«Μήλον της Εριδος» μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας - Κίνας

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΣΙΑ

Ξανά στην περιοχή ο Μπλίνκεν σε μια προσπάθεια των ΗΠΑ να αναβιώσουν το σχήμα C5+1

Η ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία, με γεωπολιτικές προεκτάσεις σε όλο τον κόσμο, μεγαλώνει τη σημασία της Κεντρικής Ασίας: Τον τελευταίο χρόνο οι επαφές Αμερικανών, Ευρωπαίων, Βρετανών αξιωματούχων με τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες που βρίσκονται «υπό την επιρροή» της Μόσχας, αλλά και της Κίνας, έχουν γίνει εντυπωσιακά συχνές.

Αντίστοιχα, οι ΗΠΑ και η ΕΕ προσπαθούν να μεγαλώσουν το «πάτημά» τους και στο Νότιο Καύκασο. Ετσι το τελευταίο διάστημα παίζουν ρόλο διαμεσολαβητή στις «ειρηνευτικές» συνομιλίες Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, επιδιώκοντας να πάρουν την «πρωτοκαθεδρία» της Ρωσίας.

Μεταξύ άλλων, όλες αυτές είναι περιοχές που μπορούν να παίξουν τον ρόλο των εναλλακτικών διαδρομών Ενέργειας και εμπορευμάτων από την Ασία στην Ευρώπη, καθώς η Ρωσία έχει αποκλειστεί λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Με σαφείς αιχμές για την «αξία» της Ρωσίας ως «εταίρου» μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς θα είναι οικονομικά και πολιτικά αποδυναμωμένη, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, πραγματοποίησε επισκέψεις στο Καζακστάν και στο Ουζμπεκιστάν. Στην Αστάνα συμμετείχε μαζί με τους πέντε ομολόγους του από την Κεντρική Ασία στο σχήμα C5+1 (Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν), το οποίο δημιούργησαν οι ΗΠΑ το 2015 και από την περασμένη άνοιξη ιδιαίτερα γίνεται προσπάθεια να αναβιώσει.

Οι υπουργοί επικεντρώθηκαν στην ενίσχυση της οικονομικής, ενεργειακής και περιβαλλοντικής συνεργασίας και της συνεργασίας στην Ασφάλεια, μεταξύ των ΗΠΑ και των 5 εν λόγω κρατών της Κεντρικής Ασίας. Στη συνέχεια ο Μπλίνκεν επισκέφτηκε την Τασκένδη, όπου συναντήθηκε με αξιωματούχους του Ουζμπεκιστάν.

Σε όλη τη διάρκεια της περιοδείας του ο Μπλίνκεν προειδοποιούσε «για τους κινδύνους που εγκυμονεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» και αναφέρθηκε επανειλημμένα στη δέσμευση των ΗΠΑ να υποστηρίξουν την «κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα και ανεξαρτησία» των χωρών της Κεντρικής Ασίας.

Η Ρωσία παρατηρεί την αυξημένη δραστηριότητα των Αμερικανών, των Ευρωπαίων, των Βρετανών στον χώρο των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών, σχολίασε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, επισημαίνοντας ότι «δεν το κρύβουν πως εργάζονται εκεί για να μη συνεχίσουν αυτές οι χώρες να διατηρούν φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία». «Τους λένε: Πάρτε το μέρος του νικητή, η Ρωσία θα αποτύχει, οπότε αποφασίστε εκ των προτέρων», συμπλήρωσε.

Πάντως, ο Λαβρόφ υπενθύμισε ότι η Ρωσία με αυτά τα κράτη είναι σύμμαχοι σε διάφορα σχήματα, όπως στο «αμυντικό» σύμφωνο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO), στην Ευρασιατική Οικονομική Ενωση (EAEU), στην Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών (CIS), ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο αυτών των οργανισμών «ολοκλήρωσης».

Η Κίνα προωθεί νέους δρόμους μεταφοράς εμπορευμάτων

Η Κεντρική Ασία έχει αποκτήσει αυξανόμενη στρατηγική σημασία και για την Κίνα καθώς η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει στριμώξει τις άμεσες διαδρομές της αλυσίδας εφοδιασμού μεταξύ Κίνας και ΕΕ. Εναλλακτικές λύσεις χρειάζονται πλέον αυξημένες επενδύσεις στην Κεντρική Ασία, με τη Ρωσία να συμμετέχει επίσης σε μέρος τους.

Η Κίνα εντείνει τις προσπάθειες να βαθύνει τις οικονομικές και γεωπολιτικές σχέσεις με αυτά τα κράτη, να προχωρήσει επενδύσεις σε στρατηγικές υποδομές. Από την πλευρά της, άρχισε να διοργανώνει το 2020 το σχήμα C5+C, μια πιο στοχευμένη παρέμβαση στην περιοχή χωρίς τη Ρωσία - σε αντίθεση με τον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, όπου συμμετέχουν και οι δύο.

Το Πεκίνο χρειάζεται να ενισχυθεί η συνδεσιμότητα της περιοχής και να διασφαλιστεί η σταθερή λειτουργία των εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών Κίνας - Ευρώπης. Καθώς η προηγούμενη σιδηροδρομική διαδρομή Καζακστάν - Ρωσία προς την Ευρώπη έχει πλέον αποκοπεί, οι σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές είναι τώρα είτε Κίνα - Καζακστάν - Ευρώπη είτε Κίνα - Ουζμπεκιστάν - Τουρκμενιστάν προς την Ευρώπη.