Ανοχύρωτοι και απέναντι στη long-Covid που αγγίζει εκατομμύρια ασθενείς

 ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Τουλάχιστον 6.000.000 άνθρωποι στην Ελλάδα έχουν νοσήσει με Covid-19 κατά τη διάρκεια της πανδημίας εδώ και τρία χρόνια. Με τις διεθνείς μελέτες να συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι ένα 30% ασθενών που έχουν νοσήσει με κορονοϊό παρουσιάζει το σύνδρομο long-COVID, στη χώρα μας μιλάμε για έναν αριθμό που αγγίζει τα 2 εκατομμύρια! Κι αυτό σε συνθήκες που οι δημόσιες και δωρεάν δομές αποκατάστασης είναι στην ουσία ανύπαρκτες, ενώ όποιος επιλέξει να απευθυνθεί σε ιδιωτικά κέντρα πρέπει να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Την ίδια στιγμή, όπως λένε οι ειδικοί, τα παιδιά που έχουν περάσει κορονοϊό για ένα διάστημα μετά παραμένουν πιο ευάλωτα σε άλλες ιώσεις, που σε συνδυασμό με τη χαμηλή ανοσία λόγω της καραντίνας τα εκθέτει σε μεγαλύτερους κινδύνους.

Μία «παράλληλη» πανδημία σε εξέλιξη

Σύμφωνα με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, ο όρος «σύνδρομο long-Covid» περιλαμβάνει τα συμπτώματα και σημεία αλλά και τις επιπλοκές (όψιμες ή μακροχρόνιες) που εμμένουν ή εμφανίζονται 4 βδομάδες μετά τη λοίμωξη με SARS-COV-2.

Σε μελέτη από τις ΗΠΑ, σε δείγμα 114 ασθενών με ιστορικό νοσηλείας για Covid-19, το 62% παρουσίαζε κάποιου βαθμού υπολειπόμενα ακτινολογικά ευρήματα 6 μήνες μετά τη λοίμωξη, ενώ διαπιστώθηκε και συχνότητα πρόκλησης αυτοάνοσων φαινομένων από την Covid-19. Ενώ μια νέα βρετανική μελέτη σε δείγμα 536 ασθενών, εκ των οποίων μόνο το 13% είχε νοσηλευθεί, το 62% εμφάνισε προβλήματα σε διάφορα όργανα έξι μήνες μετά την αρχική διάγνωση του κορονοϊού, η βλάβη σε όργανα επιμένει στο 59% των περιπτώσεων έπειτα από ένα έτος, ακόμη και σε εκείνους που δεν είχαν αρρωστήσει σοβαρά σε πρώτη φάση, και το 29% είχε βλάβες σε πολλά όργανα και μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις χωρίς συμπτώματα.

Μετά τη λοίμωξη με κορονοϊό, οι φάσεις που ακολουθούν είναι αυτή της Οξείας Covid-19, της συνεχιζόμενης συμπτωματικής νόσου και, τέλος, του «Μετά-Covid-19 συνδρόμου». Το τελευταίο αφορά σε σημεία και συμπτώματα που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή μετά από τη λοίμωξη με Covid-19 και συνεχίζουν για περισσότερο από 12 βδομάδες, χωρίς να μπορούν να αποδοθούν σε εναλλακτική διάγνωση.

Οπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία, ο συγκεκριμένος κορονοϊός, πέραν του ότι προσβάλλει το αναπνευστικό, επηρεάζει και άλλα όργανα: Πνεύμονες, καρδιά, νεφρούς, ήπαρ, συμπτώματα νευρολογικά, αναπνευστικά, κινητικά και ιδιαίτερα ψυχιατρικά, όπως άγχος, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου, διαταραχή μετατραυματικού στρες.

Ξανά στην επιφάνεια η ανυπαρξία δομών αποκατάστασης

Επομένως, και με το συγκεκριμένο σύνδρομο, βγαίνει ξανά στην επιφάνεια το έγκλημα της ανύπαρκτης επιδημιολογικής επιτήρησης, της σμπαραλιασμένης ΠΦΥ. Εκείνα δηλαδή που η εμπορευματοποιημένη Υγεία απομακρύνει όλο και περισσότερο από τους εργαζόμενους.

Σημειώνεται ότι αν και η υψηλότερη πιθανότητα έντονων συμπτωμάτων και χειρότερης ζωής με το σύνδρομο αφορά κυρίως όσους είχαν εισαχθεί σε ΜΕΘ, είχαν διασωληνωθεί, ηλικιωμένους κ.λπ., ωστόσο, όπως σημειώνεται, ο έλεγχος για συμπτωματικούς ασθενείς δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο στους ανωτέρω, καθώς από long-COVID σύνδρομο υποφέρουν και αρκετοί που νόσησαν και δεν χρειάστηκαν εισαγωγή στο νοσοκομείο.

Οπως επισημαίνουν όλοι οι επιστημονικοί οργανισμοί, «το σύνδρομο long-Covid είναι η νέα πανδημία που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε», «είναι σημαντικό να ελεγχθεί ο πληθυσμός όσων μολύνθηκαν ώστε να μην αυξηθούν δραματικά οι ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΠΟΥ, τουλάχιστον 17 εκατ. Ευρωπαίοι είχαν συμπτώματα long-Covid, διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών, το 2020 και το 2021, με τα νέα περιστατικά να καταγράφουν αύξηση τη συγκεκριμένη διετία κατά 307%.

Η έγκαιρη διάγνωση δεν «χωράει» στο εμπορευματοποιημένο σύστημα Υγείας

Σημείο - κλειδί είναι η έγκαιρη αναγνώριση, ο αποκλεισμός εναλλακτικών αιτίων και η παρακολούθηση από διεπιστημονική ομάδα για τη βέλτιστη προσέγγιση και θεραπεία ασθενών με long-COVID στην κλινική πράξη.

Μια διαδικασία δηλαδή που δεν «χωράει» σε ένα σύστημα Υγείας το οποίο έτσι κι αλλιώς αδυνατούσε να περιθάλψει τους ασθενείς σε «οξεία» φάση της νόσου, πόσο μάλλον σήμερα να «τρέξει» τέτοια προγράμματα. Ετσι, οι ασθενείς ταλαιπωρούνται για μήνες επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο την υγεία τους.

Χαρακτηριστική είναι η εικόνα των υγειονομικών υπηρεσιών αποκατάστασης στη χώρα μας. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε το υπουργείο Υγείας το καλοκαίρι του 2022, από το 2020, μόλις 30.000 ήταν οι ασθενείς που είχαν λάβει κάποια ιατρική φροντίδα για την αποκατάσταση από το σύνδρομο. Η κλινική, που λειτουργεί στον «Ευαγγελισμό» (Πρότυπο Διεπιστημονικό Κέντρο Αναφοράς για ασθενείς με long-Covid), έχει πολύ μεγάλη αναμονή. Ασθενείς αναγκάζονται να αναμένουν για μήνες μέχρι να έρθει η σειρά τους.

Η κυβέρνηση έχει τεράστιες ευθύνες καθώς απορρίπτει κάθε ουσιαστικό μέτρο προκειμένου να προστατευτεί ο λαός, αγνοεί συστηματικά τις συστάσεις επιστημονικών φορέων για την ανάγκη της αποκατάστασης και εξαντλεί το έργο της σε διαφημιστικά σποτ για τις συνέπειες της long-Covid. Διατηρεί το ρημαδιό στις δημόσιες μονάδες ΠΦΥ, αντί να την ενισχύσει με μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων, καταγράφοντας όλους τους ασθενείς με Covid λοίμωξη, τον εντοπισμό αυτών με long-COVID σύνδρομο και την αντιμετώπισή τους σε συνεργασία με τις μονάδες της δευτεροβάθμιας περίθαλψης όπου χρειάζεται.

Τα ιδιωτικά κέντρα ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια - Αποθέωση της «ατομικής ευθύνης»

Και σε αυτήν την πτυχή της πανδημίας αποθεώνεται η «ατομική ευθύνη», για όσους νόσησαν να βρουν έναν γιατρό, είτε περιμένοντας για μήνες από τη μια λίστα στην άλλη των δημόσιων νοσοκομείων. Είτε εξωθούνται και πάλι στον ιδιωτικό τομέα Υγείας, πληρώνοντας όσες από τις αναγκαίες εξετάσεις αντέχει η τσέπη τους, για μισές θεραπείες, μισό διαγνωστικό έλεγχο, με τα δημόσια νοσοκομεία να γονατίζουν απ' την εντατικοποίηση, την υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση.

Οσο για την αποκατάσταση, πριν από την πανδημία χρειάζονταν περίπου 2.000 δημόσια κρεβάτια. Σε όλη τη χώρα μέχρι και σήμερα δεν ξεπερνούν τα 200 (!), που αγκομαχούν από την έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού, σύγχρονου εξοπλισμού και τη θηλιά του πλαφόν. Το κενό και σ' αυτήν την περίπτωση, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, έρχονται να καλύψουν οι ιδιώτες κλινικάρχες, με δεκάδες κέντρα αποκατάστασης και ιατρεία long-Covid να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια για υπηρεσίες που πληρώνονται αδρά (το πρώτο εξάμηνο του 2021, μόνο ο Ομιλος του Ιατρικού Αθηνών δήλωσε κύκλο εργασιών 112,3 εκατ. ευρώ, έναντι 88 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα το 2020, σημειώνοντας αύξηση 27%).

Και σαν να μη φτάνει αυτό ο λαός εξαναγκάζεται να εργάζεται υπό την απειλή της απόλυσης, καθώς δεν προβλέπονται οι αναγκαίες άδειες, με πλήρη αποζημίωση, που να αντιστοιχούν με τον αναγκαίο χρόνο θεραπείας και αποκατάστασης, ούτε έχει κατοχυρωθεί το μειωμένο ωράριο, με πλήρεις αποδοχές, σύμφωνα με τις επιστημονικές υποδείξεις.

Το ΚΚΕ έφερε το θέμα στη Βουλή

Το ΚΚΕ, από τον περασμένο Δεκέμβρη, είχε μεταφέρει με Ερώτησή του προς την κυβέρνηση το οξυμένο πρόβλημα με την ανύπαρκτη ουσιαστικά διαχείριση της long-Covid, απαιτώντας να παρθούν άμεσα μέτρα.

Το Κόμμα ξεκαθαρίζει ότι, σύμφωνα με τα δεδομένα της νόσου, απαιτείται κεντρικός κρατικός σχεδιασμός από το υπουργείο Υγείας με την επαρκή κρατική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη πλήρως στελεχωμένων δημόσιων υποδομών, όπου οι ασθενείς θα μπορούν να έχουν απολύτως δωρεάν όλες τις αναγκαίες υπηρεσίες Υγείας από τη διεπιστημονική ομάδα, ανάλογα με τα προβλήματα που έχουν.

Προφανώς ξεχωρίζει η ανάγκη για ανάπτυξη των δημόσιων μονάδων ΠΦΥ που θα έχουν βασική αποστολή τον έλεγχο όλων των καταγεγραμμένων ασθενών με Covid λοίμωξη, τον εντοπισμό αυτών με long-COVID σύνδρομο και την αντιμετώπισή τους σε συνεργασία με τις μονάδες της δευτεροβάθμιας περίθαλψης όπου χρειάζεται.

Επιπλέον απαιτούνται προσλήψεις του αναγκαίου υγειονομικού προσωπικού όλων των ειδικοτήτων, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τόσο οι γενικές όσο και οι πρόσθετες ανάγκες αυτών των ασθενών.

Το ΚΚΕ επίσης απαίτησε την εξασφάλιση όλων των αναγκαίων υπηρεσιών αποκατάστασης (φυσικοθεραπείες κ.λπ.) απολύτως δωρεάν χωρίς πλαφόν και περικοπές, ενώ ακόμα πιο συγκεκριμένα σημείωσε την ανάγκη, όπου απαιτείται, για μετακίνηση και διαμονή εκτός περιοχής των ασθενών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας τους, να αποζημιώνονται οι ίδιοι και ο συνοδός τους για τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής και διατροφής.

Ξεχωρίζει ακόμα η ανάγκη για κατοχύρωση όλων των αναγκαίων αδειών των εργαζομένων με long-COVID σύνδρομο, με πλήρη αποζημίωση, που να αντιστοιχούν με τον αναγκαίο χρόνο θεραπείας και αποκατάστασης, αλλά και με κατοχύρωση μειωμένου ωραρίου σε όσους εργάζονται, με πλήρεις αποδοχές, σύμφωνα με τις επιστημονικές υποδείξεις.

Σε σχέση με την Εκπαίδευση, να υπάρξει σχεδιασμός από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς της, των υγειονομικών και ιδιαίτερα όλων όσοι εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των ασθενών με long-COVID σύνδρομο.