«Κάτω η ληστεία του ΑΣΟ»

Στις 26/08/1934: Με το σύνθημα «Κάτω η ληστεία του ΑΣΟ» (σ.σ. Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού) γίνονται συλλαλητήρια και διαδηλώσεις από την Κόρινθο ως την Ηλεία. 

Στο Αίγιο η αστυνομία επιτίθεται κατά των σταφιδοπαραγωγών τραυματίζοντας 4 σοβαρά και 15 ελαφρύτερα. Στον Πύργο γίνεται μεγάλο συλλαλητήριο με μαύρες σημαίες και το σύνθημα: «Ζωή ή θάνατος».

Ένα χρόνο αργότερα την ίδια μέρα σε ανάλογες κινητοποιήσεις των παραγωγών σταφίδας: Οι αρχές προσπαθώντας να διαλύσουν δέκα χιλιάδες σταφιδοπαραγωγούς μαζί με τα γυναικόπαιδα, που συγκεντρώθηκαν στην κεντρική πλατεία της Πύλου, σκοτώνουν 2 και τραυματίζουν 12. Επακολουθεί σωστή μάχη και οι ένοπλοι σταφιδοπαραγωγοί γίνονται κύριοι της πόλης. Η κυβέρνηση κινητοποιεί 2 μεραρχίες στρατού, συγκροτεί έκτακτο στρατοδικείο στην Καλαμάτα και κηρύσσει τον στρατιωτικό νόμο.

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς

 «Η κρίση όπως ξέρουμε βασικά έχει τις ρίζες της μέσα στο ίδιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα, στην αναρχία της παραγωγής που επικρατεί μέσα σ’ αυτό. Στη Σοβιετική Ενωση δεν υπάρχει κρίση ούτε ανεργία, πείνα και δυστυχία.

Ιδιαίτερα όμως για τη σταφίδα εχτός από αυτό, την κρίση την επιτείνουν και τη μεγαλώνουν οι παρακάτω αιτίες:

1) Τα μεγάλα βάρη, παρακρατήματα, φόροι, χρέη, υπερβολικά κέρδη και άλλες κλεψιές με τις οποίες επιβαρύνουν τη σταφίδα και τα βιομηχανικά προϊόντα της ο ΑΣΟ, το κράτος, οι Εταιρείες Οίνων, η Ενική και η Αγροτική Τράπεζα και τα αχτοπλοϊκά τραστ.

2) Η μονοπωλιακή αγορά, βιομηχανοποίηση και πούληση της σταφίδας. Η εξαγόμενη σταφίδα επιβαρύνεται με τα παρακάτω ποσά στο χιλιόλιτρο:

α) Ο ΑΣΟ παίρνει: 50% παρακράτημα δρχ. 1.800, εξαγωγική εισφορά δρχ. 900, δάνεια για τους παγετόπληκτους δρχ. 100, σύνολο δραχμές 2.800

β) Τοπικοί φόροι δρχ. 100

γ) Συναλλαγματικό παρακράτημα 3% δρχ. 120

Σύνολο δραχμές 3.02

Με δύο λόγια ενώ πληρώνουν στον σταφιδοπαραγωγό 3-3.500 δραχμές του κλέβουν άλλες 3.020. Κι’ έτσι η σταφίδα φθάνει τις 6.520 δραχμές στους εμπόρους.

δ) Οι σταφιδέμποροι, μεσίτες κλπ. παράσιτα φορτώνουν στη σταφίδα διάφορα υπερβολικά έξοδα: 1ον μεταφοράς, συσκευής δρχ. 600, 2ον προμήθειες κέρδη κλπ. άλλες 250-300 δραχμές. Μ’ αυτά η σταφίδα στο λιμάνι εξαγωγής κοστίζει 7.500 δραχμές.

ε) Υστερα καταπλέουν με τη σειρά τους και τα ακτοπλοϊκά τραστ που σε συνεννόηση με τους σταφιδεμπόρους επιβαρύνουν τη σταφίδα με υπέρογκα ναύλα από δραχμές 900-1000.

Η πλειοψηφία των Εγγλέζων που τρώνε τη σταφίδα μας δεν είναι λόρδοι, αλλά εργαζόμενοι που προτιμούν την πιο φτηνή Καλλιφορνέζικη και Αυστραλιανή σταφίδα. Η παγκόσμια παραγωγή σταφίδας φτάνει πάνω από 1 δισεκατομμύριο λίτρες. Απ’ αυτές παράγουν:

Η Καλλιφόρνια 400.000.000

Η Αυστραλία 95.000.000

Η Τουρκία 90.000.000

Η Περσία 80.000.000

Η Ελλάδα παράγει κατά μέσο όρο 270 εκατομμύρια λίτρες και τα ρέστα η Ρωσσία, Ισπανία, Αφρική κλπ.

Η ελληνική σταφίδα με τις ληστείες που της γίνονται φτάνει στις αγορές του εξωτερικού πανάκριβη, σε βαθμό που να μην μπορούν να την αγοράσουν οι καταναλωτές. Ακόμα οι Ελληνες σταφιδέμποροι τη νοθεύουν και δεν την συσκευάζουν καλά.

«Ριζοσπάστη», με το ρεπορτάζ για την επίθεση

Ο ΑΣΟ όπως γράψαμε παραπάνω, παίρνει τα πλεονάσματα της σταφίδας προς 2.900 δραχμές και το παρακράτημα δωρεάν. Την πρώτη ύλη αυτή τη δίνει με τιμές 900-1.000 δραχμές το χιλιόλιτρο στο κράτος και στις Εταιρείες Οίνων και Οινοπνευμάτων του Χαρίλαου, Ισαΐα, της Εθνικής Τράπεζας και των άλλων εκμεταλλευτών. Η σταφίδα όμως κοστίζει στον παραγωγό 2.000 δραχμές ο ΑΣΟ είναι κοντά στα άλλα και μια ληστρική μηχανή που προμηθεύει πολύ φθηνή πρώτη ύλη στο κράτος και στους οινοκαρχαρίες για να κλέψουν τη διαφορά υπό μορφή φόρων και υπερβολικού κέρδους, από το οινόπνευμα και το κρασί. Ληστεία φανερή που βαρύνει τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς και τους καταναλωτές.

Ο ΑΣΟ εισπράττει κάθε χρόνο από τις ληστρικές επιχειρήσεις του 260.000.0000-280.000.000 δραχμές, λεφτά που ανήκουν στους σταφιδοπαραγωγούς. Που πάνε τα λεφτά αυτά;

Ο ΑΣΟ δίνει απ’ αυτά σε εκατομμύρια δραχμές: 1) Στο κράτος για έγγειους φόρους 40-75, 2) στην Εθνική Τράπεζα τόκους για δάνεια που παίρνει 15-20, 3) στις Γενικές Αποθήκες 10-15, 4) σπαταλά ο ίδιος ο ΑΣΟ 20-25 για μισθούς, αργομισθίες κλπ. έξοδα της διοίκησής του, 5) δίνει αποζημιώσεις παχυλές στους πλουσιοχτηματίες για θεομηνίες που καταστρέφουν τη σταφίδα τους (στους φτωχούς δίνει ψίχουλα). Τέλος εξαγοράζει και τα πλεονάσματα σταφίδας.

Με το πρόσχημα της προστασίας των σταφιδοπαραγωγών, δηλαδή για να τους εξασφαλίσουν ένα μικρό ποσό 2.900-3.500 δραχμές για τη σταφίδα, που δεν βγαίνει στο εξωτερικό (πλεονάσματα), δημιουργήθηκε ο ΑΣΟ για να μπορούν όλοι οι παραπάνω εκμεταλλευτές μαζύ με το κράτος να ληστεύουν ανενόχλητοι τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς.

Φέτο πάρθηκαν από το συμβούλιο του ΑΣΟ, τους πλουσιοχτηματίες, σε συνεννόηση με το κράτος και την Εθνική Τράπεζα και τους σταφιδεμπόρους, ωρισμένα μέτρεα. Τα κυριώτερα απ’ αυτά είναι: 1) Ωρισαν εξαγωγική εισφορά σε 750 δρχ. 2) Λιγόστεψαν την εισφορά για το δάνειο παγοπλήκτων σε 25-50 δρχ. 3) Υποβίβασαν την τιμή της εξαγοράς των πλεονασμάτων σε 2.900 δρχ. αντί να την αυξήσουν.

Τα μέτρα αυτά ρίχνουν σε μεγαλύτερη δυστυχία τους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς που περίμεναν να πουλήσουν 3.500-4.000 δραχμές τη σταφίδα τους και τώρα θα πάρουν μονάχα 2.900 δραχμές. Η κρίση της σταφίδας δεν σταματάει, θα συνεχίζεται πιο πολύ, εφ’ όσον υπάρχει ΑΣΟ, παρακράτημα, φόροι κλπ.

Μα η κρίση χτυπάει μονάχα τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς. Οι πλούσιοι σταφιδοπαραγωγοί, οι μεγαλοχτηματίες, παράγουν 20-100 και πάνω χιλιόλιτρα και εισπράττουν 60.000-300.000 δραχμές και ίσως και πιο πολύ. Αυτοί δεν επηρεάζουνται από την κρίση. Πάντα έχουν ένα μεγάλο περιθώριο για να έχουν μπόλικα λεφτά στα χέρια τους, για τα γλέντια και τις διασκεδάσεις τους.

Η κρίση τσακίζει και ρίχνει στη δυστυχία και την πείνα μονάδχα τους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς. Αυτοί βγάζουν 1-10 χιλιόλιτρα σταφίδας. Με τη τιμή των 2.900 δρχ. στο χιλιόλιτρο που καθορίστηκε φέτο από τους πλουσιοχτηματίες, την Εθνική Τράπεζα και το κράτος θα πάρουν το πολύ 29.000 δραχμές. Απ’ αυτές είναι έξοδα καλλιέργειας, χαλκός, θειάφι, τοπικοί φόροι και μεταφορά στις αποθήκες κλπ. δραχμές πάνω από 2.000 στο χιλιόλιτρο. Στην καλύτερη περίπτωση (αν δεν γίνουν θεομηνίες και καταστροφές), στο φτωχό σταφιδοπαραγωγό στο τέλος θα μείνουν καθαρά 1.000-9.000 δρχ. Τι να πρωτοκάνει μ’ αυτά τα λεφτά; Μόλις τα πάρει θα τρέξει ο μπακάλης, ο τοκογλύφος και η Αγροτική Τράπεζα να του εισπράξουν ό, τι μπορούν.

Τα ίδια και οι μεσαίοι σταφιδοπαραγωγοί που βγάζουν 10-20 χιλιόλιτρα. Αν αφαιρέσουν τα έξοδα της καλλιέργειας με τα ρέστα 10-18.000 δραχμές δεν μπορούν να ζήσουν, να βελτιώσουν την καλλιέργειά τους και να πληρώσουν χρέη. Μια θεομηνία μάλιστα θα τους καταστρέψει.

Γι’ αυτό οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί (φτωχοί και μεσαίοι) ξεσηκώνονται μ’ όλο το δίκιο τους. Μα οι εκμεταλλευτές και ιδιαίτερα οι πλουσιοχτηματίες παίρνουν ωρισμένες επιφανειακές αντιθέσεις, τις φουσκώνουν και χωρίζουν τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς σε δύο παρατάξεις: 1) Καλής ποιότητας (Αιγίου, Κορίνθου, Πάτρας) και 2) κατώτερης ποιότητας (Μεσσηνίας, Ηλείας). Ποία είναι η “αντίθεση”; Στο εξωτερικό βγαίνει μονάχα η καλή ποιότητα σταφίδας, που όπως είδαμε επιβαρύνεται με 3.020 δρχ. (παρακράτημα, εξαγωγική εισφορά κλπ.).

Λένε οι παραγωγοί του Αιγίου: Γιατί να επιβαρύνεται η σταφίδα μας; Αν δεν ήταν το παρακράτημα θα παίρναμε περισσότερα λεφτά.

Από την άλλη πλευρά οι παραγωγοί Μεσσηνίας και Ηλείας φωνάζουν: Τι θα κάνουμε, αφού η σταφίδα μας είναι κατώτερης ποιότητας και δεν βγαίνει στο εξωτερικό; Να πεθάνουμε;

Γιατί είνε γνωστό ότι οι σταφιδέμποροι για να εξάγουν σταφίδα, δίνουν για παρακράτημα σταφίδα κατώτερης ποιότητας που είνε φτηνή. Κι’ έτσι είναι υποχρεωμένοι ν’ αγοράζουν τέτοια από τη Μεσσηνία και Ηλεία, επιβαρύνοντας με την τιμή της την καλή ποιότητα (Αιγίου κλπ.). Φαινομενικά όλοι έχουν δίκιο. Ετσι οι εκμεταλλευτές τους ξεσηκώνουν όχι ενάντια στον ΑΣΟ, την πηγή του κακού, αλλά τη μια περιφέρεια ενάντια στην άλλη.

Στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει τούτο: Στη Μεσσηνία ένα στρέμμα βγάζει 500-1000 λίτρες σταφίδα, ενώ στην Αιγιαλεία η απόδοση στο στρέμμα είνε μονάχα η μισή 300-600 λίτρες. Δηλαδή ο ένας παραγωγός της Μεσσηνίας έχει διπλή απόδοση και φτηνή σταφίδα. Η σταφίδα όμως του παραγωγού της Αιγιαλείας, σαν πρώτης ποιότητας, πουλιέται 1.000-1.500 δραχμές παραπάνω από τη σταφίδα της Μεσσηνίας. Ουσιαστικά δηλαδή δεν υπάρχουν διαφορές και αντιθέσεις συμφερόντων.

Η ρίζα της ληστείας είναι ο ΑΣΟ μέσον του οποίου οι εκμεταλλευτές μαζί με το κράτος κλέβουν τους φτωχούς και μεσαίους παραγωγής και καλής και κακής ποιότητας, και τους διαιρούν σε αντίπαλες παρατάξεις. Μονάχα όταν καταργηθεί και λείψει από τη μέση ο ΑΣΟ, που με τα ληστρικά μονοπωλιακά μέτρα του επιτείνει την κρίση, θ’ ανακουφισθούν όλοι οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί. Οι φτωχοί και μεσαίοι αγρότες ανεξάρτητα από την καλή ή κατώτερη ποιότητα της σταφίδας που παράγουν, έχουν αντίθετα συμφέροντα μονάχα με τους πλουσιοχτηματίες, τις Τράπεζες, τους οινοβιομήχανους και σταφιδέμπορους. Στα συλλαλητήριά τους πρέπει να διώξουν τους πλουσιοχτηματίες και να βγάλουν Επιτροπές Αγώνα από φτωχούς και τίμοιους σταφιδοπαραγωγούς, ζητώντας:

Να καταργηθεί ο ΑΣΟ, το παρακράτημα, η εξαγωγική εισφορά και κάθε τοπικός φόρος. Να πάψει το συναλλαγματικό παρακράτημα, καμία φορολογία στους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς που έχουν κάτω από 50.000 δρχ. εισόδημα, προοδευτική φορολογία στους πλούσιους χτηματίες, οινοκαρχαρίες και σταφιδεμπόρους. Να καταργηθούν οι δασμοί και φόροι στο ψωμί και όλα τα είδη πρώτης ανάγκης, άτοκες κρατικές πιστώσεις στον καιρό της καλλιέργειας και μέχρι την πούληση της σταφίδας, σβύσιμο των χρεών, ενισχύσει στους κατεστραμμένους σταφιδοπαραγωγούς από τα πολεμικά κονδύλια, τσιβιέρες, σταφιδόπανα, θειάφι και χαλκό στους φτωχούς, λεύτερη φύτεψη, πούληση και βιομηχανοποίηση της σταφίδας δίχως κανένα περιορισμό και επιβάρυνση. Κατάργηση του φόρου και του μονοπωλίου στο οινόπνευμα και το κρασί.

Μονάχα όταν επιβάλουν αυτές τις λύσεις θα ανακουφισθούν οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί” (1075).

 eleftheriaonline