Το παζλ του εργασιακού μεσαίωνα αποτυπώνει έκθεση ττης Επιθεώρησης Εργασίας

 ΧΩΡΟΙ ΔΟΥΛΕΙΑΣ - ΠΑΓΙΔΕΣ ΘΑΝΑΤΟΥ

 Ρεκόρ καταγράφουν τα εργατικά «ατυχήματα» και οι θάνατοι εργαζομένων, ενώ το νομοσχέδιο - έκτρωμα απογειώνει την εντατικοποίηση και υποβαθμίζει τον γιατρό Εργασίας

Με το νέο νομοσχέδιο - έκτρωμα για τα Εργασιακά να έρχεται για λογαριασμό της εργοδοσίας να απογειώσει τη δουλειά ήλιο με ήλιο, μέχρι και 13 ώρες τη μέρα σε διαφορετικούς εργοδότες, την «ευελιξία» με τις συμβάσεις - λάστιχο, τη δουλειά τις Κυριακές σε μεγάλα εργοστάσια κ.ά., «εικόνα» από τα ακόμα χειρότερα που περιμένουν την εργατική τάξη είναι ο απολογισμός της Επιθεώρησης Εργασίας που δόθηκε για το 2022.

Πιο συγκεκριμένα, στον απολογισμό, στον οποίο περιλαμβάνονται στοιχεία για την περίοδο 2018 - 2021, καθώς για τα έτη αυτά, με ευθύνες των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, δεν είχαν δοθεί στη δημοσιότητα, αποτυπώνεται η ένταση της εκμετάλλευσης, μέσα από την κυριαρχία των «ευέλικτων» μορφών απασχόλησης που πάνε χέρι χέρι με την εκτόξευση των εργατικών «ατυχημάτων».

Το νέο νομοσχέδιο έρχεται να ενισχύσει παραπέρα όλα τα παραπάνω, που εκθέτουν τους εργαζόμενους σε ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους, ενώ σαν κερασάκι περιλαμβάνει και διάταξη για την αποφασιστική υπονόμευση του θεσμού του γιατρού Εργασίας, αφού πλέον δίνεται η δυνατότητα και σε γιατρούς με άσχετες ειδικότητες να ασκούν τέτοια καθήκοντα.

Την ίδια στιγμή, η Επιθεώρηση Εργασίας παραμένει εξαιρετικά υποστελεχωμένη και γι' αυτό οι εργαζόμενοι σε αυτή, παρά τις μεγάλες προσπάθειες που καταβάλλουν, δεν μπορούν να ασκήσουν αποτελεσματικά το έργο του ελέγχου. Μεγάλες ελλείψεις παρουσιάζονται και ως προς την υλικοτεχνική υποδομή της και όλα μαζί είναι αυτά που δίνουν αέρα στα πανιά της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και ασυδοσίας αφού το ίδιο το κράτος φροντίζει για την ανεξέλεγκτη δράση των εργοδοτών.

Σχεδόν 56.000 «ατυχήματα» και 460 νεκροί σε μια πενταετία!

Σύμφωνα λοιπόν με την Εκθεση Πεπραγμένων του ΣΕΠΕ, την περίοδο 2018 - 2022 έχουν αναγγελθεί 55.590 εργατικά «ατυχήματα», παρουσιάζοντας αυξητική τάση από έτος σε έτος. Από 9.284 το 2018 έφθασαν τα 14.388 το 2022, αριθμός ρεκόρ από το 2000, το πρώτο ολόκληρο έτος καταγραφής των εργατικών «ατυχημάτων» από την Επιθεώρηση Εργασίας.

Την ίδια περίοδο η εργατική τάξη θρήνησε τουλάχιστον 460 νεκρούς! Το 2021 καταγράφηκαν 100 θανατηφόρα εργατικά «ατυχήματα» και το 2022 καταγράφηκαν 103, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τους 100 νεκρούς εργαζόμενους από το 2009.

Οπως θα δούμε παρακάτω, ο επίσημος αριθμός των θανάτων είναι ένα ελάχιστο κλάσμα της πραγματικότητας καθώς σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι πολλαπλάσιοι θάνατοι από επαγγελματικές ασθένειες που, τουλάχιστον στην Ελλάδα, δεν καταγράφονται...!

Επιπλέον, πολλά εργατικά «ατυχήματα», μεταξύ τους και θανατηφόρα, δεν περιλαμβάνονται στην Εκθεση είτε γιατί δεν δηλώνονται είτε γιατί δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιθεώρησης Εργασίας, όπως τα «ατυχήματα» στα ορυχεία.

Κυριαρχία της μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης

Ενδεικτικό της έντασης της εκμετάλλευσης είναι η κυριαρχία της μερικής και της εκ περιτροπής απασχόλησης, οι οποίες την περίοδο 2018 - 2022 αποτελούν το 49% - 55% των νέων προσλήψεων. Το 2022 οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης φθάνουν τις 1.486.631 και οι προσλήψεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης τις 1.424.674.

Σημειώνεται ότι στις νέες προσλήψεις μέχρι και το 2019 η μερική και η εκ περιτροπής απασχόληση ξεπερνούσαν σε μόνιμη βάση το 50%. Με την πανδημία υπήρξε μια προσωρινή αλλαγή που φαίνεται να «διορθώνεται» ξανά προς το χειρότερο, οδηγώντας και πάλι στην επικράτηση της μερικής και της εκ περιτροπής απασχόλησης, που το 2022 αποτελούν το 49% των νέων προσλήψεων.

Από την άλλη, οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης δεν σημαίνει ότι αντιστοιχούν και σε θέσεις μόνιμης εργασίας. Αντιθέτως, η αύξηση του αριθμού των νέων συμβάσεων (κάθε μορφής) είναι ένας ακόμα δείκτης που δείχνει τη μεγάλη ανακύκλωση του εργατικού δυναμικού, το διαρκές πέρασμα από την εργασία στην ανεργία. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», σε κάθε 100 προσλήψεις αντιστοιχούν περίπου 95 απολύσεις.

Εξίσου σημαντικό είναι το στοιχείο των μετατροπών συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής και εκ περιτροπής, που το 2022 έφθασαν τις 51.255.

«Ρεκόρ» και στην εργασία ανηλίκων

Το 2022 καταγράφει μια ακόμα βάρβαρη «πρωτιά» καθώς το έτος αυτό θεωρήθηκαν 15.911 βιβλιάρια ανηλίκων (άνω των 15 ετών), τα περισσότερα από το 2005. Από αυτά 8.957 αφορούσαν αγόρια και τα 6.954 κορίτσια.

Επίσης, αναφέρουμε ενδεικτικά: Οι θεωρήσεις ήταν περίπου 1.050 το 2013, 5.250 το 2016, 10.750 το 2019 και 9.350 το 2021.

Ούτε σε 10 χρόνια δεν μπορούν να ελεγχθούν οι επιχειρήσεις

Η Εκθεση αναφέρει ότι το 2022 υπήρχαν πάνω από 277.000 επιχειρήσεις. Αυτές τις επιχειρήσεις καλούνται να ελέγξουν μόλις 249 επιθεωρητές για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ), 387 επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων. Ας σημειωθεί ότι το 2017 οι επιθεωρητές ΥΑΕ ήταν 245 και Εργασιακών Σχέσεων 373. Που σημαίνει μηδενική ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας παρά τα μεγάλα και παχιά λόγια περί αναβάθμισής της από την κυβέρνηση της ΝΔ.

Το 2022, με αυτό το λιγοστό προσωπικό, έγιναν 25.000 έλεγχοι για την Υγεία και Ασφάλεια, 36.313 έλεγχοι και επανέλεγχοι Εργασιακών Σχέσεων.

Με βάση τα δεδομένα αυτά, καθεμία από τις 277.000 επιχειρήσεις μπορεί να ελεγχθεί μία φορά στα 10 χρόνια για το αν τηρεί τα μέτρα Υγείας και Ασφάλειας και μία φορά στα 7,5 χρόνια για τις συνθήκες εργασίας! Δηλαδή, ποτέ. Η εργοδοσία είναι εντελώς ανεξέλεγκτη.

«Εξαφανίζουν» τους θανάτους από παθολογικά αίτια

Στο μεταξύ, σε μια ακόμα εξέλιξη στην κατεύθυνση της θωράκισης της «ασυλίας» της εργοδοσίας απέναντι στις ευθύνες της για την κατάσταση με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι στον χώρο δουλειάς, μόλις στις 12 Σεπτέμβρη, η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας ενημέρωσε ότι δεν χρειάζεται να αναγγέλλονται τα «ατυχήματα» που συμβαίνουν στους χώρους δουλειάς και προέρχονται από παθολογικά αίτια που δεν σχετίζονται αιτιωδώς με την εργασία...!

Συγκεκριμένα αναφέρει: «Προκειμένου να αποφευχθεί η συσσώρευση μεγάλου αριθμού παθολογικών συμβάντων, τα οποία λανθασμένα εκλαμβάνονται ως εργατικά, επισημαίνουμε τα κάτωθι: (...) Θα πρέπει να καταχωρούνταιμόνον οι περιπτώσεις ασθενειών, προυπαρχουσών ή εκδηλωνόμενων για πρώτη φορά, οι οποίες όμως συνδέονται αιτιωδώς με αιφνίδια και δυσμενή για την υγεία γεγονότα στον εργασιακό χώρο».

Εδώ πρόκειται για προφανή προσπάθεια να μειώσουν εικονικά τους θανάτους εργαζομένων. Η διερεύνηση της σύνδεσης του παθολογικού αιτίου με τις συνθήκες εργασίας αντικειμενικά ακολουθεί την αναγγελία του θανάτου. Ομως, η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, παραβιάζοντας κάθε λογική και αποφασισμένη να αποκρύψει τους θανάτους αυτούς, λέει ότι δεν χρειάζονται να αναγγέλλονται, χωρίς να εξηγεί ποιος και με ποια κριτήρια θα κρίνει εκ των προτέρων ότι οι θάνατοι αυτοί δεν συνδέονται με τις συνθήκες εργασίας.

Από την άλλη, οι θάνατοι από παθολογικά αίτια στους χώρους δουλειάς σε πολλές περιπτώσεις συνδέονται με επαγγελματικές ασθένειες, οι οποίες στη χώρα μας δεν καταγράφονται και άρα δεν διερευνώνται. Και επειδή δεν καταγράφονται οι θάνατοι από επαγγελματική ασθένεια μέχρι σήμερα κρύβονται κάτω από τον όρο θανατηφόρο εργατικό «ατύχημα». Τώρα, ακόμα χειρότερα, προσπαθούν να μην τους καταγράφουν ούτε έτσι.

Ομως, ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ενωση στο κείμενό της «Στρατηγικό πλαίσιο για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία 2021 - 2027» αναγκάζεται να παραδεχθεί τα εξής: «Το 2018 σημειώθηκαν και πάλι περισσότερα από 3.300 θανατηφόρα ατυχήματα και 3,1 εκατ. μη θανατηφόρα ατυχήματα στην ΕΕ των 27, ενώ 200.000 και πλέον εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο εξαιτίας ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία». Αυτό σημαίνει ότι στο σύνολο των θανάτων εργαζομένων οι θάνατοι από εργατικά «ατυχήματα» αποτελούν μόνο το 1,64% και ότι το υπόλοιπο 98,36% προέρχεται από ασθένειες.

Εφαρμόζοντας την αναλογία αυτή στην Ελλάδα και με δεδομένο ότι το 2022 τα θανατηφόρα εργατικά «ατυχήματα» ήταν 46 (αφαιρούμε αυτά με παθολογικά αίτια) συμπεραίνουμε ότι ορισμένες χιλιάδες θάνατοι εργαζομένων από επαγγελματική ασθένεια και η πραγματική αιτία τους, δηλαδή η βαρβαρότητα των συνθηκών εργασίας, δεν θα αποκαλυφθούν ποτέ.

Το νέο αυτό βήμα «υποβάθμισης» των κινδύνων για τους εργαζόμενους έρχεται λίγο μόλις καιρό μετά την απαράδεκτη εισαγγελική οδηγία για «μη διερεύνηση» από την Επιθεώρηση Εργασίας των λεγόμενων «ατυχημάτων ήσσονος σημασίας», δίνοντας τη δυνατότητα στην εργοδοσία να «κουκουλώνει» χιλιάδες περιστατικά που κατά κανόνα προειδοποιούν για ένα μεγάλο επερχόμενο «ατύχημα».