκατό.
Προηγούμενος απολογισμός έκανε λόγο για 40 νεκρούς ενώ αρχικά εντοπίστηκαν 27 σοροί σε παραλία της Καλαβρίας.
‘Όπως διηγήθηκαν οι διασωθέντες στους άνδρες της ιταλικής οικονομικής αστυνομίας, το πλεούμενο (μήκους είκοσι μέτρων) προσέκρουσε σε βράχια και αμέσως μετά κόπηκε στα δυο. Οι γιατροί που, κοντά στον Κρότωνα, παρέχουν τις πρώτες βοήθειες, δήλωσαν ότι μέρος των διασωθέντων φέρει εγκαύματα σε πολλά σημεία του σώματος.
Το πλεούμενο είχε αναχωρήσει από την Σμύρνη πριν τέσσερις ημέρες. Είκοσι δυο διασωθέντες μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο (έντεκα είναι ανήλικα) και τουλάχιστον ένας είναι σε ιδιαίτερα σοβαρή κατάσταση.