Κώστα Βάρναλη: «Ματωμένο Πάσχα»

Όλες οι μέρες του ελληνικού έθνους σ τους αιώνες της δουλείας του σταθήκανε μέρες δυστυχίας κι αίματος. Ακόμα κι οι μέρες του Πάσχα. Αυτές κυρίως τις άγιες ημέρες διάλεξε ο Αντίχριστος για να χτυπήσει τους Χριστιανούς, είτε για να τους πετύχει αφύλαχτους, είτε για να τους κάνει να νιώσουνε την αιμοβορία του περισσότερο.

Ο εχθρός, ο Αντίχριστος, δεν είναι μονάχα μουσουλμάνοι: Τούρκοι, Μπαρμπερίνοι κι Αλτζερίνοι! Ίσως περισσότερον αντίχριστοι για τους Έλληνες στάθηκαν οι Φράγκοι. «Οι Φράγκοι δεν πιστεύουνε αληθινό Χριστό και είναι Αντίχριστοι» λέγει το «Χρονικό του Γαλαξιδιού» (17ος αιώνας).

***

Απ’ αυτό το «Χρονικό» ξεσηκώνουμε το ματωμένο Πάσχα του Γαλαξιδιού στα 1703. Κι όχι μόνο για την τραγικότητά του, αλλά περισσότερο για τη λογοτεχνική αξία του κειμένου. Η γλώσσα του είναι από τις καλύτερες του δημοτικού λόγου, το ύφος απλό και φυσικό κι όλα τα συμβάντα που ιστορεί τα κινεί και τα ζωντανεύει η ζεστή καρδιά και φαντασία του χρονογράφου.

Το λοιπόν, «εκείνους τους χρόνους πολλοί κουρσάροι κατατρεμένοι από τα μέρη Μπαρμπαριάς και Αλτζέρι, εμαζωχτήκασι στον Έπαχτο. Ένας από τούτους τους κουρσάρους, έχοντας μάνα Χριστιανή και πατέρα Τούρκο (τον ελέγασι Ντουραντζίμπεη) είχε την αυθεντία του κόρφου και αυθέντευε απάνου σε ούλα τα καράβια του κόρφου με φερμάνι βασιλικό.

Μιαν ημέρα δυο γαλαξιδιώτικες γαλιότες, θεληματικώς ή ανήξερα, δεν τον αποχαιρετίσασι στο πέλαγος με σινιάλο και κανονιές. Και αυτός, πολύ θυμωμένος, στέλνει αποκρισάρη στο Γαλαξίδι για να πάρει αυτές τις γαλιότες και να τες παραδώσει στα χέρια του πειράτου.

Οι Γαλαξιδιώτες δεν το επαραδεχτήκασι».

(Ο Ντουραντζίμπεης τότε παίρνοντας δέκα γαλιότες «που είχασι όλο κανόνια μπρούτζινα και φοβερά», ήρθε απόξω απ’ το λιμάνι κι έγινε μάχη κι ο κουρσάρος νικήθηκε κι έφυγε ντροπιασμένος).

«Εκείνες τις ημέρες ήτανε μεγάλη εβδομάδα που κάθε Χριστιανός, αφήνοντας τις δουλειές του και κάθε μεταχείριση, πηγαίνει με ευλάβεια στες εκκλησίες να προσκυνήσει…

Ετότες γουν πιάνει κι αρματώνει ο Ντουρατζίμπεης οχτώ γαλιότες και εμπαρκάρει ασκέρι αρματωμένο, όλο από άπιστους μουσουλμάνους. Ετότες, έστοντας να εξημερώνει Κυριακή ημέρα, που όλοι με χαρές και αγαλλίαση γιορτάζουσι την Ανάσταση… από πρωί, σύνταχα, δυο ώρες πριν να εξημερώσει οι Γαλαξιδιώτες επήγασι στες εκκλησίες για να δοξάσουσι την Ανάσταση και κανένας δεν απόμεινε στα σπίτια και στα πλεούμενα, γιατί όλοι, μικροί μεγάλοι, άντρες, γέροι και γυναικόπαιδα επήγασι στες εκκλησίες…

Ετότες γουν ο πανάπιστος και μιαρότατος πειρατος ξεμπαρκάρει το ασκέρι του και με το σπαθί στο χέρι εμπαίνει στην πολιτεία και καίοντας τα σπίτια, μπλοκάρει τες εκκλησίες και επέρασε από σπαθίου άντρες, γέρους και γυναικόπαιδα, που ασκούζασι κι εβελάζασι.

Αμή εκείνος ο Αντίχριστος κανένα έλεος και συμπάθιο ευσπλαχνίας δεν είχε. Και μέσα στες εκκλησίες εμπήκε, καταματωμένος και ξεσπαθώνοντας, και εμπροστά στην Αγία Τράπεζα, ο παμμιαρότατος Σατανάς έσφαξε δύο παπάδες, τον Παπαχρίστο και τον Παπαθανάση. Και ετότες εγένηκε σεισμός μεγάλος και έπεσε η εκκλησία και εσκότωσε πέντε κουρσάρους».

Αυτό το ματωμένο Πάσχα του Γαλαξιδιού στα 1703 ας σταθεί πλάι στο Πάσχα του Μεσολογγιού στα 1826 και στο Πάσχα της Πόλης στα 1821.

(Αυγή 17/4/1955)

Το Πάσχα του Μεσολογγιού αναφέρεται στην έξοδο μετά την δεύτερη πολιορκία της πόλης. Η έξοδος έγινε Σάββατο του Λαζάρου ξημερώνοντας Κυριακή των Βαΐων).

Το Πάσχα της Πόλης αναφέρεται στο απαγχονισμό από τους Τούρκος  του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ ως αντίποινα για την κήρυξη της Επανάστασης του 1821.

ΗρακλήςΚακαβάνης