19/4/1932 Ενας χρόνος από τον ξεσηκωμό στο Μεταλλικό Κιλκίς

 Η 19η του Απρίλη έχει μια εξαιρετική σημασία ιδιαίτερα για τη φτωχολογιά του χωριού. Σαν σήμερα το ηρωικό εργαζόμενο Μεταλλικό ξεσηκωνόταν πέρσι σύσσωμο κατά της τρομοκρατίας και του φασισμού πούχαν κυριολεχτικώς λυσσάξει. Οι αστυνομικές αρχές του Βενιζέλου χτύπησαν στο ψαχνό - άνανδρα, άοπλους φτωχούς χωρικούς και σώριασαν δυο αξέχαστους συντρόφους μας - αγωνιστές θαρραλέους και τίμιους της φτωχολογιάς. Ο Σοφιανίδης κι ο Χαραλαμπίδης έδωσαν το αίμα τους, τη ζωή τους στον αγώνα της φτωχολογιάς - έπεσαν τιμημένα στο πεδίο της ταξικής πάλης.

Τα ηρωικά αυτά θύματα της πιο ιερής πάλης δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξεχαστούν. Οχι μόνο το Μεταλλικό, όχι μόνο το Κιλκίς, όχι μόνο η αγροτιά της Ελλάδας, μα ολόκληρος ο εργαζόμενος λαός στρέφει σήμερα τη μνήμη του στους δοξασμένους αγωνιστές του, προσβλέπει το μνήμα τους με σφιγμένες τις γροθιές και με την ψύχη γιομάτη άσβεστο μίσος.

Οι εργαζόμενοι του Μεταλλικού με πρώτες τις αδείλιαστες γυναίκες έδωσαν κι όλας πέρσι στο μνήμα των αγωνιστών μας τον όρκο τους - όρκο εκδίκησης χωρίς έλεος, όρκο πάλης αδιάλλαχτης για τα ζητήματά τους. Και τον τήρησαν απολύτως. Και κάτι πλέον: Τα δάκρυα - δάκρυα πίστης και αφοσίωσης στον αγώνα, δάκρυα - ξεχείλισμα μίσους ταξικού, που έχυσαν στα μνημούρια των άνανδρα δολοφονηθέντων συντρόφων μας προστέθηκαν στον όρκο τους για να γιγαντέψουν την πάλη τους. Ολόκληρη η χρονιά που παρήλθε αυτό μαρτυράει. Είνε για το Μεταλλικό χρονιά επίμονου, αποφασιστικού αγώνα για τα ζητήματά τους. Η εχτέλεση της υπόσχεσης - του όρκου τους.

Το εργαζόμενο Μεταλλικό πώχει γράψει κι όλας υπέροχες σελίδες στην ιστορία του επαναστατικού μας κινήματος, που πάντα θαρραλέα πρόταξε τα στήθη του στον ταξικό εχθρό, μας υπόσχεται να κρατήσει τον όρκο του ως το τέλος - υπόσχεται να γιγαντέψει τον αγώνα του κατά της Κυβέρνησης Βενιζέλου και των άλλων κομμάτων των πλουσίων, κατά των αγροτοφασιστών, για το ψωμί και τις ελευθερίες του. Εμείς, η εργατιά και φτωχή αγροτιά των άλλων χωριών, καλούμαστε να τ' ακολουθήσουμε.

Το ιστορικό των δολοφονικών γεγονότων

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, μετά και την ψήφιση του «Ιδιώνυμου» απ' την κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου, η κρατική καταστολή κατά του ΚΚΕ ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο, ενώ οι αγώνες των εργαζομένων και των φτωχών αγροτών αντιμετωπίζονταν με τη φωτιά και το σίδερο

 

Μόλις άρχισε να ξημερώνει η 19η Απριλίου - πέρσι - το Μεταλλικό βρισκόταν σε κατάσταση πολιορκίας. Η μέρα αυτή είχε οριστεί απ' την ΟΚΝΕ μέρα πάλης κατά του φασισμού. Οι πυρήνες Νεολαίας και Κόμματος είχαν κινητοποιηθεί. Το πρωί μόλις ξημέρωσε άρχισε να οργανώνουν τη συγκέντρωση. Το χωριό όμως απ' τα χαράματα ήταν περικυκλωμένο από στρατό και χωροφύλακες. Ο δολοφόνος Λεμονής με τον υπομοίραρχο Καζαντζή και με 5 χωροφύλακες περικύκλωσαν το σπίτι του Μ. Αλμετίδη. Εκαναν έρευνα μα ούτε «ρούβλια» ούτε «μυστικά έγγραφα» βρήκαν. Μερικά Μαρξιστικά βιβλία κι άλλη φιλολογία χρησίμεψαν στους δολοφόνους για αίτια να κατηγορήσουν τα παιδιά του - τους συντρόφους Θεόδωρο και Στεφ. Αλμετίδη επί εσχάτη προδοσία, όπως εκφράστηκε ο ίδιος ο Λεμονής. Τους συνέλαβαν για να τους πάνε στο Κιλκίς. Οι χωρικοί που στο αναμεταξύ είχαν συγκεντρωθεί έτρεξαν να τους απελευθερώσουν, αποδοκιμάζοντας την τρομοκρατία.

Ο Λεμονής διέταξε αμέσως «ΠΥΡ», πυροβόλησε μάλιστα κι ο ίδιος και σκότωσε τον σ. Αν. Χαραλαμπίδη. Οι χωριάτες όχι μονάχα δεν τρομοκρατήθηκαν, μα ώρμησαν σαν λιοντάρια επάνω στους δολοφόνους με πέτρες και ξύλα. Στο αναμεταξύ χτυπήθηκαν κι άλλοι έξ εκ των οποίων ο σ. Κ. Σοφιανίδης πέθανε σε τρεις μέρες στο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Ο σ. Κ. Τραντίδης τραυματίστηκε σοβαρά, του κόψανε το ένα πόδι και περπατεί με τα δεκανίκια. Επίσης τραυματίστηκαν σοβαρά οι συντρ. Χ. Αλμετίδης, Σ. Σοφιανίδης (νεολαίος), Θ. Πολασίδης (πιονέρος) και Π. Αβραμίδης.

Οι χωριάτες θάψανε τον σ. Χαραλαμπίδη με κλάματα και με θρήνους, όχι μοιρολόγια, αλλά μίσους κι εκδίκησης. Εκεί κοντά του έθαψαν αργότερα και τον σ. Σοφιανίδη λέγοντας πως όταν πάρουν οι εργαζόμενοι την εξουσία στα χέρια τους θα τους στήσουν άγαλμα - ηρώο.

Η 19η Απρίλη πρέπει να καθιερωθεί για το Μεταλλικό, το Κιλκίς, για όλη την Ελλάδα μια επαναστατική γιορτή.

Τιμώντας με κινητοποιήσεις οι φτωχοί αγρότες Μεταλλικού τη 19η Απρίλη, τιμάν τον αγώνα για το ψωμί τους, προπαρασκευάζουν την Κόκκινη Πρωτομαγιά. Εμπνεόμενο το Μεταλλικό απ' το παρελθόν του κατεβαίνει πάντα πρώτο στην πάλη. Τίποτε, ούτε οι σφαίρες του Λεμονή, ούτε ο φασισμός, ούτε οι φυλακίσεις και εξορίες, τίποτε δεν το λυγίζει. Κρατώντας ψηλά τη σημαία του ΚΚΕ, θα συνεχίσει τον αγώνα του ως την επανάσταση.

***

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, μετά και την ψήφιση του «Ιδιώνυμου» απ' την κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου, η κρατική καταστολή κατά του ΚΚΕ ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο, ενώ οι αγώνες των εργαζομένων και των φτωχών αγροτών αντιμετωπίζονταν με τη φωτιά και το σίδερο. Η δαμόκλειος σπάθη της φυλάκισης και της εξορίας, των βασανιστηρίων και της τρομοκρατίας βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη.

Η καταστολή σε βάρος των κομμουνιστών και των αγωνιστών του εργατικού - λαϊκού κινήματος υπήρξε κοινή συνισταμένη όλων των κυβερνήσεων του Μεσοπολέμου, κοινοβουλευτικών και μη, και ανεξαρτήτως «χρώματος».

Είναι χαρακτηριστικά τα εξής στοιχεία:

Από το 1924 έως τον Δεκέμβρη του 1927 έγιναν 3.614 συλλήψεις εργατών και αγροτών. Απ' αυτούς οι 232 δικάστηκαν σε φυλάκιση 581 ετών συνολικά. Εξορίστηκαν 334 για 322 έτη συνολικά. Δολοφονήθηκαν 20, τραυματίστηκαν 424, κακοποιηθήκαν 738. Οι υπόλοιποι 1.866 φυλακίστηκαν για 7.082 μήνες συνολικά.

Από τον Ιούλη του 1929, όταν και ξεκίνησε η εφαρμογή του Ιδιώνυμου και μέχρι τον Μάρτη του 1933 δολοφονήθηκαν 27, έγιναν 13.050 συλλήψεις και καταδικάστηκαν 2.400 άτομα σε 2.054 χρόνια φυλάκισης και 884 χρόνια εξορίας συνολικά. Στάλθηκαν 120 φαντάροι στο Καλπάκι, ενώ καταγράφηκαν 1.479 ξυλοδαρμοί.

Σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επιδρομή της Χωροφυλακής στο χωριό Μεταλλικό του Κιλκίς στις 19 Απρίλη 1931. Τα γεγονότα, σύμφωνα με τις ανταποκρίσεις του «Ριζοσπάστη» εκείνων των ημερών, ξεκίνησαν από έρευνα σ' ένα σπίτι όπου και βρέθηκαν μαρξιστικά βιβλία, φύλλα του «Ριζοσπάστη», της «Νεολαίας» και των «Πρωτοπόρων». Μ' αυτά τα «πειστήρια» τα όργανα του αστικού κράτους συνέλαβαν τα αδέλφια Αλμετίδη χωρίς κανένα ένταλμα.

Το χωριό ξεσηκώθηκε:

«Οι χωριάτες του Μεταλλικού μόλις έμαθαν την επιδρομή των αστυνομικών και τις συλλήψεις αμέσως συγκεντρώθηκαν (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) αξιούντες την απόλυση των συλληφθέντων συγχωριανών τους.

Ο μοίραρχος Λεμονής, αντίς άλλης απάντησης διέταξε στην υπ' αυτόν δύναμη: ΒΑΡΑΤΕ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ».

Η επίθεση της Χωροφυλακής είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ, μέλους του ΚΚΕ, και των τραυματισμό έξι ακόμα κατοίκων του χωριού, απ' τους οποίους, ο ΚΩΣΤΑΣ ΣΟΦΙΑΝΙΔΗΣ, στέλεχος του ΚΚΕ, πέθανε δυο μέρες μετά στο Προσφυγικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης.

Βλέπε περισσότερα:

Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918-1949, τόμ. Α2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 371-374.

Στο Μεταλλικό Κιλκίς η αστυνομία πυροβολεί και σκοτώνει 2 αγρότες