Οπου κέρδος «κίνδυνος - θάνατος» για τον λαό!

Πολύς λόγος γίνεται τις τελευταίες μέρες για το σύστημα ERTMS και την καθυστέρηση όλων των κυβερνήσεων να το εγκαταστήσουν στον σιδηρόδρομο. Κάτω από προϋποθέσεις, το σύστημα αυτό βελτιώνει τα στάνταρ της ασφάλειας, η χρησιμοποίησή του όμως υπόκειται στους νόμους της αγοράς και του κέρδους, που στο βωμό του θυσιάζεται η ασφάλεια στις μεταφορές. Οπως επιβεβαιώνει μάλιστα η ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για τους σιδηροδρόμους το 2017, το ελληνικό κράτος και οι κυβερνήσεις του καμιά πρωτοτυπία και καμιά εξαίρεση δεν συνιστούν σε σχέση με όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Σημειώνει ανάμεσα σε άλλα η έκθεση: «Μέχρι στιγμής, η ανάπτυξη του συστήματος στην ΕΕ βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα και είναι αποσπασματική, παρότι, συνολικά, η ιδέα του ERTMS και ο στόχος ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας δεν αμφισβητείται από τον σιδηροδρομικό κλάδο. Η τρέχουσα περιορισμένη ανάπτυξη του ERTMS μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην απροθυμία πολλών διαχειριστών υποδομής και σιδηροδρομικών επιχειρήσεων να επενδύσουν σε εξοπλισμό ERTMS, τόσο λόγω των δαπανών που συνεπάγεται μια τέτοια απόφαση, όσο και του ότι για πολλούς από αυτούς δεν στοιχειοθετείται επιχειρηματική σκοπιμότητα». Δηλαδή, εκεί που το προσδοκώμενο κέρδος υπολείπεται του κόστους, το σύστημα δεν εγκαθίσταται.

* * *

Κι όχι μόνο αυτό, αλλά όπως γράφει η έκθεση, η εγκατάσταση του ERTMS «συνεπάγεται δαπανηρές επενδύσεις χωρίς να αποφέρει, γενικά, άμεσα οφέλη σε εκείνους που καλούνται να επωμιστούν το κόστος. Τα προβλήματα συμβατότητας των διαφορετικών εκδόσεων που έχουν εγκατασταθεί, καθώς και οι μακροχρόνιες διαδικασίες πιστοποίησης επηρεάζουν επίσης αρνητικά την επιχειρηματική σκοπιμότητα που θα μπορούσαν δυνητικά να στοιχειοθετήσουν οι διαχειριστές υποδομής και οι σιδηροδρομικές επιχειρήσεις (...) το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων επαφίεται σε ιδιώτες διαχειριστές υποδομής και σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, που δεν αντλούν πάντοτε - τουλάχιστον άμεσα - οφέλη από την ανάπτυξη του ERTMS».

Δηλαδή, όσο δεν βλέπουν άμεσο κέρδος, τα μονοπώλια και οι κρατικής ιδιοκτησίας εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις υποδομές και στο σιδηροδρομικό έργο, δεν βρίσκουν κανέναν λόγο να βιαστούν, με συνέπειες και στην ασφάλεια των συγκοινωνιών. Βεβαίως, το σύστημα αυτό δεν δημιουργήθηκε με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες για ασφαλείς μεταφορές, αλλά με στόχο την υλοποίηση ενός ενιαίου σιδηροδρομικού χώρου που θα εξασφαλίζει την πιο φτηνή και πιο γρήγορη για τους επιχειρηματικούς ομίλους μεταφορά εμπορευμάτων στο πλαίσιο της ΕΕ.

* * *

Παρ΄ όλ΄ αυτά, η τεχνολογία όλων αυτών των συστημάτων φανερώνει τις δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα να προλαμβάνονται ατυχήματα και να περιορίζεται ο κίνδυνος μεγάλων απωλειών. Η ασφάλεια βέβαια εξαρτάται κι από άλλους παράγοντες, όπου κι εκεί παρεισφρέει η μεταβλητή του κέρδους: Σιδηροδρομικές υποδομές, ποιότητα και συντήρηση τροχαίου υλικού, υποστελέχωση προσωπικού κ.ά. Το ζήτημα όμως παραμένει ότι η εγκατάσταση τέτοιων σύγχρονων συστημάτων «κολλάει» στη σχέση «κόστους - οφέλους», αλλά και στα συγκρουόμενα συμφέροντα των διαφορετικών κατασκευαστών και παρόχων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στην εγκατάστασή τους.

Τους ίδιους νόμους ακολουθεί προφανώς και η ενσωμάτωση κάθε νέας δυνατότητας που προσφέρει η εξέλιξή τους, ακόμα και στις χώρες που σήμερα τα έχουν εγκαταστήσει. Γι' αυτό, κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος, όσο κριτήριο ανάπτυξης των σιδηροδρομικών μεταφορών, όπως και κάθε άλλου τομέα της οικονομίας, παραμένει το κέρδος των λίγων σε βάρος των αναγκών των πολλών. Οταν κουμάντο στον σιδηρόδρομο κάνουν μια χούφτα μονοπώλια των Μεταφορών και το κράτος του κεφαλαίου, που φροντίζει για την κερδοφορία του κάτω απ' όλες τις συνθήκες. Αυτό ακριβώς έρχεται να επιβεβαιώσει και η «αμαρτωλή» ιστορία του συστήματος ERTMS.

* * *

Οπου κέρδος, λοιπόν, «κίνδυνος - θάνατος» για τον λαό! Μόνο η ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες μπορεί να ενσωματώνει τα επιτεύγματα της τεχνολογίας για την ασφάλεια, τις φτηνές, ασφαλείς και σύγχρονες μεταφορές, εμπορευματικές και επιβατικές, στο πλαίσιο μιας άλλης οργάνωσης της οικονομίας, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο.

Σ' αυτόν τον δρόμο μάς καλεί να βαδίσουμε και το έγκλημα στα Τέμπη, θυμίζοντας πως το σάπιο σύστημα της εκμετάλλευσης δεν διστάζει να θυσιάσει ακόμα και τις ζωές μας στο βωμό του κέρδους.

Κ.Μ