Το «νήμα»

Το κατάπτυστο νομοσχέδιο για τα πανεπιστήμια που ψηφίστηκε χτες, εκτός από αντιδραστική «τομή» στην Ανώτατη Εκπαίδευση αποτελεί και συνέχεια, κλιμάκωση μιας πορείας δεκαετιών. Με παρακαταθήκη τις μαζικές κινητοποιήσεις και τις αγωνιστικές διεργασίες του τελευταίου διαστήματος, το φοιτητικό κίνημα, οι εργαζόμενοι στα ΑΕΙ και οι πανεπιστημιακοί, οι δάσκαλοι και οι μαθητές, οι εργαζόμενοι που πάλεψαν τις τελευταίες βδομάδες ενάντια στην ψήφιση του νομοσχεδίου, σήμερα μπορούν από καλύτερες θέσεις να αντιπαρατεθούν με τη στρατηγική που αυτό υπηρετεί, να αγωνιστούν για να βάλουν εμπόδια στην εφαρμογή του.

Η ίδια η συζήτηση στη Βουλή ανέδειξε ότι υπάρχει ένα νήμα που διαπερνά όλες τις αντιδραστικές αλλαγές στα ΑΕΙ τις τελευταίες δεκαετίες. Οτι είναι αποπροσανατολιστικοί οι σχολιασμοί που βλέπουν απλά «υπουργούς να "γκρεμίζουν" το έργο των προκατόχων τους».

Κάθε «μεταρρύθμιση» των πανεπιστημίων, από εκείνη του ΠΑΣΟΚ το 1998, της ΝΔ το 2006, στη συνέχεια των συγκυβερνήσεων ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ το 2018 μέχρι τον σημερινό της ΝΔ, πρόσθετε νέους κόμπους στο ίδιο νήμα: Της κατηγοριοποίησης Ιδρυμάτων και αποφοίτων, της μεγαλύτερης ευελιξίας στη διαμόρφωση τμημάτων και προγραμμάτων σπουδών, ώστε να ανταποκρίνονται στις περιβόητες «ανάγκες της αγοράς» και στην επέκταση της επιχειρηματικής λειτουργίας των πανεπιστημίων.

Κάθε νέο νομοσχέδιο «έχτιζε» πάνω στο προηγούμενο, και όλα κινούνται στις ίδιες ράγες: Της ανταγωνιστικότητας, των αντιλαϊκών κατευθύνσεων της ΕΕ, της έντασης των ταξικών φραγμών. Της διαμόρφωσης μιας «σούπας» μεταλυκειακής εκπαίδευσης και αγοράς «δεξιοτήτων» που θα ανταποκρίνεται στην ανάγκη για ακόμα πιο «ανταγωνιστικό», δηλαδή, εργατικό δυναμικό, που θα μπορεί να προσαρμόζεται γρήγορα στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων.

Ενα τέτοιο πανεπιστήμιο απαιτεί κι άλλα συμπληρωματικά μέτρα θωράκισης, όπως είναι η ένταση του αυταρχισμού ενάντια σε ό,τι θεωρεί το κεφάλαιο εχθρικό για τους σχεδιασμούς και απειλητικό για την κερδοφορία του, δηλαδή ενάντια στην αγωνιστική διεκδίκηση. Αυτό έρχεται να υπηρετήσει η πανεπιστημιακή αστυνομία, όπως και η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου που προηγήθηκε.

Σε ένα πανεπιστήμιο που οι προτεραιότητες των επιχειρηματικών ομίλων και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών στενεύουν κι άλλο τον ήδη «στενό κορσέ» γύρω από την Εκπαίδευση και την Ερευνα, το μόνο που λείπει είναι το αστυνομικό γκλομπ, που μπάζει τώρα στα πανεπιστήμια η κυβέρνηση της ΝΔ.

Με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε χτες, η κυβέρνηση της ΝΔ «πατάει» πάνω στις αντιδραστικές διατάξεις που εισήγαγε ο ΣΥΡΙΖΑ (νόμος Γαβρόγλου), όπως είναι το «διπλό μηχανογραφικό» για τους υποψήφιους, το πρώτο προπτυχιακό πρόγραμμα με δίδακτρα, η γενίκευση των διδάκτρων στα μεταπτυχιακά κ.λπ., για να πάει ένα βήμα πιο πέρα την επίθεση στα μορφωτικά δικαιώματα των φοιτητών.

Οι αλλαγές που προωθεί ο νέος νόμος ούτε «ιδεοληψία» είναι, ούτε «παραφωνία στην ΕΕ», όπως τις παρουσιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ, θέλοντας και με αυτόν τον τρόπο να ξεπλύνει τη στρατηγική που κι ο ίδιος υπηρετεί.

Η ΝΔ παρουσιάζει ως «κοσμογονία», που τάχα φέρνει με το νομοσχέδιο, τη «σύνδεση των πανεπιστημίων με τις ανάγκες της αγοράς». Η σύνδεση αυτή δεν είναι όμως κάτι καινούργιο. Υπήρχε πάντα και βαθαίνει ολοένα και περισσότερο. Αυτή είναι άλλωστε η αιτία των ταξικών φραγμών που μεγαλώνουν, της υποβάθμισης του περιεχομένου σπουδών, της υποχρηματοδότησης, των απαρχαιωμένων υποδομών και των ελλείψεων σε προσωπικό, που οδήγησε τα πανεπιστήμια να είναι εδώ κι έναν χρόνο κλειστά.

Ολα αυτά τα προβλήματα που οξύνονται για τους σημερινούς και αυριανούς φοιτητές, για διδάσκοντες και εργαζόμενους, δεν πρόκειται να αντιμετωπιστούν από το νομοσχέδιο Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη. Αντίθετα θα διογκώνονται, αφού αποτελούν την άλλη όψη της επιχειρηματικής λειτουργίας.

Το ζητούμενο σήμερα για την εργατική τάξη και τα παιδιά της δεν είναι το πώς τα πανεπιστήμια θα συνδεθούν καλύτερα με τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων, αλλά το πώς θα βγουν στο προσκήνιο οι δικές τους ανάγκες, στη μόρφωση, στη δουλειά, στη ζωή. Σ' αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να συνεχιστεί ο αγώνας, να ενταθεί ακόμα περισσότερο η πάλη, να συνεχιστούν τα ελπιδοφόρα βήματα που έγιναν τις τελευταίες βδομάδες στην οργάνωση των αγώνων από τη σπουδάζουσα νεολαία.

Να βρεθεί στο στόχαστρο των εργαζομένων και των παιδιών τους ο πραγματικός αντίπαλος: Το κεφάλαιο, οι κυβερνήσεις και τα κόμματά του, ώστε να ξηλωθεί συνολικά το «νήμα» των αντιδραστικών αλλαγών.