Δυο εικόνες χίλιες λέξεις

Με αφορμή τα δύο χρόνια πανδημίας

Όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια μαθαίνουμε ότι έμβρυα υποβάλλονται σε πρωτοποριακές ενδομήτριες επεμβάσεις για την αποκατάσταση σοβαρών ασθενειών σε όργανα που βρίσκονται στη διαδικασία διαμόρφωσης και αναρρώνουν με επιτυχία, καθώς οι μητέρες τους συνεχίζουν την κυοφορία.

Μία τέτοια ήταν η περίπτωση της μικρής Elouise από το Essex που κατά την 20ή βδομάδα που η μητέρα της την κυοφορούσε παρουσίασε πολύ σοβαρό πρόβλημα στην ανάπτυξη της σπονδυλικής της στήλης (ανέπτυσσε δισχιδή ράχη, με μηδαμινά ποσοστά επιβίωσης εάν γεννιόταν έτσι). Αυτές οι επεμβάσεις δεν είναι πολλές, γίνονται κυρίως στη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ, είναι όμως ένα πραγματικό επίτευγμα της ιατρικής επιστήμης και της συνδυασμένης εξέλιξης της ιατρικής τεχνολογίας. Αυτή είναι η μία εικόνα.

Η άλλη αφορά την 41χρονη Μαρία από την Κοζάνη που πριν από έναν μήνα πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ ότι περιπλανιόταν επί δεκαήμερο στα δημόσια νοσοκομεία της Δυτικής Μακεδονίας προκειμένου να χειρουργηθεί, αφού το εφτά βδομάδων έμβρυο που κυοφορούσε ήταν νεκρό. Τελικά η περίπτωσή της αντιμετωπίστηκε σε ιδιωτικό θεραπευτήριο της περιοχής!

Πρόκειται για δύο εικόνες που μας προκαλούν αντίστοιχα θαυμασμό και αγανάκτηση. Αν τις ενώσουμε θα αποκαλυφθεί η μεγάλη εικόνα, αυτή που μαρτυρά πόσο έχει βαθύνει το χάσμα ανάμεσα στις δυνατότητες να ζούμε καλύτερα και περισσότερο και την πραγματικότητα, όπου η ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων μπαίνει σε κίνδυνο καθημερινά από «ασήμαντα» πράγματα, όπως, ας πούμε, η έλλειψη διαθέσιμου αναισθησιολόγου για να αντιμετωπίσει ένα περιστατικό ρουτίνας, π.χ. αυτό στην Κοζάνη.

Το εμπόδιο που παρεμβάλλεται ανάμεσα στις δυνατότητες και στην αξιοποίησή τους για να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες και συνεχώς διευρυνόμενες εργατικές - λαϊκές ανάγκες και στην Υγεία, δεν είναι άλλο από τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής που λογαριάζει το κέρδος πάνω από όλα. Σε αυτές τις συνθήκες η υγειονομική κατάσταση του λαού συνεχώς θα χειροτερεύει, θα διευρύνεται η σχετική και η απόλυτη απόσταση ανάμεσα στις δυνατότητες της επιστήμης, της τεχνολογίας, της παραγωγικότητας και στον βαθμό αξιοποίησής τους από την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.

Για τα μονοπώλια, το κράτος και τις κυβερνήσεις τους η υγεία αντιμετωπίζεται από τη σκοπιά της δυνατότητας των ανθρώπων να αναπαράγουν την ικανότητά τους για εργασία. Είναι ατομική υπόθεση η διατήρηση της σωματικής - πνευματικής - ψυχικής υγείας και ευεξίας προκειμένου να είναι κανείς ένας «παραγωγικός» και «ανταγωνιστικός» εργαζόμενος.

Οι κοινωνικοί παράγοντες που επιδρούν στην υγεία του βρίσκονται έξω από το πεδίο των εργοδοτικών και κρατικών ευθυνών. Περιορίζονται στα «ελάχιστα» και στα «απαραίτητα», αποτελούν πεδίο ταξικής σύγκρουσης και διεκδίκησης. Η διαμόρφωση των εθνικών δημόσιων συστημάτων Υγείας στον καπιταλισμό, διεθνώς και στη χώρα μας, υπόκειται διαρκώς σε αντιδραστικές αλλαγές, ανεξαρτήτως των επιμέρους «συνταγών» διαχείρισης, της ταχύτητας και του βάθους των μέτρων που υλοποίησαν η μια μετά την άλλη όλες οι κυβερνήσεις και στη χώρα μας.

Συνεχώς προωθούνται και εξειδικεύονται μέτρα που έχουν στόχο την πιο αποτελεσματική υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ και του κεφαλαίου για τη διαμόρφωση ακόμα πιο φτηνών εργαζομένων, ως προϋπόθεση να τονωθούν η ανταγωνιστικότητα και η ανάκαμψη της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων. Υπηρετούν την πολιτική της μείωσης του «μη μισθολογικού κόστους», μέσω της περικοπής των δαπανών για την πρόληψη, τη θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας των εργαζομένων και των οικογενειών τους.

Αυτή είναι η βασική αιτία που το αποτέλεσμα όλων των υγειονομικών σχεδίων, διαφορετικών κυβερνήσεων οδηγεί από το κακό στο χειρότερο τους όρους ζωής και υγείας του λαού. Γεγονός που με τραγικό τρόπο επιβεβαιώθηκε μέσα στα χρόνια της πανδημίας, μετρώντας μέχρι αυτήν τη στιγμή πάνω από 5,9 εκατομμύρια νεκρούς (στην Ελλάδα πάνω από 25.600) και περισσότερα από 430 εκατομμύρια κρούσματα, εκ των οποίων είναι μεγάλο το ποσοστό όσων νόσησαν βαριά - και ένα μέρος τους συνεχίζει να ταλαιπωρείται από μακροχρόνιες επιπλοκές στην υγεία του.

Πώς ο καπιταλισμός είναι ο πιο επικίνδυνος ιός και «παράπλευρες απώλειες»

Πηγή: Eurokinissi

Σκαλίζοντας αυτά και άλλα νούμερα θα δούμε ότι δεν ήμαστε όλοι ίσοι απέναντι στον ιό. Οσο κι αν προσπάθησαν επίμονα να μας πείσουν για το αντίθετο διεθνείς οργανισμοί, κυβερνήσεις και αστικά κόμματα. Τα επίκεντρα της πανδημίας με ρεκόρ κρουσμάτων και θανάτων βρέθηκαν να είναι τα μεγάλα αστικά κέντρα του πλανήτη και ακόμα πιο συγκεκριμένα διαμερίσματα και πόλεις με εκτεταμένες εργατογειτονιές και φτωχογειτονιές.

Σε ΗΠΑ, Ινδία, Βραζιλία, Μ. Βρετανία, ακόμα και στην Ελλάδα (παρά τα ανεπαρκή στοιχεία, κάτι που δεν οφείλεται σε «αμέλεια» των κρατικών αρχών), υπάρχουν δείκτες που επιβεβαιώνουν την «ταξική προτίμηση» του ιού, όχι γιατί οι εργάτες και τα φτωχά λαϊκά στρώματα έχουν ελαττωματικό DNA, αλλά γιατί οι όροι ζωής και διαβίωσής τους είναι πιο ευνοϊκοί για την αναπαραγωγή και διάδοση του ιού και πολύ χειρότεροι για την αντιμετώπισή του.

Για παράδειγμα, στις πυκνοκατοικημένες φτωχογειτονιές της Νέας Υόρκης, όπως είναι το Μπρούκλιν και το Κουίνς, όπου το 45% των κατοίκων δουλεύουν εντός της περιοχής, κυρίως στους τομείς της βιομηχανίας, των κατασκευών και του εμπορίου, ο ρυθμός θανάτων από Covid ήταν υπερδιπλάσιος από ό,τι στην περιοχή του Μανχάταν. Οι υποτυπώδεις υπηρεσίες Υγείας, ο συνωστισμός στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και η διαβίωση στα μαζικά γιγαντιαία συγκροτήματα των κατοικιών καθιστούσαν την περιβόητη «κοινωνική αποστασιοποίηση» ανέκδοτο για τους κατοίκους αυτών των περιοχών.

Και μπορεί να έχουν αλλάξει πολλά από το 1872 που ο Ενγκελς ασχολήθηκε και με το «Ζήτημα της κατοικίας», αλλά δεν έχει αλλάξει το βασικό που τον έκανε να σημειώσει: «Σε μια τέτοια κοινωνία δεν είναι τυχαία η στενότητα κατοικίας, είναι μία αναγκαία κατάσταση που τότε μόνο θα εξαλειφθεί μαζί με τις συνέπειες που έχει πάνω στην υγεία κ.λπ. όταν ανατραπεί συθέμελα όλο το κοινωνικό καθεστώς που τη δημιουργεί».

Μα μήπως και στην Ελλάδα συχνά δεν μπήκαν στο «κόκκινο» περιοχές όπως το κέντρο της Αθήνας, οι Δυτικές συνοικίες του Πειραιά και ακόμα πιο συχνά η Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Αττικής που περιλαμβάνει το Θριάσιο Πεδίο, με μια σημαντικότατη βιομηχανική ζώνη και εγκατεστημένο τον μεγαλύτερο σκουπιδότοπο της χώρας; Η κοινωνική σύνθεση αυτών των περιοχών, με τις ιδιαίτερες υγειονομικές ανάγκες, οι συνθήκες διαβίωσης αποτελούν ενδεικτικό παράδειγμα από τη δική μας εμπειρία.

Ο ιός λοιπόν μεταδίδεται παντού, αλλά στον καπιταλισμό δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να τον «περάσουν» με τον ίδιο τρόπο.

Ας δούμε ακόμα ορισμένα στατιστικά στοιχεία της διετίας, που αποκαλύπτουν ότι η «ιογενής απειλή» ακόμα κι αν υποχωρήσει, θα αφήσει βαθύ το αποτύπωμά της για πολλά χρόνια ακόμα. Μόνο το 2020 υπολογίζεται ότι ακυρώθηκαν συνολικά τουλάχιστον 28 εκατομμύρια εγχειρήσεις, από τις οποίες 2,3 εκατομμύρια αφορούσαν περιπτώσεις καρκίνου, ενώ μειώθηκε κατά 69% η διάγνωση και θεραπεία μη μεταδοτικών ασθενειών, όπως του διαβήτη, κατά 61% η θεραπεία νευρολογικών ασθενειών και κατά 55% η διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου.

Ειδικά στη χώρα μας, σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Πειραιά, εκτιμάται ότι κατά τη διάρκεια του δεύτερου και τρίτου κύματος της πανδημίας ακυρώθηκαν ή αναβλήθηκαν μέχρι και το 90% των χειρουργείων για καρκίνο. Τι να συμβαίνει άραγε τώρα που διανύουμε το πέμπτο κύμα της πανδημίας;

«Μείναμε σπίτι» αλλά δεν μείναμε ...ασφαλείς, αφού πολλοί που χρειάζονταν ιατρική - νοσηλευτική υποστήριξη και θεραπεία δεν την έλαβαν. Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας κομπάζει ότι στην Ελλάδα δεν νοσηλεύτηκαν ασθενείς με Covid σε σκηνές, όπως έγινε σε άλλες χώρες, δεν λέει όμως ότι είναι χιλιάδες αυτοί που έπρεπε να πάνε στα νοσοκομεία και δεν πήγαν...

Η κυβέρνηση της ΝΔ με τα περί «ατομικής ευθύνης» και ο ΣΥΡΙΖΑ του «θα λογαριαστούμε μετά» ετοιμάζονται να πανηγυρίσουν το τέλος της πανδημίας σε πνεύμα «εθνικής ομοψυχίας» και «εθνικής επιτυχίας». Οι καβγάδες μεταξύ τους είναι άσφαιρα πυρά αφού συμφωνούν στο βασικό: Και οι δύο υποστηρίζουν τη βασική ευρωενωσιακή στρατηγική που απηχεί τα συμφέροντα των μονοπωλιακών - επιχειρηματικών ομίλων του «κόστους - οφέλους» που διαπερνά την πολιτική τους και στα ζητήματα Υγείας. Εδώ εδράζεται ο στιβαρός ταξικός πυρήνας της πολιτικής που υλοποιήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας και σε αυτή συγκλίνουν.

Απάντηση η συμπόρευση με το ΚΚΕ για να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις για την κοινωνία όπου οι πανδημίες θα αντιμετωπίζονται αλλιώς

Το ΚΚΕ από την πρώτη μέρα που ξέσπασε η πανδημία αντιπάλεψε σθεναρά τη λογική της «ατομικής ευθύνης», που συγκάλυπτε τις κυβερνητικές και κρατικές ευθύνες και αντέταξε το «Μένουμε Δυνατοί», δίνοντας ελπίδα και προοπτική εκεί που οι άλλες πολιτικές δυνάμεις με τις θέσεις και τη στάση τους συντηρούσαν την απελπισία και τον φόβο.

Στήριξε τους αγώνες των υγειονομικών, όλων των εργαζομένων για την υπεράσπιση της ζωής και των εργασιακών τους δικαιωμάτων, ενάντια στην κρατική καταστολή και στην προσπάθεια ενοχοποίησης των λαϊκών κινητοποιήσεων για τη διασπορά του ιού.

Από την αρχή έθεσε ξεκάθαρα την ανάγκη της επίταξης του ιδιωτικού τομέα της Υγείας, των μεγάλων νοσηλευτικών και διαγνωστικών επιχειρηματικών ομίλων, χωρίς αποζημιώσεις και επιβαρύνσεις των ασφαλιστικών ταμείων και του κρατικού προϋπολογισμού. Διεκδίκησε την πρόσβαση του λαού σε όλες τις ασφαλείς θεραπείες και στα εμβόλια. Απαίτησε τη στελέχωση και ανάπτυξη των ΜΕΘ, των δημόσιων νοσοκομείων με προσωπικό και μέσα για να μην εξελιχθούν σε αυτό που τελικά έγιναν, να είναι δηλαδή μιας νόσου.

Το ΚΚΕ, με δεκάδες εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, με κάθε πρόσφορο τρόπο, επέμεινε πως οι τραγικές συνέπειες της πανδημίας δεν πρέπει να κουκουλώσουν τις συνολικές ανάγκες του λαού σε αναβαθμισμένες υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας σε όλα τα επίπεδα. Πρωτοστάτησε, είχε και έχει σταθερό μέτωπο τόσο απέναντι στον σκοταδισμό και τον ανορθολογισμό που πετάει στα σκουπίδια τη συσσωρευμένη επιστημονική γνώση, όσο και απέναντι στη συστημική αντίληψη που παρουσιάζει την επιστήμη ως ουδέτερη και «καθαρή», αποσπασμένη από τις σχέσεις παραγωγής. Η πανδημία από όλες τις πλευρές φανερώνει τον παρασιτισμό και το σάπισμα του συστήματος που ζούμε. Σύστημα που δεν διορθώνεται, μόνο ανατρέπεται.

Το ΚΚΕ, με τις θέσεις του για την προστασία της υγείας του λαού, θέτει στο επίκεντρο του προβληματισμού τους όρους και τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η Υγεία θα γίνει καθολικό κοινωνικό δικαίωμα που θα παρέχεται σε όλους δωρεάν, χωρίς διακρίσεις και θα πάψει να αποτελεί ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα.

Η μαζική και σχεδιασμένη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προκύπτουν από την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης για την προάσπιση της υγείας του λαού θα γίνει όταν θα σταματήσει η εργατική δύναμη να είναι εμπόρευμα, άρα θα σταματήσουν και τα μέσα για την προαγωγή και αποκατάστασή της να είναι και αυτά εμπορεύματα (υποδομές, μέσα, θεραπείες, φάρμακα, εμβόλια κ.ά.).

Η σοσιαλιστική οργάνωση της οικονομίας μπορεί να εξασφαλίσει αυτήν την προοπτική, για την οποία το Κόμμα μας αταλάντευτα παλεύει και σε αυτόν τον δρόμο καλεί σε αγωνιστική συμπόρευση και άλλους ανθρώπους που δεν συμβιβάζονται με τη σημερινή κατάσταση, που προβληματίζονται, αγανακτούν και δεν περιμένουν κανέναν «σωτήρα» να τους «σώσει» πάνω και έξω από τη δική τους συμμετοχή και δράση στην ταξική πάλη, δυναμώνοντας τις προϋποθέσεις για την ανατροπή.

 Της Λουίζας Ράζου, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ