ΜΑΘΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΟΥ

Παρασκευή 13 Ιανουαρίου 2023

Από το Τατόϊ στα κοντέινερ και από εκεί στις δημοπρασίες

 
Η μεγάλη αρπαγή

Το ημερολόγιο γράφει 24 και 25 Ιανουαρίου 2007. Στον οίκο Κρίστις στο Λονδίνο 850 πολύτιμα αντικείμενα βγαίνουν σε δημοπρασία.  Ακριβώς τότε και για πρώτη φορά το περιβάλλον του έκπτωτου μονάρχη Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ παραδέχεται ότι πολλά από τα αντικείμενα που βγαίνουν στη δημοπρασία του Κρίστις είναι μέρος εκείνων που κυριολεκτικά άρπαξε από το Τατόι το 1991.

Ωστόσο, είχαν πουληθεί σε συλλέκτες προτού καν φτάσουν τα κοντέινερ στην Αγγλία. Η εκπρόσωπος Τύπου της τέως βασιλικής οικογένειας Αλίκη Στρογγυλού, μιλώντας τότε στα «ΝΕΑ», παραδέχεται ότι μεγάλο μέρος των αντικειμένων που θα δημοπρατηθούν από τον Οίκο Κρίστις στις 24 και 25 Ιανουαρίου 2007 προέρχονται από τα αντικείμενα που ο Κωνσταντίνος πήρε μαζί του σε 9 κοντέινερ τον Φεβρουάριο του 1991, με τις ευλογίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη. 

Το ποσό που συγκεντρώθηκε από την εκποίηση των 850 αντικειμένων της συλλογής είναι 14.194.338 ευρώ. Και αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Διότι,  τί περιείχαν τα κοντέϊνερ τα 9 κοντέϊνερ που έφυγαν τη νύχτα της 17ης Φεβρουαρίου του 1991 από το Τατόϊ κανείς δεν γνωρίζει. Ξημερώματα της τελευταίας Kυριακής της Aποκριάς (17 Φεβρουαρίου), άγνωστος φορτοεκφορτωτής τηλεφωνεί σε εφημερίδες και δίνει την πληροφορία για μεταφορά θησαυρών από το Tατόι. Οι δημοσιογράφοι σπεύδουν στο σημείο και έκπληκτοι, γίνονται, αυτόπτες μάρτυρες στα γεγονότα. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, στην περιοχή πηγαινοέρχονται αυτοκίνητα της αστυνομίας, το λουκέτο στη σιδερόπορτα του φράκτη (του Tατοϊου) είναι κλειδωμένο, στον χώρο δεν υπάρχει ψυχή αλλά μέσα γερανοί φορτώνουν νταλίκες.

Οταν στον Λονδίνο διεξαγόταν η δημοπρασία του 2007, στην Αθήνα εξελισσόταν μια κωμικοτραγική κατάσταση: η τότε διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα επέδωσε στο γραφείο του υπουργού Πολιτισμού τρεις λίστες! Σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, η μία είναι της Εθνικής Πινακοθήκης και περιλαμβάνει τα έργα τέχνης που έλαβαν άδεια εξαγωγής και λίστα έργων τέχνης που κρατήθηκαν στο Τατόι. Ακόμη μία λίστα περιλαμβάνει την εκτίμηση των έργων τέχνης από τον οίκο «Κρίστις», την οποία είχε καταθέσει ο τέως στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Μάλιστα, είχε δηλώσει τότε ότι ζήτησε το εικαστικό μέρος της συλλογής «τουλάχιστον 10 φορές» (!) και ότι άγνωστη παραμένει και η «τύχη» της «Δόξας» του Γύζη, περίφημο έργο, το οποίο αναζήτησε η διευθύντρια και από τον τέως, ο οποίος της απάντησε «δεν ξέρω»…

Γεγονός είναι ότι  πρώτος και μοναδικός, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στο αρχαιολογικό του μέρος, κατάλογος, της -στρεβλά- λεγόμενης «βασιλικής περιουσίας» δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ τον Οκτώβρη του 1973. Τουλάχιστον όμως για τις αρχαιότητες, ακόμη κι αυτός ο κατάλογος είναι προς επιβεβαίωση. Σε κάθε περίπτωση, στο σχετικό ΦΕΚ αναφέρεται ότι τα κινητά μέρη της «περιουσίας» που έχουν απαλλοτριωθεί θα μεταφέρονταν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Βυζαντινό Μουσείο, στην Εθνική Πινακοθήκη, στη Βιβλιοθήκη της Βουλής, στα Γενικά Αρχεία του κράτους, στο μουσείο Ασιατικής Τέχνης της Κέρκυρας και στο Εθνολογικό Μουσείο. Δεν είναι σαφές αν στα κινητά «περιουσιακά» στοιχεία υπάρχουν αρχαιότητες που για κάποιους λόγους «κρίθηκαν» ότι μπορούν να παραμείνουν στους πρώην βασιλιάδες. Αυτή η πλευρά σχετίζεται με το αν κάποιο μέλος της οικογένειας είχε άδεια συλλέκτη. Το σίγουρο είναι ότι σύμφωνα με τον παλιό αλλά και το νέο αρχαιολογικό νόμο η ιδιότητα του συλλέκτη δεν είναι «κληρονομική». Ο μόνος από την οικογένεια που είχε τέτοια άδεια ήταν η Φρειδερίκη  και αν ο τέως ήθελε να έχει ανάλογη συλλογή θα έπρεπε να αιτηθεί νέα άδεια από το υπουργείο Πολιτισμού. Τέτοια αίτηση στο ΥΠΠΟ δεν υπάρχει.

Σύμφωνα με την τότε καταμέτρηση) υπήρχαν 891 αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά και βυζαντινά αντικείμενα, ευρήματα από τις ανασκαφές της αρχαίας Δεκέλειας, συλλογή με σπαθιά του 1821, εικόνες του 17ου και 18ου αι., 17.500 τόμοι σπάνιων βιβλίων, 1.226 πίνακες ζωγραφικής, χαλκογραφίες και λιθογραφίες, 13.100 χρυσά και αργυρά αντικείμενα (βλ. ρεπορτάζ του Γρ. Τραγγανίδα στο Ριζοσπάστη). 

Τίποτα από αυτά δεν μεταφέρθηκε σε δημόσια μουσεία. Tο πλιάτσικο, όμως, του 1991 προκάλεσε μεγάλη πολιτική αναταραχή. Ο Τζ. Τζαννετάκης ως υπουργός Πολιτισμού αναφέρει σε δηλώσεις του  (βλ. «Απογευματινή» 20/2/91): «Ειπώθηκε και γράφτηκε ότι βγήκαν στο εξωτερικό αρχαία, βυζαντινές εικόνες κ.ά. Σας διαβεβαιώνω ότι κανένα ιστορικό κειμήλιο δεν έφυγε ούτε πρόκειται να φύγει από τη χώρα μας». Πρόσθεσε, ότι «σε όλους τους πολίτες επιτρέπεται να έχουν ιδιωτικές συλλογές αφού τις δηλώσουν. Απαγορεύεται να εξάγουν αυτά τα αντικείμενα. Εξαίρεση γίνεται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις όπου αποφασίζει το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο». Στη συνέχεια αναφέρει, ότι «στην προκειμένη περίπτωση (σ.σ. δηλαδή στη μεταφορά από το Τατόι) είχε καταρτιστεί ειδική επιτροπή υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών και από το ΥΠΠΟ (…) για να εξετάσουν τα βυζαντινά και γενικά τα ιστορικά αντικείμενα που θα μπορούσαν να εξαχθούν. Και παρόλο που υπήρξαν αντικείμενα που μπορούσαν να εξαχθούν η εντολή που δόθηκε ήταν κανένα από τα αντικείμενα αυτά να μη φύγει για το εξωτερικό». 

Ωστόσο, συγκρίσεις με την καταγραφή του 1973 δεν έγιναν ποτέ, η καταγραφή της επιτροπής του 1991 δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και από τότε μέχρι σήμερα δεν μάθαμε ποτέ τί ακριβώς κατέγραψαν! Επομένως, πως διαβεβαίωνε η κυβέρνηση ότι δεν έφυγε παράνομα στο εξωτερικό κανένα αντικείμενο; 

Το μόνο συγκεκριμένο που έχει απομείνει από εκείνη την περίοδο είναι ένας κατάλογος από τα αντικείμενα που η Αρχαιολογική Υπηρεσία είχε δει και είχε ζητήσει να κρατηθούν στην Ελλάδα. Αν και ελλιπής, αυτός ο κατάλογος είναι εντυπωσιακός: Χάλκινα κράνη κορινθιακού τύπου, χάλκινα ειδώλια, υδρία και αιχμή δόρατος, πήλινα ειδώλια και αμφορείς, αιγυπτιακά αλαβάστρινα αγγεία, χάλκινα αρχαιοελληνικά νομίσματα, εικόνες του 17ου και 18ου αιώνα (μεταξύ αυτών και ρωσικές) κ.ά.

Μέχρι σήμερα, όλες οι κυβερνήσεις δεν έχουν ερευνήσει μέχρι τέλους την ποσότητα αυτών των αντικειμένων, τι είδους είναι και βέβαια… που βρίσκονται. Ο,τι έφυγε στο εξωτερικό, έργα τέχνης και αρχαιότητες,  παραμένουν εκεί με διάφορους τρόπους και σε … μυστηριώδεις και ανώνυμους άλλους ιδιοκτήτες. 

Οσο για τα πρώην βασιλικά κτήματα στο Τατόι και τα κτήρια που περιλαμβάνει τα σχέδια των κυβερνήσεων διαχρονικά ταυτίζονται: ένα οικονομικό φιλέτο, που ως τέτοια πρέπει να “αξιοποιηθεί”… επιχειρήσεις εστίασης, εστιατόρια, καφετέριες και αναψυκτήρια, ξενοδοχείο και φυσικά μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον. Πάντως όχι κτήμα του λαού στην πρόσβαση και τη διαχείρισή του. 

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΡΙΛΛΑ

 Έργα και ημέρες του Κωνσταντίνου Γκλίξμπουργκ

 Πέθανε ο Γλίξμπουργκ

Η Φρειδερίκη του Ανόβερο

"Παιδομάζωμα"

4 σχόλια:

  1. Ε, δεν μπορούσε να λείψει κι ο μαϊντανός από τον βασιλικό μπαξέ.Είπαμε,κακό πράγμα ο κομμουνισμός, αλλά η βασιλεία τι κακό έκανε στον τόπο; Και ο Κοκός, τρία χρόνια βασίλεψε ο άνθρωπος κι ούτε πήραμε χαμπάρι τίποτα. Τόσο αθόρυβος αυτό το άκακο παιδί που στο τέλος αναρωτηθήκαμε αν όντως υπάρχει. Και τα Ιουλιανά; Και οι διεργασίες για την δικτατορία των στρατηγών; Έλα μωρέ, επινοήσεις των κομμουνιστών. Και η ορκωμοσία της χούντας; Ε καλά δεν παίζεστε. Για το καλό του λαού το έκανε το παλικάρι,για να μην χυθεί αίμα. Και έρχεται τώρα η κυβέρνηση-εδώ ο μαϊντανός τους τα χώνει μια χαρά-να υποχωρεί στις πιέσεις των κομμουνιστών που δεν κρύβουν ότι η προσδοκία τους είναι η ανατροπή του πολιτεύματος και η εγκαθίδρυση μιας δικτατορίας.
    Ποιοι καλέ,αυτοί που τον χρησιμοποιούσαν σαν ''μπαμπούλα'' για να τρομάζουν οι Έλληνες και να πηγαίνουν με το μέρος τους. Γι αυτό και το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα με τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Γηραιά.
    Αλλά και στο κάτω κάτω της γραφής,γαλαζοαίματος είναι ρε παιδιά,δισέγγονο,εγγόνι και γιος βασιλιάδων,επιτρέπεται να ταφεί ως κοινός θνητός; Εδώ στη χώρα που κηδεύονται δημοσία δαπάνη άνθρωποι που πήραν τα όπλα για να κάνουν την Ελλάδα μια κομμουνιστική δικτατορία και μένουν μέχρι τέλους αμετανόητοι για την αντιδημοκρατική τους δράση,εμείς αρνούμαστε κάτι τέτοιο για ένα δεύτερο Πελέ;
    Δεν πάμε καλά,μα καθόλου καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Όταν αρχές του 60 ήρθαμε στην Ελλάδα,έμαθα ότι η χώρα αυτή έχει βασιλιά. Μέχρι τότε εμείς τα παιδιά,ακούγαμε για βασιλιά και πιστεύαμε ότι υπάρχει μόνο στα παραμύθια. Και πως είναι ο βασιλιάς ρώτησα μια ηλικιωμένη κυρία,στο πρώτο καλοκαίρι που βρεθήκαμε για διακοπές στην Εύβοια. Είναι ωραίος,ψηλός και σοφός. Ο σοφότερος απ όλους τους ανθρώπους. Και ξέρει όλες τις γλώσσες του κόσμου. Μα είναι καράφλας της αντιμιλούσα εγώ. Να ξέρεις,οι σοφοί άνθρωποι δεν έχουν μαλλιά,μου εξηγούσε αυτή. Δηλαδή ο κυρ Κώστας που έχει την βάρκα είναι σοφός; ρωτούσα με επιμονή εγώ. Και η γιαγιά πριν χάσει την υπομονή της με τον μέλλοντα ατίθασο πιτσιρικά,μου έλυνε την απορία μια κι έξω. Μα ο κυρ Κώστας και όλοι εμείς δεν έχουμε γαλάζιο αίμα. Ενώ οι βασιλιάδες έχουν,για αυτό και είναι βασιλιάδες.
    Ernesto Morales

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ήταν παραμονές του δημοψηφίσματος το 1974, τότε που οι διάφορες φιλοβασιλικές οργανώσεις διοργάνωναν μικρές συγκεντρώσεις,γύρω στα πενήντα άτομα περίπου, κρατώντας φωτογραφίες του Κοκού,της βασιλομήτορος και λοιπών εστεμμένων και επιδίδονταν σε πατριωτικά άσματα, εμβατήρια και λοιπά συναφή. Κανένας νέος,μόνο μερικά γερασμένα χιταριά,και κάτι μεσόκοποι χουντικοί. Απ όλα αυτά μου έμεινε ένα τραγούδι που πραγματικά είχε το γούστο του. Σας το παρουσιάζω ολόκληρο όπως το άκουσα σε μια συγκέντρωσή τους στην πλατεία απέναντι από το μαιευτήριο ''Έλενα'' στους Αμπελόκηπους Αθήνας.
    Όποιος δεν θέλει βασιλιά
    δεν είναι πατριώτης.
    Είναι Έλληνας κομμουνιστής
    και βουλγαροπροδότης.
    Όποιος δεν θέλει βασιλιά
    πατρίδα και θρησκεία
    του κάνουμε τα έξοδα
    να πάει στη Ρωσία.
    (ρεφρέν)
    Γεια σου βασιλιά μου γεια σου
    με τους χίτες τα παιδιά σου.
    Στη συνέχεια το ''πλήθος'' κατέβαινε την Π.Κυριακού,από πίσω κι εμείς,καμιά εικοσαριά να τους κάνουμε πλάκα,έβγαινε αριστερά προς πλατεία Μαβίλη και αντικρίζοντας την αμερικάνικη πρεσβεία,κραύγαζε. ''Ελλάς και ΗΠΑ συμμαχία''.
    Στις 9 Δεκέμβρη του 1974,ο λαός ξύπνησε ξέροντας πολύ καλά, πως από κει και πέρα δεν θα οσμιστεί πια την σαπίλα μεγαλείου που αποπνέουν πάντα οι εστεμμένοι. Για την άλλη σαπίλα ήμασταν σίγουρα ότι από εμάς εξαρτιόταν η εξάλειψη της.
    Υ.Γ Όλα αυτά τα ελεεινά φιλοβασιλικά τρωκτικά όδευσαν προς την βιολογική φθορά,εδώ και χρόνια. Που στο καλό βρέθηκαν σήμερα,οι όμοιοί τους που δείχνουν να ασπάζονται τον θεσμό;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ετοιμες είχαν οι διάφοροι ιστοριοδίφες τις «αγιογραφίες» για τον Γκλίξμπουργκ, και με το που πέθανε γέμισαν τις σελίδες των εφημερίδων και τις τηλεοπτικές εκπομπές.

    Αν και οι περισσότεροι λένε ότι παραδίδουν τον «τέως» στην «κρίση της Ιστορίας», φροντίζουν να το κάνουν με τις καλύτερες «συστάσεις», ξεπλένοντας τον αντιδραστικό - αντιλαϊκό ρόλο που έπαιξε το παλάτι σε όλες τις ιστορικές περιόδους, ως θεσμός της αστικής εξουσίας και ως ένας από τους πόλους τις ενδοαστικής διαμάχης στην Ελλάδα. Η προσπάθεια διαστρέβλωσης της πραγματικής Ιστορίας κορυφώθηκε σε δημοσιεύματα που παρουσιάζουν τον Γκλίξμπουργκ να πληρώνει με την απώλεια του βασιλικού τίτλου την ...αφοσίωσή του στη δημοκρατία, όταν το 1967 έγινε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών.

    Η αλήθεια είναι βέβαια ότι οι συνταγματάρχες πρόλαβαν «στη στροφή» το παλάτι, που ετοίμαζε κι αυτό πραξικόπημα. Ο Γκλίξμπουργκ όρκισε την κυβέρνηση Παπαδόπουλου και μετά την αποχώρησή του από την Ελλάδα δεν έπαψε να ψάχνει επαφή με τους δικτάτορες, ενώ χαρακτήρισε το χουντικό «Σύνταγμα» του 1968 ως ένα «ικανοποιητικό πλαίσιο άσκησης των πολιτικών ελευθεριών».

    Μ' αυτό το ...«ικανοποιητικό πλαίσιο» γέμισαν τα ξερονήσια από πολιτικούς κρατούμενους, κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές, χωρίς αυτό να αγγίζει βέβαια τις δημοκρατικές «ευαισθησίες» του Γκλίξμπουργκ, αφού το παλάτι υπήρξε διαχρονικά άνδρο του αντικομμουνισμού.

    Οσο για εκείνους που βλέπουν ως «διαφήμιση» για τη χώρα την επικείμενη παρουσία πολλών «γαλαζοαίματων» στην κηδεία του Γκλίξμπουργκ, δεν αγγίζουν ούτε μια «χορδή» από τις πραγματικές αγωνίες του λαού, που αγκομαχά να τα βγάλει πέρα και έχει απαξιώσει στη συνείδησή του τον λαομίσητο θεσμό της βασιλείας, μαζί με όλους τους εκπροσώπους της στην Ελλάδα.

    (Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη»)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου