Μάριος Τόκας

 
Ο Μάριος Τόκας γεννήθηκε στις 8 ιουνίου 1954 στη Λεμεσό. Σε ηλικία 20 χρόνων έζησε στην πρώτη γραμμή, ως φαντάρος, την τουρκική εισβολή. Βαθιά πολιτικοποιημένος, έδινε από πόλη σε πόλη συναυλίες, εμψυχώνοντας τους συμπατριώτες του και συγκεντρώνοντας χρήματα για τους πρόσφυγες.

Συγκλονισμένος από την κυπριακή τραγωδία γράφει τα έργα «Ψυχή τε και σώματι» (μελοποιημένα ποιήματα των απαγχονισθέντων αγωνιστών της Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Αντρέα Ζάκου κ.ά.), «Φωνή πατρίδας» σε ποίηση Κ. Μόντη, Θ. Πιερίδη και Νεσιέ Γιασίν (τα τραγούδια «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα» γίνονται σημαία του κυπριακού λαού) και «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα». Ανθρωπος που δε δίσταζε να μιλήσει ανοιχτά για το δράμα της Κύπρου, αντιτάχθηκε στο «σχέδιο Ανάν», τονίζοντας ότι «οι εθνικά οριακές στιγμές θέλουν και καθαρές απαντήσεις».

«Μάριος από παιδί ασχολήθηκε με τη μουσική, την οποία συνέδεσε με την κοινωνική ευαισθησία που τον χαρακτήριζε, καθώς εμφορείτο από τα ιδανικά της κοινωνικής δικαιοσύνης που του δίδαξε ο πατέρας του, ποιητής και δημοσιογράφος Κύπρος Τόκας. Στα πρώτα του έργα μελοποίησε ποιήματα του πατέρα του για τις σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και τον πόθο για κοινή ειρηνική πατρίδα και ειρηνική συμβίωση. Αποκορύφωμα αυτής της δημιουργίας αποτέλεσε η μελοποίηση του ποιήματος της Τουρκοκύπριας συμπατριώτισσάς μας Νεσιέ Γιασίν “Η δική μου η πατρίδα”… Δεν έμεινε μόνο σε αυτή τη μουσική δημιουργία. Εμπνεύστηκε και από τους αγώνες του λαού μας για απελευθέρωση, αλλά και από τον έρωτα και την αγάπη…» (Από τη δήλωση του Δ. Χριστόφια — τ’οτε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας — με την αναγγελία θανάτου του Μάριου Τόκα)

Το 1975 ο Μ. Τόκας ήρθε στην Ελλάδα. Σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πρώτος του δίσκος (1978) «Τα τραγούδια της παρέας», με τον Μανώλη Μητσιά. Ο τελευταίος, «Ασπρο μαντίλι ανέμιζε», ερμηνεύτηκε από τον Βασίλη Σκουλά. Εκανε μεγάλες επιτυχίες, συνεργαζόμενος με ερμηνευτές όπως οι Αντώνης Καλογιάννης, Γιάννης Πάριος, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Δημήτρης Μητροπάνος, Πασχάλης Τερζής κ.ά. Ανάμεσα στα γνωστότερα λαϊκά του τραγούδια: «Αννούλα του χιονιά», «Δίδυμα φεγγάρια», «Εξαρτάται», «Θάλασσες», «Η εθνική μας μοναξιά», «Σαν τρελό φορτηγό», «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», «Σ’ αγαπώ», «Τα Λαδάδικα» κ.ά. Το 1981 ηχογράφησε το δίσκο «Πικραμένη μου γενιά», σε ποίηση Γ. Ρίτσου, με ερμηνευτή τον Λάκη Χαλκιά. Παράλληλα έγραψε μουσική για τον κινηματογράφο και το θέατρο.

Ο Μάριος Τόκας έφυγε σε ηλικία 54 ετών στις 27 Απριλίου 2008.

 Ηρακλής Κακαβάνης