Ο σεισμός
στην Θεσσαλονίκη
Ήταν 20 Ιουνίου του 1978, λίγο μετά τις 11 το βράδυ, όταν σημειώθηκε ο καταστροφικός σεισμός μεγέθους 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Ένα γεγονός από εκείνα που όλη η Θεσσαλονίκη θα θυμάται για πολλά χρόνια ακόμα.
Συγκλόνισε ολόκληρη την πόλη, την ταρακούνησε, τη ρήμαξε.
Σαν σήμερα, πριν από 44 χρόνια, οι άνθρωποι τρομαγμένοι, αναζητώντας μια διέξοδο, έφυγαν όσο πιο μακριά μπορούσαν. Σχεδόν 500.000, από ένα σύνολο 700.000, εγκατέλειψαν την πόλη. Οι υπόλοιποι 200.000 που είτε δεν είχαν κάπου να πάνε, είτε δεν ήθελαν να αποχωριστούν τα σπίτια τους, έμειναν στα πάρκα, στα πανεπιστήμια και στα γήπεδα, μέσα σε σκηνές, καθώς και στις υπαίθριες ανοιχτές εκτάσεις της Θεσσαλονίκης.
Ζημιές έγιναν αμέτρητες, αλλά η κατάρρευση της πολυκατοικίας στην Ιπποδρομίου με δεκάδες νεκρούς ήταν το πιο μελανό σημείο αυτής της ιστορίας – 49 στο σύνολο οι νεκροί, 29 εκ των οποίων στην πολυκατοικία.
Οι εφημερίδες της εποχής κάλυψαν το συμβάν του σεισμού με εκτενή ρεπορτάζ και φωτογραφήσεις που έκοβαν την ανάσα. Μια αναδρομή στα γεγονότα του ’78 μέσα από τα βαρύγδουπα και γεμάτα με τρανταχτούς τίτλους πρωτοσέλιδα του Τύπου.
Σεισμός ’78: Τι έγραφαν οι εφημερίδες για τη νεκρή Θεσσαλονίκη - Πρωτοσέλιδα, ρεπορτάζ, φωτογραφίες. Πώς κάλυψε ο Τύπος τις στιγμές αγωνίας 40 χρόνια πριν.
«Στιγμές αγωνίας ζει ολόκληρη η Θεσσαλονίκη από το προηγούμενο βράδυ στις 11:07, όταν ο φοβερός σεισμός των 6,5 Ρίχτερ μετέβαλε ένα εκατομμύριο κόσμο της πόλης, και του νομού σε ψυχικά ερείπια. Από την ώρα του μεγάλου σεισμού μέχρι την ώρα που διαβάζονται αυτές οι γραμμές, ο τρόμος, και ο πανικός απ’ ό,τι έγινε και ο φόβος για ό,τι μπορεί να γίνει, κυριάρχησαν στους κατοίκους και τους ανάγκασαν κατά χιλιάδες με τα πόδια και τ’ αυτοκίνητά τους, να εγκαταλείπουν ομαδικά τα σπίτια τους», έγραφε χαρακτηριστικά η εφημερίδα «Θεσσαλονίκη».
Σύμφωνα με την εφημερίδα Ελληνικός Βορράς, το 60% των σεισμόπληκτων, ίσως και περισσότεροι, δεν έχουν σκηνές. Σε πολλούς καταυλισμούς δεν υπάρχουν στοιχειώδεις συνθήκες ανθρώπινης διαβίωσης ενώ και όλοι οι εργαζόμενοι έχουν προβλήματα εργασίας.
Η πολυκατοικία στην Ιπποδρομίου
Η κατάρρευση της πολυκατοικίας στην πλατεία Ιπποδρομίου, ήταν το πιο τραγικό και πολύνεκρο συμβάν που έφερε στο πέρασμα του ο σεισμός. 29 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μόνο από την την κατάρρευση της πολυκατοικίας, κάτι τρομερά θλιβερό αν αναλογιστεί κανείς ότι οι συνολικοί θάνατοι που επήλθαν από το σεισμό, ήταν 49.
Πολυκατοικία κατέρρευσε σα χάρτινος πύργος. Τρομακτική εικόνα. Κατάσταση ανάγκης. Σε δρόμους και σε πάρκα ξενύχτησε όλη η Θεσσαλονίκη. Πολυκατοικία σωριάστηκε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα και έθαψε ζωντανούς ανθρώπους. (Τίτλοι της εφημερίδα Ελληνικός Βορράς για την κατάρρευση της πολυκατοικίας στην Ιπποδρομίου)
«Τρομακτικής εντάσεως σεισμός 6,5 ρίχτερ, συγκλόνισε χτες στις 11 τη νύκτα τη Θεσσαλονίκη, και τη μετέβαλε σε πανικόβλητη πόλη. Τουλάχιστον 15 νεκροί είχαν καταμετρηθεί ως τις 3 το πρωί, αλλά ο αριθμός τους είναι απροσδιόριστος. Μια επταώροφη πολυκατοικία στο Ιπποδρόμιο, στο κέντρο της πόλεως, σκίστηκε σα χαρτί στα δύο και έθαψε, κάτω από σωρούς ερειπίων άγνωστο ακόμη αριθμό ανθρώπων που αγνοείται αν είναι νεκροί ή ζωντανοί», γράφει η εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς» και συνεχίζει:
«Η Θεσσαλονίκη παρουσιάζει όψη βομβαρδισμένης συνεχώς πόλεως, την οποία εγκαταλείπουν πανικόβλητοι μυριάδες κάτοικοι της. Ο αριθμός των νεκρών δε δύναται ακόμη να υπολογισθεί, αλλά δεν πρέπει, κατά τα φαινόμενα, να είναι πολύ μεγάλος. Πολλοί καρδιοπαθείς πέθαναν από συγκοπή, έγκυες γυναίκες κατά δεκάδες απέβαλαν από τον τρόμο τους και δεκάδες υπέστησαν νευρικό κλονισμό. Όλος ο πληθυσμός της πόλης διανυκτέρευσε στην ύπαιθρο σε πλατείες, πάρκα και αλάνες, ενώ δεκάδες χιλιάδες εγκατέλειψαν την πόλη».
 |
| Το ρολόι της στοάς της Μαλακοπής, στην πλατεία Χρηματιστηρίου, έχει σταματήσει τους δείκτες του στην ώρα του μεγάλου σεισμού της 20ής Ιουνίου 1978. |
"Ακούμε έναν υπόκωφο θόρυβο και οι τοίχοι αρχίζουν να πηγαινοέρχονται με απαίσιους τριγμούς. Πεταγόμαστε με την γυναίκα μου έξω από την είσοδο του διαμερίσματος και βλέπουμε μπροστά μας τη σκάλα προς τα κάτω να καταρρέει. Κοιτάμε προς τα πάνω και η σκάλα προς την ταράτσα υπάρχει ακόμη. Ανεβαίνουμε στην ταράτσα και ...κατεβαίνουμε μαζί με όλο το κτίριο! Χωρίς ευτυχώς να υπάρχει τίποτε άλλο πάνω από το κεφάλι μας, να μας πλακώσει!"
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ διήγηση του Σάμη, ίσως του μοναδικού διασωθέντα, μαζί με τη γυναίκα του, εκείνο το βράδι στη μοιραία πολυκατοικία.
Ο Σάμης ήταν εβραίος και υπηρετούσε στο Β' Γραφείο της μονάδας μας στη Θράκη, λίγους μήνες μετά το σεισμό. Τα απογευματάκια, στον καφέ, μας απάγγελνε αποσπάσματα από το περιεχόμενο των ...φακέλλων(!-"αυστηρώς απόρρητον") μας, που μας συνόδευαν στην μονάδα, και γελούσαμε. Μαθαίναμε και τα ονόματα των χαφιέδων, που υπέγραφαν τις σχετικές αναφορές για τα αντεθνικά μας παραπτώματα! Ηταν εξαιρετικό παιδί ο Σάμης.