ΕΚΡΗΞΕΙΣ ΣΕ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΩΝ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Η «αναβάθμιση» των στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην περιοχή, που αξιοποιούνται και για τις ανάγκες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, συνοδεύεται εδώ και χρόνια με το αφήγημα της ασφάλειας. Η αστική τάξη και οι κυβερνήσεις της, ιδιαίτερα αυτές του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ που εγκαινίασαν και σφράγισαν τον «στρατηγικό διάλογο» με τις ΗΠΑ, προσπαθούν να πείσουν πως με το βάθεμα της εμπλοκής της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, την παράδοση υποδομών, πολιτικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων στην πολεμική μηχανή των ΑμερικανοΝΑΤΟικών, επιτυγχάνεται αυτή η περιβόητη «ασφάλεια» και «σταθερότητα».
Το ίδιο αφήγημα προωθείται και στην Αλεξανδρούπολη, όμως οι αντιδράσεις ήταν οι ίδιες όταν την Παρασκευή 2 Δεκέμβρη του 2022 σήμανε συναγερμός στην πόλη με τον εκτροχιασμό αμαξοστοιχίας που μετέφερε πολεμικό υλικό του ΝΑΤΟ προς τις χώρες των Βαλκανίων και της Βαλτικής στην περιοχή του Γαλλικού Σταθμού, έξω από το λιμάνι της πόλης. Κατά το περιστατικό δεν σημειώθηκε κάποια έκρηξη, αλλά ποτέ κανείς δεν απάντησε για το πόσο επικίνδυνα είναι τα κοντέινερ που ξεφορτώνουν οι καραβιές των ΑμερικανοΝΑΤΟικών στο ακριτικό λιμάνι για την ασφάλεια του λαού της πόλης.
Τα πυρομαχικά που βρίσκονται αποθηκευμένα σε αποθήκες μπορούν να εκραγούν αν δεν τηρούνται κάποιες προδιαγραφές, όπως δείχνουν τα καταγεγραμμένα στοιχεία. Μάλιστα, υπάρχουν αυξανόμενα περιστατικά σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.
Μέσα στη βδομάδα που πέρασε, οι κάτοικοι της Keelung στην Ταϊβάν προχώρησαν σε κινητοποιήσεις, απαιτώντας να μετεγκατασταθούν οι αποθήκες πυρομαχικών του στρατού, ύστερα από έκρηξη που σημειώθηκε εκεί τον Ιούλη, από την οποία τραυματίστηκαν 9 στρατιώτες.
Στις 7 Οκτώβρη του 2020 στην περιοχή Ριαζάν της Ρωσίας, μια πυρκαγιά που προκλήθηκε από ξηρά χόρτα εξαπλώθηκε σε κοντινή αποθήκη πυρομαχικών, προκαλώντας την έκρηξη 75.000 τόνων εκρηκτικών υλών, ρουκετών, οβίδων και καυσίμων. 2.300 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή λόγω του κινδύνου που προκλήθηκε από την έκρηξη. Τον Αύγουστο του 2019, μία αποθήκη πυρομαχικών στην Καμένκα της Σιβηρίας ανατινάχθηκε λόγω πυρκαγιάς που ξεκίνησε σε μία από τις αποθήκες της βάσης. 11.000 άνθρωποι έπρεπε να απομακρυνθούν.
Το 2017 ένα παρόμοιο ατύχημα συνέβη στη Vinnitsya της Δυτικής Ουκρανίας. 200.000 τόνοι εκρηκτικών έπεσαν στη φωτιά και ανατινάχτηκαν, αναγκάζοντας 30.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν την περιοχή. Οι τοπικές αρχές αποφάσισαν να κλείσουν τον εναέριο χώρο πάνω από την περιοχή, καθώς τα συντρίμμια από την αποθήκη εκτοξεύτηκαν αρκετές εκατοντάδες μέτρα στον αέρα.
Αντίστοιχη έκρηξη σημειώθηκε την 11η Ιούλη του 2011 στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί της Κύπρου. Η έκρηξη σημειώθηκε σε εμπορευματοκιβώτια με πολεμικό υλικό, τα οποία είχαν κατασχεθεί από πλοίο το 2009 και φυλάγονταν στη ναυτική βάση. Από την έκρηξη 13 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 63 τραυματίστηκαν, ενώ καταστράφηκε και ο γειτονικός ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός.
Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά περιστατικά. Κατά την περίοδο Ιανουαρίου 1979 έως Δεκεμβρίου 2021, καταγράφηκαν περισσότερα από 30.000 θύματα που προέκυψαν από 636 περιστατικά «μη προγραμματισμένων εκρήξεων σε χώρους πυρομαχικών», όπως αποκαλούνται. Κατά μέσο όρο, 718 άνθρωποι σκοτώνονται ή και τραυματίζονται κάθε χρόνο το ίδιο διάστημα. Τα περιστατικά διπλασιάστηκαν την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα σε σχέση με τη δεκαετία του 1990 και αυξήθηκαν τη δεκαετία του 2010.
Η συχνότητα των «μη προγραμματισμένων εκρήξεων» αυξάνεται. Το 2019, η «Ερευνα φορητών όπλων (SAS)», ένα ερευνητικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Διεθνών και Αναπτυξιακών Σπουδών που εδρεύει στη Γενεύη, κατέγραψε 30 περιστατικά που ορίζονται ως «ατυχήματα που οδήγησαν σε έκρηξη εγκαταλελειμμένων, κατεστραμμένων, σωστά ή ακατάλληλα αποθηκευμένων αποθεμάτων πυρομαχικών σε χώρο πυρομαχικών». Ο αριθμός του 2019, η τρίτη συνεχόμενη ετήσια αύξηση, είναι υπερδιπλάσιος από τις τεκμηριωμένες περιπτώσεις το 2016.
Ολα τα μέρη του κόσμου επηρεάστηκαν από τέτοια περιστατικά κατά τη δεκαετία 2010-'19. Από τα 242 περιστατικά που καταγράφηκαν στη βάση δεδομένων της έρευνας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 39 έλαβαν χώρα στην Αφρική, 16 στην Αμερική, 116 στην Ασία, 70 στην Ευρώπη και 1 στην Ωκεανία.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της SAS, το διάστημα 2015-2019 οι περισσότερες εκρήξεις σημειώθηκαν σε ειδικά κατασκευασμένες αποθήκες πυρομαχικών (49%) σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες, ενώ σε μη ειδικά κατασκευασμένους χώρους σημειώθηκε μόλις το 20%.1
Οσον αφορά τα καταγεγραμμένα αίτια το ίδιο διάστημα (στα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται τα περιστατικά όπου τα αίτια παραμένουν απροσδιόριστα), τα περισσότερα αφορούν «Μη συνεκτίμηση εξωτερικών και περιβαλλοντικών επιρροών και γεγονότων» (37%). Το 27% προκαλούνται από «Λάθος χειρισμούς και ακατάλληλες πρακτικές διαχείρισης», το 20% «Ακατάλληλες υποδομές και συστήματα αποθήκευσης». Σε «κακή ασφάλεια» καταγράφεται ως αίτιο το 13%, ενώ στην «έλλειψη επιτήρησης, που οδηγεί σε επιδείνωση των πυρομαχικών» μόλις το 3%.
Τα αχρησιμοποίητα πυρομαχικά είναι συχνά πιο επικίνδυνα λόγω της λήξης του χρόνου ισχύος τους, με μεγάλες πιθανότητες να εκραγούν ή να διεισδύσουν στο νερό και το έδαφος, απειλώντας έτσι τις γύρω περιοχές σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει και το Γραφείο Πολιτικοστρατιωτικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που σε έκθεσή του το 20102 αναφέρει: «Από τη δεκαετία του 1990, υπήρξε ένας αυξανόμενος αριθμός καταστροφικών εκρήξεων σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης όπλων σε όλο τον κόσμο. Η συχνότητα τέτοιων περιστατικών έχει αυξηθεί καθώς οι αστικοί πληθυσμοί έχουν επεκταθεί από τα κέντρα των πόλεων στην περιοχή που συχνά ήταν προηγουμένως απομονωμένες αποθήκες.
Από το 1995 υπήρξαν 218 γνωστά περιστατικά που αφορούσαν αυτές τις επικίνδυνες αποθήκες, με αποτέλεσμα περισσότερους από 4.700 θανάτους και σχεδόν 5.700 τραυματισμούς, σύμφωνα με τους ειδικούς. Καθώς τα πυρομαχικά επιδεινώνονται περαιτέρω, θα ακολουθήσουν νέες τραγωδίες εάν αυτό το πρόβλημα δεν αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί ευρύτερα. Ο ανθρωπιστικός αντίκτυπος που θέτουν αυτές οι "επικίνδυνες αποθήκες" είναι ευρέως διαδεδομένος και επιδεινώνεται».
Εκτός από τα παραπάνω υπάρχουν και περιπτώσεις που οι εκρήξεις ήταν αποτέλεσμα δολιοφθοράς. Η πιο πρόσφατη και πιο κοντινή στην Ελλάδα ήταν αυτή που σημειώθηκε στις αποθήκες πυρομαχικών της βουλγαρικής εταιρείας όπλων «EMKO», σε ένα πρώην στρατόπεδο στις 26 Ιούνη του 2023. Οπως έγινε γνωστό, τα πυρομαχικά που βρίσκονταν εκεί αποθηκευμένα ανέμεναν απόφαση για το αν θα καταστραφούν ή θα υποβληθούν σε επεξεργασία. Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί άλλα 4 αντίστοιχα περιστατικά στη Βουλγαρία.
Τα περιστατικά της Βουλγαρίας, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, συνδέονται με την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, καθώς η Βουλγαρία έχει εξάγει πυρομαχικά αξίας άνω των 2 δισ. στην Ουκρανία από το ξέσπασμα του πολέμου. Η βουλγαρική Εισαγγελία κατά την έναρξη σχετικής έρευνας το 2022 ανακοίνωσε πως «και στις τέσσερις περιπτώσεις δεν διαπιστώθηκαν συγκεκριμένοι λόγοι για τις εκρήξεις στις αποθήκες. Δεν υπήρξαν θύματα ή τραυματισμοί. Διαπιστώθηκε κατηγορηματικά ότι οι εκρήξεις έγιναν εξ αποστάσεως».
Αντίστοιχα περιστατικά που αποδόθηκαν σε δολιοφθορά είχαν σημειωθεί το 2014 στην Τσεχία, όταν εξερράγησαν τον Οκτώβρη και τον Δεκέμβρη δύο αποθήκες πυρομαχικών, στις οποίες σκοτώθηκαν δύο άνθρωποι. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πληροφοριών Ασφαλείας και την Αστυνομία της Τσεχικής Δημοκρατίας, τις εκρήξεις προκάλεσαν στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Πληροφοριών της Ρωσίας προκειμένου να διακόψουν τις προμήθειες όπλων στην Ουκρανία.
Παραπομπές:
1. https://www.smallarmssurvey.org/sites/default/files/resources/SAS-FactSheet-UEMS-April-2019.pdf
2. https://2009-2017.state.gov/t/pm/rls/fs/141988.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου