ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Η αντιπαράθεση που εξελίσσεται το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλονίκη γύρω από το δίλημμα «ανάπλαση ή μετεγκατάσταση της ΔΕΘ» φανερώνει ενδοαστικές αντιθέσεις στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού για τη Βόρεια Ελλάδα με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη. Επί της ουσίας αφορά διαφορετικές εκδοχές ενός αντιλαϊκού σχεδιασμού, με το λαό να καλείται να διαλέξει για άλλη μια φορά ποιο είναι το «μικρότερο κακό».
Το πραγματικό ερώτημα για το λαό της περιοχής δεν είναι απλά το «μένει ή φεύγει» η ΔΕΘ, αλλά τι πρέπει να γίνει για να βγουν πραγματικά κερδισμένοι οι εργαζόμενοι και η νεολαία.
Η αστική τάξη θέλει να αναδείξει την Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη σε κόμβο εμπορικό - διαμετακομιστικό, τουριστικό, εκπαιδευτικό και τεχνολογίας - καινοτομίας, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού για όλη τη Βόρεια Ελλάδα, και σε ενεργειακό κόμβο. Στο πλαίσιο αυτό, «φιλέτα γης» που τα προηγούμενα χρόνια ρήμαζαν ή δεν αξιοποιούνταν επικερδώς πρόκειται να αποτελέσουν πεδία κερδοφορίας και πολύμορφων επενδύσεων για το μεγάλο κεφάλαιο.
Οι όποιες οριακές ή και σχετικές βελτιώσεις που μπορεί να υπάρξουν στην αναβάθμιση του δημόσιου χώρου, π.χ. από την άποψη των εκτάσεων πρασίνου (σήμερα η Θεσσαλονίκη κατατάσσεται στις πόλεις με τα μικρότερα ποσοστά πρασίνου πανευρωπαϊκά), γίνονται τόσο όσο επιτρέπει η εξυπηρέτηση των κύριων στόχων κάθε επένδυσης, γρήγορα σαρώνονται από τη γενική κατάσταση και αξιοποιούνται ως δόλωμα για τον εγκλωβισμό λαϊκών συνειδήσεων, ειδικά σε υποβαθμισμένες περιοχές (π.χ. Δυτική Θεσσαλονίκη).
Κυβερνήσεις, διοικήσεις της Τοπικής Διοίκησης και αστικά κόμματα κρύβουν από το λαό τις βαθύτερες αρνητικές επιπτώσεις από την εμπορευματοποίηση των ελεύθερων χώρων, τόσο στο περιβάλλον όσο και στην ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών για αναψυχή, ποιότητα ζωής, κοινωφελείς υποδομές.
Το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο (ΕΧΣ) και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την ανάπλαση της ΔΕΘ αποτελούν τμήμα ενός επιχειρηματικού σχεδίου για την πιο κερδοφόρα αξιοποίηση ενός χώρου - φιλέτου στο κέντρο της πόλης, για την ανάπτυξη της κερδοφορίας της ίδιας της «ΔΕΘ Helexpo ΑΕ», την αναβάθμισή της ως εκθεσιακού εργαλείου και οικονομικού φόρουμ που στηρίζει συνολικά τους σχεδιασμούς των επιχειρηματικών ομίλων.
Το ΕΧΣ βρίσκεται στο τελικό στάδιο της αδειοδότησής του, στη φάση έκδοσης του ΠΔ και της έγκρισης από το ΣτΕ, και ήδη «τρέχει» ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το τελικό σχέδιο της ανάπλασης.
Το ΕΧΣ προβλέπει νέα εκτεταμένη δόμηση και εκτός από τους εκθεσιακούς χώρους προβλέπεται η ανάπτυξη εμπορικών χρήσεων, πολυτελούς ξενοδοχείου, νέων συνεδριακών χώρων, υπόγειων χώρων στάθμευσης, που θα λειτουργήσουν με ΣΔΙΤ και άρα με υψηλό αντίτιμο. Ορισμένοι χώροι πρασίνου που προβλέπονται, σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχούν σε αυτό που ένας εργαζόμενος μπορεί να φαντάζεται στο άκουσμα του χαρακτηρισμού «μητροπολιτικό πάρκο», και στην πραγματικότητα θα παίξουν το ρόλο του «πράσινου προαυλίου» της επένδυσης.
Με εξαίρεση τον τομέα ανάπλασης που περιλαμβάνει το «Αλεξάνδρειο», οι υπόλοιποι τομείς ανάπλασης, όπως και οι χώροι πρασίνου, ορίζονται ως «Κεντρικές λειτουργίες πόλης», μια χρήση η οποία αφήνει παραθυράκια για επιμέρους λειτουργίες ακόμα και για καζίνο.
Το κόστος της ανάπλασης δεν έχει προσδιοριστεί. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναμένεται να κυμανθεί από 150 έως 220 εκατ. ευρώ, όσο δε για τον τρόπο χρηματοδότησης, η κυβέρνηση φαίνεται να προκρίνει μια ΣΔΙΤ με ταυτόχρονο δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ - ΠΑΣΟΚ και οι εκπρόσωποί τους στην Τοπική Διοίκηση στήριξαν τις προβλέψεις του ΕΧΣ, διαμορφώνοντας μια κοινή στρατηγική γραμμή περί «γενικού κοινωνικού οφέλους» από την ανάπλαση της ΔΕΘ και τη διατήρησή της στον υφιστάμενο χώρο, που οδηγεί στην ανάπτυξη της εκθεσιακής δραστηριότητας και της «εξωστρέφειας».
Υπέρ της ανάπλασης και της διατήρησης της ΔΕΘ στην υφιστάμενη έκταση έχουν τοποθετηθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Πυλαίας - Χορτιάτη, η Κεντρική Ενωση Επιμελητηρίων Ελλάδας και τα Επιμελητήρια της περιοχής, το ΤΕΕ/ΤΚΜ, οι Σύνδεσμοι Βιομηχάνων και Εξαγωγέων, οι Εμπορικοί Σύλλογοι και ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης.
Σε αυτήν τη φάση άρχισε να ξεδιπλώνεται η αντιπαράθεση σε σχέση με την περιοχή χωροθέτησης της ΔΕΘ και την αξιοποίηση του οικοπέδου μέσα στην πόλη. Με πρόταση των δημάρχων της Δυτικής Θεσσαλονίκης, επανήλθε στην επιφάνεια το σχέδιο που είχε εκπονηθεί παλαιότερα για μετεγκατάσταση της ΔΕΘ σε περιοχή δίπλα στο ΔΙΠΑΕ Σίνδου, με εκτιμώμενο κόστος 250 - 300 εκατ. ευρώ.
Με την πρόταση αυτή ανοίγει η συζήτηση για την «επόμενη μέρα» του φιλέτου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, αλλά και για το χώρο της δυτικής εισόδου του πολεοδομικού συγκροτήματος, ο οποίος έχει ενταχθεί στον στρατηγικό σχεδιασμό του κεφαλαίου ως χώρος υποδοχής επενδύσεων στο λιμάνι, σε δραστηριότητες διαμετακόμισης - logistics, χωροθέτηση πόλων καινοτομίας κ.λπ.
Προβάλλεται επίσης το επιχείρημα ότι με τη μετεγκατάσταση της ΔΕΘ θα ενισχυθεί η Δυτική Θεσσαλονίκη με Μετρό, Προαστιακό, συγκοινωνίες, συνδέεται δηλαδή και εξαρτάται η ιεράρχηση αναγκαίων έργων υποδομών με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό του κεφαλαίου.
Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχει ενδοαστική διαπάλη για την αξιοποίηση του φιλέτου της ΔΕΘ, τις χρήσεις γης και τα κονδύλια του «Ταμείου Ανάκαμψης» και σε πολιτικό επίπεδο, και αυτή διαπερνάει και τα κόμματα, αφού η επίσημη θέση των ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ δεν έχει αλλάξει.
Οπως και να 'χει, αυτή η αντιπαράθεση δεν αφορά το λαό. Και στην περίπτωση της ανάπλασης και διατήρησης της εκθεσιακής δραστηριότητας μέσα στην πόλη και στην περίπτωση της μετεγκατάστασης στην περιοχή της Σίνδου, θα επιβαρυνθεί άμεσα και έμμεσα ο λαός για ένα επιχειρηματικό σχέδιο αναβάθμισης της «ΔΕΘ Helexpo AE» και της εκθεσιακής δραστηριότητας των επιχειρηματικών ομίλων.
Η όποια «τόνωση της τοπικής αγοράς» τις μέρες διεξαγωγής των βασικών εκθέσεων είναι προσωρινή, αβέβαιη και ανεπαρκής, και σε κάθε περίπτωση δεν διασφαλίζει το μέλλον αυτοαπασχολούμενων και μικρών επαγγελματιών. Αλλά και όσοι εργαζόμενοι απασχοληθούν στην κατασκευή, θα «απολαύσουν» μισθούς πείνας και εντατικοποίηση, ενώ οι μόνιμες θέσεις εργασίας που θα προκύψουν θα είναι ελάχιστες.
Η Κομματική Οργάνωση Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ έχει τοποθετηθεί εδώ και καιρό τόσο για το ζήτημα της ανάπλασης του χώρου της ΔΕΘ, όσο και για τις προοπτικές της Δυτικής Θεσσαλονίκης και την εκθεσιακή δραστηριότητα.
Εχει ξεκαθαρίσει ότι συνολικά η λειτουργία ενός εκθεσιακού φορέα όπως η ΔΕΘ και η ολοκληρωμένη χρήση των χώρων της σε φιλολαϊκή κατεύθυνση, ανεξάρτητα από την παραμονή της στον ίδιο χώρο ή τη μελλοντική της μετεγκατάσταση, προϋποθέτουν ριζική αλλαγή πορείας σε πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, που θα έχει στο επίκεντρό του την κάλυψη των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών και όχι την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων.
Σε αντιπαράθεση με τις διάφορες εκδοχές του αστικού σχεδιασμού για την αξιοποίηση του χώρου της ΔΕΘ και την πιθανή μετεγκατάστασή της, το ΚΚΕ έχει καταθέσει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο διεκδίκησης που «βλέπει μπροστά», στη συνδυασμένη κάλυψη των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών, και προϋποθέτει τη σύγκρουση με το σχεδιασμό του κεφαλαίου και τις επιλογές αστικών κυβερνήσεων και διοικήσεων σε δήμους και Περιφέρεια.
Διεκδικεί μεταξύ άλλων:
Να μην προχωρήσει η υλοποίηση του εγκεκριμένου ΕΧΣ, που στερεί τη δυνατότητα για αξιοποίηση ενός χώρου ζωτικής σημασίας προς όφελος του λαού. Καμία σκέψη για αξιοποίηση του χώρου της ΔΕΘ για τουριστικές - ξενοδοχειακές - εμπορικές χρήσεις με το μανδύα του «Μητροπολιτικού Πάρκου».
Να μετατραπεί ο χώρος της ΔΕΘ σε πάρκο, με ταυτόχρονη δυνατότητα για αθλητικές και πολιτιστικές χρήσεις - δραστηριότητες. Διασφάλιση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος και κρατικής χρηματοδότησης, που θα εξασφαλίσουν και το αναγκαίο προσωπικό για τη συντήρηση και αναβάθμιση του πάρκου. Καμία σκέψη για ΣΔΙΤ και ανταποδοτικές χρήσεις. Να κατοχυρωθεί πολεοδομικά, χαρακτηριζόμενος «ελεύθερος χώρος - χώρος αστικού πρασίνου».
Να μελετηθούν η αντιπλημμυρική προστασία της ευρύτερης περιοχής του κέντρου της Θεσσαλονίκης και η ένταξη του χώρου της ΔΕΘ στο σχέδιο Πολιτικής Προστασίας ως χώρου εκτόνωσης πληθυσμού σε περίπτωση σεισμού.
Ταυτόχρονα, να ενταχθούν σε έναν ενιαίο σχεδιασμό, μαζί με το χώρο της ΔΕΘ, ο χώρος του Γ' ΣΣ μετά από μετεγκατάστασή του και κατάργηση του ΝΑΤΟικού Στρατηγείου, ο χώρος του πρώην 424 ΓΣΝ και της περιοχής του πρώην συνοικισμού της Αγίας Φωτεινής, και να αξιοποιηθούν για επέκταση των χώρων πρασίνου καθώς επίσης για εγκατάσταση και άλλων απαραίτητων υποδομών, π.χ. Παιδείας, φοιτητικής στέγης, αθλητικών χώρων, ενδεχομένως και ορισμένων πολυλειτουργικών κτιριακών υποδομών, που θα καλύψουν πολιτιστικές και συνεδριακές δραστηριότητες.
Η κατασκευή χώρων στάθμευσης να συνδεθεί μέσω ΜΜΜ με το κέντρο της πόλης και να συνοδευτεί από κυκλοφοριακή μελέτη. Κατασκευή τους χωρίς ΣΔΙΤ, με δωρεάν χρήση για τους κατοίκους της πόλης.
Στην όποια μεταβατική περίοδο, να αξιοποιηθούν οι εκθεσιακοί χώροι για τις ανάγκες αντιμετώπισης της πανδημίας (π.χ. αίθουσες για εκπαιδευτικές ανάγκες), για την υποστήριξη της καλλιτεχνικής και νεανικής δημιουργίας, με ελεύθερη χρήση για μαθητές, φοιτητές, ανέργους κ.λπ. Ελεύθερη πρόσβαση ή πολύ μικρό αντίτιμο στις θεματικές εκθέσεις για φοιτητές, παιδιά, νέα ζευγάρια κ.λπ.
Για τη μετεγκατάσταση και συνολικά για τις υποδομές - λειτουργίες εκθεσιακής δραστηριότητας, να επιβαρυνθούν με το αυξημένο κόστος οι μεγάλες επιχειρήσεις, που άλλωστε επωφελούνται από τη λειτουργία της.
Για τη Δυτική Θεσσαλονίκη, να ιεραρχηθούν και να χρηματοδοτηθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό και όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία η ανάπτυξη της σχολικής στέγης, υποδομές Υγείας, η αξιοποίηση των πρώην στρατοπέδων προς όφελος του λαού, η αντισεισμική θωράκιση και η αντιπλημμυρική προστασία (π.χ. ρέμα Ευκαρπίας, Δενδροπόταμος, Γαλλικός, Αξιός). Να ενισχυθούν οι αστικές συγκοινωνίες και με μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Προαστιακός).
Ταυτόχρονα, να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά η βιομηχανική ρύπανση και δυσοσμία, να μην προχωρήσει η εγκατάσταση της νέας Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στον Λαγκαδά, οι μονάδες καύσης επικίνδυνων αποβλήτων στη Σίνδο, η καύση απορριμμάτων στην τσιμεντοβιομηχανία. Να ενισχυθούν οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι, να γίνουν μελέτες για την επίδραση της βιομηχανικής ρύπανσης στην υγεία των κατοίκων και των εργαζομένων, να υπάρξει σχεδιασμός για την πρόληψη και αντιμετώπιση βιομηχανικών ατυχημάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου