"Παιδομάζωμα" 4ο

Προπαγανδιστική αφίσα

Ποιος έκανε αλήθεια "παιδομάζωμα";

Τα παιδιά του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα, που βρέθηκαν κατά χιλιάδες μακριά από τα σπίτια τους, είναι ένα οδυνηρό, όσο και ανεξερεύνητο θέμα.

Σε συνέδριο που έγινε τελευταία στο Λονδίνο, ήταν το θέμα επιστημονικής ανακοίνωσης, που έκανε η ερευνήτρια ιστορικός Τασούλα Βερβενιώτη, γνωστή από το σημαντικό βιβλίο της "Η γυναίκα της Αντίστασης".

Θέμα του συνεδρίου, στο οποίο συμμετείχαν ξένοι, αλλά και Ελληνες - κατά πλειοψηφία - επιστήμονες, ήταν ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος.

Πρωταγωνιστές στην έρευνα της Τασούλας Βερβενιώτη για τα παιδιά του Εμφυλίου - έρευνα που 

βρίσκεται σε εξέλιξη - δεν είναι όλα τα παιδιά, αλλά τα παιδιά που πήρε ο Δημοκρατικός Στρατός και τα μετέφερε στις πρώην Λαϊκές Δημοκρατίες και, από την άλλη πλευρά, τα παιδιά που πήρε ο κυβερνητικός στρατός και τα συγκέντρωσε η βασίλισσα Φρειδερίκη στις παιδουπόλεις - στα πλαίσια του εράνου των βόρειων επαρχιών της Ελλάδας (του λεγόμενου εράνου της βασίλισσας).

Νέα στοιχεία

"Σωσμένα ή θύματα απαγωγής; Τα παιδιά του Εμφυλίου", ήταν ο τίτλος της ανακοίνωσης και βασίζεται σε μακρόχρονη μελέτη των αρχείων που υπάρχουν. "Τα παιδιά αυτά χρησιμοποιήθηκαν στο πολιτικό και διπλωματικό παιχνίδι, υποστηρίζει η Τασούλα Βερβενιώτη, που συμπεριλαμβάνει στη μελέτη της πρωτότυπα καινούρια στοιχεία. Ποιες είναι οι πηγές της; Απαντά η ίδια:

"Πρώτα απ' όλα, το αρχείο των παιδουπόλεων - ό,τι έχει σωθεί από την πυρκαγιά που έγινε το 1982 και κατέστρεψε ένα μέρος του υλικού. Υπήρχαν 53 παιδουπόλεις και τα αρχεία τους συγκεντρώθηκαν στον πρώην Εθνικό Οργανισμό Προνοίας. Μόνο σ' αυτό το αρχείο, δούλεψα σε καθημερινή βάση επί ενάμισι χρόνο. Υπάρχουν, όμως, και άλλες πηγές. Τα έντυπα που εκδίδονταν στο "Βουνό" αποτελούν πολύτιμο ιστορικό υλικό. Ολα τα υλικά του Δημοκρατικού Στρατού, το περιοδικό του, η εφημερίδα της δημοκρατικής κυβέρνησης "Η Εξόρμηση", "Η Μαχήτρια".

Η ερευνήτρια ταξίδεψε μέχρι τη Ν. Υόρκημ για να μελετήσει το αρχείο της Ειδικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαλκάνια. Κι ακόμα, στο Λονδίνο, όπου είχε για πρώτη φορά πρόσβαση στο αρχείο της LEAGUE OF DEMOCRACY IN GREECE με πρωταγωνίστρια τότε την Μάριον Σαράφη και την Νταϊάνα Πιμ.

Εκεί, λέει, βρήκα ανάμεσα σε άλλα και τα φυλλάδια της Φρειδερίκης, που δεν είχα μπορέσει να βρω στην Ελλάδα. Εχω μελετήσει ακόμα το αρχείο της Λίνας Τσαλδάρη και της Αλεξάνδρας Μελά, που πρωταγωνίστησαν στην ίδρυση των παιδουπόλεων. Ετσι γνωρίζουμε σήμερα περισσότερα για τα παιδιά που βρέθηκαν στα χέρια της κυβέρνησης των Αθηνών.

- Πόσες χιλιάδες ήταν τα παιδιά που μετακινήθηκαν και από τις δυο πλευρές;

- Ο ακριβής αριθμός των παιδιών είναι σχεδόν αδύνατο να εξακριβωθεί. Πρέπει να ήταν συνολικά γύρω στις 50.000 παιδιά - είκοσι πέντε από τη μια πλευρά και είκοσι πέντε χιλιάδες από την άλλη περίπου. Παιδιά από τις περιοχές όπου γίνονταν οι μάχες του Εμφυλίου. Οργανωτικά, η τακτοποίηση των παιδιών που πήρε ο ΔΣΕ έγινε μέσω κομματικού μηχανισμού του ΚΚΕ και αργότερα δημιουργήθηκε η Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί (ΕΒΟΠ), υπό την προεδρία του γιατρού Πέτρου Κόκκαλη, με αντιπρόεδρο την Ελλη Αλεξίου. Αντίθετα, ο έρανος "Πρόνοια Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος υπό την Υψηλήν Προστασίαν της ΑΜ της Βασιλίσσης" ή, όπως είναι γνωστός, "Ο Ερανος της Φρειδερίκης" ιδρύθηκε βιαστικά τον Ιούνη του 1947. Στόχος του ήταν "η περίθαλψις των ορφανών εγκαταλελειμμένων ή απόρων παιδιών" μέσα σε παιδουπόλεις. Παρ' όλα αυτά, το θέμα των "απειλούμενων (από τους κομμουνιστές) παιδιών", τέθηκε στην ΕΕ του Εράνου το Μάρτη του 1948. Ο κυβερνητικός στρατός ανέλαβε να τα μαζέψει από τις "επισφαλείς περιοχές", για να μην προλάβει να τα πάρει ο ΔΣΕ.

Οι παιδουπόλεις, αλλά και τα παιδιά που βρέθηκαν σε αυτές μπορούν να διακριθούν σε "απειλούμενα", όσα δηλαδή συγκεντρώθηκαν από το στρατό και στα "ανταρτόπληκτα". "Ανταρτόπληκτοι" ή πρόσφυγες αποκαλούνταν οι πληθυσμοί, που είχαν κατέβει στις πόλεις μετά την εκκένωση των χωριών τους. Προϋπόθεση για να ενταχθεί ένα "ανταρτόπληκτο" σε παιδούπολη ήταν να είναι ορφανό ή άπορο. 

Επειδή όμως η συντριπτική πλειοψηφία των "ανταρτόπληκτων" πληθυσμών ήταν άποροι, είναι φανερό ότι περισσότερη ανάγκη είχαν τα παιδιά που δε ζούσαν οι γονείς τους. Παρ' όλα αυτά, τα ορφανά δεν αποτελούσαν την πλειοψηφία των τροφίμων των παιδουπόλεων. Από τα 2.588 παιδιά που προέρχονταν από την περιοχή της Ηπείρου, μόνο τα 52 ήταν ορφανά και από τους δυο γονείς. Τα 683 είχαν τον ένα γονιό (τα 511 δεν είχαν πατέρα), ενώ στα 1.853 ζούσαν και οι δυο γονείς τους. Μπορούμε, λοιπόν, να συμπεράνουμε ότι η πλειοψηφία των τροφίμων των παιδουπόλεων αποτελείτο από παιδιά των "επισφαλών περιοχών".

- Τα παιδιά που πήρε ο κυβερνητικός στρατός ήταν λοιπόν και παιδιά ανταρτών;

- Και παιδιά ανταρτών και παιδιά αριστερών. Κυρίως, παιδιά από οικογένειες ανταρτών.

- Στην πραγματικότητα "παιδομάζωμα" είχε κάνει τότε η Φρειδερίκη, όχι ο ΔΣΕ.

- Η κυβέρνηση της Αθήνας ονόμασε την πολιτική της προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης, να συγκεντρώσει και να μεταφέρει παιδιά από την Ελλάδα στις πρώην Λαϊκές Δημοκρατίες "παιδομάζωμα", τη χαρακτήρισε ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία, έθεσε το θέμα στον ΟΗΕ και στην Ειδική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαλκάνια και ζήτησε τον επαναπατρισμό των Παιδιών. Το αίτημα υπέβαλε η Λίνα Τσαλδάρη, που ήταν αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην Σπιτροπή για τη θέση της Γυναίκας στον ΟΗΕ.

Να ανανήψουν!

Η κυβέρνηση των Αθηνών, δηλαδή, απάγει τα παιδιά για να τα σώσει από τους κομμουνιστές, που θέλουν να τους αλλάξουν την εθνική τους συνείδηση και να τα κάνουν γενίτσαρους. Οι όροι "παιδομάζωμα" και "γενίτσαροι", που κατά κόρον χρησιμοποιούνται στην προπαγάνδα της κυβέρνησης της Αθήνας, παραπέμπουν στους "προαιώνιους" εχθρούς της Ελλάδας, τους Τούρκους. 

Φαίνεται ότι αυτοί οι χαρακτηρισμοί είχαν βαθιά πληγώσει τις καρδιές των Ελλήνων, που μάχονταν από την απέναντι πλευρά, γι' αυτό, τριάντα χρόνια μετά, το πρώτο και το μοναδικό βιβλίο (από την αριστερή σκοπιά) που μιλάει για τα παιδιά που μετέφερε ο ΔΣΕ στις πρώην Λαϊκές Δημοκρατίες έχει τίτλο "Μείναμε Ελληνες. Τα σχολεία των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες" Αθήνα 1979, του Θανάση Μητσόπουλου.

"Ο ανθρωπισμός χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές ως κάλυμμα για την άσκηση πολιτικής", τονίζει η Τασούλα Βερβενιώτη. Οταν ο εκπρόσωπος του υπουργείου Πρόνοιας διατείνεται ότι "πάνω απ' όλα είναι η προστασία του παιδιού", συνεχίζοντας επισημαίνει ότι "πρέπει να συγκεντρωθούν τα ορφανά και τα εγκαταλειμμένα, ώστε να τύχουσι της δεούσης προστασίας και μη καταστώσιν ευάλωτα θύματα ασθενειών ή αντεθνικών δοξασιών".

Η αρρώστια τίθεται στην ίδια μοίρα με την κομμουνιστική ιδεολογία!

- Ποια ήταν η ηλικία των παιδιών;

- Η ηλικία οριζόταν από 4 - 16 χρόνων, αλλά αυτό δεν τηρήθηκε. Συγκεντρώθηκαν και μικρότερα παιδιά (συνήθως ήταν μαζί με τα αδέλφια τους), αλλά κυρίως μεγάλα στην ηλικία και μάλιστα αγόρια. Σε λίγες μέρες, θα πάω στη Λέρο για να δω τι γινόταν με τα παιδιά αυτά. Λένε ότι η Λέρος ήταν η "Μικρή Μακρόνησος". Εκεί την ευθύνη των παιδιών την είχε το Εθνικό Ιδρυμα, των παιδιών όμως που ήταν πάνω από 16 χρόνων. Τα χρήματα προέρχονταν από τον έρανο της βασίλισσας, αλλά οι παιδουπόλεις του Εθνικού Ιδρύματος και το πρόγραμμά τους ήταν διαφορετικά και λειτουργούσαν σαν φόβητρο για τους άτακτους τροφίμους.

Το θέμα των μεγάλων παιδιών απασχόλησε την Επιτροπή Συντονισμού επανειλημμένα. Στην 3η συνεδρίαση (1/5/1948) ο εκπρόσωπος του υπουργείου Πρόνοιας τόνισε ότι "τα από 19 ετών και άνω παιδιά δέον να συγκεντρωθούν χωριστά και να γίνει εις αυτά ειδική μεταχείρισις, εφ' όσον είναι δυνατόν να έχουν εμβολιασθεί με το κομμουνιστικόν μικρόβιον". Και στη συνέχεια ο στρατηγός Μπουλάλας, που αναλαμβάνει τη διεύθυνση της ΕΥΠΕ (Ειδική Υπηρεσία Περιθάλψεως Ελληνοπαίδων), λέει ότι η υπηρεσία του δε σκοπεύει μόνο να εγκαταστήσει τα παιδιά που απειλούνται, αλλά να τα κάνει να αποβάλουν "κακάς συνηθείας και ιδιαιτέρως εάν έχουν εμποτισθεί με κομμουνιστικήν διδασκαλίαν, διά καταλλήλων μαθημάτων να ανανήψουν".

Στην επομένη συνεδρίαση, 5/5/1948, προτείνει να φτιαχτεί ειδική παιδούπολις"υπό στρατιωτικήν ούτως ειπείν διαπαιδαγώγησιν και επαγγελματικήν μόρφωσιν".

Τελικά, οι λύσεις που προκρίθηκαν ήταν να στείλουν τα μεγάλα στο στρατό, κάποια τα 

χρησιμοποίησαν στα έργα οδοποιίας και λειτούργησαν και παιδουπόλεις, όπως του προσκοπικού καταυλισμού στη Ρόδο, στο Καστρί, στην Αττική με παιδιά πάνω από 16 ετών. Αρκετά στάλθηκαν στη Λέρο, στις Σχολές του Εθνικού Ιδρύματος για να "αναμορφωθούν" μαζί με τα παιδιά ανταρτών ή με ανήλικους αντάρτες, που είχαν συλληφθεί στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του κυβερνητικού στρατού. Φαίνεται, πάντως, ότι συνάντησαν δυσκολίες να χειραγωγήσουν τα μεγάλα παιδιά. 

Αναφέρεται πως όταν έστειλαν τους τροφίμους από το ΠΙΚΠΑ που βρίσκεται στην Πεντέλη στην παιδούπολη του Εθνικού Ιδρύματος στον Πύργο της Βασιλίσσης, αυτά γύρισαν πίσω και δεν ήθελαν να επιστρέψουν...

Το ...βάρος του Εθνους

- Οταν η κυβέρνηση της Αθήνας μιλάει για επαναπατρισμό τι ακριβώς εννοεί;

- Εννοεί δυο πράγματα: Τον επαναπατρισμό των παιδιών που βρίσκονταν στις πρώην Λαϊκές Δημοκρατίες και αργότερα την επιστροφή όσων παιδιών βρίσκονταν στις παιδουπόλεις στα χωριά τους.

Πριν ακόμα τελειώσει η ένοπλη σύγκρουση, ο υπουργός Πρόνοιας, που ήταν τότε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, διακήρυσσε ότι "κατέστη η ύπαιθρος με τας μυριάδας των προσφύγων της τεράστιον βάρος του έθνους". Ο ίδιος θα αναλάβει τον επαναπατρισμό τους. Τους πρόσφυγες όμως αυτούς, περίπου 700.000, το ίδιο το κράτος στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είχε υποχρεώσει να κατέβουν στις πόλεις από τα χωριά τους για να μην προσφέρουν βοήθεια στο ΔΣΕ. Την εποχή εκείνη, η Ελλάδα είχε επτά εκατομμύρια κατοίκους, δηλαδή είχε ξεριζωθεί το ένα έβδομο του πληθυσμού της. Πρόκειται κυρίως για τη Βόρεια Ελλάδα, Θεσσαλία και Αγραφα. Είχαν ήδη περάσει δυο - τρία χρόνια από τότε που ξεσπιτώθηκαν και μπήκε ο προβληματισμός ότι η αστυφιλία θα χτυπούσε τους νέους που δε θα ήθελαν να επιστρέψουν.

Μετά την ήττα του ΔΣΕ, η Επιτροπή του Εράνου πήρε την απόφαση να διαλυθούν οι παιδουπόλεις και να επαναπατριστούν τα παιδιά.

Τα τελευταία παιδιά που γύρισαν ήταν στα χωριά των Αγράφων. Η βασίλισσα ήθελε, όπως φαίνεται, να τα κρατήσει όσο γίνεται περισσότερο, προφανώς για να τα "διαπαιδαγωγήσει". Ετσι η απόφαση για επαναπατρισμό οριστικοποιήθηκε μετά το τέλος του σχολικού έτους το καλοκαίρι του 1950. Τότε γίνεται η γιορτή του επαναπατρισμού στο Σύνταγμα και φεύγουν όλα τα παιδιά...

- Και σ' ό,τι αφορά τον επαναπατρισμό από τις ανατολικές χώρες που ζητούσε η ελληνική κυβέρνηση;

- Σε κάποια φάση, η ίδια η ελληνική κυβέρνηση έπαψε να θέτει θέμα επαναπατρισμού. Οπως είπε ο Ελληνας αντιπρόσωπος, "ύστερα από πέντε χρόνια κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση, τα παιδιά αυτά θα έχουν προωθηθεί στο δρόμο που υπέδειξε ο Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ν. Ζαχαριάδης, σε ένα λόγο που δημοσιεύθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1950 - οπότε θύμισε ότι τα παιδιά αυτά "ήταν μαχητές στο στρατό που θα απελευθέρωνε την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό". 

Μετά απ' αυτό, η κυβέρνηση έπαψε να ζητάει τον επαναπατρισμό των Ελληνοπαίδων!

 "Παιδομάζωμα" 1ο 

"Παιδομάζωμα" 2ο 

"Παιδομάζωμα" 3ο