Κατάργηση του «Απαρτχάιντ»

Η εξέγερση κατά του απαρτχάιντ στο Σοβέτο

Τον Ιούνη του 1976 η κυβέρνηση του απαρτχάιντ, του καθεστώτος των φυλετικών διακρίσεων της Νότιας Αφρικής, εκδίδει διαταγή, με την οποία στα γυμνάσια των μαύρων θα διδάσκεται υποχρεωτικά η γλώσσα των αφρικάνερς (των αποίκων από την Ολλανδία). Η διαταγή προκαλεί την αντίδραση των μαύρων μαθητών, που ζητούν να διδάσκονται μόνο στα αγγλικά, καθώς πιστεύουν ότι έτσι εξασφαλίζουν καλύτερη επαγγελματική αποκατάσταση.

Με αίτημα την ανάκληση της κυβερνητικής διαταγής, οι μαθητές του Σοβέτο -ένα τεράστιο γκέτο με ένα εκατομμύριο μαύρο πληθυσμό κοντά στο Γιοχάνεσμπουργκ- πραγματοποιούν στις 16 Ιουνίου διαδήλωση. Η λευκή Αστυνομία σπεύδει στο χώρο της διαδήλωσης και ανοίγει πυρ κατά των άοπλων μαθητών, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ένας 13χρονος μαθητής. Οι διαδηλωτές πετούν πέτρες κατά των αστυνομικών και αυτοί απαντούν, πυροβολώντας στον ψαχνό και τραυματίζοντας άλλους εφτά μαύρους εφήβους. Η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Οι νεαροί μαύροι αναποδογυρίζουν και πυρπολούν αυτοκίνητα, στήνουν οδοφράγματα και επιτίθενται στους αστυνομικούς με κλαδιά δέντρων και καδρόνια. Οι ταραχές επεκτείνονται σε όλο το Σοβέτο. Στρατιωτικά ελικόπτερα ρίχνουν δακρυγόνα, για να διαλύσουν τα πλήθη, ενώ είκοσι τουλάχιστον κτίρια πυρπολούνται. Μέχρι το βράδυ, το Σοβέτο, «σφραγίζεται» από πάνοπλους αστυνομικούς.

Την επόμενη μέρα, οι διαδηλώσεις επαναλαμβάνονται στο Σοβέτο, αλλά και σε άλλες πόλεις. Ολες οι διαδηλώσεις πνίγονται από την Αστυνομία στο αίμα. Οι ταραχές συνεχίστηκαν μέχρι τις 20 του Ιούνη. Η «τάξη» που επιβλήθηκε από το καθεστώς του απαρτχάιντ είναι πλασματική και προσωρινή.

Ο μαύρος πληθυσμός θρηνεί 174 νεκρούς, κυρίως παιδιά, έφηβους και νέους. Οι τραυματίες ξεπερνούν τους 1.200 και οι συλληφθέντες τους 1.300.

Η εξέγερση του Σοβέτο συγκλόνισε όλη τη δημοκρατική ανθρωπότητα, όχι μόνο εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των θυμάτων, αλλά και γιατί αποκαλύπτει το αποτρόπαιο πρόσωπο του καθεστώτος των φυλετικών διακρίσεων. Η εξέγερση, επίσης, σηματοδότησε μια νέα εποχή αφύπνισης της πολιτικής συνείδησης της μαύρης πλειοψηφίας. Μόνο μέσα στο πρώτο δίμηνο μετά το Σοβέτο ξεσπούν σοβαρές ταραχές σε 70 συνοικισμούς μαύρων.

Στις 18 Μάρτη 1992 γίνεται δημοψήφισμα, στη Νοτιοαφρικανική Ένωση, που  τάσσεται υπέρ της κατάργησης του καθεστώτος των φυλετικών διακρίσεων, του λεγόμενου «Απαρτχάιντ».