«Ορθιο, δυνατό, αγέρωχο», έτοιμο για τη μεγάλη στιγμή του 21ου Συνεδρίου

ΚΤΙΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

Μικρή περιήγηση στην ιστορία της έδρας της ΚΕ του Κόμματος με οδηγό μας μια νέα συλλεκτική έκδοση

...να χτίσουμε για κείνους που θα 'ρθουν ένα καινούργιο σπίτι με πολλά παράθυρα

πολλά φαρδιά παράθυρα προς την ανατολή...

Γ. Ρίτσος, «Γράμμα στο Ζολιό Κιουρί», Αη Στράτης, 1950

Ολοκληρώνονται οι εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης του κτιριακού συγκροτήματος της Κεντρικής Επιτροπής στη φυσιολογική «μάχη» που δίνει με το χρόνο. Το κτίριο «θα είναι ανακαινισμένο και στις 24 έως 27 Ιούνη 2021 θα φιλοξενήσει τις εργασίες του 21ου Συνεδρίου του Κόμματος», σημείωνε σε ανακοίνωσή της η ΚΕ, όταν οι εργασίες ξεκινούσαν, καλώντας παράλληλα και σε οικονομική στήριξη για να αναβαθμιστεί η έδρα μας, να αναδειχθεί η σημασία της, η υπεροχή του Κόμματός μας σε όλα τα επίπεδα.

Και η υπόσχεση τηρήθηκε με τη συμβολή εκατοντάδων μελών και φίλων του Κόμματος, που δίνουν καθημερινά, αλλά και με «κόκκινα Σάββατα», τον καλύτερό τους εαυτό, ώστε να μπουν και οι τελευταίες «πινελιές», να είναι όλα έτοιμα για τη μεγάλη στιγμή.

Με αφορμή λοιπόν τα παραπάνω, και οδηγό μας τη νέα, ιδιαίτερα καλαίσθητη έκδοση που επιμελήθηκε η ΚΕ του ΚΚΕ και είναι αφιερωμένη στο κτίριο και σε όλα αυτά που το καθιστούν σημείο αναφοράς όχι μόνο για την ιστορική εργατική περιοχή του Περισσού, αλλά συνώνυμο της κομμουνιστικής δράσης στη χώρα μας, ανατρέχουμε σε στιγμές της ιστορίας του κτιρίου της ΚΕ του ΚΚΕ. Την έκδοση μπορεί όποιος επιθυμεί να προμηθευτεί από τις Οργανώσεις του Κόμματος.

Ετσι χτίστηκαν τα Γραφεία μας

Το οδόφραγμα στη Λ. Ηρακλείου τον ηρωϊκό Δεκέμβρη του 1944

Εκεί, που κάποτε βρισκόταν ένα από τα εκατοντάδες οδοφράγματα την περίοδο που μαινόταν η ταξική σύγκρουση στους δρόμους της Αθήνας τον Δεκέμβρη του '44... Εκεί, που κάποτε υπήρχε ένα μεταξουργείο και ένα υφαντουργείο και ήταν τόπος άγριας εκμετάλλευσης, αλλά και τόπος οργάνωσης της πάλης των εργατών... Εκεί στεγάζεται τις τελευταίες δεκαετίες το καθοδηγητικό κέντρο της πολιτικής, ιδεολογικής, οργανωτικής δράσης του ΚΚΕ και της Νεολαίας του, της ΚΝΕ.

Με την πτώση της χούντας δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για τους κομμουνιστές να αποκτήσουν το «δικό τους σπίτι». Να διαμορφωθεί εκείνος ο χώρος που θα στέγαζε τα γραφεία της κεντρικής πολιτικής δράσης του Κόμματος.

Η ανέγερση κεντρικών γραφείων του ΚΚΕ έγινε υπόθεση του ίδιου του λαού. Κανένας δεν ξεχνάει πώς χτίστηκε το κτίριο. Η έδρα της ΚΕ έγινε κατορθωτό να χτιστεί με την εθελοντική εργασία, την ανιδιοτελή προσφορά μελών και φίλων του ΚΚΕ, την πλατιά ανταπόκριση στην οικονομική εξόρμηση που είχε προκηρύξει το Κόμμα με το σύνθημα: «Χτίστε τα γραφεία του ΚΚΕ».

«Χτίζεται σήμερα το Σπίτι του ΚΚΕ, ιδιοκτησία της εργατικής τάξης και όλου του εργαζόμενου λαού. Συμβολίζει την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, την ακατανίκητη δύναμη των μεγάλων σοσιαλιστικών ιδεών», ανέφερε η Αύρα Παρτσαλίδου, το 1980, στην τελετή θεμελίωσης του κτιρίου. Η ιστορία του κτιρίου είναι δεμένη με τη σύγχρονη Ιστορία του ΚΚΕ και του εργατικού - λαϊκού κινήματος, με τις σκληρές μάχες όλων των τελευταίων δεκαετιών.

Στο κεντρικό κτίριο στον Περισσό στεγάζεται η Κεντρική Επιτροπή με τα Τμήματά της και άλλα επιτελεία της, το Πολιτικό Γραφείο, το Κεντρικό Συμβούλιο της ΚΝΕ. Υπάρχει επίσης ξενώνας για τη φιλοξενία συντρόφων από την επαρχία αλλά και από διεθνείς αντιπροσωπείες Κομμουνιστικών Κομμάτων και Νεολαιών. Ακόμα, εδώ στεγάζονται ο «Ριζοσπάστης», ο «Οδηγητής», η ΚΟΜΕΠ και τα υπόλοιπα μέσα διαφώτισης του Κόμματος.

Αισθητικό και τεχνικό επίτευγμα

Σε επαφή και επικοινωνία με τα κεντρικά γραφεία, κατασκευάστηκε και η εμβληματική Αίθουσα Συνεδρίων, ένα μεγάλο αμφιθέατρο, με επιφάνεια μεγαλύτερη από 900 τ.μ., διαμορφωμένο με προδιαγραφές ακουστικής και ηχομόνωσης που θεωρούνται μέχρι σήμερα τεχνολογικά προωθημένες. Το 1982, η Αίθουσα είχε ήδη ολοκληρωθεί και «υποδέχθηκε» τις εργασίες του 11ου Συνεδρίου του Κόμματος. Από τότε μέχρι σήμερα, με εξαίρεση το 13ο Συνέδριό του, το ΚΚΕ οργανώνει σε αυτήν την Αίθουσα τα Συνέδρια, τις Πανελλαδικές Συνδιασκέψεις και τα άλλα σώματά του. Εκεί, έχει φιλοξενηθεί πλήθος Διεθνών Συναντήσεων και Διασκέψεων Κομμουνιστικών Κομμάτων και Νεολαιών από όλο τον κόσμο. Εχουν πραγματοποιηθεί συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, προβολές, βιβλιοπαρουσιάσεις, Επιστημονικά Συνέδρια και άλλες πολιτικές - πολιτιστικές εκδηλώσεις του Κόμματος.

Το σύμπλεγμα των κτιρίων της ΚΕ πληρούσε από την αρχή τεχνικές προδιαγραφές και αισθητικά κριτήρια πρωτοποριακά για την εποχή τους. Η μορφολογία του πήγαζε από τις δυνατότητες του μπετόν: Κτίριο ψηλό, με ενιαίους μεγάλους χώρους αλλά και πολλούς υπόγειους. Στηριζόταν στην αντίληψη του μοντερνισμού για τη σύνδεση λειτουργίας (περιεχομένου) και μορφής, τη σημασία των καθαρών γραμμών, των λιτών σχημάτων και μορφών, με άρνηση της εξεζητημένης διακόσμησης.

Αναπόσπαστο στοιχείο του κτιρίου είναι και τα έργα τέχνης που κοσμούν τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του, αλλά και ο ρόλος του ως λαϊκού μεγάρου πρωτοπόρας τέχνης. Από την αρχή της λειτουργίας του έως και σήμερα οι «πιο μεγάλοι» αλλά και νέοι δημιουργοί έχουν φιλοξενηθεί στην Αίθουσα. Εχουν μοιραστεί τις ιδέες και το έργο τους με τα μέλη και τους φίλους του ΚΚΕ, αναδεικνύοντας την τέχνη σε κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό και αισθητικό γεγονός. Αποδεικνύεται στην πράξη ο άρρηκτος δεσμός της καλλιτεχνικής δημιουργίας με τον καθημερινό αγώνα για το παρόν και το μέλλον.

Κιβωτός της ταξικής πείρας

Ξεχωριστή είναι η αναφορά και για τα δύσκολα χρόνια της αντεπανάστασης, της μεγάλης εσωκομματικής διαπάλης και του σκληρού αγώνα που δόθηκε, για να ηττηθεί η οπορτουνιστική διαβρωτική προσπάθεια στο εσωτερικό του, για να διατηρηθεί ο επαναστατικός χαρακτήρας του Κόμματος. Στην έδρα της ΚΕ δόθηκαν μάχες για τις μαρξιστικές - λενινιστικές αρχές, την ιδεολογία και τον προσανατολισμό του Κόμματος. Συγκλονιστικές είναι οι φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτές τις σελίδες και αποτυπώνουν στιγμές από την περιφρούρηση του κτιρίου κόντρα σε αυτή την επίθεση.

Ιδιαίτερα ξεχωριστή είναι, επίσης, η αναφορά στο «φευγιό» του Χαρίλαου Φλωράκη, με τίτλο τα λόγια του «Οι ζευγάδες φεύγουν, η σπορά μένει». Επί τρεις μέρες, μέλη και φίλοι του ΚΚΕ, άνθρωποι από κάθε μεριά της χώρας κατέφταναν στον Περισσό, για να τον αποχαιρετήσουν.

Φυσικά, από την έκδοση δεν θα μπορούσε να λείπει το Αρχείο του ΚΚΕ, «η κιβωτός της ταξικής πείρας», και η τιτάνια προσπάθεια για τη διάσωσή του μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του 1994. Πλέον, το Αρχείο του ΚΚΕ φυλάσσεται σε ειδικό χώρο του κτιρίου της ΚΕ, με κατάλληλες συνθήκες, ενώ συνεχίζονται η αποκατάσταση και η συντήρησή του με διαδικασίες υψηλού επιστημονικού επιπέδου και προχωρά το κοπιαστικό έργο της ψηφιοποίησής του. Εδώ βρίσκονται σπάνια ντοκουμέντα της Ιστορίας του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος, εκατομμύρια σελίδες, χιλιάδες βιβλία, αλλά και έργα τέχνης μεγάλων δημιουργών. Συνεχώς εμπλουτίζεται με νέα αντικείμενα και τεκμήρια, παρουσιάζεται σταδιακά στο κοινό, αναδεικνύεται και αξιοποιείται πολύτροπα, καθίσταται προσβάσιμο στους μελετητές και από το Ιδρυμα «Χαρίλαος Φλωράκης». Μάλιστα, προετοιμάζεται στο κτίριο ειδικός χώρος για την αρχειοθέτηση και φύλαξη όλων των έργων τέχνης, ένα πινακοστάσιο.

Συνεχίζουμε!

Το «στοίχημα» λοιπόν κερδήθηκε. Οι εργασίες αναβάθμισης υλοποιήθηκαν με τον ίδιο τρόπο που έγινε κατορθωτό να χτιστεί το κτίριο: Με εθελοντική, σχεδιασμένη δουλειά, με την αμέριστη προσφορά και το μεράκι, με την οικονομική προσφορά και στήριξη.

Το κτίριο του ΚΚΕ στέκει «όρθιο, δυνατό και αγέρωχο, με την κόκκινη σημαία ψηλά, να κυματίζει "παίζοντας με τον άνεμο και προκαλώντας τον ήλιο και τα σύννεφα"», όπως σημειώνει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, σε επιστολή που συνοδεύει την έκδοση.