Αλλος τα κέρδη, άλλος τον λογαριασμό

Ακριβότερο ρεύμα για τον λαό, μεγαλύτερα κέρδη για τα μονοπώλια και απασχόληση αναντίστοιχη με τις προσδοκίες που καλλιεργεί η μεγέθυνση του κλάδου, είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του τομέα Ενέργειας στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύει το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την «Ενέργεια και Απασχόληση στην Ελλάδα» το 2021, σε σχέση με την αντίστοιχη του 2013, δηλαδή περίπου 10 χρόνια πριν. Την περίοδο αυτή, στον κόσμο, στην Ευρώπη και στη χώρα μας έγιναν τεράστιες επενδύσεις στην Ενέργεια, ειδικά στις ΑΠΕ, στο πλαίσιο της «πράσινης μετάβασης», την οποία όλες οι κυβερνήσεις και τα κράτη στηρίζουν με πακτωλό χρημάτων και «διευκολύνσεων».

Ειδικά στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, μόνο την τριετία 2019 - 2021 τέθηκαν σε λειτουργία μονάδες ΑΠΕ συνολικής ισχύος πάνω από 3.137 MW, με αποτέλεσμα το 2022 το 20,7% της ηλεκτροπαραγωγής να παράγεται από ανεμογεννήτριες και το 12,6% από φωτοβολταϊκά, με τη χώρα να βρίσκεται στην 7η θέση των χωρών με τη μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ και στην πρώτη με κριτήριο τις επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ! Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι την οκταετία 2013 - 2020 επενδύθηκαν περίπου 2,8 δισ. ευρώ στις ΑΠΕ, με τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ να φτάνει τα 4.119 MW στο τέλος του 2020, από 1.870 MW το 2013, σημειώνοντας αύξηση 128%, ενώ το 2020 προστέθηκαν άλλα 512 MW, σε σχέση με το 2019, καταγράφοντας αύξηση 14,2%.

* * *

Οι επενδύσεις λοιπόν «πάνε τρένο» και σ' αυτό συνέβαλε - σύμφωνα με την έκθεση - «το ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο με τους μηχανισμούς οικονομικής υποστήριξης των επενδύσεων ΑΠΕ». Το 2021 υπολογίζεται ότι συνολικά στον κλάδο της Ενέργειας απασχολούνταν περίπου 110.000 εργαζόμενοι (71.222 άμεσα και 38.631 έμμεσα). Το μέγεθος της απασχόλησης είναι σχετικά μικρό, συγκρινόμενο με άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως ο Τουρισμός, όπου σήμερα απασχολούνται άμεσα και έμμεσα περίπου 1,2 - 1,5 εκατ. άτομα ως μισθωτοί ή επιχειρηματίες, σε διάφορες ειδικότητες και δραστηριότητες.

Οπως σημειώνει όμως η μελέτη, «εάν υιοθετήσουμε την άποψη ότι ο ενεργειακός τομέας συνεισφέρει το 6% του ΑΕΠ στη χώρα, δηλαδή 10,9 δισ. ευρώ βάσει στοιχείων του 2021, τότε ο τουριστικός τομέας, ο οποίος συνεισφέρει περίπου το 18,5% του ΑΕΠ, αποφέρει συνολικά έσοδα της τάξεως των 32,6 δισ. ευρώ κατ' έτος (στοιχεία 2021). Υπό αυτό το πρίσμα, δηλαδή της σύγκρισης του αριθμού των απασχολούμενων και της συνεισφοράς του τομέα στο ΑΕΠ, οι απασχολούμενοι στον ενεργειακό τομέα εμφανίζονται να είναι πολύ περισσότερο αποδοτικοί από εργαζόμενους σε άλλους τομείς, και ιδιαίτερα αυτούς του τουριστικού τομέα».

Με όλη τη σχετικότητα που έχουν τα παραπάνω στοιχεία και οι συγκρίσεις, η παραγωγικότητα της εργασίας στον κλάδο της Ενέργειας «πιάνει ταβάνι» και σε συνδυασμό με τη μεγάλη κρατική στήριξη, εξασφαλίζει τεράστιες αποδόσεις στα κεφάλαια που επενδύονται.

* * *

Θα περίμενε κανείς με τέτοια αλματώδη ανάπτυξη να έχει αυξηθεί και η απασχόληση. Τα στοιχεία όμως δείχνουν το ακριβώς αντίθετο: Το 2013 ο κλάδος της Ενέργειας (πετρέλαιο και τα παράγωγά του, εξόρυξη λιγνίτη, παραγωγή - μεταφορά - διανομή ηλεκτρικής ενέργειας, προμήθεια φυσικού αερίου, διανομή αερίων και καυσίμων με αγωγούς, ΑΠΕ) απασχολούσε συνολικά 77.690 εργαζόμενους σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης σε διάφορους κλάδους, περίπου όσους και το 2008. Το 2021, όμως, με βάση τη μελέτη, στον ελληνικό ενεργειακό τομέα απασχολούνταν 71.222 εργαζόμενοι, δηλαδή 6.468 λιγότεροι σε σχέση με το 2013 (μείωση 8,32%). Η μελέτη αποδίδει αυτήν τη μείωση καταρχάς στην απολιγνιτοποίηση, με την οποία χάθηκαν στην 9ετία περίπου 6.800 θέσεις εργασίας!

Οπως δείχνουν όμως τα στοιχεία, η ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ, η κατασκευή τεράστιων έργων υποδομής στην Ενέργεια (πλωτές - σταθερές δεξαμενές, νέοι αγωγοί, σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο το φυσικό αέριο) όχι μόνο δεν κατάφεραν να αναπληρώσουν αυτήν τη μεγάλη απώλεια θέσεων εργασίας, αλλά κι αυτές που δημιουργήθηκαν είναι ελάχιστες μπροστά στις προσδοκίες που καλλιεργούσαν τα κόμματα και οι κυβερνήσεις που υλοποιούν τον σχεδιασμό της «πράσινης μετάβασης»...

* * *

Επιβεβαιώνονται και εδώ οι εκτιμήσεις και οι προειδοποιήσεις του ΚΚΕ ότι η όποια αύξηση της απασχόλησης στον κλάδο από τις ΑΠΕ θα είχε παροδικό και όχι μόνιμο χαρακτήρα. Οτι αφορά κυρίως το στάδιο της κατασκευής, και όχι της λειτουργίας, όπου λόγω της πιο εξελιγμένης τεχνολογίας και των υποδομών, απαιτούνται πολύ λιγότερα εργατικά χέρια σε σχέση με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από παραδοσιακές πηγές. Εν ολίγοις, «μια τρύπα στο νερό» στις «περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας» που υπόσχονταν οι σπόνσορες της «πράσινης ανάπτυξης»!

Για να επιστρέψουμε λοιπόν εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε, όσο περνάει ο χρόνος, τόσο περισσότερο επιβεβαιώνεται ότι από τις «πράσινες» μπίζνες δεν βγαίνουν όλοι κερδισμένοι: Οι επιχειρηματικοί όμιλοι τρίβουν τα χέρια τους για τα κέρδη κι ο λαός πληρώνει τον λογαριασμό και το ...μάρμαρο της «πράσινης μετάβασης», μεταξύ άλλων και με μείωση της πραγματικής απασχόλησης μέσα στην περασμένη 9ετία.

Κ. Μ.