«Ανησυχίες» από ΗΠΑ - ΕΕ για τα εμπόδια στην «ευρωατλαντική ολοκλήρωση»

 ΝΕΑ ΕΝΤΑΣΗ ΣΕ ΣΕΡΒΙΑ - ΚΟΣΟΒΟ

 Αποστολή εκατοντάδων επιπλέον στρατιωτών στη ΝΑΤΟική δύναμη KFOR

 Τη φωτιά που μπορούν να ανάψουν ανά πάσα στιγμή στους λαούς των Βαλκανίων οι ανταγωνιστικοί ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί έρχεται να επιβεβαιώσει η νέα ένταση μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου. Ενταση η οποία μάλιστα εκδηλώνεται εν μέσω μιας περιόδου έντονων παζαριών για την «εξομάλυνση» των σχέσεών τους, με όρους που εξυπηρετούν τους σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, σε αντιπαράθεση με την παρέμβαση Ρωσίας και Κίνας.

Η προσπάθεια της Πρίστινας να επιβάλει με μεγάλη αστυνομική επιχείρηση εναντίον Σέρβων διαδηλωτών την ανάληψη καθηκόντων από αλβανόφωνους δημάρχους σε δήμους του βόρειου Κοσόβου, σε περιοχές όπου πλειοψηφεί συντριπτικά το σερβικό στοιχείο και όπου υπήρξε σχεδόν καθολικό μποϊκοτάζ του πληθυσμού στις σχετικές εκλογές, έριξε νέο «λάδι στη φωτιά».

Τα δημοτικά κτίρια του βόρειου Κοσόβου μετατράπηκαν τις προηγούμενες μέρες σε πεδία συγκρούσεων, με επέμβαση της αστυνομίας της Πρίστινας, η ΝΑΤΟική στρατιωτική δύναμη KFOR ανέλαβε τη φρούρησή τους και συγκρούστηκε επίσης με Σέρβους διαδηλωτές, τραυματίστηκαν δεκάδες Σέρβοι αλλά και ΝΑΤΟικοί, ενώ η ηγεσία της Σερβίας έθεσε σε μέγιστη ετοιμότητα τις Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας, με τον υπουργό Αμυνας, Μίλος Βούτσεβιτς, να μιλά για «τον μεγαλύτερο πιθανό κίνδυνο» που έχει διαμορφωθεί.

Σε αυτές τις συνθήκες, ο γγ του ΝΑΤΟ ανακοίνωσε την αποστολή άλλων 700 στρατιωτών στη ΝΑΤΟική δύναμη KFOR, όπως και ότι τίθεται σε «ύψιστη ετοιμότητα» άλλο ένα ΝΑΤΟικό τάγμα.

«Δυσαρέσκεια» ΗΠΑ για την «αχρείαστη σύγκρουση» και την «υπονόμευση»

Με τις εξελίξεις να περιπλέκουν τα σχέδια του ευρωατλαντικού μπλοκ για την περιοχή, έντονες ήταν οι αντιδράσεις εκπροσώπων του, με τους περισσότερους να κατηγορούν την ηγεσία του προτεκτοράτου για την αναζωπύρωση της έντασης.

Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, κάλεσε και την Πέμπτη να ληφθούν «αμέσως μέτρα για την αποκλιμάκωση των εντάσεων», γκρινιάζοντας επειδή «η τρέχουσα κλιμάκωση εμποδίζει τις προσπάθειες» για την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» των δύο πλευρών. Προειδοποίησε δε ότι «αν η μία ή η άλλη χώρα λαμβάνουν μέτρα που θα καθιστούσαν (τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες τους) πιο υποθετικές, αυτό δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτών τους».

Την ενόχληση και την ανησυχία της Ουάσιγκτον ανέδειξε με χαρακτηριστικό τρόπο και ο Αμερικανός πρέσβης στην Πρίστινα, Τζ. Χόβενιερ, ο οποίος σε συνέντευξη Τύπου κατηγόρησε την ηγεσία του Κοσόβου για ενέργειες «που υλοποίησε ενάντια στη συμβουλή των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων εταίρων», ενώ πρόσθεσε πως αν το Κόσοβο δεν συνετιστεί θα υπάρξουν μια σειρά από επιπτώσεις.

Ανακοίνωσε δε τον αποκλεισμό του Κοσόβου από την προγραμματισμένη, μεγάλη ΝΑΤΟική άσκηση «Defender Europe 2023», ενώ προειδοποίησε ότι «θα σταματήσουμε όλες τις προσπάθειες στήριξης του Κοσόβου για να αναγνωριστεί από κράτη που δεν το έχουν αναγνωρίσει και να ενταχθεί σε διεθνείς οργανισμούς».

Κατέληξε εκφράζοντας την ελπίδα ο ηγέτης του προτεκτοράτου, Α. Κούρτι, «να λάβει άμεσα μέτρα για την αποκλιμάκωση, ώστε να μας επιτραπεί να συνεχίσουμε με προτεραιότητα την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας (σ.σ. για τους όρους εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων), αντί να αποσπόμαστε από μία αχρείαστη σύγκρουση στον βορρά».

Σημειωτέον, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ είχε χαρακτηρίσει «μεταβατικά» τα καθήκοντα των νέων δημάρχων στο βόρειο Κόσοβο και ζήτησε από την Πρίστινα να πάρει μέτρα ώστε αυτά να ασκηθούν «από άλλες τοποθεσίες εκτός δημαρχείων και να απομακρύνει τις αστυνομικές δυνάμεις από το σημείο (...) Θεωρούμε ότι πρόκειται πραγματικά για μία επείγουσα κατάσταση». Μίλησε δε για «υπονόμευση των προσπαθειών μας να συμβάλουμε στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας, που θα έχει συνέπειες στις διμερείς μας σχέσεις με το Κόσοβο».

Ο δε Χόβενιερ παρομοίασε τις εξελίξεις με το ξέσπασμα πυρκαγιάς, αναφέροντας πως ζητούμενο είναι «να σβήσουμε τη φωτιά»...

Γαλλογερμανική διαμεσολάβηση για «αποκλιμάκωση»

Υψηλούς τόνους κατά της Πρίστινας επέλεξε και ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, που δήλωσε ότι «είναι πολύ σαφές πως υπάρχει ευθύνη των κοσοβάρικων αρχών για τη σημερινή κατάσταση και μη σεβασμός μιας συμφωνίας που ήταν ωστόσο σημαντική και είχε επισφραγιστεί πριν από μόλις μερικές εβδομάδες». Μάλιστα, πρόσθεσε ότι «ήταν λάθος να προχωρήσουν σ' αυτές τις εκλογές» (οι κοσοβάρικες αρχές).

Την Τετάρτη, η σερβική και η κοσοβάρικη ηγεσία βρέθηκαν στην Μπρατισλάβα, με αφορμή τη διεθνή συνάντηση για την ασφάλεια GLOBSEC 2023, όπου η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε επέκταση των προνομίων της ενιαίας αγοράς στα Δυτικά Βαλκάνια, σημειώνοντας ότι «δεν αρκεί απλώς να περιμένουμε φίλους εκτός Ενωσης να έρθουν κοντά μας, δεν αρκεί να πούμε ότι η πόρτα είναι ανοιχτή για εμάς» και προσθέτοντας ότι θα προταχθεί η υλοποίηση νέων «μεταρρυθμίσεων» στην περιοχή.

Από την πλευρά της Πρίστινας, η Πρόεδρος του Κοσόβου, Βιόσα Οσμάνι, κατηγόρησε τη Σερβία για «πρόκληση», επειδή είναι «μια χώρα που εξακολουθεί να χρειάζεται να συμβιβαστεί με το παρελθόν της», επιμένοντας ότι «η απειλή έρχεται από την άρνηση της Σερβίας να παραδεχθεί την ύπαρξη του Κοσόβου ως κυρίαρχου κράτους». Ισχυρίστηκε δε πως η Σερβία υποστηρίζει δραστήρια «παράνομες δομές» στο Κόσοβο για να αποσταθεροποιήσει τη χώρα, ενώ κατηγόρησε προσωπικά τον Σέρβο Πρόεδρο, Αλ. Βούτσιτς, ότι στηρίζει εγκληματικές συμμορίες.

Ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλ. Βούτσιτς, επέκρινε την κοσοβάρικη αντιπροσωπεία επειδή αρνήθηκε συνάντηση μαζί του, αναρωτώμενος «πού είναι το κακό με τον διάλογο, με τον συμβιβασμό;» και συμπληρώνοντας ότι οι εξελίξεις «αφορούν τη σταθερότητα και το μέλλον όλης της Ευρώπης, όχι μόνο της περιοχής μας».

Αργά την Πέμπτη, ο Βούτσιτς φέρεται να είχε μαζί με την Οσμάνι «ανεπίσημη συνάντηση» με τους ηγέτες Γαλλίας και Γερμανίας, Εμ. Μακρόν και Ολ. Σολτς, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στη Μολδαβία.

Σύμφωνα με τα σχετικά ρεπορτάζ, Σολτς και Μακρόν προέτρεψαν τις δύο πλευρές να οργανώσουν νέες τοπικές εκλογές στο βόρειο Κόσοβο, το συντομότερο δυνατόν. Η Οσμάνι εμφανίστηκε ανοιχτή στη διεξαγωγή νέων εκλογών μετά τη συνάντηση.

Παρεμβάσεις από Ρωσία και Κίνα

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανέφερε ότι «στηρίζουμε άνευ όρων τη Σερβία και τους Σέρβους».

Ο δε υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σ. Λαβρόφ, περιέγραψε «μια μεγάλη έκρηξη στο κέντρο της Ευρώπης, ακριβώς στον τόπο όπου το 1999 το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας», ενώ ο Ρώσος πρέσβης στο Βελιγράδι, Aleksandar Bochan - Kharchenko, εκτίμησε ότι «αυτού του είδους η εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή κρίση, ακόμη και έκρηξη σε ολόκληρη την περιοχή».

Η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Μάο Νινγκ, δήλωσε ότι η χώρα της υποστηρίζει τις προσπάθειες της Σερβίας «να προστατεύσει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα» και εξέφρασε αντίθεση «στις μονομερείς ενέργειες των προσωρινών αυτοδιοικητικών θεσμών του Κοσσυφοπεδίου».