Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών

 Ο.Π.Λ.Α. : Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών

Η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (Ο.Π.Λ.Α.) ήταν μια ένοπλη οργάνωση, με υπαγωγή στον Ε.Λ.Α.Σ. & το Κ.Κ.Ε. , με καθήκοντα ασφαλείας, συλλογής πληροφοριών και εκτέλεσης ειδικών αποστολών, που έδρασε στις πόλεις της Ελλάδας από το καλοκαίρι του 1943 μέχρι το 1947, ήτοι στην Κατοχή, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ - ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Οι μαχητές της επιλέγονταν από τα πλέον δραστήρια μέλη των ΕΑΜ - ΕΛΑΣ (τμήματα πόλεων) - ΕΠΟΝ, χωρίς όμως να διατηρεί οργανική διοικητική σχέση με τμήματα του ΕΛΑΣ. Όλα τα τμήματα της ΟΠΛΑ υπάγονταν απ΄ ευθείας στις λεγόμενες "Αχτίδες" του ΚΚΕ. Αρχηγός της ΟΠΛΑ ήταν το σημαίνον και τακτικό στέλεχος του ΠΓ του ΚΚΕ, Στέργιος Αναστασιάδης.

Αποστολή της οργάνωσης αυτής ήταν κυρίως η εξασφάλιση κάλυψης μελών των ΕΑΜ-ΕΛΑΣ που καταδιώκονταν και έπρεπε να μετακινηθούν από συνοικία σε συνοικία ή άλλη περιοχή. Παράλληλα αναλάμβανε με μικρές ομάδες εκτελεστών, την εξουδετέρωση, αφενός μεν μελών των παραπάνω οργανώσεων που θεωρούνταν ύποπτα ή επικίνδυνα για προδοτική δράση και αφετέρου πολιτών που θεωρούνταν δοσίλογοι, συνεργάτες των κατακτητών, αλλά και στυλοβατών του αστικού καθεστώτος όπως στρατιωτικών, πολιτικών, αστυνομικών και χωροφυλάκων. Επίσης αποτελούσαν τμήμα των ομάδων περιφρούρησης των διαδηλώσεων και προστασίας των συνοικιών όπου έδρευαν, από τα διαβόητα μπλόκα και άλλες επιθετικές ενέργειες των αντιπάλων.

Οι ομάδες της ΟΠΛΑ δρούσαν κατά συνοικίες πόλεων, εκτελώντας περιπολίες, όπου ακολουθώντας προηγουμένως μεθοδική και λεπτομερή παρακολούθηση, επιχειρούσαν αιφνίδια και με ιδιαίτερη σφοδρότητα κατά των στόχων τους. Ανάλογα δε της επικινδυνότητας των αποστολών αυτών, συγκροτούνταν και έτερες ομάδες υποστήριξης των δραστών για την ασφαλή φυγάδευση ή την απόκρυψή τους (με υποψίες και για την εκτέλεσή τους, σε περίπτωση που η αποτυχία μιας επιχείρησης έθετε σε κίνδυνο ευρύτερα τμήματα της οργάνωσης ή και μυστικά του κόμματος).

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Σύμφωνα με τα όσα στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας, καθότι η δράση της οργάνωσης καλύπτεται από πέπλο μυστηρίου, αποτελώντας ίσως την πιο μυστηριώδη οργάνωση στην ιστορία του αντάρτικου πόλης, και κάποιες ομολογίες, η ΟΠΛΑ φέρεται να συστάθηκε λίγο πριν το καλοκαίρι του 1943 και με δεδομένο ότι τότε κάνει και την πρώτη εμφάνισή της. Την άνοιξη του 1944, όταν η ΠΕΕΑ αποφάσισε να συγκροτήσει μονάδες πολιτοφυλακής, με καθαρά αστυνομικά καθήκοντα, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο, που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του ΕΛΑΣ, η ΟΠΛΑ μετονομάστηκε σε Εθνική Πολιτοφυλακή (ΕΠ) και με την ονομασία αυτή συνέχισε πλέον τη δράση της, ως προέκταση του ΕΛΑΣ, ενώ κατά τον εμφύλιο ονομαζόταν Στενή Αυτοάμυνα.

Η ανάγκη της ύπαρξής της ενισχύθηκε από τη γενικευμένη επιθετική στάση (η λεγόμενη Λευκή τρομοκρατία) του κυρίαρχου πολιτικού χώρου, σφόδρα αντικομμουνιστικού, προς το ΕΑΜ, που ακολούθησε τα Δεκεμβριανά και τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Η δράση της οργάνωσης περιλάμβανε καταρχήν σαμποτάζ σε στρατιωτικούς στόχους, αλλά επεκτάθηκε και σε εκτελέσεις ατόμων που κρίνονταν ως δοσίλογοι και ταγματασφαλίτες. Αποκτώντας εξαρχής χαρακτηριστικά αντάρτικου πόλης, είχε ως στόχο να προστατεύσει αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης από τις επιθέσεις των εντολοδόχων του γερμανικού καθεστώτος, της Αστυνομίας Πόλεων και της Χωροφυλακής, ενώ προέβη και σε συμπλοκές με γερμανικά στρατεύματα μέσα στις πόλεις. Έδρασε επίσης κατά τα Δεκεμβριανά. Η δράση και ο προσανατολισμός της οργάνωσης άλλαξε το Φλεβάρη του 1946, μετά την απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ να ξεκινήσει το δεύτερο αντάρτικο και συνδυάστηκε με τη δράση της οργάνωσης πόλης Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα (Μ.Λ.Α.)- (η ΜΛΑ διέφερε από την ΟΠΛΑ, στο ότι ήταν μαζικότερη οργάνωση και κυρίως ασκούσε καθήκοντα συνδέσμου, απόκρυψης και μεταφοράς όπλων, χωρίς ομάδες εκτελεστών όπως η ΟΠΛΑ).

Σημαντικότερα θύματα των γνωστών εκτελέσεων της ΟΠΛΑ υπήρξαν: ο Νικόλαος Καλύβας, υπουργός Εργασίας στη κυβέρνηση Κ. Λογοθετόπουλου και γνωστός συνδικαλιστής, όντας παράλληλα διορισμένος Γενικός Γραμματέας της "Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος" (ΕΣΕΕ), στο Κολωνάκι (27-1-1944), ο Μανώλης Μανωλέας, πρώην βουλευτής του ΚΚΕ και στη συνέχεια συνεργάτης της κατοχικής κυβέρνησης, στις Τζιτζιφιές (Ιανουάριος 1944), ο Νίκος Σκανδάλης, ιδρυτής της εθνικιστικής οργάνωσης "Εθνική Ένωση Ελλάδος" (ΕΕΕ), στη λαχαναγορά του Ρέντη (Αύγουστος 1944), ο Νίκος Παπαγεωργίου, επικεφαλής της Οργάνωσης Χ (Χίτες) στο Παγκράτι (2-9-1944), ο Σήφης Βαρδινογιάννης, (διαβολογιατρός) (Σεπτέμβρης 1944) Αρχηγός ΕΔΕΣ Πειραιά & διευθυντής Ασφαλείας Πειραιά, το πρώην στέλεχος του ΚΚΕ και μετέπειτα στέλεχος των αρχών ασφαλείας Μιχάλης Τυρίμος τον Ιανουάριο του 1945, ο Υπουργός Δικαιοσύνης Χρήστος Λαδάς το 1948 (από τη Στενή Αυτοάμυνα όπως λεγόταν τότε η οργάνωση), καθώς και η ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών. Επίσης θύματα της οργάνωσης αναφέρονται και οι Θύμιος Αδραμυτίδης, Νίκος Αραβαντινός, Νίκος Βενετσάνος, Σταύρος Βερούχης, Δημοσθένης Βουρσούκης, Θεόφιλος Δημητριάδης, Κώστας Μάγγος, Μήτσος Μελιάδης, Σπύρος Πηλίτσης, Ευάγγελος Στάης, Σπύρος Στεφάνου, Στέργιος Στεργίου, Κοσμάς Χαριτωνίδης καθώς και δεκάδες άλλα μέλη της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας Πόλεων και των Ταγμάτων Ασφαλείας.

Η ΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Από τη δίκη της «Στενής Αυτοάμυνας» στο στρατοδικείο.

Πρώτος από δεξιά ο Ακίνδυνος Αλβανός

 

Στη Θεσσαλονίκη η οργάνωση έδρασε μόνο με το όνομα Στενή Αυτοάμυνα, από το Μάη του 1946 μέχρι τον Απρίλη του 1947. Tο Μάη του 1946, το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ έδωσε εντολή στον "Αλέκο" (Τάσος Γουσόπουλος, γνωστός και ως "Χοντρός") να δημιουργήσει αντάρτικο πόλης στη Θεσσαλονίκη. Αυτός άρχισε να στρατολογεί μέλη της Μαζικής Λαϊκής Αυτοάμυνας στη Στενή Αυτοάμυνα, συγκροτώντας μικρές αυτόνομες ομάδες, ενταγμένες σε τρεις βασικούς τομείς (Δυτικός, Κεντρικός και Ανατολικός), έχοντας μια κεντρική διοίκηση. Τέλος, υπήρχε σημαντικός αριθμός τεχνικών, οδηγών, παρασκευαστών εκρηκτικών, ανθρώπων που τα σπίτια τους χρησίμευαν ως κρυψώνες και πληροφοριοδοτών της οργάνωσης. Η δράση της οργάνωσης περιλάμβανε την επιλογή στόχων μέσα από πρώην συνεργάτες Γερμανών, χαφιέδες, βαθμοφόρους της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας Πόλεων και άλλα υψηλόβαθμα κρατικά στελέχη (χωρίς να λείπουν και οι επιθέσεις σε κατώτερα όργανα των Σωμάτων Ασφαλείας).
Οι πρώτες επιθέσεις έγιναν στις αρχές Οκτώβρη του 1946 εναντίον αστυνομικών. Η τελευταία επίθεση έγινε στις 30 Απρίλη του 1947 σε στρατιωτικό λεωφορείο των Αξιωματικών της Αεροπορίας, που ήταν και η μοιραία για την εξάρθρωση της οργάνωσης. Η δίκη πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη 1947, στο Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, το οποίο καταδίκασε 52 από τους κατηγορουμένους σε θάνατο, εκ των οποίων, στους 5 δόθηκε χάρη. Οι υπόλοιποι 47 εκτελέστηκαν πίσω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ σε τρία γκρουπ, στις 17, 21 και 23 Οκτώβρη του 1947. Η απόφαση για τις εκτελέσεις πάρθηκε από την κυβέρνηση συνεργασίας του Θεμιστοκλή Σοφούλη. Εξαιρετικές ήταν οι απολογίες του Ανδρέα Παπαγεωργίου και του Αλβανού Ακίνδυνου, δύο ηγετικών στελεχών της οργάνωσης, που ανέλαβαν όλη την ευθύνη.

Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΟΠΛΑ

Η ΟΠΛΑ, για την οποία ελάχιστη βιβλιογραφία υπάρχει, λόγω της φύσης της οργάνωσης, σημάδεψε με τη δράση της μια ολόκληρη εποχή, με αμφιλεγόμενες έως σήμερα απόψεις για το έργο της, λόγω των σκληρών μεθόδων της. Οι μαχητές της, ολιγάριθμοι αλλά επιλεγμένοι μεταξύ των πλέον αποφασισμένων του ΚΚΕ, εκτός από τις πολλές αποστολές, συνέδραμαν και στις μάχες του ΕΛΑΣ εναντίον των κατακτητών, με αρκετές απώλειες στις τάξεις τους. Η ζωή τους ήταν μια ζωή διαρκούς ανθρωποκυνηγητού από τα Σώματα Ασφαλείας και τους Γερμανούς, με αλλαγή τόπου διανυκτέρευσης κάθε μέρα, με διαμονή στην ύπαιθρο, μέσα σε χωράφια, ακόμα και μέσα σε σκαμμένες τάφρους στα περίχωρα του κέντρου της Αθήνας, που τότε ήταν περιοχές γεμάτες χωράφια και παραγκόσπιτα. Μπαίνοντας στην ΟΠΛΑ είχαν επίγνωση της αυξημένης απειλής για τη ζωή τους, λόγω των αναρίθμητων χαφιέδων που τους επισήμαιναν στις κατοχικές αρχές, οι οποίες σπάνια τούς έδειχναν οποιοδήποτε οίκτο, με συνήθη κατάληξη την εκτέλεση μετά από φρικτά βασανιστήρια, αφού ποτέ δεν κατάφεραν να ''σπάσουν'' έστω έναν από αυτούς.

Πως ξεκίνησε η Ιστορία της Ο.Π.Λ.Α.

 

Η ΟΠΛΑ συστήνεται ως οργάνωση κάπου προς τα τέλη του 1943. Οι λόγοι για την δημιουργία της ήταν πολλοί. Ήδη η ασφάλεια και η χωροφυλακή καταδίωκαν πάμπολλους αγωνιστές του ΕΑΜ -ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ και πολλές εθνικιστικές αλλά με δοσιλογική δράση οργανώσεις είχαν κάνει την εμφάνισή τους. Μέσα στο κλίμα τρομοκρατίας και ταγματασφαλιτισμού που επικρατούσε, το ΕΑΜ έκρινε πως έπρεπε να παρθούν άμεσα μέτρα. Αφορμή για την συγκρότηση της ΟΠΛΑ αποτέλεσε η έφοδος των ταγματασφαλιτών του Παπαναστασίου σε νοσοκομείο αγωνιστών και αναπήρων του αλβανικού στις ανατολικές συνοικίες. Εκεί εκτυλίχτηκε ένα πραγματικό όργιο ξυλοδαρμών και εκτελέσεων με το πρόσχημα ότι το νοσοκομείο αποτελούσε κρησφύγετο των κομμουνιστών.

Οι δομές και ο τρόπος λήψεως αποφάσεων της ΟΠΛΑ δεν μας είναι γνωστές. Σύμφωνα με τις αυστηρότατες αρχές του επαναστατικού μυστικού αγώνα, τα μέλη της ΟΠΛΑ γνώριζαν ελάχιστα πράγματα για τα υπόλοιπα μέλη. Κάθε μέλος γνώριζε έναν καθοδηγητή και ίσως ένα ή δύο ακόμα μέλη. Η δομή αυτή εξυπηρετούσε την απομόνωση χαφιέδων και προδοτών μέσα στην ίδια την οργάνωση.
Σύμβολο της ΟΠΛΑ ήταν ο ρολόι με τους δείκτες του σταματημένους στις 12 παρά 5. Ένδειξη του πόσου χρόνου απέμενε στους προδότες και τους δοσίλογους πριν την ώρα τους. Το σήμα της ΟΠΛΑ εμφανίζονταν και προειδοποιητικά σε όσους η οργάνωση θεωρούσε ότι χρειάζονταν προειδοποίηση.

Ίσως το μυστικό της επιτυχίας της ΟΠΛΑ στην επίτευξη των στόχων της βρίσκεται τελικά στις μεθόδους στρατολογίας της. Τα μέλη της ΟΠΛΑ προέρχονταν κυριολεκτικά από κάθε στρώμα και επάγγελμα. Ο λόγος για αυτή την επιλογή ήταν  εξασφάλιση της μέγιστης προσαρμοστικότητας της οργάνωσης και της δράσης της. Κύρια κριτήρια στρατολόγησης μελών ήταν ο βαθμός εμπιστοσύνης που τους είχε το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ και η ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν στις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες ζωής και δράσης της οργάνωσης.

Οι στόχοι της ΟΠΛΑ κατά την Κατοχή:
Οι επιλογή των στόχων της ΟΠΛΑ γίνονταν με βάση την σπουδαιότητα. Ήταν ασφαλώς αδύνατο να χτυπηθούν όλοι προδότες και οι δοσίλογοι όποτε η οργάνωση επέλεγε με βάση τα εγκλήματα του κάθε στόχου και την πληροφόρηση που είχε για αυτούς από το ΕΑΜ.
Σημαντικό είναι εδώ να αναφέρουμε και το εξής: Η ΟΠΛΑ δεν δρούσε ανεξάρτητα από το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, όπως και δεν αυτοδικούσε. Τα χτυπήματα της αποφασίζονταν από την διοίκηση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ και μόνο βάση μαρτυριών και καταθέσεων που συγκέντρωναν τα λαϊκά δικαστήρια και το νομικό σώμα του ΕΑΜ.

Οι στόχοι λοιπόν της ΟΠΛΑ ενέπιπταν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες:
Μέλη ή στελέχη των Ταγμάτων Ασφαλείας    
Μέλη ή στελέχη της Χωροφυλακής με επιβεβαιωμένη προδοτική δράση      
Μέλη ή στελέχη προδοτικών εθνικιστικών οργανώσεων (πχ ΠΑΟ, Οργάνωση Χ κτλ)       
Μέλη της Γκεστάπο ή αξιωματικοί των Γερμανοιταλών      
Καταδότες και δοσίλογοι      
Μαυραγορίτες
Παρά τα όσα έχουν γραφεί για την ΟΠΛΑ, η οργάνωση δεν εκτελούσε πάντα τους στόχους της. Υπάρχουν αρκετές καταγεγραμμένες περιπτώσεις προειδοποίησης διαφόρων ατόμων από την ΟΠΛΑ για την προδοτική τους δράση.
Επίσης, η ΟΠΛΑ εκτελούσε αυστηρά και ΜΟΝΟ κατόπιν εντολής λαικών δικαστηρίων του ΕΑΜ, τα λαικά δικαστήρια αποτελούνταν από ΠΟΛΙΤΕΣ, δεν ήταν όλοι οί πολίτες αυτοί ΚΚΕ και δεν συνδέονταν με το ΚΚΕ όλοι.

Τα Δεκεμβριανά και η Λευκή Τρομοκρατία:
Με την αγγλική παρέμβαση στην Ελλάδα κατά τον Δεκέμβρη του 44, ο αγώνας της ΟΠΛΑ πήρε άλλη τροπή. Στην Αθήνα και τις άλλες πόλεις, οι φυλακές άνοιγαν από την κυβέρνηση Παπανδρέου για να εξοπλιστούν οι αιχμάλωτοι προδότες της Κατοχής με όπλα που τώρα θα στρέφονταν ενάντια στο ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ. Παράλληλα εκατοντάδες παρακρατικές ομάδες και συμμορίες συστήνονταν από την Ειδική Ασφάλεια και την Ιντέλιτζενς Σέρβις για να σπείρουν τον τρόμο στον λαό.
Έτσι διαφοροποιείται και η δράση της ΟΠΛΑ.
Κατά τα Δεκεμβριανά η ΟΠΛΑ στοχοποιεί ξανά τους παλιούς Ράλληδες και τους χωροφύλακες αλλά τώρα καλείτε να εξαρθρώσει και τους πράκτορες της Ιντέλιτζενς Σέρβις μέσα στις λαϊκές επιτροπές του ΕΑΜ. Οι άνθρωποι αυτοί, όλοι κάτοχοι ταυτοτήτων της μυστικής υπηρεσίας της Μ. Βρετανίας, δρουν υπονομεύοντας στα μάτια του ελληνικού λαού το ΕΑΜ μέσα από τις θέσεις που κατέχουν.
Χαρακτηριστικά η ΟΠΛΑ συλλαμβάνει και παραπέμπει στα λαϊκά δικαστήρια αρκετούς φερόμενους ως επιτρόπους του ΕΑΜ που αυθαιρετούσαν όπως οι:
Καμπανάς: Περιοχή Περιστερίου, πράκτορας της Ιντέλιτζενς Σέρβις
Σγάγια Καίτη: Πόρνη των Γερμανών και χαφιές των SS. Για το όνομά της συλλέγονται κατηγορίες από όλη την Αθήνα. Η δικογραφία της φθάνει τις 80 σελίδες. Εκτελείται μετά από δίκη αφού διαπιστώνεται και ανάλογη συνεργασία της με τους Άγγλους.       
Σκλήρη Θάλεια: Συλλαμβάνεται ενώ μεταφέρει λίστες κομμουνιστών σε Άγγλους αξιωματικούς δικάζεται και εκτελείται από λαϊκό δικαστήριο

Η ΟΠΛΑ του Εμφυλίου:
Τα πρώτα χρόνια της λευκής τρομοκρατίας η δράση της ΟΠΛΑ ήταν πολύ περιορισμένη λόγω των μεγάλων προβλημάτων που το λαϊκό κίνημα αντιμετώπιζε σε όλη την Ελλάδα. Στα εμφυλιακά χρόνια η ΟΠΛΑ δρα αμιγώς ως ανεξάρτητη οργάνωση. Σε περιοχές που η ΟΠΛΑ έχει διατηρήσει τον μηχανισμό της δρα ανεξάρτητα, σε άλλες που ο μηχανισμός της έχει δεχθεί πλήγματα δρα μαζί με την Αυτοάμυνα και την ΜΛΑ (Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα). Στόχος των οργανώσεων αυτών είναι να αποτελούν κατασκοπευτικό σώμα για τον ΔΣΕ (περίπου σαν τα ΚΠ) αλλά και να διενεργούν επιχειρήσεις μικρής κλίμακας με στόχο τους παρακρατικούς, τα ΜΑΥ και ΜΑΔ και την χωροφυλακή. Τα στελέχη της Αυτοάμυνας και της ΟΠΛΑ φέρουν ελαφρύ οπλισμό ενώ κατά κανόνα εντοπίζονται σε αστικές ή ημιαστικές περιοχές.

Η δράση της ΟΠΛΑ και της Αυτοάμυνας στα εμφυλιακά χρόνια σε καμιά περίπτωση δεν είναι εφάμιλλη αυτής των κατοχικών χρόνων. Η βαρύνουσα πολιτική και στρατιωτική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και πλήττει τον ΔΣΕ επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και την ΟΠΛΑ. Επιπροσθέτως, το αστικό κράτος και ο ΕΣ στράφηκαν με ιδιαίτερη δριμύτητα ενάντια στην πολιτοφυλακή και την ΟΠΛΑ. Χαρακτηριστική ήταν η ρήση του Τσακαλώτου: «Για τους συμμορίτες υπάρχει έλεος γιατί είναι στρατιώτες, αλλά κανένα έλεος δεν θα υπάρξει για τους καπαπίτες». (Κ.Π. : Κέντρα Πληροφοριών -ενεργούσαν συλλέγοντας πληροφορίες για τις κινήσεις του στρατού και της χωροφυλακής και τις έδιναν στους αντάρτες. )

Σημαντικότερη από τις οργανώσεις της ΟΠΛΑ και της Αυτοάμυνας κατά τα εμφυλιακά χρόνια μπορούμε να πούμε ότι υπήρξε αυτή της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης. Το 1946 δόθηκε η εντολή σε κάποιον «Αλέκο» από το αρχηγείο Μακεδονίας του ΔΣΕ να δημιουργήσει αντάρτικο πόλεων στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Εκεί συστάθηκε η οργάνωση της Στενής Αυτοάμυνας ή ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης από 67 μέλη χωρισμένα σε τρεις περιοχές της πόλης, την ανατολική την δυτική και κέντρο και με ενιαία κεντρική διοίκηση. Η οργάνωση διέθετε αρκετές γιάφκες και ασφαλή σπίτια, όπως και πυροτεχνουργούς, οδηγούς και τεχνικούς.
Η δράση της οργάνωσης στην Θεσσαλονίκη, περιλαμβάνει την επιλογή στόχων μέσα από πρώην συνεργάτες των Γερμανών, χαφιέδες της ασφάλειας, βαθμοφόρους της χωροφυλακής και άλλα υψηλόβαθμα κρατικά στελέχη. Οι πρώτες επιθέσεις έγιναν στις αρχές Οκτώβρη του 1946 εναντίον αστυνομικών. Η τελευταία επίθεση έγινε στις 30 Απρίλη του 1947 σε στρατιωτικό λεωφορείο των Αξιωματικών της Αεροπορίας, που ήταν και η μοιραία για την εξάρθρωση της οργάνωσης. Η σύλληψη και οι δίκες της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα του Καλοκαιριού και του Φθινοπώρου του 1947.
Οι δίκες ξεκίνησαν τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη 1947, στο Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης. Διήρκεσαν 18 μέρες. Στις κατηγορίες αναφέρονταν ότι οι 67 κατηγορούμενοι είχαν καταρτίσει και συμμετείχαν σε ομάδες με σκοπό την απόσπαση μέρους της Επικράτειας, η παράνομη κατοχή και χρήση οπλισμού και, φυσικά, οι ανθρωποκτονίες και οι απόπειρες ανθρωποκτονιών. Από τους αγωνιστές της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης 47 εκτελέστηκαν πίσω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ σε τρία γκρουπ στις 17, 21 και 23 Οκτώβρη του 1947.

Χρονολόγιο της δράσης της ΟΠΛΑ Θεσσαλονίκης:

• Στις 2 Οκτωβρίου του 1946 και ώρα 4:00 μ.μ. γίνεται δολοφονική απόπειρα με περίστροφο, κατά του χωροφύλακα Μακρή στην Τούμπα Θεσσαλονίκης.
• Στις 6 Οκτωβρίου 1946 και ώρα 23:15 δολοφονείται με πιστόλι, ο Υποδιοικητής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, Μοίραρχος Κωφίτσας Δημήτριος.
• Στις 1 Νοεμβρίου του 1946 και ώρα 20:20 πραγματοποιείται επίθεση κατά της Αστυνομικής περιπόλου στην πλατεία της Αγίας Σοφίας Θες/νίκης και δολοφονία του υπενωμοτάρχη Χρήστου Παγώνη. Εκεί πέφτει νεκρός και ο αντάρτης πόλης Χαράλαμπος Νικολαϊδης.
• Στις 7 Νοεμβρίου του 1946 και ώρα 18:45 γίνεται επίθεση με δύο χειροβομβίδες κατά του καφενείου «Ελληνικόν», στη συμβολή των οδών Τσιμισκή και Καρόλου Ντηλ. Το καφενείο αποτελούσε στέκι διάφορων εθνικιστικών συλλόγων και μηχανισμών
• Στις 18 Νοεμβρίου 1946 και ώρα 19:45 πραγματοποιείται επίθεση με χειροβομβίδες κατά του Α Αστυνομικού Τμήματος.
• Στις 3 Δεκεμβρίου του 1946 και ώρα 20:20 γίνεται επίθεση κατά της Αστυνομικής περιπόλου στην οδό Αγίας Σοφίας.
• Στις 14 Ιανουαρίου 1947 και ώρα 14:40 γίνεται απόπειρα δολοφονίας με χρήση χειροβομβίδας κατά του Βασιλικού επιτρόπου Ταμβακά Θεμιστοκλή.
• Στις 26 Μαρτίου 1947 και ώρα 6μ.μ. γίνεται απόπειρα δολοφονίας με πιστόλι, κατά του εθνικόφρονα περιπτερούχου Δημητριάδη Αναστάσιου, ο οποίος τραυματίζεται σοβαρά.
• Στις 13 Απριλίου 1947 και ώρα 8μ.μ. πραγματοποιείται επίθεση με αυτόματα όπλα, κατά του καφενείου του Απόστολου Μπόνου (κέντρο εθνικοφρόνων) και δολοφονείται ο Γιαννουλάκης Γεώργιος .
• Στις 30 Απριλίου 1947 και ώρα 7:20π.μ. πραγματοποιείται η σοβαρότερη επίθεση της οργάνωσης κατά των Αξιωματικών της Αεροπορίας

*Κόκκινος Φάκελος*

 

ΟΠΛΑ : Το τιμωρό χέρι του Λαού

Στούς Τσαούς - Ταγματασφαλίτης : "Ήτανε κι αυτοί οι ΟΠΛΑτζήδες κάτι παλικάρια αδερφάκι μου, σαν άγγελοι χωρίς φτερά, που έρχονταν πάντα στην ώρα τους, όταν έφτανε η ώρα μας...''

Toν Απρίλιο του 1942, δύο μέλη της κομματικής οργάνωσης των Πετράδων Έβρου εισήλθαν κρυφά στο Διδυμότειχο και εκτέλεσαν έξω από το σπίτι του τον κατοχικό νομάρχη Έβρου, Ιωάννη Φραγκούλη. Όταν εμφανίστηκε ο ΕΛΑΣ, οι πρώτες ανταρτομάδες με κυριότερη εκείνη του Άρη Βελουχιώτη στη Στερεά Ελλάδα, επιχείρησαν να καταξιωθούν στα μάτια του πληθυσμού της υπαίθρου, εφαρμόζοντας αμείλικτες πράξεις τιμωρίας συνεργατών των Ιταλών, τους οποίους εκτελούσαν δημόσια, μπροστά στα μάτια των χωρικών. Οι εκτελέσεις προδοτών αναδείχτηκαν σε μέσο επιβολής και καταξίωσης του ενόπλου αγώνα, σύμφυτο με την πολιτική ατζέντα του ΕΑΜ. Έως τα τέλη του 1943, τα τμήματα του ΕΛΑΣ παράλληλα με τις συμπλοκές με τα κατοχικά στρατεύματα, αφόπλιζαν σταθμούς Χωροφυλακής και εκτελούσαν αξιωματικούς που βαρύνονταν με αντικομμουνιστική δράση και επιχειρούσαν να διαλύσουν αντίπαλες οργανώσεις τις οποίες κατηγορούσαν (σε αρκετές περιπτώσεις ήταν) ως κρυπτοφασιστικές. Όσο ο ένοπλος αγώνας κλιμακώνονταν, τόσο οξύνονταν ο τόνος της προπαγάνδας του ΚΚΕ. Ειδικά μετά την εμφάνιση των Ταγμάτων Ασφαλείας και τις πρώτες ένοπλες συγκρούσεις με τον ΕΔΕΣ, οι εφημερίδες του ΕΑΜ και του ΚΚΕ άρχισαν να στοχοποιούν συστηματικά τους "εχθρούς του λαού".

Στις πόλεις, η κατάσταση εντάθηκε γρηγορότερα από ότι στην ύπαιθρο. Από την άνοιξη του 1942, ο εαμικός μηχανισμός στην Αθήνα και τον Πειραιά είχε διεισδύσει αποφασιστικά σε επαγγελματικούς χώρους, δημόσιες υπηρεσίες, εργοστάσια, σχολεία και πανεπιστήμια. Στην αυγή του 1943, ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ είχε προωθήσει την "εαμοποίηση" της Αθήνας περισσότερο από κάθε άλλη αντιστασιακή οργάνωση στην πόλη. Επιτροπές αγώνα και κομματικοί πυρήνες έλεγχαν όλες τις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις, ωθώντας τις μάζες σε ανοικτή σύγκρουση με το κατοχικό καθεστώς. Στα εργοστάσια της Νέας Ιωνίας, του Πειραιά και των ανατολικών συνοικιών, εργοστασιακές επιτροπές που καθοδηγούνταν από εργάτες οργανωμένους στο ΚΚΕ βρίσκονταν σε ανοικτό πόλεμο με τους διευθυντές τους. Οι επιδρομές της Ασφάλειας ή των ίδιων των Γερμανών συμπλήρωναν το σκηνικό ενός ολοκληρωτικού πολέμου. Στους ακαδημαϊκούς χώρους, η ιδεολογική διαμάχη "κομμουνιστών" και "εθνικιστών" φοιτητών είχε λάβει από το 1942 τη μορφή άγριων ξυλοδαρμών σχεδόν σε καθημερινή βάση. Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1943, το αθηναϊκό μέτωπο Αντίστασης συγκέντρωνε τα βλέμματα ολόκληρης της χώρας.
Τα μεγάλα συλλαλητήρια της 5ης Μαρτίου εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης και της 22ας Ιουλίου εναντίον της καθόδου των Βουλγάρων στην Κεντρική Μακεδονία εντυπωσίασαν με τον όγκο τους, κατέληξαν, όμως σε σοβαρές αιματοχυσίες. Εκτός από τους Γερμανούς στρατιώτες, στην καταστολή των κινητοποιήσεων συμμετείχαν ενεργά άνδρες της Αστυνομίας Πόλεων, της Χωροφυλακής και της Ειδικής Ασφάλειας. Τα δεδομένα στην κατεχόμενη χώρα είχαν μεταβληθεί. Σε στενή συνεργασία με τους Γερμανούς, η κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη οικοδομούσε έναν δυναμικό μηχανισμό βίαιης καταστολής του ΕΑΜ στην Αθήνα, ψηφίζοντας νόμο με τον οποίο επιτρέπονταν η χρήση πυρός από τα όργανα της τάξης όταν σημειώνονταν "έκτροπα" στην πόλη. Στο ρεπορτάζ του Ριζοσπάστη για τα γεγονότα της 5ης Μαρτίου, καταγγέλλεται για πρώτη φορά η "θρασύτητα των αστυνομικών οργάνων", ενώ μερικές ημέρες αργότερα, εαμικά έντυπα δημοσίευσαν 26 ονόματα χαφιέδων αξιωματικών και ανδρών της αστυνομίας που "αιματοκύλισαν το λαό της Αθήνας για λογαριασμό των κατακτητών και των λακέδων τους".

Τον Απρίλιο του 1943, γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ ανέλαβε ο Βασίλης Μπαρτζιώτας, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Οι δυνάμεις των κομμουνιστών στην Αθήνα αναδιοργανώθηκαν, εντάθηκε η στρατολογία νέων μελών και αναπτύχθηκε ποιοτικά η δράση των εαμικών οργανώσεων, της νεολαίας (ΕΠΟΝ) και οι συνδικαλιστικοί αγώνες. Η μεγάλη αιματοχυσία της αναμέτρησης στους δρόμους ανάγκασε το ΕΑΜ να εγκαταλείψει την τακτική των παναθηναικών συλλαλητηρίων στο κέντρο της πόλης και να στραφεί στη συγκρότηση συνοικιακών βάσεων. Βασική προυπόθεση για αυτή την αναδίπλωση σε γεωγραφικά οριοθετημένες εστίες δράσης ήταν η ένοπλη υπεράσπιση των αντιστασιακών εκδηλώσεων, των στελεχών, των αποθηκών και γενικά του παράνομου μηχανισμού. Αυτόν τον ρόλο κλήθηκε να παίξει ο ΕΛΑΣ Αθήνας, ένας στρατός ο οποίος από την ίδρυσή του έως τον Οκτώβριο του 1943 είχε μυστικά καθήκοντα συσπείρωσης αξιωματικών φίλα προσκείμενων στην Αριστερά, με την απόλυτα αναγκαία στρατιωτική εκπαίδευση των υποψηφίων μαχητών, συλλογής πληροφοριών και απόκρυψης του μικρού οπλοστάσιου που διέθετε η οργάνωση στην Αθήνα. Το οπλοστάσιο αυτό αποτελείτο κυρίως από πιστόλια, το κατεξοχήν όπλο για τον μυστικό αγώνα των πόλεων.

Οι πρώτες επιθετικές ενέργειες της ΟΠΛΑ

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1943, το ΚΚΕ χρησιμοποιούσε για πρώτη φορά το οπλοστάσιό του στην Αθήνα για ενέργειες που μεταφράζονταν σε κάτι περισσότερο από αυτοάμυνα. Τα γεγονότα που οδήγησαν στην ουσιαστική γενέθλια πράξη της ΟΠΛΑ έχουν ως εξής :
Στα τέλη Αυγούστου του 1943 πραγματοποιήθηκε μεγάλη απεργία των τροχιοδρομικών στην οποία οι Γερμανοί και οι κατοχικές αρχές απάντησαν με συλλήψεις. Λίγες ημέρες αργότερα, οι ανθρακωρύχοι της Καλογρέζας, καθοδηγούμενοι από από την εαμική οργάνωση του εργοστασίου τους, κατέβηκαν σε παράσταση διαμαρτυρίας. Την 1η Σεπτεμβρίου, αστυνομικές δυνάμεις διέλυσαν τη συγκέντρωση στην Καλογρέζα και το απόγευμα της ίδια ημέρας 1.200 απεργοί κατευθύνθηκαν στο αστυνομικό τμήμα Νέας Ιωνίας, απαιτώντας την απόλυση των συναδέλφων τους. Η πορεία εμποδίστηκε από δύναμη της Χωροφυλακής με επικεφαλής τον ταγματάρχη Δημήτριο Αλεξόπουλο, ο οποίος διέταξε τους χωροφύλακες να πυροβολήσουν στο πλήθος με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τρεις εργάτες.

Για πρώτη φορά στην Κατοχή, άνδρες των Σωμάτων Ασφαλείας πυροβολούσαν διαδηλωτές χωρίς την συνδορμή Γερμανών ή Ιταλών στρατιωτών. Επρόκειτο για μια εν ψυχρώ δολοφονία εργατών από ένστολους συνεργάτες των κατακτητών, πράξη διπλά κολάσιμη στις συνειδήσεις των αντιστασιακών και του ΕΑΜ.
Η κομματική οργάνωση της Νέας Ιωνίας αποφάσισε να εκδικηθεί και το απόγευμα της 27ης Σεπτεμβρίου, την ώρα που ο  Αλεξόπουλος περπατούσε στη γέφυρα της Νέας Ιωνίας, βρέθηκε μπροστά σε μια ομάδα αγωνιστών οι οποίοι ξαφνικά τράβηξα πιστόλια και τον σκότωσαν. Στο πτώμα του βρέθηκε ένα χαρτάκι που έγραφε "Ο ΕΛΑΣ έτσι τιμωρεί τους προδότες".

Σχεδόν μια εβδομάδα αργότερα, έπεφτε νεκρός ο υπαστυνόμος Διεύθυνσης Ασφάλειας του Υπουργείου Εσωτερικών Χρήστος Κουρεμένος, όταν ευρισκόμενος στη γωνία Αδριανού και Νήσου στην Κυψέλη δέχθηκε τρεις σφαίρες από κοντινή απόσταση. Η ταυτότητα των δραστών παρέμεινε (και παραμένει) άγνωστη.
Το ΕΑΜ δεν ανέλαβε την ευθύνη, αντίθετα μίλησε για προβοκάτσια μέσα από προκηρύξεις που αποδείκνυαν ότι ο φόνος έγινε από την Γκεστάπο και τους αρχηγούς του ΕΔΕΣ, επειδή ο Κουρεμένος ήταν κρυφό μέλος της Αντίστασης.
Οι πρώτες σφαίρες του ΕΑΜ στην Αθήνα ήταν ένα βήμα ακόμα προς την κλιμάκωση της σύγκρουσης.
Οι κατοχικές αρχές απαγόρευσαν συγκεντρώσεις και εράνους χωρίς ειδική άδεια, ενώ η κυβέρνηση Ράλλη αποφάσισε " όπως αι δολοφονίαι αποτελέσουν την απαρχήν μιας αντεπιθέσεως κατά των κομμουνιστών μέχρι της τελικής εξουδετερώσεώς των".

Αντίστοιχα, συνθήματα του τύπου " οι προδότες θα ακολουθήσουν τον Αλεξόπουλο - ΕΛΑΣ" άρχιζαν να πυκνώνουν στους τοίχους της Αθήνας, νομιμοποιώντας την τακτική των ατομικών εκτελέσεων. Το περιστατικό Αλεξόπουλου θεωρείται η πρώτη εμφάνιση της "Οργάνωσης Περιφρούρησης Λαικού Αγώνα" (ΟΠΛΑ), μιας οργάνωσης που θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα της Αθήνας τη διετία 1943-1944, αλλά και σε όλη την κατοχική ιστορία της χώρας.

Ένα από τα μυστηριώδη σημεία της ιστορίας της ΟΠΛΑ είναι ο χρόνος ίδρυσής της. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του οργανωτικού γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Γιάννη Ιωαννίδη, στις αποφάσεις της Β' Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Πολιτικού Γραφείου (1942) συζητήθηκε για πρώτη φορά η ανάγκη δημιουργίας ενός μηχανισμού που θα προστάτευε ένοπλα, εάν χρειάζονταν τους αγωνιστές και τα στελέχη του κόμματος από τη δράση της Ασφάλειας και των κατακτητών. Η συνδιάσκεψη όρισε ως υπεύθυνο του σχήματος που θα εξελίσσονταν αργότερα στην ΟΠΛΑ τον Νίκο Πλουμπίδη, σύνδεσμο της ΚΟΑ με το Πολιτικό Γραφείο. Αργότερα, αρχηγός ορίστηκε ένα δοκιμασμένο στέλεχος με τη φήμη του "σκληρού", ο 37χρονος Στέργιος Αναστασιάδης.

Στα υψηλά κλιμάκια τοποθετήθηκαν ορισμένα ακόμα στελέχη, από τους οποίους γνωρίζουμε τους Ακροναυπλιώτες Κώστα Φαρμάκη, Γιώργη Αλευρά, Νίκο Ανδρικίδη και Αλέκο Αντωνιάδη. Βαρύνουσα γνώμη στα θέματα της ΟΠΛΑ είχαν ασφαλώς τόσο ο γραμματέας της ΚΟΑ Βασίλης Μπαρτζιώτας αλλά και ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Αθήνας Σπύρος Κωτσάκης. Δύο από τους βασικότερους οργανωτικούς εγκεφάλους του παράνομου μηχανισμού της Αθήνας. Αυτό που έως πρόσφατα δεν είχε υπογραμμιστεί είναι ότι η ΟΠΛΑ ξεπήδησε μέσα από τους παράνομους πυρήνες που διέθετε το ΚΚΕ στις κρατικές υπηρεσίες και στα Σώματα Ασφαλείας. Στις αρχές του 1943, συγκροτήθηκε ένα άρτιο δίκτυο πληροφοριών με βάση το οποίο όχι μόνο καθορίζονταν οι γενικές ή επιμέρους αποφάσεις της οργάνωσης στην Αθήνα, αλλά αναλαμβάνονταν και τολμηρές αποστολές "αντάρτικου πόλεων". Στις 7 Απριλίου του 1943, χάρη σε χωροφύλακες και αστυφύλακες οργανωμένους στο ΚΚΕ, απελευθερώθηκαν από το σανατόριο "Σωτηρία" 56 κρατούμενοι που είχαν μεταφερθεί από την Ακροναυπλία. Η επιχείρηση κατέδειξε τις πραγματικές δυνατότητες της εαμικής αντίστασης και θορύβησε τη νεοσύστατη κυβέρνηση Ράλλη. Παρόλα αυτά, κανείς δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει ότι το ΚΚΕ διέθετε το φθινόπωρο του 1943 έναν άρτιο μηχανισμό πληροφοριών, του οποίου η τεχνογνωσία και τα πρόσωπα θα μεταγγίζονταν σύντομα στις συνοικίες προκειμένου να σχηματισθούν εκ του μηδενός ομάδες περιφρούρησης και εκκαθάρισης προδοτών.

Επιπλέον, η ιταλική συνθηκολόγηση του Σεπτεμβρίου, η κλιμάκωση της γερμανικής τρομοκρατίας και οι πρώτες επιχειρήσεις των Ταγμάτων Ευζώνων και της Ασφάλειας κατά του αθηναϊκού ΕΑΜ έφεραν, μεταξύ άλλων, και τη σύνδεση ανάμεσα στην πρώτη και στη δεύτερη φάση της ΟΠΛΑ.
Ωστόσο, οι πληροφορίες για την ιεραρχία, την οργανωτική δομή και τους αριθμούς είναι συγκεχυμένες. Μπορούμε να φανταστούμε ένα μάλλον χαλαρό οργανωτικό καθεστώς: μια ή περισσότερες ολιγομελείς ομάδες που έπαιρναν απευθείας εντολές από τις Αχτίδες και τις Κομματικές Οργανώσεις Βάσης (ΚΟΒ). Αχτιδικοί και στελέχη των ΚΟΒ ήταν οι άτυποι αρχηγοί των ενόπλων ομάδων οι οποίες δεν στελεχώνονταν από βετεράνους του κόμματος, αλλά από τα δυναμικότερα μέλη των εαμικών οργανώσεων που είχαν ξεχωρίσει για τη μαχητικότητα τους. Οι πιο εμβληματικοί μαχητές, ομαδάρχες και μαχητές, όπως οι Γιώργος Κολλημένος, Βαγγέλης Μαρτάκης, Αριστοτέλης Τσιφλάκος, Σωκράτης Παπαδόπουλος, Σωκράτης Φαληρέας, Σοφοκλής Σουλιτζιδάκης, Σπύρος Καραδήμας, Στέλιος Καρδάρας, Χριστόφορος Σωτηράκος κ.ά. προέρχονταν από τος τάξεις της ΕΠΟΝ ή του ΚΚΕ και οι ηλικίες τους κυμαίνονταν από 18 έως 25 έτη.

Χτυπώντας του δοσίλογους
 

Τα κριτήρια επιλογής των στόχων της ΟΠΛΑ είναι ένα θέμα που παραμένει σκοτεινό, εξαιτίας της έλλειψης στοιχείων που θα επαρκούσαν για μια πλήρη στατιστική ανάλυση. Στο στόχαστρο βρίσκονταν κατά κύριο λόγο οι ένοπλοι μηχανισμοί της κατοχικής κυβέρνησης, δευτερευόντως οι ξεκάθαρα δοσιλογικές ορανώσεις (ΕΣΠΟ, ΟΕΔΕ, ΟΠΝΕ, ΕΦΧ, ΜΠΟΥΝΤ, Ελληνικά SS, ΕΕΕ, ΠΑΤ) και τέλος αυτές που μονογράφονταν ως φασιστικές ή φασιστικού χαρακτήρα (ΕΔΕΣ, ΠΕΑΝ, Ιερή Ταξιαρχία, Εθνικό Κομιτάτο, Εθνική Δράσις, ΡΑΝ). Στις 8 Δεκεμβρίου έπεσε στα χέρια των Γερμανών μια μονοσέλιδη προκήρυξη η οποία υπογράφονταν από μια πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση.
Τα αρχικά της φάνηκαν ιδιαίτερα ευφάνταστα στους Γερμανούς, αφού παρέπεμπαν έξυπνα στην ελληνική λέξη "ΟΠΛΑ".
Αφού κήρυττε τον πόλεμο κατά της κατοχικής κυβέρνησης του "μέθυσου" Ράλλη και του "κίναιδου" Ταβουλάρη και κατήγγειλε όλες τις μη εαμικές αθηναικές οργανώσεις ως συνεργαζόμενες με τους Γερμανούς.

Το κείμενο έκλεινε ως εξής:
Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΗΣΗΣ ΛΑΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ - ΟΠΛΑ οργάνωση του λαού ενάντια στους καταχτητές και τους προδότες ΔΗΛΩΝΕΙ ότι:

1. Θα υπερασπιστεί και περιφρουρήσει τις πραγματικές εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις που αγωνίζονται τον τραχύ αγώνα ενάντια στους καταχτητές για την απελευθέρωση της Ελλάδας μας και για τη λαοκρατία.
2. Θα εξοντώσει κάθε προδότη που συνεργάζετα με τους κατακτητές και θα τιμωρήσει σκληρά καθένα που δολοφονεί, προδίδει και συλλαμβάνει αγωνιστές του λαού.
3. Θα περιφρουρήσει τους λαικούς αγωνιστές και τους αγώνες του λαού.

Η ΟΠΛΑ είναι ο άγρυπνος ΦΡΟΥΡΟΣ των αγωνιστών του λαού και των λαικών αγώνων, ο ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΗΣ του λαού και ο αμείλικτος ΤΙΜΩΡΟΣ κάθε προδότη. Η Νίκη πλησιάζει και θα είναι ΝΙΚΗ του λαού. 

Από τους δοσίλογους που βρήκαν τον θάνατο από τους μαχητές της ΟΠΛΑ, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον υπεύθυνο της ΕΕΕ Πειραιά Βασίλη Σκανδάλη (Αύγουστος του 1944), τον καθηγητή της Σχολής Ικάρων και ιδρυτικό μέλος της ΕΦΧ Κωνσταντίνο Καζαντζή (2.10.1944), τον αρχηγό της Ειδικής Ασφάλειας Πειραιά, γιατρό Ιωσήφ Βαρδινογιάννη, τον αρχηγό της ΟΕΔΕ Γιώργο Παντελόγλου (26.9.1944), τον Κουτσόβλαχο και στέλεχος της αποσχιστικής "Ρωμαικής Λεγεώνας" έμπορο Γιώργο Γκιουλέκα (28.9.1944), ο οποίος εγκατέλειψε τα Γρεβενά για να κρυφτεί στην Αθήνα και τους διερμηνείς του Γερμανικού Φρουραρχείου Αθηνών Άρη Ροδόπουλο και Ιωάννη Ρουγγέρη (5.5.1944). 

Στον πόλεμο ανάμεσα σε έναν παράνομο μηχανισμό και τις κατοχικές αρχές, η κατηγορία του "πληροφοριοδότη" ισοδυναμούσε με θανατική καταδίκη: "Θυμάμαι την εκτέλεση του Αλαφούζου που καθότανε στον Προφήτη Ηλία στην οδό Βενιζέλου ψηλά και ήταν υπάλληλος στην Κομμαντατούρ και επίσης γερμανομαθής. Είχε και τη φήμη του καταδότη. Και κατόπιν παρακολουθήσεων στο σπίτι που πήγαινε, ένα πρωί τον εκτελέσανε (μαρτυρία Γ.Κ. ΕΠΟΝ ΟΠΛΑ Πειραιά).

Το διασημότερο θύμα της ΟΠΛΑ υπήρξε ο υπουργός Εργασίας της κυβέρνησης Ράλλη, Νικόλαος Καλύβας, ο οποίος προγράφτηκε από το ΚΚΕ, ως βασικός υπεύθυνος της εργατικής νομοθεσίας που εξυπηρετούσε τα γερμανικά σχέδια για την πολιτική επιστράτευση. Εκτελέστηκε στις 27 Ιανουαρίου 1944 και μάλιστα σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της Αθήνας, το Κολωνάκι.

Το αντιεαμικό στρατόπεδο της Αθήνας
Ως πρωταγωνιστής σε έναν πόλεμο εξόντωσης, η ΟΠΛΑ στρέφονταν εναντίον όσων βαρύνονταν με την κατηγορία του πληροφοριοδότη, υπόπτων για κατάδοση προσώπων. αποθηκών οπλισμού, τυπογραφείων ή πληροφοριών για τη δράση των εαμικών οργανώσεων στην Ασφάλεια ή στα αστυνομικά τμήματα. Αυτή η στρατιά των χαφιέδων συνήθως ταυτίζονταν με τις δύο κυρίαρχες οργανωτικές εκφράσεις του αντιεαμικού στρατοπέδου της Αθήνας: Την ακραία αντικομμουνιστική Οργάνωση Χ και τον ΕΔΕΣ Αθήνας, πολλά ηγετικά στελέχη του οποίου είχαν επιλέξει την επίσημη συνεργασία με τις δυνάμεις κατοχής και την κατοχική κυβέρνηση. Στην προκειμένη περίπτωση, οι εκτελέσεις δεν τιμωρούσαν πολιτικούς αντιπάλους αλλά δραστήριους συνεργάτες της κατοχικής κυβέρνησης. Στελέχη του ΕΔΕΣ έφθαναν μέχρι το δημαρχικό αξίωμα, ενώ η Οργάνωση Χ διέθετε προσβάσεις στη Χωροφυλακή, αρκετά μέλη της έφεραν ταυτότητες της Ειδικής Ασφάλειας και οι περισσότεροι οπλοφορούσαν με την ανοχή της Αστυνομίας, δεδομένο προκλητικό για μια γερμανοκρατούμενη πόλη.

Ο ακραίος αντικομμουνισμός της οργάνωσης οδήγησε σύντομα σε ανοικτή σύγκρουση με το ΕΑΜ. Από το Οκτωβριο του 1943 ξέσπασαν ένοπλες συμπλοκές σε διάφορες γειτονιές και η Χ απέκτησε βαρύνουσα σημασία ως "σιδηρούς βραχίονας" του μη εαμικού φάσματος, ενσωματώνοντας στους κόλπους της φανατικούς αντικομμουνιστές, μεταξύ των οποίων και την ομάδα των ευέλπιδων του Πολυτεχνείου, η οποία είχε εξελιχθεί σε κρίκο ανάμεσα στις κρατικές αρχές και τα Σώματα Ασφαλείας και στο πολύμορφο αντιεαμικό στατόπεδο της Αθήνας.

Ύστερα από δύο επιδρομές της Ασφάλειας στο πανεπιστήμιο που κόστισαν τη ζωή σε δύο ΕΠΟΝίτες φοιτητές (Δημήτριος Τζέμος, Λουκάς Γεωργούτσος), η ΟΠΛΑ αποφάσισε να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα αυτούς που είχαν αναδειχθεί σε "σταυροφόρους του αντικομμουνισμού" εκτελώντας έξω από το σπίτι του στο Κολωνάκι τον ευέλπι Ηλία Ρογκάκο, πασίγνωστο τραμπούκο. Ο Ρογκάκος πυροβολήθηκε από μια ομάδα τεσσάρων αγνώστων στις 20 Νοεμβρίου και εξέπνευσε στον Ευαγγελισμό δέκα ημέρες αργότερα. Έπειτα εκτέλεσαν την Μαγδαληνή Χαρμπύρα που ήταν ανακατεμένη στην επιδρομή της Ασφάλειας και τον ΕΔΕΣίτη φοιτητή Ανδρέα Πατεράκη στην Πλάκα, με την κατηγορία ότι είχε αποκαλύψει την ύπαρξη μιας αποθήκης όπλων στη Χ.

Έκτοτε, τα πράγματα εξελίχθηκα ραγδαία. Η απειλή της ΟΠΛΑ ανάγκασε πολλούς προδότες, χίτες, τραμπούκους, ταγματασφαλίτες, να καταφύγουν χωρίς κανένα πρόσχημα στην επίσημη συνεργασία με τις αρχές. Από τη συνδυαστική μελέτη του ονομαστικού καταλόγου που παρέθεσε μεταπολεμικά η "Εφημερίς των Χιτών" (1946) με τις υπάρχουσες ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, προκύπτει ότι οκτώ από τα περιπου 50 μέλη της οργάνωσης τα οποία εκτελέστηκαν από την ΟΠΛΑ στην Κατοχή ήταν τη στιγμή του θανάτου τους, οργανικά ενταγμένοι στη Δίωξη Κομμουνισμού της Ειδικής Ασφάλειας,  ενώ τρεις ακόμα υπηρετούσαν ως αξιωματικοί στα Τάγματα Ασφαλείας της Αθήνας.

Οι υπόλοιπες "εθνικές" οργανώσεις δεν μπήκαν ποτέ στο στόχαστρο, εφόσον τηρούσαν σαφείς αποστάσεις από τον κατοχικό μηχανισμό και τους "θεσμικούς" αντικομμουνιστές του Γρίβα ή του ΕΔΕΣ. Η ΟΠΛΑ δεν ενεπλάκη ποτέ σε πόλεμο με αντίπαλες αντιστασιακές ομάδες, με αποτέλεσμα οργανώσεις όπως η ΠΕΑΝ, Εθνική Δράση και το Εθνικό Κομιτάτο, αν και αμετακίνητα εχθρικές απέναντι στο ΕΑΜ, να έχουν ελάχιστα ή καθόλου θύματα στον κατοχικό εμφύλιο. Οι επιθέσεις που καταγράφηκαν προς αυτή την κατεύθυνση ήταν μεμονωμένες και παραδειγματικού χαρακτήρα. Η πιο γνωστή αφορά την εκτέλεση του ηγετικού στελέχους του εθνικόφρονος "Εθνικού Συνδέσμου Ανωτάτων Σχολών (ΕΣΑΣ)", φοιτητή Κίτσου Μαλτέζου στο Ζάππειο (1.2.1944). Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται η εκτέλεση του μέλους της Ιερής Ταξιαρχίας Νικόλαου Βαλσάμη στους Αμπελόκηπους (15.1.1944) και η εκτέλεση του βασικού στελέχους του Εθνικού Κομιτάτου στον Πειραιά Κωνσταντίνου Ρίτσου στα Μανιάτικα (21.3.1944)

Ένας ολοκληρωτικός πόλεμος
Ο αριθμός των νεκρών αυξάνονταν όσο κλιμακώνονταν ο πόλεμος ανάμεσα στο ΕΑΜ και στις αρχές ασφαλείας και τις αρχές κατοχής. Από τον Μάρτιο του 1944 οι εαμοκρατούμενες συνοικίες μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης ανάμεσα σε οπλισμένες πολιτοφυλακές του ΕΛΑΣ και μονάδες ταγματασφαλιτών ενισχυμένες από αποσπάσματα της Ειδικής Ασφάλειας και το Μηχανοκίνητο της Αστυνομίας Πόλεων και τους Γερμανούς στρατιώτες. Το καλοκαίρι του 1944, η τρομοκρατία στην Αθήνα έφθασε στο αποκορύφωμα με τα περίφημα μπλόκα. Συνοικίες αποκλείονταν από ισχυρές δυνάμεις ταγματασφαλιτών και Γερμανών, ενώ μέλη του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ συλλαμβάνονταν και εκτελούντο επιτόπου με βάση ονομαστικούς καταλόγους.

Τα μεγαλύτερα μπλόκα καταγράφηκαν στο Περιστέρι, τον Βύρωνα, το Δουργούτι, την Κοκκινιά και την Καλλιθέα και το Αιγάλεω. Τα θύματα αυτών των φονικών επιδρομών, στις οποίες οι Γερμανοί είχαν το γενικό πρόσταγμα, μαζί με μεμονωμένες δολοφονίες αντιστασιακών και μαζικές εκτελέσεις οι οποίες ξεπέρασαν τους 1.200 νεκρούς, ενώ στο στον αριθμό αυτό πρέπει να υπολογίσουμε και περίπου 5.000 αιχμαλώτους αμάχους οι οποίοι συνελήφθησαν μαζικά στα μπλόκα για να καταλήξουν όμηροι στα γερμανικά στρατόπεδα εργασίας.

Το ΕΑΜ ανταπέδιδε τα σαρωτικά πλήγματα κλιμακώνοντας τη δική του δράση. Καταδότες των μπλόκων εκτελούνταν χωρίς έλεος, το ίδιο και πιθανοί συνεργάτες της Ασφάλειας,ορισμένοι Έλληνες γερμανικής καταγωγής, ακόμα και υπηρέτριες, λούστροι, πόρνες και κάθε πραγματικός φορέας της αντιεαμικής συμπεριφοράς, στα πλαίσια πάντα ενός πολέμου που είχε διαποτίσει βαθιά την κοινωνία, ώστε οι γκρίζες ζώνες κάποιες φορές, έμοιαζαν να εξαφανίζονται. Μια επιπλέον απόδειξη για το γεγονός αυτό είναι και το ότι μερικές από τις εκτελέσεις δεν πραγματοποιούνταν πια στα πλαίσια κομματικών εντολών, αλλά ως αυτενέργειες, οι οποίες τιμωρήθηκαν αμείλικτα.

Στις 13 Απριλίου του 1944, πέντε στελέχη της ΕΠΟΝ στην Παλιά Πεντέλη παραδόθηκαν στους Γερμανούς κατόπιν υπόδειξης κατοίκων και οργάνων της Ασφάλειας και εκτελέστηκαν στην Καισαριανή την 1η Μαίου. Όταν μαθεύτηκε η τύχη τους, αποφασίστηκε σε κοινή σύσκεψη της 9ης Αχτίδας της ΕΠΟΝ και ενός καθοδηγητή της ΟΠΛΑ από άλλη συνοικία η εκτέλεση επτά ατόμων της περιοχής σε ανταπάντηση. Τα περισσότερα μέλη της ομάδας ήταν εθελοντές ΕΠΟΝίτες που αναζητούσαν εκδίκηση για τον θάνατο των συντρόφων τους.

Είναι αρκετά σαφές ότι μέσα σε αυτόν τον κύκλο ανοικτών μαχών και εκτελέσεων, η κατηγορία προδότης ήταν αρκετά ρευστή, ωστόσο η δράση της ΟΠΛΑ παρέμεινε πολιτικά συντηρητική. Ποτέ η δράση της δεν υπερέβη τα νοητά όρια της εθνικοαπελευθερωτικης ενέργειας. Δεν υπήρξαν εκτελέσεις ταξικών αντιπάλων, για παράδειγμα βιομηχάνων ή επιχειρηματιών, ούτε στοχοποιήθηκαν συστηματικά υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί και δημόσιοι λειτουργοί. Ως εκ τούτου, πολύ δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος τη δράση της ΟΠΛΑ ως καθαρά επαναστατική, δηλαδή ως σειρά ενεργειών που προδιέγραφαν μια επαναστατική ανατροπή.

Το τρίμηνο Αύγουστος-Οκτώβριος 1944 σημαδεύτηκε από σημαντική αύξηση των εκτελέσεων. Το φαινόμενο παρατηρήθηκε και σε άλλες πόλεις, όπως η Θεσσαλονίκη, σηματοδοτώντας μια σαφώς πιο επιθετική πολιτική του ΚΚΕ στα αστικά κέντρα ενόψει της επικείμενης απελευθέρωσης. Τον Σεπτέμβριο, η ΟΠΛΑ της ΑΘήνας ενσωματώθηκε στο σώμα της Εθνικής Πολιτοφυλακής που είχε ιδρύσει η ΠΕΕΑ, από την άνοιξη του 1944, ως επίσημο όργανο ελέγχου στις εαμοκρατούμενες περιοχές, και διερευνήθηκε με κανονική στρατολογία, Παρά την επίσημη συμμετοχή του ΕΑΜ στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, η Πολιτοφυλακή συστηματοποίησε τς πρότερες λειτουργίες της ΟΠΛΑ, ιδρύοντας Τμήματα και κρατητήρια σε όλες σχεδόν τις ελεύθερες ή ημιελεύθερες συνοικίες και προχωρώντας σε εκτεταμένες συλλήψεις και ορισμένες εκτελέσεις. Χωρίς να υφίστανται πραγματικοί αριθμοί, οι συλλήψεις εικάζεται από ιστορικές έρευνες ότι έφθασαν τις 400 και οι εκτελέσεις τις 40.

Επίλογος
Κατά τα Δεκεμβριανά, ο ΕΛΑΣ προχώρησε σε εκτεταμένες επιχειρήσεις στις περιοχές ολόκληρης σχεδόν της Αθήνας. Η αναδιοργανωμένη Πολιτοφυλακή διενέργησε συλλήψεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν πολίτες, στρατιωτικοί και χωροφύλακες. Τα λαικά δικαστήρια εκδίκασαν εκτελέσεις και το ΕΑΜ πέρασε στην μαζική αντεπίθεση όσων βαρύνονταν με κατηγορίες κατά την Κατοχή. Στα πλαίσια αυτού του Εμφυλίου, υπήρξαν και αρκετές περιπτώσεις αυθαιρεσιών αλλά και εγκλημάτων για τα οποία οι ένοχοι ταυτοποιήθηκαν από τον ίδιο τον ΕΛΑΣ ως πράκτορες της Ιντέλιτζενς Σέρβις.
Συσκοτίζεται έτσι, πολλές φορές και εσκεμμένα το γεγονός ότι η ΟΠΛΑ της Κατοχής ήταν σύμφυτη με την ίδια την εξάπλωση του εαμικού κινήματος, με αποτέλεσμα να παραγνωρίζεται ο ρόλος της ως ειδικής ομάδας που διεξήγαγε πλήθος μυστικών αποστολών μέσα σε μια καταεχόμενη πόλη, εκτελέσεις, μεταφορές και αποκρύψεις υλικών, προστατευτικές αποστολές στελεχών, ακόμα και απαγωγές Γερμανών στρατιωτικών. Ελάχιστα έχει προσεχθεί επίσης ότι μέλη της ΟΠΛΑ λάμβαναν και ενεργό μέρος στις συμπλοκές με τα Τάγματα Ασφαλείας και την Ασφάλεια Αθηνών και είχαν αρκετές απώλειες.
Η χρήση της έννοιας "προδότης" ήταν κοινή πρακτική των αντιστασιακών οργανώσεων και κινημάτων σε ολόκληρη της κατεχόμενη Ευρώπη. Η βία που ασκήθηκε από την πλευρά της Εθνικής Αντίστασης κατά των συνεργατών των Γερμανών ήταν δεδομένη ωστόσο, κρίθηκε εκ των υστέρων με βάση τους μεταπολεμικούς πολιτικούς συσχετισμούς- μετριάστηκε, δικαιολογήθηκε ή αποσιωπήθηκε επιλεκτικά, ή στην περίπτωση της Ελλάδας δαιμονοποιήθηκε απόλυτα και συνδέθηκε αδιάσπαστα με μια συνολική απώθηση της εαμικής εμπειρίας, των πολιτικών προταγμάΚατά τα Δεκεμβριανά, ο ΕΛΑΣ προχώρησε σε εκτεταμένες επιχειρήσεις στις περιοχές ολόκληρης σχεδόν της Αθήνας. Η αναδιοργανωμένη Πολιτοφυλακή διενέργησε συλλήψεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν πολίτες, στρατιωτικοί και χωροφύλακες. Τα λαικά δικαστήρια εκδίκασαν εκτελέσεις και το ΕΑΜ πέρασε στην μαζική αντεπίθεση όσων βαρύνονταν με κατηγορίες κατά την Κατοχή. Στα πλαίσια αυτού του Εμφυλίου, υπήρξαν και αρκετές περιπτώσεις αυθαιρεσιών αλλά και εγκλημάτων για τα οποία οι ένοχοι ταυτοποιήθηκαν από τον ίδιο τον ΕΛΑΣ ως πράκτορες της Ιντέλιτζενς Σέρβις.
Συσκοτίζεται έτσι, πολλές φορές και εσκεμμένα το γεγονός ότι η ΟΠΛΑ της Κατοχής ήταν σύμφυτη με την ίδια την εξάπλωση του εαμικού κινήματος, με αποτέλεσμα να παραγνωρίζεται ο ρόλος της ως ειδικής ομάδας που διεξήγαγε πλήθος μυστικών αποστολών μέσα σε μια καταεχόμενη πόλη, εκτων και των κοινωνικών συγκρούσεων που αυτή παρήγαγε.
*Κόκκινος Φάκελος*

Ο.Π.Λ.Α. Θεσσαλονίκης

Ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο αναδεικνύει ο ερευνητής Τάσος Κατσαρός, που έχει συγγράψει ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για τη συγκρότηση της Ο.Π.Λ.Α. (Στενή Αυτοάμυνα) στη Θεσσαλονίκη. Σε ένα σύντομο βίντεο που επιμελήθηκε και κυκλοφόρησε πρόσφατα στο διαδίκτυο, παρουσιάζει και τεκμηριώνει ιστορικά κάποια πλάνα από ένα Έκτακτο Στρατοδικείο του 1947 και το ντοκιμαντέρ “Βίοι Παράλληλοι του Εμφυλίου Πολέμου” αρ. 5. Ενώ όμως στο αρχείο της ΕΡΤ αναφέρεται πως εικόνες προέρχονται από ένα Στρατοδικείο του Βόλου, ο Τ. Κατσαρός βεβαιώνει πως πρόκειται για δίκη των μελών της Στενής Αυτοάμυνας (Ο.Π.Λ.Α.) στη Θεσσαλονίκη, και παρουσιάζει πολλά από τα πρόσωπα που απεικονίζονται.

Οι περισσότεροι κατηγορούμενοι εκείνης της δίκης βρήκαν το θάνατο στο εκτελεστικό απόσπασμα, ενώ ο τελευταίος -πιθανότατα- επιζών ήταν ο Στράτος Παγιαβλάς, μόλις 16 χρονών και Βενιαμίν της οργάνωσης, που έφυγε από τη ζωή μόλις πέρυσι το Μάιο. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως τα πλάνα αυτά καταγράφηκαν πιθανότατα από Αμερικάνους, που εκτός από όπλα και στρατιωτική ενίσχυση για τον κυβερνητικό στρατό, έφερναν μαζί τους και τον τεχνολογικό τους εξοπλισμό.

Παραθέτουμε το σημείωμα του Τ. Κατσαρού που συνοδεύει το πολύ ενδιαφέρον ντοκουμέντο.
“Η δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ (Ο.Π.Λ Α.) Θεσσαλονίκης διαδραματίστηκε στον τελευταίο όροφο της οδού Αγίας Σοφίας αρ. 3, στις μετέπειτα σχολές Βαλαγιάννη. Κάποιοι την ξέρουν και σαν Βιομηχανική Σχολή.
Οι εικόνες προέρχονται απ’ το ντοκιμαντέρ «Βίοι Παράλληλοι του Εμφυλίου Πολέμου» αρ. 5. Το Έκτακτο Στρατοδικείο διήρκεσε 17 μέρες, απ’ τις 28/8 έως τις 14/9 του 1947. Απ’ τους 67 κατηγορούμενους καταδικάστηκαν σε θάνατο οι 52. Το Στρατοδικείο έδωσε χάρη σε 5 απ’ αυτούς, που μετατράπηκε η ποινή τους σε ισόβια κάθειρξη. Οι άλλοι 47 εκτελέστηκαν σε τρία γκρουπ λίγο καιρό μετά, πίσω απ’ τις φυλακές του Γεντί Κουλέ. Στα αρχεία της ΕΡΤ αναφέρεται λανθασμένα ότι οι εικόνες αυτές προέρχονται από ένα Στρατοδικείο του Βόλου.
Είμαι απόλυτα βέβαιος, μετά από ενδελεχή έρευνα, ότι πρόκειται για τη δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ. Τώρα πώς έμειναν αυτές οι εικόνες που όμως δεν έχουν ήχο;
Από κατηγορούμενους που επέζησαν και τους είχα πάρει συνέντευξη μου είπαν ότι το 1947 μόλις είχαν έρθει οι Αμερικάνοι στην Ελλάδα και μαζί τους έφεραν και την τεχνολογία τους, μικρόφωνα, κάμερες κλπ. Έτσι αποτυπώθηκαν ίσως για πρώτη φορά εικόνες από Έκτακτο Στρατοδικείο του εμφυλίου και μάλιστα ενός απ’ τα μεγαλύτερα που έγινε στη χώρα μας.
Πολλά παιδιά, που όπως φαίνεται άλλωστε, δεν ξεπερνούσαν το εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους, εκτελέστηκαν άδικα απ’ το μοναρχοφασιστικό καθεστώς της εποχής, που τότε εκπροσωπούνταν από τον κεντρώο πρωθυπουργό Θεμιστοκλή Σοφούλη, χωρίς να έχουν άμεση σχέση με τα αδικήματα, σε μια προσπάθεια να εξοντωθεί ο ανθός της ελληνικής νεολαίας.
Εβδομήντα χρόνια μετά (1947-2017) ο αγώνας της Μνήμης ενάντια στη Λήθη συνεχίζεται…”
Τάσος Κατσαρός, Ιούνιος του 2017.
*Κατιούσα*

Από τη δράση της Ο.Π.Λ.Α.

Τα περιστατικά στα οποία θα αναφερθούμε συνέβησαν κατά την κατοχή και σε αυτά συμμετέχει η οργάνωση της ΟΠΛΑ. Η ΟΠΛΑ ήταν μια μυστική οργάνωση προστασίας των διωκόμενων αγωνιστών του ΕΛΑΣ, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ που έδρασε στα χρόνια της κατοχής και τα εμφυλιακά χρόνια. Η ΟΠΛΑ, στοχοποιούσε τους ταγματασφαλίτες, τους χαφιέδες της ασφάλειας και της Γκεστάπο και αργότερα τους ΜΑΥ, τους παρακρατικούς και τους χαφιέδες τους. Ως οργάνωση, η ΟΠΛΑ στελέχωνε έμπιστα μέλη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ από κάθε επάγγελμα και με κάθε ιδιότητα.
Η δράση της, στα πλαίσια της άκρας μυστικότητας ελάχιστα μας είναι γνωστή σήμερα, ενώ οι σύγχρονοι διαστρεβλωτές της ιστορίας της έχουν προσδώσει σχεδόν δαιμονικές διαστάσεις.

Περιστατικό πρώτο
Το 1943, στην πόλη του Πειραιά η Γκεστάπο καμάρωνε για ένα νέο της απόκτημα, που είχε σκορπίσει τον τρόμο σε όλη την περιοχή. Ο λόγος για τον κατάπτυστο ταγματάρχη των ταγμάτων ασφαλείας Ζαχαράκη που δρούσε ως βασανιστής της Γκεστάπο του Πειραιά. Ο Ζαχαράκης, όπως έλεγε ο ίδιος, ήταν ειδικός στο "πάστωμα" των θυμάτων του, τα οποία αφού διάνοιγε με ξυράφι, τους έριχνε στις πληγές χοντρό αλάτι της θάλασσας. Τόσο μεγάλο ήταν το πάθος του για αίμα, που στο λαιμό του κρέμαγε σε μια χρυσή αλυσίδα ένα ξυράφι. Οι Γερμανοί φίλοι του τον φώναζαν χαϊδευτικά "φλάισερ" (χασάπης).

Η ΟΠΛΑ είχε λάβει γνώση του Ζαχαράκη και των εγκλημάτων του από τις οργανώσεις του ΕΑΜ και σύντομα η επιτροπή λαϊκής δικαιοσύνης του ΕΑΜ Πειραιά είχε διενεργήσει δίκη και έρευνα και εκδώσει καταδικαστική απόφαση για το πρόσωπο του Ζαχαράκη. Ποινή : Θάνατος. Στην ΟΠΛΑ λοιπόν φθάνει το ανάλογο έγγραφο με την υπογραφή "ΚΕΣ" που σήμαινε κατεπείγον. Η ΟΠΛΑ είχε παρακολουθήσει και μελετήσει το πρόγραμμα του Ζαχαράκη και υπολόγιζε πως το χτύπημα θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Ο ταγματάρχης συνοδεύονταν πάντα από ισχυρή φρουρά 3-4 ράλληδων ή Γερμανών και κυκλοφορούσε πάντα με αυτοκίνητο. Η μόνη αδυναμία του στόχου ήταν το συνήθειό του να ξυρίζεται τακτικά σε έναν κουρέα στην περιοχή της Καστέλας, όμως και εκεί τον περίμενε πάντα έξω από το μαγαζί το αυτοκίνητό του με 3-4 άνδρες. Έτσι αποφασίστηκε ότι το χτύπημα έπρεπε να δοθεί στο κουρείο, το πλέον αδύναμο σημείο του καθημερινού προγράμματος του ταγματάρχη.

Έτσι λοιπόν, η οργάνωση της ΟΠΛΑ επέλεξε τον θρυλικό Ζαχαρία. Ο Ζαχαρίας (λοιπά στοιχεία άγνωστα), ήταν ένα από τα πιό έμπειρα στοιχεία της ΟΠΛΑ και πριν την κατοχή εργάζονταν ως ηθοποιός του θεάτρου. Εκείνη την εποχή ήταν δεν ήταν 25 χρονών. Ο ίδιος δέχθηκε την αποστολή χωρίς δεύτερη κουβέντα παρά τις εις γνώσιν του τρομακτικές της δυσκολίες.
Δασκαλεμένος και προετοιμασμένος καλά, ο Ζαχαρίας ξεκινά για την Καστέλα ντυμένος ζητιάνος. Υπόδημα μηδέν, τραγιάσκα και πουκάμισο τριμμένα και μια ξερή κουραμάνα στο δισάκι του. Έτσι μπαίνει στο κουρείο. Ο κουρέας τον ρωτάει τι θέλει, ο Ζαχαρίας εξηγεί πως θέλει να μάθει την τέχνη του κουρέα. Του λέει πως είναι και σαλταδόρος και πως μπορεί να πληρώνει την μαθητεία του με κονσέρβες και μπομπότα. Ο κουρέας το σκέφτεται λίγο και αποφασίζει να τον πάρει παραγιό.
Ο Ζαχαρίας με ανάλογο ηλίθιο ύφος συστήνεται ως Ευσέβιος Αγαθάγγελος του Κωσταντίνου και της Σοφίας και αμέσως ξεκινά να σκουπίζει και να ξεσκονίζει το μαγαζί. Σιγά σιγά ο Ζαχαρίας και ο κουρέας γνωρίζονται καλύτερα. Ο νέος βοηθός του κουρείου είναι παιδί εργατικό και ολίγον κουτό και έτσι ο κουρέας  τον κάνει χάζι όταν εκείνος χειριζόμενος με επιδεξιότητα του ψαλίδι τραγουδά, ελαφρώς γυναικωτά "Φίγκαρο Φίγκαρο". Ο Ζαχαράκης μαθαίνει και αυτός σιγά σιγά τον Ζαχαρία ή Φίγκαρο όπως τον φωνάζει. Τον κάνει και αυτός χάζι έτσι χαζούλης που είναι και τον τιμά συχνά με καμιά σφαλιάρα που ο Ζαχαρίας την δέχεται στωικά και απαντώντας "Μερσί ταγματάρχα μου". 

Εκείνες της ημέρες στο Παγκράτι συγκρούεται ο ΕΛΑΣ με τους ταγματασφαλίτες. Στην ολιγόωρη μάχη σκοτώνεται ένας άλλος ταγματάρχης των ράλληδων ονόματι Παπαγεωργίου. Οι ταγματασφαλίτες σκυλιάζουν.
Ο ίδιος ο Ζαχαράκης μεταβαίνει στο Παγκράτι αυτοπροσώπως και κάνει ένα τεράστιο μπλόκο. Συλλαμβάνονται πολλοί πολίτες στην τύχη. Ο Ζαχαράκης λέει : "Εάν μου υποδείξετε έναν κομμουνιστή αφήνω δέκα πολίτες".
Ο ταγματάρχης το ορκίζεται στην στρατιωτική του τιμή. Ένα παιδί πετιέται από το πλήθος. "Εγώ κύριε ταγματάρχα μπορώ να υποδείξω έναν". "Μπράβο νέε μου", του απαντά ο Ζαχαράκης. "Εγώ είμαι κάθαρμα" ανταπαντά το παιδί.
Εκείνη την ημέρα ο Ζαχαράκης εκτελεί δέκα συν έναν. Τους δέκα πολίτες και τον μικρό αγωνιστή που αργότερα διαπιστώθηκε οτι ήταν κάτοικος Νέας Σμύρνης και μόλις 18 ετών. Οι οργανώσεις του ΕΑΜ σε όλη την Αθήνα φρίττουν και θέλουν το κεφάλι του Ζαχαράκη επί πίνακι. Η ΟΠΛΑ ρωτά τον Ζαχαρία για το χτύπημα, εκείνος τους απαντά : "Τον πούστη, θα του κάνω εγώ αύριο κόντρα ξύρισμα".
Όπως κάθε ημέρα έτσι και την επόμενη ο Ζαχαράκης μπαίνει στο κουρείο της Καστέλας. Την πόρτα ανοίγει ο Ζαχαρίας αντί για το αφεντικό και μάλιστα φορά ο ίδιος την άσπρη μπλούζα του κουρέα.

"Τι κάνεις εκεί ρε χαμένο, βγάλε την μπλούζα και πιάσε να σκουπίσεις" φωνάζει ο Ζαχαράκης.
"Καλέ μας ταγματάρχα σήμερα κουρεύω και ξουρίζω μόνο εγώ, το αφεντικό έπεσε με γρίπη."
Ο κουρέας βρίσκεται βέβαια στο πίσω δωμάτιο δεμένος και φιμωμένος.
Η συζήτηση συνεχίζεται :
_"Τι δηλαδή θα με ξουρίσεις εσύ; "
_" Θα βάλω όλη μου την τέχνη"
_" Πρόσεξε μην και με κόψεις γιατί το βλέπεις αυτό;" δείχνει το περίφημο ξυράφι του, "θα σε μουνουχίσω".
Ο Ζαχαρίας ετοιμάζει παχιά παχιά την σαπουνάδα κάνοντας διαρκώς σκέρτσα. Ο ταγματάρχης χαλαρώνει και τον κοιτάει.
"Τραγούδα εκείνη την αηδία ρε".
Ο Ζαχαρίας ξελαρυγγιάζεται στα Φίγκαρο Φίγκαρο, ο ταγματάρχης το απολαμβάνει.
"Μπράβο, μπράβο, σκύψε τώρα να εισπράξεις την πρωϊνήν σου".
Ο Ζαχαρίας σκύβει χαμογελαστός για αυτή την τελευταία καρπαζιά και πιάνει όλο μαεστρία το πινέλο. Περνάει μιά δυο γερές πινελιές ζεστό αφρό το λαιμό του ταγματάρχη και μετά πιάνει το λεπίδι. Το ακουμπάει σταθερά στο λαιμό, ίσα ίσα πάνω στην αρτηρία.
Ο ταγματάρχης τον ρωτάει:
_" Τι χαζεύεις ρε φοβήθηκες; Αστεία το' πα πως θα σε μουνουχίσω"
_" Δεν προλαβαίνεις πια. Το ξυράφι που αγγίζει το λαρύγγι σου το κρατάει η ΟΠΛΑ και ο ελληνικός λαός." 
Ο ταγματάρχης κερώνει.
_" Άσε τις μαλακίες ρε Ευσέβιε και ξούρισε"
_" Κλείσε τα μάτια σου και κάνε την προσευχή σου, κάθαρμα"
_ " Ρε Ευσέβιε τρελάθηκες ρε; "
_ " Μαλάκα, δεν με λένε Ευσέβιο, είμαι φυτευτός εδώ. Στην είχα στημένη. Η ΟΠΛΑ σε καθαρίζει για την προδοσία σου, στο όνομα του ελληνικού λαού." 
_ " Μια πιστολιά να ρίξω μόνο ρε, για την τιμή των όπλων" ψιθυρίζει απελπισμένος ο Ζαχαράκης
_" Την τιμή σου την ξόφλησες χθες στο Παγκράτι" απαντά ο Ζαχαρίας και με μια κίνηση κόβει τον λαιμό του ταγματάρχη.
Αμέσως καλύπτει τον λαιμό με μια πετσέτα ενώ τραγουδά δυνατά Φίγκαρο για να καθησυχάσει απέξω τα παλικάρια του Ζαχαράκη που τον περιμένουν. Καλύπτει τον λαιμό με δύο ακόμα πετσέτες και πηγαίνει στο πίσω δωμάτιο, λύνει το χέρι του κουρέα και διαφεύγει από την πίσω πόρτα που τον περιμένει ένα αμάξι της ΟΠΛΑ.
Όταν τα παλικάρια του Ζαχαράκη τον βρήκαν, στο πέτο είχε ένα σημείωμα που έγραφε: "Προδότες θα πεθάνετε. ΟΠΛΑ" .

Πηγές:
Κωνσταντινιάδου Αργυρώ, μέλος του ΕΑΜ Αθήνας έως το 1944, προφορική εξιστόρηση
Γεώργιος Κλαδάς, μέλος της ΟΠΛΑ Περιστερίου έως το 1944, προφορική εξιστόρηση
"Περί Βωμών και Αστείων" Γιάννης Θεοδωράκης, Εκδόσεις Γνώση. Αποτελεί συνέντευξη από έναν παλαιό ταγματασφαλήτη που επιβεβαιώνει το περιστατικό.
Περιοδικό "Εθνική Αντίσταση" τεύχος 96

Περιστατικό δεύτερο
Η πείνα το 1941 θερίζει την Αθήνα αλλά και όλη την χώρα. Είναι ο καιρός που όπως λέγεται, σκυλιά και παιδιά παλεύουν στα σκουπίδια για ένα κομμάτι σκουλικιασμένη μπομπότα. Ο κόσμος στρέφεται στο ΕΑΜ που οργανώνει συσσίτια. "Να μην πεθάνει ο λαός" είναι το σύνθημα. Παράλληλα σε επαύλεις και σε γκολφ κλαμπ στην Αίγυπτο η ελληνική αριστοκρατία, φιλοαγγλική και φιλογερμανική ανησυχεί.
Ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός (προσκυνημένος στους Γερμανούς και τους τοπικούς κουίσλινγκς) στέλνει απόρρητο τηλεγράφημα στον Γεώργιο "Εάν δεν λάβουμε μέτρα τα χάνουμε όλα. Ο κόσμος στρέφεται στον κομμουνισμό".
Έτσι, ασκούνται πιέσεις και ο Διεθνής Ερυθρός σταυρός έρχεται σε συνεννόηση με τους Γερμανούς και αποστέλλει στην χώρα το περίφημο τούρκικο πλοίο "Κουρτουλούς" γεμάτο ανθρωπιστική βοήθεια. Φυσικά, η βοήθεια αυτή έχει πληρωθεί στους Τούρκους από τον ελληνικό χρυσό.
Τι περιέχει όμως το πλοίο ?
Το πλοίο φθάνει στον Πειραιά γεμάτο μαμουνιασμένα αλεύρια και όσπρια. Όπως λέγανε τότε, ο αρακάς του Κουρτουλούς έκανε για σκάγια για αγριογούρουνα. Όλη την ρέφα που είχε η Τουρκία, την διέθεσε στον Ερυθρό Σταυρό για "βοήθεια".

Ποιός όμως να πρωτοφάει από μια πεινασμένη χώρα?

Πρώτα, πρώτα κλέβαν οι φορτωτές πετώντας τσουβάλια ολόκληρα στην θάλασσα.
Δεύτερον, κλέβαν οι Γερμανοί τελωνειακοί και οι Έλληνες βοηθοί τους.
Τρίτον, η υπηρεσία μεταφοράς στις αποθήκες.
Τέλος, οι αποθηκάριοι Γερμανοί και Έλληνες.
Μετά, ξεκινούσε το θεάρεστο έργο της διαχείρησης των εναπομείναντων ποσοτήτων.
Εκεί γίνονταν όργιο κλεψιάς και μαυραγοριτισμού.
Τα τρόφιμα διατίθονταν σε μαυραγορίτες και πωλούνταν 100 έως και 1000 φορές παραπάνω από την τιμή κτήσης τους.
Έτσι ελάχιστα τρόφιμα έφθαναν για τον κοσμάκη, ο οποίος είχε βγάλει και τα παρακάτω τραγουδάκια:

"Θα πάω να το πω  στον Ερυθρό Σταυρό  πως είσαστε συνέταιροι κι οι δυο
  Εσύ με το ρολό  που κλέβεις τον χυλό  και κάνεις παπουτσάκι με φελλό" 
(τα παπούτσια πολυτελείας γίνονταν με σόλα από φελλό)

"Πατάω ένα κουμπί και βγαίνει μια χοντρή  και λέει στα παιδάκια νιξ φαί."

Και το  θρυλικό στον σκοπό του κορόιδο Μουσολίνι :
" Και τρώμε την μπομπότα  που δεν την τρώγαν πρώτα, 
και τρώμε το κριθάρι  που τρώγαν οι γαιδάροι 
και γκαρίζαν δυνατά "

Το ΕΑΜ μπροστά σε αυτή την τραγική κατάσταση εξαγγέλει: "Όποιος πιαστεί να κλέβει ή να πουλάει στην μαύρη αγορά το φαγητό του ελληνικού λαού θα εκτελείται" .
Φυσικά η απόφαση αφορούσε τους συνεργάτες των Γερμανών στις προαναφερθείσες υπηρεσίες και τους μαυραγορίτες.

Ένα βράδυ λοιπόν, η ΟΠΛΑ ζωγραφίζει το ρολόι στις 12 παρά δέκα στο σπίτι ενός τελωνειακού στο Παγκράτι. Ο τελωνειακός, είχε κατηγορηθεί από κατοίκους της περιοχής ότι κράταγε για τον εαυτό του μεγάλες ποσότητες τροφίμων και πούλαγε σε μαυραγορίτες ότι του περίσσευε. Το πρωί της ερχόμενης βλέπει εκείνος το σήμα της ΟΠΛΑ και παίρνει αμέσως την Γκεστάπο. Τους ειδοποιεί ότι εάν δεν σπεύσουν να τον βοηθήσουν θα εκτελεστεί από την ΟΠΛΑ. Εκείνοι ακούγονται καθησυχαστικοί.
Όμως η ΟΠΛΑ το έχει προβλέψει αυτό, οπότε ένα αμάξι με τέσσερις άνδρες με παλτά εμφανίζεται στην πόρτα του τελώνη και του χτυπά.
"Πολιτσάι όφνεν ζι μπίτε - Αστυνομία, ανοίξτε παρακαλώ" του λένε και εκείνος σπεύδει να ανοίξει.
Οι κύριοι της Γκεστάπο τον παρακαλούν να περάσει μετά της συμβίας του στο αυτοκίνητο για να πάνε στην "Γκρας Κομαντάντ".
Το ζεύγος θα νιώσει τα περίστροφα της ΟΠΛΑ στο πλευρό του και το αμάξι φυσικά θα κινηθεί σε ένα άγνωστο μέρος.
Στους δύο υπόδικους θα φορεθούν κουκούλες για να μην βλέπουν που πάνε.
Το αυτοκίνητο σταματά στα στενά του Πεντάγωνου σε ένα σπιτάκι. Εκεί ο θρυλικός Μανώλης Σιγανός, απόφοιτος της ιατρικής, μέλος του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ τους περιμένει. Αυτοί λιποθυμούν. Ο Σιγανός τους συνεφέρει με ηρεμία.
_ " Εχουν καταδώσει?" ρωτάει
_" Δεν έχουμε τέτοιο στοιχείο. Κλέβουν αβέρτα όμως μαζί με τους γκεσταπίτες"
Ο Σιγανός τους ρωτάει αυστηρά :
_" Δεν έχετε δει τα παιδάκια που πεθαίνουν στους δρόμους? Πόσα από αυτά πήρατε στο λαιμό σας?"
_" Δεν θα ξανασυμβεί" του απαντά ο τελωνειακός
_" Και την Γκεστάπο θα την ξαναπάρετε?"
_" Ποτέ πασά μου άσε μας να σου φιλήσουμε τα πόδια"
Ο γιατρός τραβιέται και τους ανταπαντά
_" Αφήστε τα πασά μου και τα πόδια μου ήσυχα, είναι πιό καθαρά από το σάλιο σας"
Ο γιατρός Σιγανός ανακαθίζει και τους ρωτάει:
" Κάποιος από εσάς πουλάει Εβραίους στου Γερμανούς. Τους πουλάει φούμαρα ότι θα τους περάσει στην Τουρκία για 20 λίρες το κομμάτι και μετά τους δίνει στα SS. ".
O τελωνειακός ασπρίζει γιατί ξέρει το όνομα. Ο Σιγανός οπλίζει αργά ένα περίστροφο.
"Το ξέρω ότι τον ξέρετε και δεν έχετε ούτε ένα λεπτό να μου πείτε ποιός είναι.."
Ο τελωνειακός πέφτει στα γόνατα και του λέει το όνομα.
Ο Σιγανός τους επιβιβάζει ξανά στο αμάξι και τους στέλνει σπίτι τους.
Έκτοτε, ο τελωνειακός σταμάτησε την δράση του αυτή και δεν ξαναμπλέχτηκε με τους Γερμανούς.
Ζει ακόμα στο Παγκράτι...

Η «Ο.Π.Λ.Α» και η εμφυλιοπολεμική ανάγνωση της ιστορίας

Η ιστορική μοναδικότητα, το κάθε φορά συγκεκριμένο μιας ιστορικής διαδικασίας, δηλαδή η επιστημονική αναπαραγωγή του πραγματικού, έχει καταστρατηγηθεί, συνήθως σκανδαλωδώς όταν αφορά στην ιστορία των κοινωνικών αγώνων, έχοντας υποστεί την επενέργεια γενικεύσεων του τύπου να αποδίδεις ανιστορικά και ομογενοποιημένα αίτια  στις ιστορικές πράξεις, να επιβεβαιώνεις διαχρονικές ιδεολογικές παραδοχές και να αναπαράγεις σχήματα σκέψης καθαγιασμένα από την κυρίαρχη ιδεολογία. Προμετωπίδα αυτών η προβολή του «εσωτερικού εχθρού», «των κομμουνιστών, ως το διαρκές ιστορικό κακό», ανεξαρτήτως συνθηκών και ιστορικών διαδικασιών, εκείνων που η κυρίαρχη ιδεολογία υπαγορεύει να εμπλέκονται ως ιστορική πολιτική
έξη σε αιματηρές διαδικασίες που τις ονομάζουν επαναστάσεις (όπως αντιλαμβάνεται την επανάσταση και έχει την παράστασή της ένας εθνικόφρον πολίτης), ένα διαρκές στοιχείο πολιτικής συμπεριφοράς που δεν ,μπορεί παρά να επιβεβαιώνεται παντού και πάντα. Ό, τι και να δείχνει η επιστημονική έρευνα ο κομμουνιστής θα είναι πάντα αιμοβόρος. Και μάλιστα ως δια μαγείας απουσιάζει κάθε διάκριση μεταξύ του κομμουνιστή και οποιουδήποτε άλλου αριστερού. Όλοι είναι κομμουνιστές ή ενεργούμενα τους, αυτοί που θα τον συνδράμουν στη βία που θα ασκήσει, αυτοί που οι Αμερικανικές υπηρεσίες ονόμαζαν οι «fellow travelers».

Αυτό ακριβώς το σχήμα ανάγνωσης και η πρόθεση προσέγγισης  επικράτησε στους ιδεολογικούς μετεμφυλιακούς κύκλους, αυτή τη λογική αξιοποίησε η κυρίαρχη ιδεολογία και μέσω αυτής της αφηγηματικής λογικής παρήγαγε «ταυτότητες», που ορισμένοι ιστορικοί (Δίκτυο των Εμφυλίων Πολέμων, Αναθεώρηση), αναπαράγουν και σήμερα.  
Τι και αν η πολιτική του ΚΚΕ της εποχής της Κατοχής ήταν προσανατολισμένη στο σχήμα της ολοκλήρωσης της αστικοδημοκρατικής εξέλιξης, στη λογική του πατριωτικού πολέμου που αναστέλλει όλες τις ταξικές διεκδικήσεις και υποχρεώνει στην κατεύθυνση  διαφύλαξης της αντιφασιστικής συμμαχίας ακόμα και όταν αυτή εκτείνεται, με ευθύνη του ΚΚΕ, μέχρι και τον βασιλιά;
Τι και αν ο αντιστασιακός αγώνας εντάχθηκε, επίσης με ευθύνη του ΚΚΕ, στον επιχειρησιακό έλεγχο του Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής (Ιούνιος 1943); 
Τι και αν υπέγραψε τη συμφωνία του Λιβάνου και της Καζέρτας;
Τι και αν τήρησε τις υποχρεώσεις του που απέρρεαν από τις συμφωνίες αυτές;
Τι και αν, για να τις τηρήσει, έδωσε  εντολή στον ΕΛΑΣ κάποιων περιοχών να υπαχθεί στην εξουσία του Ζέρβα;
Τι και αν παρέδωσε ομαλά την εξουσία κατά την Απελευθέρωση στην κυβέρνηση Παπανδρέου;

Οι κομμουνιστές ως τέτοιοι, για τον μεγάλο όγκο μιας εμφυλιοπολεμικής ιστοριογραφίας :
δεν μπορεί παρά να ρέπουν προς την επαναστατική βία, δεν μπορεί παρά να την εκδηλώνουν, και ακόμα και όταν, για κάποιους πιο ειλικρινείς αφηγητές, ακολουθούν συμβιβαστική πολιτική, δεν μπορεί παρά να σκευωρούν, να συγκαλύπτουν τις υπόγειες προθέσεις τους και να σωρεύουν «κονσεβοκούτια».
Προθέσεις τις οποίες ένας «σοβαρός» ιστορικός πρέπει με το έργο του να επιβεβαιώσει και να αποκαλύψει.
Κεντρικής σημασίας ζήτημα για τη συλλογιστική αυτή είναι η αναζήτηση των εκδηλώσεων της βίας της Αριστεράς, όσο επουσιώδης και αν είναι. Οποιαδήποτε εκδήλωση αυτοδικίας, κάθε βίαιη ενέργεια, έστω και ενός αλητήριου που επικαλείται  αριστεροφροσύνη ή κομματικό ενθουσιασμό, εκλαμβάνεται ως επιβεβαίωση της συνολικής πολιτικής της κομμουνιστικής Αριστεράς, που αποκαλύπτει τον ολοκληρωτισμό της, ακόμα και όταν φροντίσει να συγκαλύψει τα επαναστατικά της βίαια χούγια. Ο καλός ιστορικός δεν παρασύρεται αλλά τα ανακαλύπτει, ακόμα και αν πρέπει να διαγράψει όλα τα πραγματολογικά δεδομένα που δεν συνάδουν στις «ανακαλύψεις» του.
Αντίθετα, όταν ένας ταγματασφαλίτης κρεμά με τα ίδια του τα χέρια μια γυναίκα κάπου στην Πελοπόννησο εκδηλώνει μεν βία, που δεν μπορεί όμως παρά να αφορά μόνο αυτόν τον ίδιο, δεν επιτρέπει γενικά συμπεράσματα ή αν τα επιτρέπει δικαιολογούνται πάντα ως αμυντική βία έναντι των κομμουνιστών.

Τι και αν πάσχει από συνοχή και λογική τάξη το σχήμα;
Τι και αν δεν εξηγεί γιατί οι « κόκκινοι σφαγείς»  του ελληνικού λαού συμμετείχαν στην εθνική κυβέρνηση της Μέσης Ανατολής και συνέβαλαν όσο μπορούσαν στις διευθετήσεις που από κοινού επιχειρήθηκαν με τους δεξιούς και τους Βρετανούς.
Τι και αν αυτοδιάλυσαν τη δική τους εξουσία, την ΠΕΕΑ και της στέρησαν κάθε μέσο κρατικής βίας.
Τι και αν επέβαλαν μια πρωτοφανή τάξη σε σχέση με τα μίση που είχαν δημιουργηθεί, όταν μέχρι να εγκατασταθεί η εθνική κυβέρνηση υπήρχε πλήρες κενό εξουσίας και δεν προέβησαν σε αυτό που προπαγανδιστικά καλλιεργούσε το Φόρειν Όφις, την υλοποίηση των προγραφών 60.000 εθνικοφρόνων πολιτών μόνο στην Αθήνα; 
Τι και αν διατάχθηκε η συγκέντρωση του ατομικού οπλισμού για να περιοριστούν τα φαινόμενα αντιδικιών κατά την απελευθέρωση; 
Τι και αν γύριζε τα χωριά της Πελοποννήσου ο Ζεύγος με τον Κανελλόπουλο κατά την αποχώρηση των Γερμανών για να εγγυηθεί την τάξη;
Τι και αν το ΠΓ του ΚΚΕ έδινε ρητές οδηγίες και κατήγγειλε ως εχθρό του κόμματος κάθε θερμοκέφαλο  κομμουνιστή;
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΔΕΝ ΜΕΤΡΟΥΝ,  αφού ο κομμουνιστής θα είναι πάντα, από το DNA του, δυνάμει σφαγέας.
Και αν παρόλα αυτά η επίσημη πολιτική γραμμή του ΕΑΜ και του ΚΚΕ ήταν άλλη και δεν συνάδει με το σχήμα των «εγκλημάτων» της Αριστεράς, ο καλός ιστορικός του μετεμφυλιακού κλίματος την απέδιδε στην πονηρία των κομμουνιστών να ρίχνουν στάχτη στα μάτια, στην ηττοπάθειά τους ή, στην καλύτερη περίπτωση,  στην επαναστατική μανία της βάσης των οπαδών του κομμουνιστικού κόμματος που αποκαθιστούσε τα πράγματα υπέρ της βίας όταν η ηγεσία αδρανούσε, και που πάντως την υπέθαλπτε σιωπηλά και τη δικαίωνε έπειτα.

Η περίπτωση της ΟΠΛΑ τέτοια «απόδειξη» συνιστά.  
Ήδη, από την εποχή που εμφανίστηκε, για τους αστούς πολιτικούς και τους Βρετανούς ήταν η οργάνωση που ταίριαζε στην πολιτική φυσιογνωμία των κομμουνιστών, ο μηχανισμός που έκανε τη βρώμικη δουλειά στα πλαίσια του επαναστατικού προτάγματος του ΚΚΕ. Ακραίοι κομμουνιστές ξεκαθάριζαν τους μαχητικούς εθνικόφρονες πολίτες που θα τους απέτρεπαν να καταλάβουν την εξουσία.
Τα μέσα πάντα τα ίδια: δολοφονίες στο σκοτάδι, με συνοπτικές διαδικασίες από ανθρώπους με τυφλή προσήλωση στη βία και αντικοινωνικό μίσος. Ενίοτε και από πρόθεση εκδίκησης, όπως ένας άνθρωπος της νύχτας, ένας μαφιόζος ξέρει να εκδικείται.
Όπως έγραφαν τα φυλλάδια των νικητών του εμφυλίου έπρεπε να πολεμά κανείς διαρκώς τους κομμουνιστές, και να μην παρασυρθεί από τη φιλειρηνική τους ρητορεία  για να μην «ιδή την γυναίκα του να ατιμάζεται, τα παιδιά του είτε να τσακίζονται κάτω από το πέλμα του Σλάβου, είτε να απάγονται από την γενιτσαριά, είτε να σφάζονται στους δρόμους και τις πλατείες».

Για αυτό, για έναν ορισμένο τύπο ιστορικής αφήγησης, δεν χρειάζονται καν οι ρητές αποδείξεις των εντολών των ηγητόρων του ΚΚΕ.  Μυστικά δίνονταν οι εντολές, που όλοι ήξεραν ποιος τις έδινε (άρα δεν χρειάζονται αποδείξεις), ενώ οι δολοφόνοι της ΟΠΛΑ, πωρωμένα ενεργούντες, εκδικούνταν ακόμα και συγγενείς των «στόχων», δρούσαν και πολλοί ως απόρροια του θυμικού τους, μέσω αυτού που αποκαλούν οι ψυχολόγοι καθ΄ έξη βία.
Και, εκτελούσαν τους αντιπάλους τους με τη λογική του σκύλου που οριοθετεί το χώρο του.
Για ένα σύνθημα στους δρόμους που ήλεγχαν και που σβήστηκε,
Για ένα καρβέλι ψωμί που αφαιρέθηκε από τα συσσίτια που οργάνωναν,
Για την τιμή της φατρίας που θίχθηκε από μια πόρνη που πήγε με Γερμανό στρατιώτη.  
Πάντα ο αριθμός των θυμάτων παρέμενε αδιευκρίνιστος ώστε να εξάπτει τη φαντασία: ήταν 200, 500, 50.000, αν και ποτέ δεν διευκρινίστηκε ο καθένας όφειλε να μείνει με την εντύπωση ότι επρόκειτο για μια μαζική σφαγή.

Στο ερώτημα γιατί όλα αυτά; Ειδικά αφού το ΕΑΜ δεν έθετε θέμα εξουσίας,  διατυμπάνιζε ακόμη και μέσω του BBC την ανάγκη ομαλότητας  έλαβε μέτρα ώστε ακόμα και οι ορκισμένοι εχθροί του, τα Τάγματα Ασφαλείας να μην υποστούν, αν δεν χρησιμοποιούσαν τα όπλα τους, αντίποινα, δεν δίνεται καμία απάντηση από την εμφυλιοπολεμική βιβλιογραφία, αλλά ούτε αναφέρεται καν ως γεγονός στα αφηγήματα αυτά, παρότι ο ΕΛΑΣ πέτυχε το ασύλληπτο όσοι άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας παραδόθηκαν να μεταφερθούν απολύτως ομαλά στις Σπέτσες και να παραδοθούν στην κυβέρνηση (και μετά να χρησιμοποιηθούν στα Δεκεμβριανά, από την ίδια κυβέρνηση) με ρητές εντολές της ηγεσίας του ΚΚΕ, ότι δεν δικαιολογούνταν καμίας μορφής αντεκδίκηση. 

Γιατί δεν είναι ευνόητο ερώτημα πως η ΟΠΛΑ σκότωνε όποιον εύρισκε μπροστά της, όπως η μετεμφυλιακή ρητορεία το παρουσίαζε, όταν ο ΕΛΑΣ χρησιμοποίησε βία μόνο όταν, όπως ήταν και η εντολή της κυβέρνησης της Μέσης Ανατολής, οι Ταγματασφαλίτες αρνήθηκαν να παραδοθούν, και πάντως υπό την υπό την εποπτεία Βρετανών συνδέσμων, τους οποίους το ίδιο το ΕΑΜ κατέστησε τιμητές της υπόθεσης; 
Να σημειωθεί ότι στη Γαλλία και την Ιταλία κατά την απελευθέρωση οι νεκροί από αντεκδικήσεις των παρτιζάνων τις ημέρες της απελευθέρωσης έφτασαν στις 17.000 και 19.000 αντίστοιχα.
Το επιχείρημα δε, ότι τα εγκλήματα της ΟΠΛΑ έγιναν επειδή η κυβέρνηση η'' οι Βρετανοί τα αγνοούσαν, οφείλεται προφανώς σε ''άγνοια'' (!!!), αφού η ΟΠΛΑ ήταν το αγαπημένο θέμα της προπαγάνδας της εξόριστης κυβέρνησης από τα τέλη του 1943.
Επιπλέον, η συλλογιστική ότι τα «Δεκεμβριανά» απέδειξαν ότι το ΚΚΕ απλά κέρδιζε χρόνο όταν υποσχόταν ομαλότητα κατά την απελευθέρωση, θεωρώντας τα ως κατάληξη ενός πραξικοπήματος που η ΟΠΛΑ δρομολογούσε ήδη από την Κατοχή (που για εξίσου αδιευκρίνιστους λόγους δεν εκδηλώθηκε όταν έπρεπε αλλά καθυστέρησε και έφτασε Δεκέμβρης), είναι βάσιμη μόνο για όσους υιοθετούν πλήρως τη διεθνή και την εγχώρια προπαγάνδα των Βρετανών για τα Δεκεμβριανά.

Αυτή η οργή και η απέχθεια, που κατασκευάστηκε με την επιβεβαίωση της «ανεξάρτητης» Δικαιοσύνης του εμφυλίου, τα Κακουργιοδικεία και τα Έκτακτα Στρατοδικεία, νομιμοποίησε, εκτός από τα Τάγματα Ασφαλείας, τους παρακρατικούς (ο Λόρδος Moyne, Βρετανός υπουργός στο Κάιρο, το καλοκαίρι του 1944 πρότεινε την ενσωμάτωση των Ταγμάτων στον μελλοντικό εθνικό στρατό αφού κατά τη γνώμη του δημιουργήθηκαν ως απάντηση στην κομμουνιστική βαρβαρότητα που γινόταν όλο και πιο ακραία), και όλο το καθεστώς του μετεμφυλιακού κατατρεγμού εις βάρος των οπαδών της Αριστεράς. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι μεγάλο τμήμα του κατασταλτικού βάρους του μετεμφυλιακού κράτους, έπεσε στις κυρώσεις εις βάρος των «εγκλημάτων» της Αριστεράς στην Κατοχή και πιθανόν λιγότερο σε εκείνα του εμφυλίου.
Γιατί οι καταδίκες των εγκλημάτων της Κατοχής, αποτελούσαν τμήμα μιας τελετουργίας που στόχευε να αποκαθηλωθεί  η αντιφασιστική εμπειρία των μαζών και το κύρος της που τροφοδοτούσε τη συλλογική μνήμη με αισθήματα πατριωτικού χρέους έναντι των αγώνων της Αριστεράς. Για αυτό το λόγο, ακόμα και το 1962 από τους 1600 ακόμα εξόριστους και φυλακισμένους οι 1.100 κρατούνταν για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Κατοχή.
Ιδίως, η δράση της ΟΠΛΑ, όπως και της «Στενής Αυτοάμυνας» του εμφυλίου, προσέφερε την πλέον ευνοϊκή σκηνή για τη θεατρική διασκευή των εγκλημάτων της Αριστεράς, αφού  στηρίχθηκε στις μαρτυρίες είτε των «ανανηψάντων», είτε των «απλών» πολιτών το κύρος των οποίων επιβεβαίωνε η δικαστική διαδικασία και ο εκάστοτε στρατοδίκης. Όπως έγραφαν οι εκθέσεις των Επιτροπών Προπαγάνδας μέσα στην αστυνομία, τη Χωροφυλακή τη δεκαετία του 1960, οι κομμουνιστές δεν ξέχασαν ποτέ τις σφαγές που προκάλεσαν στην Κατοχή (και αφού οι εκθέσεις απαριθμούσαν μερικά από τα ειδεχθή τους εγκλήματα, στην κορωνίδα των οποίων βρίσκονταν αυτά της ΟΠΛΑ) υποδείκνυαν στους απλούς αστυφύλακες ότι αν τους επιτρεπόταν θα τις επαναλάμβαναν χωρίς κανένα δισταγμό.

Το γεγονός ότι η ΟΠΛΑ έδρασε πράγματι σαν αυτό που ήταν, δηλαδή οργάνωση προστασίας των λαϊκών αγώνων σε μια εποχή που οργίαζαν τα Τάγματα Ασφαλείας, τα μπλόκα, οι καταδόσεις και η δράση πάσης φύσης παρακρατικών, δεν απασχόλησε καν τη φιλολογία περί εγκλημάτων της Αριστεράς.
Όπως επίσης το γεγονός, ότι θύματα «των Ελλήνων εθνικιστών» δεν ήταν μόνο οι κομμουνιστές, αλλά οι συγγενείς τους, οι πατριώτες και όποιος άλλος είχε την ατυχία να βρεθεί στον δρόμο τους.
Ούτε βέβαια φανέρωνε ότι αυτοί, οι προστάτες των όσιων και ιερών της φυλής, δεν πολεμούσαν καν τον ΕΛΑΣ (οι περισσότεροι δεν τολμούσαν να συγκρουστούν μαζί του ακόμα και με όλη τη Βέρμαχτ στο πλάι τους), αλλά την άοπλη κοινωνία που τόλμησε, έστω και παθητικά, να αντισταθεί στους κατακτητές και στήριξε έμμεσα την ένοπλη αντίσταση.

Όμως, ακόμα και αν η ΟΠΛΑ ήταν μια εγκληματική οργάνωση, όπως για χρόνια φιλολογούσε η εμφυλιοπολεμική ρητορεία, στη βάση της φασιστικής λογικής ότι : ''ο κομμουνιστής θέλει να εξοντώσει τον πολιτικό του αντίπαλο πάσει θυσία και μάλιστα στο σκοτάδι '', καθιστώντας «Παιδική Χαρά» τις οργανωμένες διαδικασίες κινήματος του ΕΑΜ, ΔΕΝ ΔΟΘΗΚΕ ΠΟΤΕ, ΕΣΤΩ ΜΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΣΕΙΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ ΟΠΩΣ : 

Ποιος έδωσε τις εντολές αυτές;  Με ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ κι ΟΧΙ στη βάση ''μαρτυριών''.
Που αποσκοπούσε και πώς η δράση αυτή εγγράφεται στη συνολική πολιτική του ΚΚΕ της εποχής;
Πως συμβιβάζεται η δράση της ΟΠΛΑ με τη στρατηγική του ΚΚΕ και του ΕΑΜ κατά την απελευθέρωση;
ΚΑΙ, ποια ήταν η γενική στρατηγική του ΚΚΕ την περίοδο εκείνη;
Ήταν εμφυλιοπολεμική και μόνο από ανοησία οι κομμουνιστές δεν επωφελήθηκαν κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης όταν δεν υπήρχαν αρχές στη χώρα;
Γιατί αν στο οποιοδήποτε αφήγημα προστεθεί έστω η φρασούλα ότι : το ΕΑΜ στο πρόγραμμα του δεν έθεσε άλλο πολιτικό στόχο παρά τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών μετά την Απελευθέρωση της χώρας, τότε αλλάζει πλήρως το κλίμα, που επιδίωξε η έρευνα των εγκλημάτων της ΟΠΛΑ, να υποδαυλίσει.

Είναι επίσης θέμα, αν ελεγχόταν απόλυτα η'' σε πιο βαθμό από την ηγεσία του κόμματος, η ΟΠΛΑ;
(Για παράδειγμα ο Γ. Ζέβγος στην εισήγησή του στην 10η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, τον Ιανουάριο του 1944 υπαινίχθηκε ότι πολλές από τις αυτοδικίες που είχαν παρατηρηθεί ήταν αποτέλεσμα πρακτόρων του εχθρού στις τάξεις του ΕΛΑΣ).
Έχει ευθύνη η ηγεσία ΚΑΙ για τη δολοφονία ενός λούστρου που, κατά τα υπάρχοντα αφηγήματα, υποτίθεται διέπραξε η ΟΠΛΑ η'' τέλος πάντων ένας τρελαμένος οπλοφόρος της οργάνωσης;  
Επίσης αν κανείς αναφέρει τον Πλουμπίδη ως υπεύθυνο της ΟΠΛΑ ποια έννοια αυτό έχει;
Ήταν αυτός που έδινε τις εντολές των εκτελέσεων;
Μήπως θα πρέπει να προστεθεί και αυτό στο βιογραφικό του;
Και με βάση ποιές αποδείξεις;

Για παράδειγμα, πώς τα «εγκλήματα» της ΟΠΛΑ σχετίζονται με την οδηγία Γ. Σιάντου προς τα μέλη του ΚΚΕ, ήδη από τα 1942, ότι αυτή η λογική η'' η πρακτική , αν εξυπηρετούσε τις ανάγκες του αγώνα θα ήταν δικαιολογημένη, ήταν μια λογική που «δεν άρμοζε σε κομμουνιστές και λογικούς ανθρώπους»; 
ΓΙΑΤΙ, αν η ΟΠΛΑ σκότωνε κατά βούληση, τότε γιατί στα Αρχεία του ΚΚΕ υπάρχουν σειρά εγγράφων που προειδοποιούσαν τα κομματικά μέλη να αποφεύγουν περιττή βία, να μην προκαλούν την κοινωνία,  ΚΑΙ ΝΑ ''θαμπώνουν με τη συμπεριφορά τους τον πληθυσμό;''
ΚΑΙ ΠΩΣ, η δολοφονία ενός καταδότη ή αντιπάλου συνηγορούσε στους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς σκοπούς του ΚΚΕ;  Τι κέρδιζε από αυτήν;
ΗΤΑΝ τμήμα σχεδίου για την εξόντωση όλων των αντιπάλων του κόμματος;
ΚΑΙ ΗΤΑΝ πράγματι πολιτικός ο αντίπαλος με τη στενή έννοια του όρου;
ΚΑΙ ΑΝ ΝΑΙ, γιατί οι πολιτικοί αντίπαλοι του ΚΚΕ ήταν ταυτόχρονα και προδότες και καταδότες;
ΚΑΙ πόσοι ήταν αυτοί;
ΜΗΠΩΣ, τους απονέμεται μεγάλη τιμή αποδίδοντάς τους το status του πολιτικού αντιπάλου, δυσφημώντας έτσι τους πραγματικούς πολιτικούς αντιπάλους του ΚΚΕ, που ευτυχώς δεν ήταν όλοι προδότες, ούτε χαίρονταν να υποδεικνύουν πρόσωπα αόπλων πολιτών για να καταλήξουν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής;
Για την ιστορική γνώση είναι απαραίτητο να επιχειρηθεί απάντηση στο ερώτημα, ποια είναι τα αίτια και οι σχέσεις που συγκροτούν τα αποτελέσματα των ιστορικών γεγονότων. Χωρίς αυτά υπάρχουν μόνο δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και όχι επιστημονική ιστορία, που να προσεγγίζει την πραγματική ιστορία.
Και μάλιστα όταν διαθέτεις ως μόνο αποδεικτικό υλικό τα Κακουργιοδικεία και τα Έκτακτα Στρατοδικεία της περιόδου του εμφυλίου πολέμου ή τις δηλώσεις «αυτοπτών» μαρτύρων ή τις «θύμισες» δευτεραγωνιστών.

Γιατί, οφείλοντας να αναδείξουμε τις σκοτεινές πλευρές της ιστορίας μας, οφείλουμε ταυτόχρονα να εξηγήσουμε:

ΓΙΑΤΙ, η ηγεσία του ΚΚΕ, την άνοιξη του 1944, απεύθυνε επιστολές στον Τσώρτσιλ ζητώντας του  βοήθεια σε εξοπλισμό και επικαλούνταν τη δική του παλαιά και ταυτόσημη προσωπική συμπάθεια(;), όταν την ίδια στιγμή έδινε εντολές για φόνους εκατοντάδων ανθρώπων στα σοκάκια της Αθήνας για να επιτύχει τον πολιτικό του στόχο, δηλαδή την εκδίωξη και των Βρετανών από την Ελλάδα.
ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ,  απέφυγε το ΚΚΕ μετά μανίας να κατηγορηθεί για πλημμελή στάση στα εθνικά ζητήματα ΔΙΑΛΥΟΝΤΑΣ όλες τις αυτονομιστικές σλαβομακεδονικές ομάδες, παρότι επικαλούνταν κομμουνιστικά συνθήματα, για να μην δώσει λαβές στους αντιπάλους του;
ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ, το ΕΑΜ και το ΚΚΕ αφού είχαν σκοπό να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα, υπέγραψαν τη συμφωνία στο Μυρόφυλλο- Πλάκα με τον ΕΔΕΣ;
ΓΙΑΤΙ, καταδίκασε τη δολοφονία Ψαρρού,  και απολογήθηκε στον Λίβανο σαν βρεγμένη γάτα στις κατηγορίες των Βρετανών και της κυβέρνησης; 
ΓΙΑΤΙ, επέτρεψε σε Βρετανούς συνδέσμους να καταστούν μάρτυρες, ότι αποφεύχθηκαν οι αντιδικίες κατά την απελευθέρωση;
ΕΙΔΙΚΑ, όταν φιλολογούσαν για πρακτικές ατομικής τρομοκρατίας και ειδεχθούς συμπεριφοράς της ΟΠΛΑ στην Αθήνα, που χρησιμοποιούσαν ως βούτυρο στο ψωμί τους οι εχθροί του ΚΚΕ για να τρομοκρατήσουν τους πολίτες και να επιχειρηματολογούν εναντίον του δολοφονικού κομμουνισμού (το έκαναν έτσι και αλλιώς οι κατοχικές κυβερνήσεις κατασκευάζοντας με βιομηχανία προβολής των εγκλημάτων της Αριστεράς;).
ΚΑΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙ ΚΑΝΕΙΣ,  ότι η Γραμματεία Δικαιοσύνης της ΠΕΕΑ, στις 6 Ιουλίου 1944, απαγόρευσε στα λαϊκά δικαστήρια να εκδίδουν αποφάσεις για διαζύγια, για να μην θυμώσει η εκκλησία.
Ούτε είναι προφανώς ανεξάρτητο από την επιδίωξη ώστε να εξασφαλιστεί η αποδοχής της ευρύτερης κοινωνίας το γεγονός ότι : όπου έστησε εξουσίες το ΕΑΜ, ακόμη και στα Ανταρτοδικεία, συμμετείχαν αντιπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών ώστε να εξασφαλιστεί η συναίνεση τους.

Έναντι των ιστορικών ρεπορτάζ από τα οποία έβριθαν τα γραφεία των αντικομμουνιστικών τμημάτων της Ασφάλειας, ας επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να διαπιστώσουν ότι η δράση της ΟΠΛΑ, ήρθε ως συνάρτηση και απάντηση στην πανικόβλητη και τυφλά αιματηρή αντίδραση των κατακτητών, μετά την ίδρυση της ΠΕΕΑ, την αποτυχία των εκκαθαριστικών τους επιχειρήσεων, ιδίως στα βουνά της Πίνδου, τον χειμώνα του 1943-44, και την επίτευξης της συμφωνίας μεταξύ των ανταρτικών οργανώσεων στο Μυρόφυλλο-Πλάκα, στα τέλη Φεβρουαρίου 1944, που ακύρωσαν τις επιδιώξεις των Γερμανών να καθυποτάξουν την αντίσταση χρησιμοποιώντας τη μια αντιστασιακή οργάνωση εναντίον της άλλης. 
Η οικονομική κατάσταση ήταν τραγική, οι Γερμανοί διαπίστωναν ότι το ηθικό του πληθυσμού που τους υποστήριζε είχε καταρρεύσει, η Βέρμαχτ δεν ήλεγχε πλέον κανένα τμήμα της χώρας, ενώ ανέμεναν μαζική επίθεση από τους αντάρτες ακόμα και στην ίδια την Αθήνα και εξέταζαν τον τρόπο που έπρεπε να προστατευτούν τα μέλη της ελληνικής κατοχικής κυβέρνησης και οι οικογένειες τους.

Για τους Γερμανούς η μόνη λύση όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα στην Ελλάδα μετά την εφαρμογή του «Σχεδίου Κιβωτός», ήταν να αξιοποιήσουν το χαρτί της υποδαύλισης (Storpolitik) των αντιθέσεων μεταξύ του ΕΑΜ και των εγχώριων αντιπάλων του και να τους εξωθήσουν σε ένα πόλεμο μέχρις εσχάτων. Δεδομένου ότι δεν διέθεταν οι ίδιοι επαρκείς δυνάμεις, αλλά και το στρατόπεδο των υποστηρικτών τους δεν είχε κατορθώσει να ενσωματώσει παρά αμελητέες δυνάμεις, επιχείρησαν να δημιουργήσουν όρους εμφύλιας σύγκρουσης, προκαλώντας τυφλές και ειδεχθείς συγκρούσεις με το επίχρισμα μιας αντικομμουνιστικής σταυροφορίας.
Η πολιτική αυτή σήμαινε την προκλητική σκλήρυνση της δράσης των Ταγμάτων Ασφαλείας, που γινόταν συνεχώς πιο αποκρουστική, ώστε να παρασύρει το ΕΑΜ σε ενέργειες που θα εξωθούσαν τον απρόθυμο αστικό πολιτικό κόσμο να ενταχθεί στη σύγκρουση.
Την ίδια στιγμή, εξαπέλυσαν εκατοντάδες καταδότες για να δώσουν τις οδηγίες, ώστε να περικυκλώσουν σειρά συνοικιών της Αθήνας και του Πειραιά ιδίως σε γειτονιές που ενίσχυαν τη δράση του ΕΑΜ,  συλλαμβάνοντας χιλιάδες πατριώτες, εξωθώντας τον τοπικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τις κατοικίες του και στέλνοντας στο Χαϊδάρι χιλιάδες εαμικούς με τη συνδρομή των ταγμάτων Ασφαλείας, δυνάμεων της Χωροφυλακής αλλά και των κουκουλοφόρων που κλήθηκαν, για να εξασφαλίσουν ότι οι επιλεχθέντες προς εκτέλεση θα ήταν μόνο οι Αριστεροί και οι οικογένειες τους.
Ταυτόχρονα δεκάδες έντυπα, προκηρύξεις των Γερμανών και ανακοινώσεις της κυβέρνησης Ράλλη, κατήγγειλαν τις ειδεχθείς ενέργειες των κομμουνιστών κατά αθώων εθνικοφρόνων πολιτών ή τις επιπτώσεις της ανόητης  δράσης της αντίστασης εις βάρος των φιλήσυχων πολιτών.

Πράγματι, δεδομένου ότι ο ΕΛΑΣ στα 1944 δύσκολα μπορούσε να αντιμετωπιστεί στην ελληνική ύπαιθρο, το κύριο βάρος πλέον της γερμανικής Κατοχής έπεσε στις πόλεις.
Και αυτό για δύο επιπλέον λόγους.
ΑΦΕΝΟΣ, στα βιομηχανικά κέντρα έπρεπε, σε σχέση με την τροπή που έπαιρνε ο πόλεμος, να παραμείνουν πάση θυσία ανοικτά τα εργοστάσια. Ιδίως για τους Γερμανούς, το μεγαλύτερο πρόβλημα βρισκόταν στα εργοστάσια του Πειραιά. 
ΑΦΕΤΕΡΟΥ, επειδή διαφαινόταν ότι επίκειτο η γερμανική υποχώρηση, έπρεπε οι πόλεις που διέθεταν λιμάνια και οδικούς κόμβους να οχυρωθούν και να εκκαθαριστούν από την Αντίσταση, ώστε να χρησιμοποιηθούν για τη διαφυγή των Γερμανών στρατιωτών.
Ήδη από τις 7 Φεβρουαρίου, η ηγεσία της Βέρμαχτ ανέμενε συμμαχική επίθεση με εκτεταμένους βομβαρδισμούς στον Πειραιά και την Αττική. Το γεγονός ότι 37 γερμανικά πλοία βυθίστηκαν με δολιοφθορές την περίοδο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου 1944, πολλά μέσα στο λιμάνι του Πειραιά, πανικόβαλε τους  Γερμανούς, ιδίως έναντι του ενδεχομένου Βρετανοί και ΕΛΑΣ να συνδυάσουν τις δυνάμεις τους.  Εξαιτίας αυτού, γερμανικά καϊκια μετέφεραν μαζικά πολεμικό υλικό για να εξοπλιστούν Έλληνες και Γερμανοί στην Αθήνα, ώστε να προστατευθούν από μια ενδεχόμενη εξέγερση του πληθυσμού.
Είναι χαρακτηριστικό του πανικού τους ότι οι Γερμανοί ακόμα και έναντι των επικείμενων διαδηλώσεων του ΕΑΜ στις 25 Μαρτίου 1944, φοβούνταν το ενδεχόμενο μιας τέτοιας μαζικής εαμικής εξέγερσης. Σχεδίαζαν δε ότι αν ξέφευγε η κατάσταση θα προχωρούσαν σε βομβαρδισμό συνοικιών της Αθήνας.  Για αυτό και έδωσαν εντολή να μετακινηθούν οι υπηρεσίες τους εκτός Αττικής. Ήταν δύο μήνες αργότερα που ήρθε και η επίσημη διαταγή από τον ίδιο τον αρχικά απρόθυμο Χίτλερ, μέσω του στρατάρχη Μ. Βάικς, να προετοιμάσουν την άμεση εκκένωση της επικίνδυνης Ελλάδας.

Ήταν οι ίδιοι λόγοι πανικού έναντι της Αντίστασης, που υποχρέωσε τους Γερμανούς να αναζητήσουν, ήδη από το φθινόπωρο του 1943, ακόμα και μυστικές διαπραγματεύσεις με τους Βρετανούς για να διασφαλίσουν τα νώτα τους, τις οποίες τελικά απέρριψε, στις 3 Μαρτίου 1944, το Foreign Office για να μην κατηγορηθεί ότι διασπούσε το αντιφασιστικό μέτωπο στην Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή, οι Γερμανοί επιχείρησαν με τη γενίκευση των αντιποίνων σε περιοχές που θα λειτουργούσαν ως άξονες διαφυγής των στρατευμάτων τους, να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό και να τον στρέψουν κατά του ΕΑΜ.
Για αυτό σε όλη την περιοχή της βορειοδυτικής Πελοποννήσου και της Ανατολικής Στερεάς, πραγματοποιείται σειρά αντιποίνων από τον Φεβρουάριο  μέχρι και το φθινόπωρο του 1944.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, για σφαγές οι κατακτητές δεν επέλεγαν ανταρτοχώρια αλλά, όπως το Δίστομο, τον Ιούνιο του 1944, χωριά που ήταν από τα «ήσυχα» της εποχής. Ο λόγος εξηγείται από την ανακοίνωση των ίδιων των αρχών Κατοχής, που δόθηκε στη δημοσιότητα λίγο μετά τη σφαγή, για να τη δικαιολογήσει: «μια αγγλοαμερικανική εισβολή θα συνεπλήρωνε ό,τι ήρχισεν ο εμφύλιος κομμουνιστικός πόλεμος : την αυτοεξόντωσιν και την εξολόθρευσιν του ελληνισμού». Και συμπλήρωνε ότι ο λαός όφειλε να απέχει «από το να λαμβάνη οιανδήποτε πολιτικήν η'' , προ παντός, στρατιωτικήν στάσιν».

Έτσι, σε συνθήκες όπου ο φόβος ωθούσε τους Γερμανούς να σχεδιάζουν, τον Ιούλιο του 1944, να προβούν σε μαζικές συλλήψεις χιλιάδων Αθηναίων, πιθανόν για ορισμένες συνοικίες όλων των ανδρών, η κυβέρνηση Ράλλη διατάχθηκε να μεταφέρει στην Αθήνα μεγάλο τμήμα των δυνάμεων της Χωροφυλακής από την Κεντρική Ελλάδα και τη Μακεδονία, συγκροτώντας το Σύνταγμα Συγκεντρώσεως Χωροφυλακής Αθηνών με αιχμή του δόρατος την Ειδική Ασφάλεια Χωροφυλακής που συγκρότησε Τάγμα. 
Τη συνολική ευθύνη είχε η Διεύθυνση Ειδικής Ασφάλειας του Κράτους υπό τον περιβόητο υποστράτηγο Αλ. Λάμπου. Ταυτόχρονα, στις 5 Φεβρουαρίου 1944 η κυβέρνηση Ράλλη με εντολή της διέταξε όλους τους αξιωματικούς του ελληνικού τακτικού στρατού να καταταγούν στα Τάγματα Ασφαλείας. 
Ακόμα και η '' κυβέρνηση'' της Μέσης Ανατολής κλήθηκε να συγκατανεύσει στα σχέδια αυτά με το πρόσχημα ότι, όπως εξήγησε στο Κάιρο ο εμπνευστής του σχεδίου Στ. Γονατάς, οι εθνικόφρονες αναγκάστηκαν να πάρουν όπλα από τους Γερμανούς ώστε να προστατεύσουν την Αθήνα από την επιβολή του κομμουνισμού.

Οι εντολές για εκκαθαρίσεις, δόθηκαν τόσο για την Κοκκινιά, ήδη από το Μάρτιο του 1944 και τις ίδιες μέρες για την Πλάκα, το Κουκάκι, τη Νέα Ελβετία, την Καλογρέζα, του Ζωγράφου του Γκύζη, τη Νέα Σμύρνη, την Καλλιθέα, την Νέα Ιωνία, και λίγο αργότερα στην Καισαριανή το Μαραθώνα κλπ, επίσης συνοικίες με έντονη αντιστασιακή παρουσία.
Ενδεικτικά, για τις ενέργειες αυτές στην Κοκκινιά, εκτός από 2.000 Γερμανούς στρατιώτες κινητοποιήθηκαν από τη Χωροφυλακή και την Αστυνομία, μετά από εντολή του Υπουργείου Εσωτερικών της κυβέρνησης Ράλλη, 5.000 χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες.
Μαζί τους ήταν και άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας, με τους οποίους ο ΕΛΑΣ έδωσε μάχη από σπίτι σε σπίτι.
Στην Καλογρέζα, τη νύχτα στις 16 Μαρτίου 1944, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν όλο τον αρσενικό πληθυσμό της συνοικίας, περίπου 700 άτομα τους στοίβαξαν σε μια μάντρα και τους βασάνισαν με βούρδουλες.
26 άντρες, που υποδείχθηκαν από τους καταδότες εκτελέστηκαν πάραυτα.
Στις 21 Απριλίου 1944 μέσα στην ίδια την εκκλησία, όπου οι κάτοικοι γιόρταζαν την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, οι κατακτητές και οι συνεργάτες τους, συγκέντρωσαν όσους από τους κατοίκους τους  υποδείχθηκαν από τους καταδότες και τους έστειλαν στο Χαϊδάρι.
Στο Βύρωνα, στις 7 Αυγούστου 1944,  οι κατακτητές, αφού εκτέλεσαν μετά από μπλόκο επί τόπου 11 άντρες, πήραν 1.100 ομήρους που υπέδειξαν οι καταδότες και τους έστειλαν στο ίδιο στρατόπεδο.
Στις 9 Αυγούστου 1944,  2.000 κάτοικοι του Κατσιποδιού στάλθηκαν στο Χαϊδάρι και με υπόδειξη κουκουλοφόρων εκτελέστηκαν περίπου 100 και κάηκε η συνοικία Αρμένικα.
Στην Κοκκινιά, σε νέα γερμανική επιχείρηση, στις 17 Αυγούστου 1944 στην πλατεία της Οσίας Ξένης συγκεντρώθηκαν όλοι οι κάτοικοι πάνω από 15 ετών.
Περισσότεροι από 150 υποδείχθηκαν από μασκοφόρους και εκτελέστηκαν επί τόπου.
8.000 κάτοικοι μεταφέρθηκαν στο Χαϊδάρι.  

Αλλά πέραν των υποδείξεων στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχεδίου άλωσης των συνοικιών της Αθήνας, ο ρόλος των καταδοτών ήταν καταλυτικός για να μπουν οι κατακτητές στις συνοικίες, πολλές από αυτές απόρθητες, αποτελούμενες από μικρά σπίτια με αυλές, από χωματόδρομους και σοκάκια και από δημόσια κτίρια στα οποία τα πολυβόλα που έστηνε η αντίσταση είχαν τη δυνατότητα να πλήττουν στόχους σε ολόκληρη τη συνοικία.
Έπρεπε για αυτό, για όποιον εισέβαλε σε μια συνοικία, να υπάρχει κατασκοπία εκτεταμένη και η συνδρομή των προδοτών ήταν απαραίτητη. Αλλά πέραν αυτού, καταλυτικός ήταν ο ρόλος των καταδοτών και σε σχέση με την επιβολή των μέτρων τάξης στην Αθήνα, όπου ακόμα και ο ΕΔΕΣ Αθήνας διαμαρτυρόταν στην κυβέρνηση Ράλλη, ότι αν και είχε δίκιο στην αντιμετώπιση των «αναρχικών στοιχείων», οι μαζικές συλλήψεις, οι βασανισμοί συνήθως αθώων πολιτών είχαν ξεπεράσει τα όρια. 
Να σημειωθεί ότι οι καταδότες λόγω ζήλου δεν έκαναν διακρίσεις: και η συμμαχική οργάνωση «Απόλλων» εξαρθρώθηκε τον Μάρτιο του 1944, πάλι από προδοσία.
ΑΥΤΟΥΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ Η ΟΠΛΑ. ΝΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΣΕΙ ΟΣΟΥΣ ΕΙΧΑΝ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙ ΝΑ ΕΜΠΛΑΚΟΥΝ ΣΤΟΝ ΚΥΚΛΩΝΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΔΟΣΕΩΝ, ΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ.
ΟΠΩΣ ΕΓΡΑΦΕ Η ΠΡΟΚΥΡΗΞΗ ΤΗΣ, ΠΟΥ ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΚΙ ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΟ ΚΑΪΡΟ, ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΗΤΑΝ :
'' ΝΑ ΕΞΟΝΤΩΣΕΙ ΚΑΘΕ ΠΡΟΔΟΤΗ ΠΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΕΙ, ΠΡΟΔΙΔΕΙ & ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΕΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ''.
Έτσι, στράφηκε κατά της Εθνικής Ενώσεως Ελλάς (ΕΕΕ) που την οργάνωσαν οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες και τη διέλυσε το καλοκαίρι του 1944.
Στράφηκε κατά του παραρτήματος της Αθήνας του  Εθνικού Αγροτικού  Σύνδεσμου Αντικομμουνιστικής Δράσης (ΕΑΣΑΔ) που υπαγόταν στην Γκεστάπο.
Στους εθελοντές που είχαν συστήσει οι Ομάδες Προκεχωρημένης Αναγνώρισης της Abwehr και έργο τους ήταν η ανακάλυψη αντιστασιακών.
Στην Οργάνωση Εθνικό Μέτωπο Ελλάδος του Γ. Ριζόπουλου.

Αλλά το γεγονός ότι επρόκειτο για ανορθόδοξο πόλεμο, διευκόλυνε την προπαγάνδα των Γερμανών και της κυβέρνησης Ράλλη περί των σφαγέων κομμουνιστών.
Όλες οι αθηναϊκές εφημερίδες της Κατοχής περιέγραφαν, με εντολή της κυβέρνησης Ράλλη, τα εγκλήματα της οργάνωσης.
Αλλά και η '' κυβέρνηση '' της Μέσης Ανατολής, έσπευσε να αξιοποιήσει τις «καταγγελίες» για να υλοποιήσει τη βρετανική εντολή να βρεθεί τρόπος να νομιμοποιηθεί η δράση των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Έτσι, το Κάιρο κατήγγειλε τη «μυστηριώδη οργάνωση» που διεξήγαγε κρυφά εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα.
Το ΕΑΜ ζήτησε από την εξόριστη κυβέρνηση να ανακαλέσει και μάλιστα έστειλε τη βασική προκήρυξη της οργάνωσης στο Κάιρο, χωρίς καμία ανταπόκριση.

Μια κατάλληλα κατασκευασμένη πληροφορία προκαλεί συναισθηματική αντίδραση που μπορεί να υπερβεί ακόμα και τα όρια των απαιτήσεων και των προσδοκιών του παραγωγού της πληροφορίας, να γεννήσει νέες συναισθηματικές συμπεριφορές  και να εξελιχθεί ακόμα και σε εμμονές. Αυτό αφορά κάλλιστα και την περίπτωση της ανακάλυψης των εγκλημάτων της Αριστεράς. Προβλήθηκαν από την κυρίαρχη ιδεολογία για να προκαλέσουν το φόβο και την απέχθεια των πολιτών.
Ο φόβος αυτός, ιδιαίτερα έντονος γιατί ήταν αναίτιος, αόριστος και ασταθής, προκάλεσε με τη σειρά του ασυνείδητα το μίσος όσων τον υπέστησαν. Το αποτέλεσμα ήταν να σταθεροποιηθεί και να επεκτείνει τη δραστικότητα της η κυρίαρχη ιδεολογία, αφού ο εσωτερικός εχθρός συνδέθηκε όχι μόνο με την καταστροφή του πλαισίου (κράτος), που θα εξασφάλιζε την ασφάλεια των πολιτών αλλά και του συνολικού κοινωνικού περιβάλλοντος των ανθρώπων (όπως έδειξαν οι ''αλύπητες δολοφονίες'' της ΟΠΛΑ).
Η μόνη λύση που αφηνόταν στον πολίτη, ήταν να μισήσει τους Αριστερούς, όχι μόνο ως πολιτικούς αντιπάλους αλλά και ως εχθρούς του ανθρώπινους είδους.

Πρόθεση ήταν να μετατραπεί ο δέκτης της προπαγάνδας αυτής, σε κάτι σαν διαρκή εκδικητή για τα εγκλήματα της ΟΠΛΑ και της Αριστεράς. Σε αυτή τη διαδικασία, βοήθησαν άθελα τους και όσοι ορμώμενοι αριστεροί από μια πλημμελή γνώση των γεγονότων και μια ασαφή και προβληματική αντίληψη για το τι είναι μια επαναστατική διαδικασία, την οποία αφελώς συνέδεσαν με την τυφλή βία.
Πρώτος από όλους το γνώριζε ο ίδιος ο Βελουχιώτης. Που ποτέ δεν συνέδεσε τους σκοπούς του ΕΛΑΣ & του ΚΚΕ, με την ατομική τρομοκρατία και την προσωπική αντεκδίκηση. Άλλωστε, ο ίδιος είχε καταστείλει στην Πελοπόννησο, τμήμα οργανώσεων του ΕΛΑΣ που βλακωδώς είχαν κάνει αυτή την σύνδεση.
Ούτε η ΟΠΛΑ ήταν κάτι τέτοιο, έστω κι αν η φύση του τρόπου που έδινε τις μάχες της, επέτρεψε πιθανά και κάποιες αστοχίες.
Ήταν όμως τέτοιες αστοχίες, κι όχι ένα πογκρόμ κόκκινης τρομοκρατίας, όπως η βιβλιογραφία των νικητών του εμφυλίου προσπάθησε να το εμφανίσει.
Γιατί το ΕΑΜ στηρίχθηκε στον τοπικό πληθυσμό, το αίσθημα δικαιοσύνης του οποίου δεν θα τολμούσε να θίξει. Το αν απέδωσε η τακτική μέσω της ΟΠΛΑ, «τρομοκρατήστε τους τρομοκράτες», είναι ένα θέμα συζήτησης, αν δηλαδή κατόρθωσε να περιορίσει τη δράση των προδοτών, αφού αυτοί έμαθαν να θεωρούν  τους εαυτούς τους ως εθνικιστές και αντιλήφθηκαν τη δράση τους (και την ενέτειναν) ως τεκμήριο μεταπολεμικής δικαίωσης ως αντικομμουνιστές.
 

Γι' αυτό και οι της ΟΠΛΑ, ''δεν δείλιαζαν μπροστά σε κανένα''.

https://r3dlioness.weebly.com/

 ΟΠΛΑ

Αλβανός Ακίνδυνος

Σπάνιο ντοκουμέντο:η δίκη της ΣΤΕΝΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ

Από τη δράση της Στενής Αυτοάμυνας

Πολιτικέςδολοφονίες στην Θεσσαλονίκη