Πεθαίνει ο Γιάννης Κορδάτος

Πεθαίνει, 28/4/1961, ο Γιάννης Κορδάτος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μαρξιστές ιστορικούς, με πλούσια βιβλιοπαραγωγή γύρω από το εργατικό και αγροτικό κίνημα, αλλά και την γενική ιστορία της Ελλάδας (από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ου αιώνα).

Γεννήθηκε το 1891 στη Ζαγορά Πηλίου. Υπήρξε στέλεχος του ΣΕΚΕ-ΚΚΕ, μέλος της Κεντρικής του Επιτροπής (1920-1927), καθώς και Γραμματέας της ΚΕ (1922-1924). 

Στο διάστημα 1921-1924 διετέλεσε ακόμη διευθυντής του Ριζοσπάστη.

Το Μάρτη του 1927 (3ο Έκτακτο Συνέδριο) διαγράφτηκε από το ΚΚΕ, λόγω αρθογραφίας του «εις την αντικομματικήν εφημερίδα "Ρεβολυσιόν Προλεταριέν" της εκτός του γαλλικού κόμματος δεξιάς, ανταποκρίσεως στρεφόμενης κατά του Κόμματος», καθώς και για το ότι βρισκόταν «επί ολόκληρα έτη εκτός της κομματικής ζωής και δράσεως» (βλ. ΚΚΕ «Επίσημα Κείμενα», τ.2ος, σελ.250).

Συνελήφθη το 1940 για αντιφασιστική αρθογραφία και ξανά το Δεκέμβρη του 1944 από τους Άγγλους.

Στη διάρκεια του Εμφυλίου φυλακίστηκε και εξορίστηκε. Μετά το 1950 δραστηριοποιήθηκε στο χώρο της ΕΔΑ.

Αυτοτελείς εκδόσεις

• Η κατήχησις των χωρικών (Αλεξάνδρεια 1921, ως Π. Χαλκός^. β' έκδ. Αθήνα 1924)
• Η κοινωνική σημασία της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 (1924^. δ΄ έκδ., αναθεωρ. και συμπληρωμένη 1946)
• Νεοελληνική πολιτική ιστορία (1925)
• Αρχαίες θρησκείες και Χριστιανισμός (1927)
• Δημοτικισμός και λογιωτατισμός (1927· βελτιωμένη επανέκδοση ως Ιστορία του γλωσσικού μας ζητήματος, 1943)
• Η Κομμούνα της Θεσσαλονίκης, 1342–1349 (1928)
• Εισαγωγή εις την ιστορίαν της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας (1930)
• Η επανάσταση της Θεσσαλομαγνησίας το 1821 (1930)
• Τα τελευταία χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1931)
• Ο Ρήγας Φεραίος και η εποχή του (1931^. αναθεωρ. επανέκδοση ως Ο Ρήγας Φεραίος και η Βαλκανική Ομοσπονδία, 1945)
• Ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος (2 τόμ., 1932^. αναθεωρ. και συμπληρ. έκδοση 1956)
• Εισαγωγή εις την νομικήν επιστήμην (1939)
• Νέα προλεγόμενα εις τον Όμηρον (1940^. αναθεωρ. και συμπληρ. έκδοση 1956)
• Τα αρχαία ελληνικά γράμματα και η αξία τους (1940)
• Η Σαπφώ και οι κοινωνικοί αγώνες στη Λέσβο (1945)
• Τα σημερινά προβλήματα του ελληνικού λαού (1945)
• Οι επεμβάσεις των Άγγλων στην Ελλάδα (1946)
• Η αγροτική εξέγερση του Κιλελέρ (1946)
• Ιστορία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας (1946)
• Η Παλαιά Διαθήκη στο φως της κριτικής (1947)
• Ακμή και παρακμή του Βυζαντίου (1953)
• Η αρχαία τραγωδία και κωμωδία (1954)
• Τα Αμπελάκια και ο μύθος για το συνεταιρισμό τους (1955)
• Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος (3 τόμ., 1955-1956)
• Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδος (5 τόμ., 1957-1959)
• Ιστορία των Ελληνιστικών Χρόνων (1959)
• Η Ρωμαιοκρατία στη Ελλάδα, 146 π.χ.-300 μ.Χ. (1959)
• Μεγάλη ιστορία της Ελλάδας. (13 τόμ., 1956-1959).
• Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (2 τόμ., 1959-1960)
• Ιστορία της επαρχίας Βόλου και Αγίας από τα αρχαία χρόνια ως τα σήμερα (1960)
• Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας από το 1453 ως το 1961 (2 τόμ., 1962)^{[σημ. 2]}
• Σελίδες από την ιστορία του αγροτικού κινήματος στην Ελλάδα (1964^. επανέκδοση ως Ιστορία του αγροτικού ..., 1973).
• Προοδευτικές μορφές στην Ελλάδα (1966)
• Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός, (2 τόμ., 1975)
• Προϊστορία και ιστορία του αρχαίου αθλητισμού (περ.1980).
• Αρθρογραφίες στην Κομμουνιστική Επιθεώρηση, 1921-1924 (2009).
• Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς (2010).

Αναλυτική εργογραφία του Κορδάτου περιέχεται στη διδακτορική διατριβή της Ζωής Σπανάκου Η έννοια της ιστορικής νομοτέλειας στο μεσοπολεμικό έργο του Γιάνη Κορδάτου (Αθήνα 1991, σ. 459-494). Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν εκδοθεί τουλάχιστον 28 έργα του από μία ή περισσότερες φορές.

Μεταφράσεις

• Κομμουνιστικό Μανιφέστο (Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος) των Μαρξ-Ένγκελς

Εκδόθηκε το 1927 σε "μετάφραση, εισαγωγή, ιστορικά σχόλια κ.λ.π Γιάννη Κ. Κορδάτου". Αργότερα, μετέφρασε τα έργα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας:

• Ευθύφρων του Πλάτωνα
• Κορινθιακά του Παυσανία
• Κριτίας του Πλάτωνα
• Λόγοι (τμήμα) του Αισχίνη
• Μεσσηνιακά του Παυσανία
• Περί του στεφάνου του Δημοσθένη.

Γιάννης Κορδάτος