Ζήτω που ... πνιγήκαμε

Στον απόηχο της μεγάλης καταστροφής στη Θεσσαλία, κι ενώ ο λαός συνεχίζει να παλεύει με τις λάσπες, αναθερμαίνεται η συζήτηση για τον ρόλο της ιδιωτικής ασφάλισης στην «προστασία της περιουσίας» και ειδικά των κατοικιών. Τα ασφαλιστικά μεγαθήρια ακονίζουν μαχαίρια και η κυβέρνηση τους στρώνει το τραπέζι, με κίνητρα - κράχτες προς υποψήφιους πελάτες, όπως η μείωση 10% στον ΦΠΑ για όποιον ασφαλίσει το σπίτι του.

Στα λασπόνερα του κάμπου, πατώντας στην απελπισία των πληγέντων, στις ανεπαρκέστατες κρατικές αποζημιώσεις και στις μακροχρόνιες διαδικασίες που απαιτούνται για να πάρουν ακόμα και τα ελάχιστα οι πλημμυροπαθείς, η κυβέρνηση διαφημίζει την ιδιωτική ασφάλιση ως τον «πυλώνα» που μπορεί «να συμβάλει» στην προστασία από τα φυσικά φαινόμενα, αφού το κράτος «δεν είναι για όλα», ειδικά όσο οι ζημιές αυξάνονται, εξαιτίας - όπως λένε - της κλιματικής αλλαγής.

* * *

Κυβέρνηση και επιχειρηματικοί όμιλοι «μυρίζουν» ευκαιρίες μέσα στην καταστροφή. Αυτό συμβαίνει και με τις ασφαλιστικές εταιρείες, που βλέπουν μπροστά μια παρθένα για τα κέρδη τους αγορά και ζητάνε ακόμα μεγαλύτερη κρατική στήριξη για να την κατακτήσουν. Είναι χαρακτηριστικά τα εξής: Σύμφωνα με την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας (ΕΑΕΕ), μόλις το 16% των κατοικιών είναι ασφαλισμένες, όταν το αντίστοιχο ποσοστό σε ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να ξεπερνά και το 80%. Στην πλειοψηφία τους τα συμβόλαια αφορούν στεγαστικά δάνεια, για τα οποία η ασφάλιση είναι υποχρεωτική. Την περίοδο 1980 - 2018 λιγότερο από το 2% των συνολικών ζημιών από σεισμούς ήταν ασφαλισμένο, το 10% των ζημιών από πλημμύρες και μόλις το 1% των ζημιών από πυρκαγιές. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, στη χώρα μας δεν υπάρχει «κουλτούρα ασφάλισης» συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα η συμμετοχή του κλάδου στο ΑΕΠ να μην ξεπερνάει το 2,5% και η ασφαλιστική δαπάνη ανά κάτοικο να είναι μόλις 40 ευρώ για κατοικία, έναντι 184 στην Ευρώπη. Ολα αυτά δείχνουν τα τεράστια περιθώρια που υπάρχουν για τις ασφαλιστικές να «απλώσουν» τις δουλειές και τα κέρδη τους.

* * *

Το κράτος, από την πλευρά του, με όλες τις κυβερνήσεις, μεθοδεύει τη μεγαλύτερη απόσυρσή του από την προστασία και την αποζημίωση, που μετατρέπονται ολοένα και περισσότερο σε ατομική ευθύνη. Αλλωστε και η ιδιωτική ασφάλιση αυτό ακριβώς σηματοδοτεί: Οποιος αντέχει το κόστος ενός ασφαλιστικού συμβολαίου, θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να αποζημιωθεί ανάλογα με τα ασφάλιστρα που πληρώνει. Τα φτωχότερα νοικοκυριά, ακόμα κι αν είναι ασφαλισμένα, θα παίρνουν αποζημιώσεις - ψίχουλα και όλοι οι υπόλοιποι στην ουρά για τη γνωστή κρατική αρωγή... Γι' αυτό το κράτος σπρώχνει πελατεία στις ασφαλιστικές, εκθειάζοντας ταυτόχρονα τον ρόλο τους στη διαχείριση των κινδύνων από την «κλιματική αλλαγή». Οι ασφαλιστικές, από την άλλη, «έχουν εκφράσει επανειλημμένως προθυμία να συμμετάσχουν ενεργά στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, συνδράμοντας την πολιτεία και τους πολίτες στη διαχείριση του υπέρμετρου βάρους αποκατάστασής τους», καθώς, σύμφωνα με την ΕΑΕΕ, «το πρόβλημα δεν λύνεται πια μόνο μέσω του κρατικού μηχανισμού, ο οποίος έχει σαφώς περιορισμένους πόρους και δεν είναι ανεξάντλητος».

* * *

Για την προστασία της ζωής και της περιουσίας του λαού δεν υπάρχουν πόροι. Για «κίνητρα» όμως στην ιδιωτική ασφάλιση, που πληρώνει ξανά ο λαός από την άλλη τσέπη, υπάρχουν και με το παραπάνω. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, άλλωστε, εκτός από το να ...πωλούν προστασία, είναι και διαχειριστές τεράστιων επενδυτικών κεφαλαίων που συγκεντρώνουν από τα ασφάλιστρα. «Η ασφαλιστική αγορά είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής, μακροπρόθεσμος επενδυτής, και η πολιτεία πρέπει να επιδιώκει την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς», υπενθύμιζε με νόημα η ΕΑΕΕ «γνωμοδοτώντας» στον νόμο για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής, με τον οποίο η κυβέρνηση έκανε υποχρεωτική την ασφάλιση, για ορισμένες όμως κατηγορίες κατοικιών και επιχειρήσεων σε επικίνδυνες περιοχές. «Η καθιέρωση υποχρέωσης εκ των προτέρων χρηματοδότησης των κινδύνων μέσω της ασφάλισης είναι αναντίρρητα ορθή, καθώς η ασφάλιση διεθνώς κατέχει πρωτεύοντα ρόλο στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής», σημείωναν οι ασφαλιστικοί όμιλοι, ζητώντας καθολική εφαρμογή της ασφάλισης ακινήτων.

* * *

Με βάση την ανάλυση «κόστους - οφέλους», που κάνει με τις κατευθύνσεις και τις Οδηγίες της η ΕΕ, είναι προτιμότερο για το κράτος να αποζημιώνει τους πληγέντες από το να σχεδιάζει και να υλοποιεί ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία, που δεν έχει καμιά ανταποδοτικότητα για το κεφάλαιο, πέρα από τα έργα που γίνονται σε «οικονομικά ανταποδοτικές» περιοχές. Στο έδαφος αυτής της εγκληματικής πολιτικής, ο λαός πνίγεται τον χειμώνα και καίγεται το καλοκαίρι, ζωές και περιουσίες καταστρέφονται. Αλλά και μετά την καταστροφή, το ποιος και πόσο θα αποζημιωθεί υπακούει στους ίδιους άθλιους κανόνες. Γι' αυτό η πλειοψηφία των πληγέντων είτε δεν μπορεί ποτέ να σταθεί ξανά στα πόδια της είτε το κάνει με δικά της λεφτά. Στην «εξίσωση» της ατομικής ευθύνης προστίθεται και ο παράγοντας «ιδιωτική ασφάλιση», που σημαίνει «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» και ακόμα μεγαλύτερο άλλοθι στο κράτος να μην κάνει τίποτα για την πρόληψη. Κι αν μια ασφαλιστική φαλιρίσει, όπως έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν, τότε ζήτω που καήκαμε (και ...πνιγήκαμε).

Κ. Μ