Η ιστορία των τεταμένων σχέσεων Κίνας - Ταϊβάν

Οι σχέσεις Κίνας και Ταϊβάν ήταν πάντα τεταμένες, με την αντιπαράθεση να ξεκινά ήδη από το 1949, όταν ιδρύθηκε η ΛΔ της Κίνας μετά τη σοσιαλιστική επανάσταση με ηγέτη τον Μάο Τσε Τουνγκ. Το τμήμα των εθνικιστών του κόμματος Κουομιντάνγκ που αντιτάχθηκαν στην τότε σοσιαλιστική επανάσταση πέρασε στο νησί της Ταϊβάν και με επικεφαλής τον Τσιαν Κάι Σεκ ίδρυσε το 1949 τη λεγόμενη Δημοκρατία της Κίνας, παίρνοντας μαζί του περίπου 2 εκατομμύρια κυρίως στρατιωτικούς και αρκετό χρυσό, αρχαία και λοιπά. Η Ταϊβάν (όπως αυτοαποκαλείται Δημοκρατία της Κίνας) με 23,3 εκατομμύρια κατοίκους θεωρείται για την Κίνα ως η 23η επαρχία της, με δική της αυτοδιοίκηση, όπως και το Χονγκ - Κόνγκ ή το Μακάο - που θεωρούνται ειδικές διοικητικές περιφέρειες που πέρασαν στην Κίνα από τη Βρετανία το 1997 και 1999, αντίστοιχα - στο πλαίσιο του δόγματος της «Μιας Κίνας», «δύο συστήματα, μια χώρα». Αυτές οι περιοχές είχαν από την πρώτη στιγμή τη στήριξη του ευρωατλαντικού ιμπεριαλισμού κάτι που συνεχίζεται και σήμερα.

Μάλιστα, το νησί της Ταϊβάν είχε από το 1949 έως το 1987 στρατιωτικό νόμο. Και μέσα στην Ταϊβάν υπάρχουν δύο τάσεις στην κυβερνώσα αστική τάξη, η μία που επιδιώκει πλήρη ανεξαρτητοποίηση από την Κίνα, διεκδικώντας μια ταϊβανέζικη ταυτότητα και η άλλη που με τον έναν ή άλλο τρόπο βλέπει την επανένωση με την ηπειρωτική Κίνα, με δεδομένη την επικράτηση και εκεί των καπιταλιστικών σχέσεων.

Από το 1979, που οι ΗΠΑ έχουν συνάψει διπλωματικές επαφές με την ΛΔ της Κίνας διατηρούν τη λεγόμενη πολιτική της «στρατηγικής ασάφειας» με την Ταϊβάν και είναι ο βασικός προμηθευτής στρατιωτικού υλικού.

Στις 2 Νοεμβρίου 1987, οι κάτοικοι της Ταϊβάν αποκτούν άδεια να μεταβαίνουν στην ηπειρωτική Κίνα για οικογενειακές συναντήσεις, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο στις εμπορικές ανταλλαγές. Το 1991, η Ταϊβάν ανακαλεί τις ρυθμίσεις που επιβάλλουν κατάσταση πολέμου με την Κίνα. Μεσολαβούν διάφορες εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών, το 2005 η Κίνα υιοθετεί αντιαποσχιστικό νόμο που προβλέπει τη χρήση «μη ειρηνικών» μέσων σε περίπτωση που η Ταϊβάν κηρύξει την ανεξαρτησία της.

Το 2008, οι δύο πλευρές επαναλαμβάνουν το διάλογο που διακόπηκε το 1995. Τότε ξεκίνησαν για πρώτη φορά πτήσεις μεταξύ των δύο περιοχών, ενώ το 2010 υπογράφτηκε και η πρώτη ειδική συμφωνία που καταργούσε δασμούς στο εμπόριο ορισμένων προϊόντων και ακολουθεί τετραετής διακυβερνητικός διάλογος. Το 2014 συμβολικά στην κινεζική πόλη Ναντζίνγκ που ήταν πρωτεύουσα της Κίνας πριν το 1949 ξεκινούν επίσημες συνομιλίες. Στις 7/11/15, οι Πρόεδροι της Κίνας και της Ταϊβάν συναντώνται στη Σιγκαπούρη. Το 2016, η Τσάι Ινγκ-γουέν, που προέρχεται από «Προοδευτικό Κόμμα» που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, αναλαμβάνει την προεδρία στην Ταϊβάν και επανεκλέχτηκε το 2020. Η Κίνα διακόπτει κάθε επικοινωνία, αφού η νέα κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την αρχή της «Μίας Κίνας» και δηλώνει ότι δεν θα επιτρέψει οποιαδήποτε απόσχιση ακόμα και με τη χρήση στρατιωτικών μέσων, όπως επανέλαβε εμφατικά και με αφορμή την επίσκεψη της προέδρου του αμερικανικού Κογκρέσου Νάνσι Πελόζι.