Διεθνή ιμπεριαλιστική επέμβαση κατά της επαναστατημένης Ρωσίας

Τα ιαπωνικά στρατεύματα που μετείχαν στη διεθνή ιμπεριαλιστική επέμβαση κατά της επαναστατημένης Ρωσίας, 25/10/1922, εγκαταλείπουν το Βλαδιβοστόκ.

Οι αντιδράσεις στρατιωτών, ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση  στηςν επαναστατημένης Ρωσίας

«Να σκοτώνονται οι λαοί για τ’ αφέντη το φαΐ». Μ’ αυτό μόνο το στίχο του Κώστα Βάρναλη θα μπορούσε κανείς με ελάχιστες λέξεις να περιγράψει το πραγματικό περιεχόμενο και νόημα των ιμπεριαλιστικών πολέμων.

Δεκάδες είναι οι πόλεμοι, οι στρατιωτικές επεμβάσεις που έχουν διεξάγει τα καπιταλιστικά κράτη και οι διεθνείς συμμαχίες και ενώσεις τους τα τελευταία 100 χρόνια. Σε αυτήν τη μακρά ιστορική διαδρομή, είναι διαχρονικής ισχύος και σημασίας τα όσα έγραφε σε Απόφασή της μια ομάδα Ρώσων σοσιαλδημοκρατών για το χαρακτήρα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου: «Η πάλη για αγορές και η καταλήστευση ξένων χωρών, η τάση να καταπνίξουν το επαναστατικό κίνημα του προλεταριάτου και της δημοκρατίας στο εσωτερικό των χωρών, η τάση να αποβλακώσουν, να διασπάσουν και να εξοντώσουν τους προλετάριους όλων των χωρών, σπρώχνοντας τους μισθωτούς σκλάβους του ενός έθνους ενάντια στους μισθωτούς σκλάβους του άλλου έθνους προς όφελος της αστικής τάξης, αυτό είναι το μοναδικό πραγματικό περιεχόμενο και το μοναδικό πραγματικό νόημα του πολέμου»1.

Ωστόσο, στην ιστορία του 20ού αιώνα, υπήρξαν φορές που οι «μισθωτοί σκλάβοι» αρνήθηκαν να χύσουν το αίμα τους, να σκοτώσουν και να σκοτωθούν προς όφελος των αστικών τους τάξεων. Υπήρξαν ακόμα φορές που έστρεψαν μαζικά τα όπλα τους αντίστροφα, εναντίον του πραγματικού τους εχθρού, παίρνοντας το μέρος της επαναστατημένης εργατικής τάξης.

Τέτοιο κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί το πέρασμα με την επαναστατική πλευρά χιλιάδων και χιλιάδων στρατιωτών, ναυτών και αξιωματικών του τσαρικού στρατού στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και για τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης. Αυτό το πέρασμα δε συντελέστηκε εν μία νυκτί. Καταρχάς προϋπήρχε η αναγκαία θεωρητική επεξεργασία για τη στάση των κομμουνιστών στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Η Απόφαση της σύσκεψης στελεχών του ΣΔΕΚΡ, γραμμένη στα 1914, ανέφερε όσον αφορά τα καθήκοντα της σοσιαλδημοκρατίας:

«Ολόπλευρη προπαγάνδιση της σοσιαλιστικής επανάστασης, που ν’ αγκαλιάζει και το στρατό και το θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων, και της ανάγκης να στρέψουν τα όπλα όχι ενάντια στ’ αδέλφια τους, τους μισθωτούς σκλάβους των άλλων χωρών, αλλά ενάντια στις αντιδραστικές και αστικές κυβερνήσεις και τ’ αστικά κόμματα όλων των χωρών. Απόλυτη ανάγκη να οργανωθούν παράνομοι πυρήνες και ομάδες μέσα στα στρατεύματα όλων των εθνών, για τη διεξαγωγή μιας τέτοιας προπαγάνδας σ’ όλες τις γλώσσες»2.

Παράλληλα, οι μπολσεβίκοι και ο ίδιος ο Λένιν διεξήγαγαν οξύτατη ιδεολογική αντιπαράθεση με τον οπορτουνισμό, τους ηγέτες της Β΄ Διεθνούς.3

Η ζύμωση των παραπάνω θέσεων και η μαζική δουλειά σ’ αυτήν τη γραμμή στην εργατική τάξη και τα στρατευμένα παιδιά της εξ αντικειμένου προετοίμαζε και θωράκιζε δυνάμεις για τις κατοπινές –επαναστατικές– εξελίξεις. Στα 1916 το κλίμα στις γραμμές του ρωσικού στρατού «…γινόταν όλο και πιο απαισιόδοξο. Ο αριθμός των λιποτακτών αυξανόταν σε όλες τις χώρες, ιδιαίτερα στη Ρωσία. Οι στρατιώτες είχαν κουραστεί από τις συνεχείς μάχες, τις στερήσεις και την αιματοχυσία που δεν είχε κανένα νόημα. Παντού βρίσκονταν επαναστάτες ανάμεσά τους, που την αυθόρμητη δυσαρέσκεια προσπαθούσαν να την μετατρέψουν σε συνειδητή εναντίωση στον πόλεμο. Μπολσεβίκικοι πυρήνες (μικρές μυστικές ομάδες) δρούσαν και στα πλοία του Στόλου της Βαλτικής. Οι στρατιώτες και οι ναύτες όλο και συχνότερα αρνούνταν να υπακούσουν στις εντολές. Ολόκληρα συντάγματα αρνήθηκαν να πυροβολήσουν εργάτες που διαδήλωναν ή εξεγερμένους αγρότες»4.

Έχει σημασία να σημειωθεί πως, στην προσπάθεια της ρωσικής αστικής τάξης να αντιστρέψει την κατάσταση αυτή, προσέτρεξε και ο Αλμπέρ Τομά, Γάλλος σοσιαλδημοκράτης και υπουργός Εξοπλισμών τότε. Ο Τομά επισκέφτηκε τη Ρωσία για δύο μήνες (Απρίλης-Ιούνης 1917) και ταξίδεψε στο μέτωπο προσπαθώντας να πείσει τους Ρώσους στρατιώτες να συνεχίσουν τον πόλεμο.

Στη διάρκεια της επανάστασης του Φλεβάρη του 1917, το πέρασμα των στρατιωτών στο πλευρό του επαναστατημένου λαού πήρε μαζικά χαρακτηριστικά. Το βράδυ της 27ης Φλεβάρη 1917, στο πλευρό της Επανάστασης είχαν περάσει πάνω από 66 χιλιάδες στρατιώτες της φρουράς της Πετρούπολης.5

Την 1η Μάρτη το Σοβιέτ των Εργατών Αντιπροσώπων της Πετρούπολης πήρε απόφαση για την οργάνωση τμήματος στρατιωτών του Σοβιέτ και άρχισε να ονομάζεται Σοβιέτ των Εργατών και Στρατιωτών Αντιπροσώπων της Πετρούπολης.6

Στις παραμονές της Επανάστασης του Οκτώβρη, η πλειοψηφία των στρατιωτών είχε συνταχτεί με τους μπολσεβίκους.7

Στο άρθρο αυτό καταγράφονται μικρές ή μεγαλύτερες αντιδράσεις στρατιωτών ενάντια στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Σοβιετική Ρωσία, που ξεκίνησε ενώ ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ακόμα διαρκούσε, λίγους μήνες μετά από τη νίκη της Σοσιαλιστικής Επανάστασης του Οκτώβρη του 1917.

Από την άνοιξη του 1918, ξεκίνησε η απόβαση των πρώτων αγγλικών, γαλλικών και αμερικανικών στρατευμάτων.8 Μετά από την ήττα της Γερμανίας, το Νοέμβρη του 1918, εντάθηκε η επέμβαση: 14 καπιταλιστικά κράτη, ανάμεσα σ’ αυτά και η Ελλάδα, συμμετείχαν στην ιμπεριαλιστική εκστρατεία με συνολική δύναμη 300.000 αντρών.9 Ο στόχος του διεθνούς ιμπεριαλισμού ήταν η ανατροπή της εργατικής εξουσίας. Ο Λένιν έγραψε σχετικά: «Οι εχθροί της Σοβιετικής Ρωσίας μας περισφίγγουν σ’ ένα στενό σιδερένιο κλοιό, για ν’ αφαιρέσουν από τους εργάτες και τους αγρότες όλα όσα τους έδωσε η Οχτωβριανή Επανάσταση. Η σημαία της ρωσικής κοινωνικής επανάστασης, που ανεμίζει ψηλά, δεν αφήνει σε ησυχία τους διεθνείς άρπαγες –τους ιμπεριαλιστές, και αυτοί άρχισαν τον πόλεμο εναντίον μας, άρχισαν τον πόλεμο ενάντια στη σοβιετική εξουσία, τα έβαλαν με την εξουσία των εργατών και αγροτών»10.

Μετά από περίπου δυο χρόνια, τα ιμπεριαλιστικά στρατεύματα αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν απ’ τα εδάφη της Σοβιετικής Ρωσίας, έχοντας αποτύχει στους σκοπούς τους.11

Στην υπεράσπιση της σοβιετικής εξουσίας, σημαντική ήταν η συνεισφορά και η αλληλεγγύη εργαζόμενων απ’ όλο τον κόσμο, για την οποία έχουμε γράψει σε προηγούμενο άρθρο της ΚΟΜΕΠ12, αλλά και στρατιωτών και ναυτών των καπιταλιστικών κρατών που, όπως θα δούμε, σε ορισμένες περιπτώσεις αρνήθηκαν να πολεμήσουν ενάντια στο ρωσικό λαό ή ακόμα και ενώθηκαν μαζί του.

Όσα αναφέρονται στη συνέχεια δεν έχουν μόνο ιστορική σημασία. Η συνεχιζόμενη καπιταλιστική κρίση, οι οξύτατοι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί και οι μεγάλες αντιθέσεις των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών μπορούν να οδηγήσουν σε νέες πολεμικές συγκρούσεις ή ακόμα και σε γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Η όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ της ελληνικής και της τουρκικής αστικής τάξης, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην έτσι κι αλλιώς «εύφλεκτη» περιοχή μας, μπορεί να οδηγήσουν σε άμεση πολεμική εμπλοκή της Ελλάδας.

Σε μια τέτοια εμπλοκή, η αστική τάξη –όπως το έκανε και στην περίπτωση της συμμετοχής στην εκστρατεία στη «Μεσημβρινή Ρωσία»13– θα σηκώσει τη σημαία των «εθνικών συμφερόντων» προκειμένου να εγκλωβίσει την εργατική τάξη και να την σύρει στον πόλεμο υπέρ των καπιταλιστικών συμφερόντων.

Η ιστορική πείρα μπορεί να συμβάλει ώστε να αποκρουστεί η αστική προπαγάνδα, να κατανοηθεί η «άβυσσος» που χωρίζει την πατρίδα των εργατών απ’ τους αστούς. Ο λαός να μη χύσει το αίμα του για τα κέρδη των εκμεταλλευτών του. Να μη μετρήσει νεκρούς και τραυματίες για αλλότρια συμφέροντα.

Η εργατική τάξη, με τη δική της οργάνωση, να παλέψει για τη δική της απελευθέρωση: Για να ηττηθεί ο όποιος πιθανός ιμπεριαλιστής εισβολέας –είτε είναι προσωρινός «σύµµαχος» είτε είναι προσωρινός «αντίπαλος» της αστικής τάξης της χώρας– αλλά και η εγχώρια αστική τάξη. «Μόνο έτσι µπορεί να γίνει εφικτό το πέρασµα της εξουσίας στην εργατική τάξη και η διέξοδος από τη βαρβαρότητα του καπιταλιστικού συστήµατος που, όσο κυριαρχεί και σαπίζει, θα φέρνει εναλλάξ πότε τον πόλεµο, πότε την ιµπεριαλιστική “ειρήνη” µε το πιστόλι στον κρόταφο των λαών»14.

ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

 Ο Λένιν τόνιζε ιδιαίτερα την καθοριστική σημασία που είχε για τη νίκη του σοβιετικού λαού η στάση των στρατιωτών και των ναυτών των καπιταλιστικών κρατών. Έγραψε: «Με τη διαφώτιση και την προπαγάνδα αποσπάσαμε από την Αντάντ τα ίδια της τα στρατεύματα. Νικήσαμε τους ιμπεριαλιστές όχι μόνο με τους στρατιώτες μας, αλλά και στηριζόμενοι στη συμπάθεια που τρέφουν για μας οι ίδιοι οι δικοί τους στρατιώτες»15.

Απ’ την αντίπαλη πλευρά, ο στρατηγός Ντ’ Ανσέλμ είπε απευθυνόμενος σε μέλος της παράνομης Κομματικής Επιτροπής των Μπολσεβίκων της Οδησσού: «Γνωρίζω ότι εσείς αποσυνθέσατε τα μισά στρατεύματά μου και ιδίως τα γαλλικά τμήματα»16.

Επιγραμματικά, οι παράγοντες που επιδρούσαν στη συνείδηση και τη στάση των στρατιωτών απέναντι στην αντισοβιετική εκστρατεία ήταν:

• H διεθνής ακτινοβολία της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

• Η διαφωτιστική-προπαγανδιστική δράση των Μπολσεβίκων.17

• Η δράση των Κομμουνιστικών Κομμάτων και των εργατικών οργανώσεων στις χώρες προέλευσης των στρατιωτών.

• Η επαφή με τον ντόπιο πληθυσμό.18

• Η μεγάλη διάρκεια του πολέμου, η κούραση και οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στη Ρωσία.19

Αυτές ήταν οι βασικές πηγές της «αποσύνθεσης» των ιμπεριαλιστικών στρατευμάτων, που μετέτρεψαν τη «βουβή» υπακοή των στρατιωτών σε δυσφορία, διαμαρτυρία, ανυπακοή και οδήγησαν ως και στην ανταρσία και τη συναδέλφωση με τον Κόκκινο Στρατό.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΣΤΡΑΤΕΥΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΣΤΗ «ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ ΡΩΣΙΑ»

 Στις 2 Γενάρη 1919, το Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα20, μ’ επικεφαλής το στρατηγό Νίδερ, ξεκίνησε για την Ουκρανία. Τα πρώτα τμήματά του (34ο Σύνταγμα ΠΖ) αποβιβάστηκαν στην Οδησσό της «Μεσημβρινής Ρωσίας» (Ουκρανίας), στις 20 Γενάρη 1919.

Οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί του Σώματος είχαν επιλεχτεί αυστηρά, ενώ είχαν καταταχτεί και εθελοντές απ’ όλες τις μονάδες του Ελληνικού Στρατού. Ο Γιάνης Κορδάτος μάλιστα αναφέρει ότι οι αξιωματικοί που επιλέχτηκαν έπρεπε να είναι αφοσιωμένοι στο Βενιζελικό Κόμμα: «Με εμπιστευτική εγκύκλιο ρωτήθηκαν ορισμένοι αξιωματικοί αν θέλουν να πάρουν μέρος στην εκστρατεία της Ουκρανίας. Οι πρώτοι που δήλωσαν πως θέλουν να πάρουν μέρος ήταν ο Γ. Κονδύλης, ο Ν. Πλαστήρας και ο Νεόκοσμος Γρηγοριάδης»21.

Επίσης, είχε γίνει και ανάλογη ιδεολογική «κατήχηση» ενάντια στους μπολσεβίκους22, ενώ η κυβέρνηση είχε συνδέσει την εκστρατεία με την επίτευξη «εθνικών στόχων», με το χαρακτηριστικό «ο δρόμος για τη Μικρά Ασία περνά απ’ τη Ρωσία»23.

Έτσι εξηγείται η στάση των Ελλήνων στρατιωτών στη Ρωσία, που σε σύγκριση με τα υπόλοιπα ξένα στρατεύματα χαρακτηρίζεται ως «αντιδραστικότερη»24.

Ωστόσο, το «μικρόβιο» του μπολσεβικισμού άγγιξε και τους Έλληνες στρατιώτες. Η Ελληνική Κομμουνιστική Ομάδα Οδησσού κυκλοφόρησε, απ’ τις πρώτες μέρες της εγκατάστασης των Ελλήνων στρατιωτών στην πόλη, προκήρυξη γραμμένη στα ελληνικά, που βρήκε απήχηση ανάμεσα στους στρατιώτες και το περιεχόμενό της συζητιούνταν πλατιά.25 Η άμεση επαφή των Ελλήνων στρατιωτών με τους μπολσεβίκους επιβεβαιώνεται από την επιστολή που έστειλε ο Γάλλος υποστράτηγος Μπουρί (ή Μπούριους), διοικητής της 156ης Μεραρχίας, στο διοικητή του 34ου Συντάγματος, συνταγματάρχη Χρ. Τσολακόπουλο-Ρέμπελο, στις 28 Γενάρη 1919. Στην επιστολή αναφερόταν πως «…οι Έλληνες στρατιώται έχουν έλθει εις συμφωνίαν με τους μπολσεβίκους και όχι μόνον δε θα πολεμήσουν εναντίον των, όταν αυτοί επιτεθούν, αλλά και θα ενωθούν μετ’ αυτών»26.

Το Φλεβάρη του 1919, η Ισβέστια του Χάρκοβο έγραψε πως 70 Έλληνες στρατιώτες και ένας υπαξιωματικός πέρασαν στον Κόκκινο Στρατό.27

Αναφέρεται πως ένας απ’ τους Έλληνες στρατιώτες που πέρασαν στον Κόκκινο Στρατό δήλωσε: «Θέλω να γίνω μπολσεβίκος. Μόλις έμαθα ποιοι είναι οι μπολσεβίκοι, αποφάσισα να περάσω μαζί τους»28.

Οι λιποταξίες Ελλήνων στρατιωτών προς τους μπολσεβίκους επιβεβαιώνονται και απ’ τον αντισυνταγματάρχη Νεόκοσμο Γρηγοριάδη, διοικητή του ΙΙ Συντάγματος ΠΖ του Εκστρατευτικού Σώματος. Μάλιστα, ο Γρηγοριάδης όχι μόνο παραδέχεται τη λιποταξία ενός δεκανέα και δυο στρατιωτών, αλλά αποκαλύπτει πως «σκηνοθέτησε» τη…δολοφονία τους, για να μην ακολουθήσουν και άλλοι το παράδειγμά τους! Γράφει: «Τρόμαξα μια μέρα, που μου ανάφεραν στη Σεβαστούπολη πως ελιποτάκτησεν ένας δεκανέας και δυο στρατιώτες· είναι κολλητικό το παράδειγμα· τους εξελόγιασεν η μπολσεβίκικη προπαγάνδα. Έπρεπε να κοπεί το κακό στην αρχή του. Φωνάζω τον αξιωματικό Καραδήμα, των πληροφοριών, και του λέγω κρυφά, χωρίς να πάρει κανείς άλλος είδηση, να ματώσει ένα χιτώνιο κι ένα πουκάμισο, αφού τους βάλει τον αριθμό μητρώου του δεκανέα λιποτάκτη, και να τα κρύψει τη νύχτα με καμιά εξάρτυση (λουριά φυσιγγιοθηκών) σε κανένα απόμερον ακατοίκητο σπίτι. Να κάνει όμως καλά την ηθοποιία του· να μου τα φέρει λαχανιασμένος, τάχα βρίσκοντάς τα το πρωί, σε πολλούς μπροστά, φωνάζοντας πως είχε πληροφορίες ότι οι μπολσεβίκοι κρατούσαν το δεκανέα και τους δυο άνδρες σ’ ένα παλιόσπιτο, πήγε με συνοδεία και να τι βρήκε· τους εσκότωσαν οι άτιμοι!»29.

Η πειθαρχία στις γραμμές των ελληνικών στρατευμάτων –σύμφωνα με όσα έγραψε ένας φαντάρος που πήρε μέρος στην εκστρατεία30– διαταράχτηκε περαιτέρω μετά από την ήττα στην Μπερζόφσκα, το Μάρτη του 1919.

Τα ελληνικά και γαλλικά στρατεύματα είχαν εκατοντάδες νεκρούς και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη, οπισθοχωρώντας άτακτα προς την Οδησσό. Στις μάχες της Μπερζόφσκα τα ιμπεριαλιστικά στρατεύματα είχαν απώλειες 500 περίπου στρατιωτών, απ’ τους οποίους οι περισσότεροι ήταν Έλληνες.31

Το 2ο Τάγμα του 34ου Συντάγματος αρνήθηκε να χτυπήσει τους Γάλλους στρατιώτες «όταν αυτοί ξεσηκώθηκαν κι εγκατέλειψαν το μέτωπο»32.

Αργότερα, στην Κρεμιδόφσκα όπου είχαν υποχωρήσει τα ελληνικά στρατεύματα, οι φαντάροι «αποφασίζουν όλοι μαζί –με την οργανωμένη δύναμή τους– να γυρίσουνε πίσω. Κατά τις 2 με τα όπλα στο χέρι τραβάν όξω από τη σκηνή του Ταγματάρχη Μακρή και του φωνάζουν:

- Στην Οδησσό!!

- Όλοι στην Οδησσό, κι από κει στα χωριά μας!

 Κιτρινισμένος ο Ταγματάρχης αναγκάζεται να υποσχεθεί και να υποκύψει».

Στην Οδησσό, οι Έλληνες στρατιώτες για μια ακόμα φορά απειθάρχησαν, όταν ο Κόκκινος Στρατός κατέλαβε την πόλη: «Κατά τις 9 το βράδυ σ’ όλη την πόλη ακούστηκαν ισχυροί κρότοι όπλων και χειροβομβίδων. Οι αξιωματικοί ξελαρυγγίζονται να φωνάζουν: Στα όπλα!... Όμως κανείς μας δεν κινείται. Αν δεν μπορούμε να ενωθούμε με τον Κόκκινο Στρατό, όμως δε θα τον χτυπήσουμε. Θα βοηθήσουμε με την παθητικότητά μας, με το σαμποτάζ, να νικήσει ο Κόκκινος Στρατός του Προλεταριάτου. Και το κάναμε αυτό! Όξω στους δρόμους γινόντανε μάχες. Κανείς μας δεν κινήθηκε να χτυπήσει τους Μπολσεβίκους. Οι περισσότεροι φαντάροι των Συμμαχικών στρατευμάτων κάνανε το ίδιο κι αυτοί»33.

Ο Έλληνας φαντάρος, έχοντας την εμπειρία αυτής της εκστρατείας, δέκα χρόνια μετά «έκλεινε» τις αναμνήσεις του γράφοντας: «Θα πάμε πάλι όταν μας στείλουν στην Ουκρανία. Όμως ετούτη τη φορά δε θ’ αρκεστούμε μόνο στην παθητική μας στάση για τη νίκη των Μπολσεβίκων. Τώρα θα προχωρήσουμε πιο πολύ: Θα ενωθούμε με τον Κόκκινο Στρατό, για την απελευθέρωσή μας»34.

....

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΙΑΠΩΝΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ

Στις 15 Μάρτη 1920, η σοβιετική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως ξέσπασε εξέγερση σε διάφορες μονάδες του ιαπωνικού στρατού στη Σιβηρία. Στο σχετικό τηλεγράφημα αναφερόταν: «Οι στρατιώτες έσχιζαν τις τιράντες των στολών τους και τις αντικαθιστούσαν με κόκκινες τιράντες».

Τo υπουργείο Πολέμου της Ιαπωνίας, απ’ την άλλη πλευρά, δήλωσε πως όσα αναφέρει η σοβιετική κυβέρνηση είναι κατασκευασμένα, «μπολσεβίκικη προπαγάνδα, με στόχο τη δημιουργία της εντύπωσης ότι οι “κόκκινοι” κερδίζουν δύναμη στην Άπω Ανατολή»120.