Η «απομονωμένη» Τουρκία με πρωταγωνιστικό ρόλο στο ΝΑΤΟ το 2021

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του ΝΑΤΟ, η Τουρκία αναλαμβάνει τη διοίκηση της Διακλαδικής Δύναμης Υψηλής Ετοιμότητας του ΝΑΤΟ (VJTF), για το 2021. Είναι μια απόφαση που έχει και σημαντική συμβολική αξία, πέραν των τυπικών και ουσιαστικών συνεπειών, στέλνοντας μήνυμα προς πάσαν κατεύθυνση για τη σημασία και το ρόλο της Τουρκίας στον ιμπεριαλιστικό οργανισμό.

Σύμφωνα με τους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς σχεδιασμούς του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, το 2002 ιδρύθηκε η Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ (NRF). Η συγκεκριμένη δύναμη είναι μια πολυεθνική διακλαδική στρατιωτική δύναμη. Σκοπός της, προφανώς, είναι η άμεση επέμβαση, όπου απαιτούν τα ευρωατλαντικά συμφέροντα και των τμημάτων του κεφαλαίου που υπηρετούνται. Ειδικότερα, η Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ είναι επιφορτισμένη με το καθήκον να επέμβει στην περίπτωση ενεργοποίησης του Αρθρου 5 (επίθεση σε κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ ισούται με επίθεση σε όλα τα κράτη - μέλη, ενδεικτικά το άρθρο ενεργοποιήθηκε για την ιμπεριαλιστική επέμβαση στο Αφγανιστάν!). Αναλαμβάνει επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων, φυσικών καταστροφών και την προστασία ζωτικών υποδομών. Εχει τον επιχειρησιακό ρόλο της δύναμης που επεμβαίνει προτού αναπτυχθούν οι ευρύτερες στρατιωτικές δυνάμεις των ιμπεριαλιστών.

Η Διακλαδική Δύναμη Υψηλής Ετοιμότητας (Very High Readiness Joint Task Force) αποτελεί μέρος της NRF και είναι η δύναμη της «πρώτης γραμμής». Η συγκεκριμένη δύναμη, εντός του ΝΑΤΟ, συγκροτήθηκε το 2014, με απόφαση της Συνόδου Κορυφής στην Ουαλία, στο πλαίσιο της όξυνσης των ΝΑΤΟ - ρωσικών σχέσεων, της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στην Ουκρανία και της αναπτυσσόμενης αστάθειας στη Μ. Ανατολή. Το ΝΑΤΟ βρήκε την ευκαιρία, μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, ή μάλλον καλύτερα αναγκάστηκε να προσαρμοστεί στις νέες γεωπολιτικές απαιτήσεις, δημιουργώντας μια διακλαδική στρατιωτική δύναμη, η οποία θα είχε άμεση επιχειρησιακή ικανότητα, ανά πάσα στιγμή, εντός 2 - 3 ημερών, προτού αναπτυχθεί το σύνολο της NRF.

Η Τουρκία αναλαμβάνει τη διοίκηση της αιχμής του δόρατος, στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟικού ιμπεριαλισμού. Για τη συγκρότηση της συγκεκριμένης δύναμης, οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις παραχωρούν την 66η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Πεζικού με αριθμό που αγγίζει τους 4.500 στρατιώτες, μια δύναμη που θα φτάσει σε προσωπικό τις 6.400, με τη συμβολή της Αλβανίας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, του Μαυροβουνίου, της Πολωνίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας, της Ισπανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ. Μάλιστα, η τουρκική μηχανοκίνητη ταξιαρχία αναλαμβάνει αυτόν το ρόλο, πληρώντας τις ΝΑΤΟικές προϋποθέσεις του πιο σύγχρονου εξοπλισμού και διοικητικής μέριμνας που της έχει παράσχει η τουρκική στρατιωτική ηγεσία.

Η αξία αυτής της εξέλιξης τοποθετείται στη διαρκή προσπάθεια του Οργανισμού, και κατ' επέκταση των ΗΠΑ και της ΕΕ, να διατηρηθεί η συνοχή της Συμμαχίας, της οποίας η Τουρκία αποτελεί ακόμα ζωτικό μέρος, ειδικά για τις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Με την ανάληψη αυτής της ευθύνης εκ μέρους των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, είμαστε θεατές μιας ιδιαιτέρως αντιφατικής κατάστασης. Δεν αξίζει καν να αναφερθεί κανείς στα αστικά αφηγήματα περί τουρκικής απομόνωσης στον κόσμο της διπλωματίας, ή εγκλωβισμού της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Αυτά καταρρέουν καθημερινά από την ίδια την πραγματικότητα. Ο όρος «αντιφατική» για να περιγραφεί η πορεία των σχέσεων της Τουρκίας με τα λοιπά καπιταλιστικά κράτη είναι όρος που θα μπορούσε να περιγράψει συνολικά τις σχέσεις των καπιταλιστικών κρατών στον ιμπεριαλιστικό κόσμο. Μιλάμε για σχέσεις δομημένες στην ανασφάλεια και την αστάθεια που επιβάλλουν αντικειμενικά οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί, η αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής και ο σιδερένιος νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης. Είναι αυτές οι σχέσεις, που, όπου περιλαμβάνουν τη συνεργασία, αυτή αναπότρεπτα θα συνυπάρχει με τις αντιθέσεις και τον ανταγωνισμό.

Αρκεί να σκεφτεί ο αναγνώστης ότι την ίδια στιγμή που η Τουρκία αναλαμβάνει έναν πρωταγωνιστικό ρόλο για τη Συμμαχία, σε συνθήκες μάλιστα σοβαρής στρατιωτικής κινητικότητας και έντασης, συμβαίνουν ταυτόχρονα (!) τα κάτωθι: Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, βρίσκεται σε διευρυμένες οικονομικές και εμπορικές διεργασίες (μεταφορές, υποδομές, δίκτυα 5G) με την Κίνα, βασικό ανταγωνιστή των ευρωατλαντικών συμφερόντων. Η Τουρκία την ίδια στιγμή που γίνεται δέκτης κυρώσεων από τις ΗΠΑ για την αγορά και χρήση του ρωσικού πυραυλικού συστήματος «S-400», ετοιμάζεται να λάβει μια σοβαρή ενίσχυση στις αμερικανο-ΝΑΤΟικές της υποδομές, από τις ΗΠΑ(!). Την ίδια στιγμή που η τουρκική αστική τάξη προχωρά σε «αποσταθεροποιητικές» για τους ευρωατλαντικούς συμμάχους της ενέργειες στη Συρία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, σε συνεννόηση με τη Ρωσία, τον έτερο βασικό ανταγωνιστή του ΝΑΤΟ, συνεχίζει να διατηρεί τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη Συμμαχία και η Συμμαχία το υπενθυμίζει με κάθε ευκαιρία.

Και προφανώς, με τη ΝΑΤΟική ανοχή, το Αιγαίο και η Νοτιοανατολική Μεσόγειος βρίσκονται στο επίκεντρο της τουρκικής επιθετικότητας και ο νέος γύρος των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εγκαινιάζεται το 2021, με την Τουρκία να βρίσκεται επικεφαλής σε νευραλγικό τμήμα της ΝΑΤΟικής δολοφονικής μηχανής.

Τα παραπάνω μπορούμε να τα περιγράψουμε με πολλούς τρόπους, σίγουρα όμως όχι με τον όρο «απομόνωση». Αντίθετα, αποτελούν μία ακόμα τρανή απόδειξη ότι «εταίροι», «σύμμαχοι» και «φίλοι» δεν υπάρχουν για τον ελληνικό και όλους τους λαούς, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και οποιουδήποτε ιμπεριαλιστικού οργανισμού και συμμαχίας.

Αποτελεί, επίσης, μια ακόμη απόδειξη ότι η περιπλοκή της κατάστασης σε γεωπολιτικό επίπεδο εκφράζεται και εντός του ΝΑΤΟ, με αυτές τις εξελίξεις, αλλά ο στόχος του ιμπεριαλιστικού οργανισμού παραμένει ξεκάθαρος, πέραν των όποιων αντιθέσεων και ανακατατάξεων: Αναβάθμιση της στρατιωτικής ετοιμότητας, σχεδιασμοί με επιθετικό πρόσημο απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα.

Οι ανταγωνισμοί στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα αναβαθμίζονται σε οικονομικό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, ανάμεσα στις αστικές τάξεις. Μεγαλώνουν οι κίνδυνοι για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, σε μια «παρτίδα» που, ανεξαρτήτως νικητή, θα βρει όλους τους λαούς χαμένους.

Η δυναμική των εξελίξεων, ειδικά σε περίοδο βαθιάς και σχετικά συγχρονισμένης καπιταλιστικής κρίσης, επιφέρει σοβαρές γεωπολιτικές μεταβολές και αναδιατάξεις στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Τα ρήγματα θα εμφανιστούν. Ας μην υποτιμάμε, λοιπόν, τη δυνατότητα παρέμβασης του λαϊκού παράγοντα, ο οποίος είναι ο βασικός εχθρός και φόβος όλων των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και συμμαχιών του κεφαλαίου. Το οργανωμένο εργατικό - λαϊκό κίνημα, η συνέπειά του, η γραμμή σύγκρουσής του είναι η δύναμη που «μετράνε» και υπολογίζουν στην κάθε τους κίνηση οι ιμπεριαλιστές. Στην ενίσχυσή της μπορούμε να δούμε αποφασιστικές αλλαγές και προοπτική.

Αλέξης ΠΑΝΟΥΣΗΣ
Απόφοιτος του μεταπτυχιακού Γεωπολιτικής Ανάλυσης,Γεωστρατηγικής Σύνθεσης και Σπουδών Αμυνας και Διεθνούς Ασφάλειας