Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τις «κοιλάδες των Τεμπών» στους χώρους δουλειάς

 
ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΒΑΛΑΣ

Οταν τα μέτρα ασφαλείας περικόπτονται μαζί με το προσωπικό

Σχεδόν ένας χρόνος έχει περάσει από το βράδυ της 9ης Απρίλη, όταν γύρω στις 9.30 μ.μ. μια μεγάλη έκρηξη στις χερσαίες εγκαταστάσεις των Πετρελαίων Καβάλας αναστάτωνε όλη την πόλη και φυσικά τους εργαζόμενους του εργοστασίου. Πολλοί ήταν άλλωστε οι απολυμένοι εργαζόμενοι που έσπευσαν στο εργοστάσιο και ξενύχτησαν βλέποντας τις ισχυρές δυνάμεις της Πυροσβεστικής να δίνουν μάχη με τις φλόγες, από την πυρκαγιά που ξέσπασε μετά την έκρηξη.

Η έκρηξη σημειώθηκε σε δεξαμενή με ελαιόνερα και υπήρξε φόβος για διαρροή, που θα προκαλούσε εξάπλωση της πυρκαγιάς, με ανυπολόγιστες συνέπειες. Η Πυροσβεστική έσβησε τη φωτιά κατά τη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα και ανακοίνωσε ότι η κατάσταση τέθηκε οριστικά υπό έλεγχο στις 4.20 τα ξημερώματα, χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί.

Η έκρηξη, καθαρά από τύχη, δεν προκάλεσε κάποια τραγωδία. Η ίδια η έκρηξη όμως δεν ήρθε ως ...αποτέλεσμα της τύχης, αλλά επιβεβαίωσε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των εργαζομένων, οι οποίοι προειδοποίησαν από την πρώτη στιγμή για τους κινδύνους που εγκυμονούσε το σχέδιο της εργοδοσίας για μείωση του κόστους μέσω απολύσεων έμπειρου και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.

Στις εγκαταστάσεις η παραγωγή είχε ήδη σταματήσει από τον Οκτώβρη του 2021, καθώς η εργοδοσία κλιμάκωνε την επίθεσή της απέναντι στους εργαζόμενους, με ομαδικές απολύσεις, συνδικαλιστικές διώξεις, καταστολή με τη συμβολή της κυβέρνησης, με ΜΑΤ ακόμα και μέσα στο εργοστάσιο.

Οι εργαζόμενοι βρίσκονταν σε διαρκείς κινητοποιήσεις από τον Αύγουστο του 2021, δίνοντας τη μάχη όχι μόνο για τα εργασιακά τους δικαιώματα, αλλά και για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και την προστασία του περιβάλλοντος από ένα ατύχημα για το οποίο προειδοποιούσαν διαρκώς.

Αν στο εργοστάσιο βρίσκονταν εργαζόμενοι εκείνο το βράδυ και η παραγωγή λειτουργούσε κανονικά, ίσως τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Μάλιστα η εργοδοσία, προκειμένου να προωθήσει την επίθεσή της απέναντι στους εργαζόμενους, είχε φτάσει στο σημείο - σύμφωνα με έγγραφα που περιλαμβάνονται και στη δικογραφία - να προχωρήσει σε εγκληματικές «εκπτώσεις» στα μέτρα ασφάλειας των εγκαταστάσεων.

Από την πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις των Πετρελαίων

«Πετσόκομμα» των μέτρων ασφάλειας

Ενα από τα Σχέδια Αντιμετώπισης Απρόοπτων Περιστατικών (ΣΑΑΠ) στα Πετρέλαια Καβάλας, η Διαδικασία Εκτακτης Ανάγκης «ΣΙΓΜΑ», αφορά τα ενδεχόμενα σοβαρής διαφυγής υδροθείου, έκρηξης, φωτιάς ή και πολλαπλών τραυματισμών στις χερσαίες εγκαταστάσεις. Από την έναρξη της λειτουργίας των εγκαταστάσεων και για 41 χρόνια, το σχέδιο αυτό προέβλεπε μια ομάδα απόκρισης απαρτιζόμενη από 10 εργαζόμενους μαζί με 2 φύλακες πύλης, με προκαθορισμένες αρμοδιότητες.

Σε περίπτωση πυρκαγιάς, μάλιστα, προβλέπεται ένα άγημα πυρόσβεσης με μία κύρια ομάδα απαρτιζόμενη από 5 εργαζόμενους, από τους 12 που ήταν το ελάχιστο προσωπικό των εγκαταστάσεων. Από 1/12/2021 η εργοδοσία προχώρησε στη μονομερή «αναθεώρηση» του σχεδίου, μειώνοντας τόσο την ομάδα απόκρισης, σε 6 εργαζόμενους και 2 φύλακες, όσο και το άγημα πυρόσβεσης, σε 3 άτομα.

Με βάση το νέο σχέδιο ο χημικός των εγκαταστάσεων δεν οδηγεί πλέον το ασθενοφόρο, αλλά επανδρώνει την κύρια ομάδα πυρόσβεσης. Ο ηλεκτρολόγος, αφού πρώτα «προβεί στις κατάλληλες ηλεκτρικές απομονώσεις», εντάσσεται κι αυτός στο άγημα, ενώ ένα κομβικό πόστο σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών, αυτό του τεχνίτη οργάνων βάρδιας, αποσπάται και ή μεταφέρεται στο πυροσβεστικό άγημα ή καλείται να οδηγήσει το ασθενοφόρο! Και το χειρότερο; Κανένας εργαζόμενος σε αυτά τα πόστα δεν έλαβε αντίστοιχη εκπαίδευση για τις νέες του ευθύνες.

Οι αλλαγές αυτές έγιναν τη μέρα που η εργοδοσία έθεσε σε διαθεσιμότητα εργαζόμενους, προκειμένου να δεχτούν τις μειώσεις μισθών και τις περικοπές εργασιακών δικαιωμάτων. Προκειμένου να μπορεί να θέσει όσο το δυνατόν περισσότερους σε διαθεσιμότητα, προχώρησε και στις μειώσεις του προσωπικού ασφαλείας.

Το έγγραφο με το οποίο η εταιρεία ζητά «έγκριση» από την Πυροσβεστική για την αναθεώρηση του σχεδίου πυρόσβεσης. Μια «αναθεώρηση» που, όπως ισχυρίζεται, δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των εργαζομένων...

Χωρίς καμία προβλεπόμενη διαδικασία

Να σημειωθεί ότι όλα κινήθηκαν με fast track διαδικασίες. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, το ΣΑΑΠ συντάσσεται από το Τμήμα Ασφάλειας με τη συμμετοχή και σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων τμημάτων λειτουργίας των εγκαταστάσεων, των επιτροπών υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και του Σωματείου Εργαζομένων. Στη συνέχεια, και αφού πραγματοποιηθούν ασκήσεις για έλεγχο της αποτελεσματικότητας του σχεδίου, γίνεται ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων (υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εργασίας, Υγείας, Κεντρικό Λιμεναρχείο Καβάλας, Περιφέρεια και Αντιπεριφέρεια, αλλά και νηογνώμονας που πιστοποιεί την ασφαλή λειτουργία των εγκαταστάσεων), για τυχόν σχόλια, και ζητείται η αποδοχή όλων για την εφαρμογή του Σχεδίου.

Η Διεύθυνση Υδρογονανθράκων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναλαμβάνει τη συγκρότηση επιτροπής για τη διενέργεια επιθεώρησης και πραγματοποίησης άσκησης στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 19 της ΚΥΑ 172058/2016 (SEVESO II), και την υποβολή της σχετικής έκθεσης επιθεώρησης. Τίποτα από τα παραπάνω δεν τηρήθηκε στην περίπτωση αυτή.

«Καμία περίπτωση φωτιάς»...

Σε επιστολή της προς την Πυροσβεστική Υπηρεσία Καβάλας, με ημερομηνία 8/12/2021, η «Energean» ενημερώνει: «Αναθεωρήθηκαν τα σχέδια εκτάκτου ανάγκης, πυρόσβεσης και αντιμετώπισης θαλάσσιας ρύπανσης των χερσαίων και θαλασσίων εγκαταστάσεων από 1/1/2021». Προχώρησε δηλαδή χωρίς την έγκριση και της Πυροσβεστικής, ενώ είχε προηγηθεί καταγγελία των εργαζομένων για τη μονομερή αλλαγή των σχεδίων. Η εταιρεία ζητά πλέον κατόπιν εορτής από την Πυροσβεστική: «Παρακαλούμε όπως εγκρίνεται (sic) τα επικαιροποιημένα σχέδια έκτακτης ανάγκης και πυρόσβεσης όπως αυτά περιλαμβάνονται στη μελέτη πυρόσβεσης με το αντίστοιχο τμήμα της».

Μάλιστα, η εταιρεία υποστηρίζει προκλητικά ότι η αναθεώρηση έγκειται στις ειδικότητες των μελών των ομάδων των παραπάνω σχεδίων και όχι στην αλλαγή του αριθμού των μελών τους, κάτι εντελώς ψευδές.

Φτάνει δε στο σημείο να υπενθυμίζει προς την Πυροσβεστική, προσπαθώντας να υποβαθμίσει κάθε ανησυχία, ότι «η εγκατάσταση βρίσκεται εκτός λειτουργίας και δεν παράγει υδρογονάνθρακες», καθώς επίσης ότι «η αποθηκευμένη ποσότητα αργού πετρελαίου είναι 18.000 τόνοι, ενώ η συνολική αποθηκευτική δυναμικότητα βάσει της οποίας εκπονήθηκε η μελέτη πυρόσβεσης είναι περίπου 90.000 τόνοι»! Στο ίδιο μήκος κύματος, λίγες μέρες πριν την επιστολή, στις 6/12/2021, κατά την εξέταση προσωρινής διαταγής του Σωματείου εναντίον της διαθεσιμότητας, εκπρόσωπος της εργοδοσίας υποστήριζε χαρακτηριστικά ενώπιον της Δικαιοσύνης ότι «σε σταματημένο εργοστάσιο δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πάρει φωτιά», κάτι που θα διαψευδόταν μερικούς μήνες αργότερα...

Το παράδειγμα της έκρηξης και της πυρκαγιάς στα Πετρέλαια Καβάλας αποτελεί άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για τις εκατοντάδες «κοιλάδες των Τεμπών» που κρύβονται σε χώρους εργασίας και απειλούν την ασφάλεια και τις ζωές των εργαζομένων, του λαού. Χαρακτηριστικό, γιατί αποδεικνύει ότι δεν οφείλεται στην «κακιά την ώρα», αλλά στο κυνήγι του κέρδους ενός επιχειρηματικού ομίλου, που προκειμένου να μειώσει το «κόστος» δεν διστάζει να απολύει έμπειρο, εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και να πετσοκόβει τα μέτρα ασφάλειας. Ολα αυτά με την εγκληματική ανοχή και στήριξη του αστικού κράτους, με την «ασυλία» που έχουν εξασφαλίσει οι κυβερνήσεις για τους επιχειρηματικούς ομίλους.