Σοβαρές οι «παρενέργειες» της επιχειρηματικής δράσης στα δικαιώματα των εργαζομένων και την υγεία του λαού

Με «ευκαιρία» για ακόμα πιο αυξημένη κερδοφορία και παράλληλα για ισοπέδωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων του κλάδου ισοδυναμεί η πανδημία του κορονοϊού για τις επιχειρήσεις στον κλάδο του Φαρμάκου.

Την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι αλλά και τις «παρενέργειες» της επιχειρηματικής δράσης στο Φάρμακο στην υγεία του λαού μεταφέρει στον «Ριζοσπάστη» η Γιώτα Ταβουλάρη, πρόεδρος της Ομοσπονδίας

Εργαζομένων Φαρμακευτικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΟΕΦΣΕΕ) και μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ.

***

-- Οι εργαζόμενοι στο Φάρμακο δουλεύουν σε έναν κλάδο η σημασία του οποίου φαίνεται ακόμα πιο έντονα σήμερα, στις συνθήκες της επιδημίας. Ποια κατάσταση επικρατεί στους εργασιακούς χώρους; Πώς επηρεάζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων και πώς προστατεύεται η υγεία τους;

-- Η εργοδοσία του κλάδου αξιοποιεί όλα τα εργαλεία που της παρέχει το κράτος για να εντείνει την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Οι επιχειρηματίες του Φαρμάκου αξιοποιούν την ιδιαίτερη σημασία που αντικειμενικά αποκτά ο κλάδος σε αυτήν την «έκτακτη» κατάσταση της πανδημίας, για να επιβάλουν ακόμα σκληρότερους όρους εργασίας και να αποσπάσουν τη μέγιστη συναίνεση των εργαζομένων, στο όνομα της «μάχης που όλοι μαζί πρέπει να δώσουμε» απέναντι στην πανδημία.

Μιλάμε βέβαια για έναν κλάδο που και στην καπιταλιστική οικονομική κρίση δεν βγήκε χαμένος. Οι εργαζόμενοι έχουν την πείρα για να καταλάβουν ότι τα ωράρια - «λάστιχο», οι δυνατότητες αναστολής συμβάσεων, η εκ περιτροπής εργασία, η τηλεργασία είναι τα «δώρα» του κράτους στους μεγαλοεργοδότες, τα οποία χρόνια τώρα διεκδικούν και δεν θα τα αφήσουν να χαθούν μετά το τέλος της πανδημίας.

Σήμερα, η εντατικοποίηση χτυπάει «κόκκινο», στα εργοστάσια φαρμάκου οι συνάδελφοι εργάζονται σε συνθήκες έντασης και συνωστισμού, ακόμα και Σαββατοκύριακα, χωρίς οι εργοδότες να υποχρεώνονται να καταχωρούν καθημερινά τις υπερωρίες στο σύστημα «Εργάνη». Το ίδιο ισχύει και για τους υπαλλήλους φαρμακαποθηκών και φαρμακείων. Σε ό,τι αφορά τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων προστασίας - με την εξαίρεση του θέματος του συνωστισμού - αυτή καθορίζεται από τη σχέση «κόστους - οφέλους». Οι επιχειρήσεις παραγωγής, διακίνησης και πώλησης παίρνουν μέτρα για την προφύλαξη των εργαζομένων από την έκθεση στον ιό, αφού στην αντίθετη περίπτωση το κόστος από τη διακοπή της λειτουργίας τους, αν υπάρξει κρούσμα, θα είναι πολύ μεγαλύτερο. Ακόμα κι αυτό, όμως, έρχεται σε αντιπαράθεση με τον τρόπο που αντικειμενικά οργανώνεται η παραγωγή στον καπιταλισμό. Πρόκειται για άλλη μια αντίφαση.

Αντεργατική επίθεση με το βλέμμα στραμμένο στην «επόμενη μέρα»

-- Ποια είναι τα «χτυπήματα» που μετρούν οι εργαζόμενοι από τα μέτρα που έχει μέχρι σήμερα λάβει η κυβέρνηση στο όνομα της αντιμετώπισης της επιδημίας;

-- Η πανδημία του κορονοϊού και άλλες «κρίσεις», στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, αξιοποιούνται από τους κεφαλαιοκράτες και τις κυβερνήσεις τους για να θωρακίζουν την εξουσία τους και να διασφαλίζουν την κερδοφορία και την επιχειρηματική δράση, επιδεινώνοντας τους όρους εργασίας και αμοιβής, την ίδια τη ζωή των εργαζομένων και των ανθρώπων της βιοπάλης. Αυτό ακριβώς κάνουν σήμερα κυβέρνηση και εργοδοσία, που ματώνουν τους εργαζόμενους εν μέσω πανδημίας, επιδιώκοντας να σαρώσουν όποιο εργασιακό δικαίωμα έχει απομείνει από τις αντεργατικές πολιτικές των κυβερνήσεων όλων των προηγούμενων χρόνων.

Αυτόν το στόχο έχουν οι έκτακτες αντεργατικές Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, που συνοδεύονται και από την αναστολή ελέγχου της εργοδοσίας από τους εναπομείναντες υποτυπώδεις εποπτικούς κρατικούς μηχανισμούς. Δίνεται το «πράσινο φως» στους εργοδότες για αναστολή ή και διάλυση συμβάσεων, για την επιβολή εκ περιτροπής εργασίας με το μισό μισθό μέχρι και για έξι μήνες!

Με το βλέμμα στραμμένο στην «επόμενη μέρα», για να «νομιμοποιηθεί» στη συνείδηση των εργαζομένων η καταστολή, για να μπουν οι πολιτικές και συνδικαλιστικές ελευθερίες στο «γύψο», παίρνουν κατασταλτικά μέτρα, όπως η άρση κάθε περιορισμού για την πολιτική επιστράτευση και επίταξη απεργών, η απαγόρευση κυκλοφορίας, ενώ διατηρείται ο συνωστισμός σε χώρους δουλειάς.

Το κράτος ενδιαφέρεται μόνο για τις επιχειρήσεις και τα κέρδη τους και δεν το κρύβει. Η άρνηση του υπουργού να επικοινωνήσει, έστω και τηλεφωνικά, με εκπρόσωπο των Ομοσπονδιών Φαρμάκου και Τροφίμων - Ποτών είναι αποκαλυπτική για το πόσο νοιάζονται για τους χιλιάδες εργαζόμενους που εκπροσωπούμε.

Τώρα δοκιμάζονται νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας, για να μείνουν και μετά το τέλος της κρίσης. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι στην ιατρική ενημέρωση, όπως και υπάλληλοι γραφείου των εταιρειών, δουλεύουν εδώ και καιρό με τη μέθοδο της τηλεργασίας, ένα μέτρο που αυξάνει την παραγωγικότητα της εργασίας, μειώνει τα λειτουργικά έξοδα των εταιρειών, καθιστά τους εργαζόμενους «ευέλικτους», χωρίς διαχωρισμό εργάσιμου και μη εργάσιμου χρόνου.

Στη «γενναιόδωρη» «Unipharma» οι εργαζόμενοι ενημερώθηκαν την προηγούμενη μέρα ότι θα δουλέψουν την 25η Μαρτίου. Στα συνδικάτα έρχονται καταγγελίες συναδέλφων από μεγάλες επιχειρήσεις ότι βρίσκουν αντίσταση στη χορήγηση της άδειας ειδικού σκοπού. Σε φαρμακαποθήκη οι οδηγοί έκαναν υπερωρίες λόγω φόρτου εργασίας και επιστρατεύτηκαν πωλητές να δουλεύουν ως οδηγοί. Στην «Onepharma», συνάδελφος αναγκάζεται να πηγαίνει στη δουλειά με τα πόδια μετά την παύση του λεωφορείου που μετέφερε τους εργαζόμενους μέχρι τώρα, αφού η εργοδοσία αρνείται να καταβάλει τα έξοδα μετακίνησης. Σε μεγάλο φαρμακείο στα νότια προάστια ο εργοδότης δεν άφηνε τους εργαζόμενους να ανοίξουν αντισηπτικά, γιατί, όπως χαρακτηριστικά έλεγε, «είναι για πούλημα» και αδιαφορώντας για την ασφάλεια εργαζομένων και ασθενών συνέχισε να βρίσκεται στο φαρμακείο ενώ είχε πυρετό. Δεν αφήνουν τους υπαλλήλους τους να κάνουν το τεστ γιατί φοβούνται τις οικονομικές απώλειες που θα έχουν αν βγει θετικό.

Από την άλλη, όσες επιχειρήσεις βλέπουν τη δραστηριότητα και τα κέρδη τους να περιορίζονται, δεν διστάζουν να αναστείλουν τη λειτουργία τους και μαζί και τις συμβάσεις των εργαζομένων, δείχνοντας πως τα περί «μάχης που όλοι μαζί πρέπει να δώσουμε» ισχύουν μόνο όταν αυτό περιλαμβάνει επαρκή κέρδη γι' αυτούς. Η «L'Oreal» ανέστειλε τις συμβάσεις μέρους των εργαζομένων της, ενώ οι εργαζόμενοι της «Hellenica» ενημερώθηκαν τηλεφωνικά την Παρασκευή ότι η λειτουργία της επιχείρησης αναστέλλεται από Δευτέρα.

Η Ομοσπονδία μας, μαζί με τα ταξικά συνδικάτα, με το ΠΑΜΕ, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την υπεράσπιση της υγείας και όλων των δικαιωμάτων των συναδέλφων μας, μέσα κι έξω από τους χώρους δουλειάς, για την αναχαίτιση της εργοδοτικής και κυβερνητικής επίθεσης.

Το έγκλημα κατά της δημόσιας υγείας γίνεται πιο ορατό στις συνθήκες της πανδημίας

-- Μια σειρά από επιχειρήσεις του κλάδου διαφημίζουν την «προσφορά» και τη συμβολή τους στην «κοινή μάχη» για την αντιμετώπιση του ιού. Τι κρύβεται πίσω από τα μεγάλα αυτά λόγια;

-- Η πολυδιαφημισμένη «εταιρική κοινωνική ευθύνη» στοχεύει στον εξωραϊσμό της εικόνας εργοδοτών και ομίλων στα μάτια των εργαζομένων, αλλά προσφέρει και δυνατότητες δωρεάν προβολής των εταιρειών. Ταυτόχρονα, μετατρέπει την υποχρέωση του κράτους να παρέχει στο λαό ασφάλεια, υγεία, φάρμακο σε υπόθεση φιλανθρωπίας των βιομηχάνων.

Χαρακτηριστικές είναι στον κλάδο μας οι περιπτώσεις δωρεών από τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Εταιρειών Ελλάδας (ΣΦΕΕ) και της «Unipharma», που παρήγγειλε 5 τόνους χλωροκίνης και σε συμφωνία με το κράτος θα προσφέρει 24 εκατομμύρια δόσεις δωρεάν. Ομως, το φάρμακο αυτό δεν το παρήγε από το 1984 που είχε την άδεια, όπως λέει, γιατί δεν της προσέφερε κέρδος, αφού δεν υπήρχε ζήτηση, και γινόταν εισαγωγή για τις ανάγκες. Η εταιρεία έχει και εξαγωγική δραστηριότητα. 

Ετσι πιθανόν να εξυπηρετήσει τα επιχειρηματικά της σχέδια στο άμεσο μέλλον. Παράλληλα «τρέχει» και κλινική μελέτη για τη χλωροκίνη, άρα αποκτά πλεονέκτημα έναντι των άλλων εταιρειών.

Επίσης, οι αυξημένες ανάγκες σε μέσα προστασίας (μάσκες, αντισηπτικά κ.λπ.) αξιοποιούνται ως ακόμα ένα πεδίο αύξησης των επιχειρηματικών κερδών.

Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν όσον αφορά τις επιχειρήσεις του κλάδου σε όλο τον κόσμο. Η «Ιntersurgical», εταιρεία παραγωγής βαλβίδων για αναπνευστήρες, αρνήθηκε να δώσει τα σχέδια που της ζητήθηκαν από νοσοκομείο στην Ιταλία, απειλώντας με μηνύσεις για την πατέντα. Μηχανικοί κατάφεραν να αναπαράγουν τις βαλβίδες με 3D εκτυπωτή και κόστος 1 ευρώ αντί για 11.000 ευρώ που είναι η τιμή της εταιρείας! Η εταιρεία «Medronic» διαφημίζει ότι διαθέτει 10 εκατομμύρια ευρώ για την αντιμετώπιση του Covid-19, αλλά δεν αναφέρει τα εκατομμύρια κέρδη που φέρνει η αυξημένη ζήτηση στα προϊόντα της λόγω της πανδημίας. Η εταιρεία «Rising Pharmaceuticals», η μοναδική που παράγει το φάρμακο χλωροκίνη, το Γενάρη του 2020, όταν υπήρξαν οι πρώτες ενδείξεις για τη δράση του σε ασθενείς με Covid-19, σχεδόν διπλασίασε την τιμή του με τη δικαιολογία «της επένδυσης σε νέες μονάδες για την παραγωγή του φαρμάκου». Χαρακτηριστική για την «ευαισθησία» που έχουν οι μεγάλοι φαρμακευτικοί όμιλοι είναι η στάση του κολοσσού «Sanofi» σχετικά με την παραγωγή του φαρμάκου με τη δραστική χλωροκίνη, που είναι τώρα άμεσα αναγκαίο για τον γαλλικό λαό και για όλο τον κόσμο. Οδηγεί στο κλείσιμο το εργοστάσιο της «Famar» στη Λιόν, το μοναδικό κατασκευαστή του συγκεκριμένου φαρμάκου στην Ευρώπη.

Το έγκλημα, βέβαια, κατά της δημόσιας υγείας εξελίσσεται εδώ και δεκαετίες, απλά σε συνθήκες πανδημίας γίνεται πιο ορατό. Το καπιταλιστικό σύστημα δεν οργανώνει την οικονομία και την παραγωγή στην κατεύθυνση της ικανοποίησης των διευρυνόμενων κοινωνικών αναγκών. Δεν διασφαλίζει ούτε τις στοιχειώδεις συνθήκες υγείας και ασφάλειας για τους εργαζόμενους, που ενώ δημιουργούν όλον τον πλούτο, πληρώνουν τη «φιλευσπλαχνία» των εργοδοτών με απολύσεις, υπερωρίες, εντατικοποίηση, ενοικιαζόμενη εργασία, διάλυση κλαδικών συμβάσεων.

Οι ανθρωπιστικές κρίσεις μετατρέπονται σε ευκαιρίες κερδοφορίας. Τα μονοπώλια επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για το ποιος θα βγάλει πρώτος το εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού. Δεν θα βρισκόταν πιο γρήγορα λύση αν η επιστημονική γνώση δεν ήταν αντικείμενο παραγωγής κέρδους αλλά είχε ως κριτήριο την ανθρώπινη υγεία και ζωή;

Αυτό είναι το ασυμβίβαστο μεταξύ αυτού του συστήματος και της κάλυψης των πραγματικών αναγκών των ανθρώπων. Η ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών απαιτεί έναν ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, με κατάργηση της επιχειρηματικής δράσης και κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων του φαρμάκου. Απαιτεί η οικονομία και η παραγωγή να οργανώνονται στη βάση του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού, με κριτήριο την πλήρη και καθολική ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.

Συνέντευξη της Γιώτα Ταβουλάρη, πρόεδρο της ΟΕΦΣΕΕ στον «Ριζοσπάστη»