9η Μάη, Μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών
Μαζί με ΚΚΕ, ΚΝΕ και ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ η Τσάλια Καντάρια, κόρη του Μελίτον Καντάρια
Η Τ. Καντάρια επισκέφθηκε το μνημείο, στο πλαίσιο της σημερινής μέρας, μαζί με άλλους Ρώσους που βρίσκονται στη χώρα μας αυτές τις ημέρες.
Η Τσάλια Καντάρια, είναι κόρη του Μελίτον Καντάρια, του Σοβιετικού στρατιώτη που εικονίζεται στην ιστορική φωτογραφία να καρφώνει τη σοβιετική σημαία στο Ράιχσταγκ.
Ηταν στις 30 Απρίλη του 1945 και ώρα 21.50, που ο επιλοχίας Μ.Α.Φ. Γιεγκόροφ και ο λοχίας Μ.Β. Καντάρια ύψωσαν τη σημαία της νίκης, την κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο, την ένδοξη σημαία του πρώτου στον κόσμο προλεταριακού κράτους, της ΕΣΣΔ, στον τρούλο του Ράιχσταγκ.
Ηρθε το οριστικό τέλος του πολέμου και η νίκη κατά της ναζιστικής Γερμανίας; Οχι ακριβώς. Ηταν στιγμές πριν το τέλος, πριν την οριστική κατάληψη του Βερολίνου, για το οποίο μάχονταν ακόμη λυσσωδώς τα τελευταία υπολείμματα του ναζισμού. Στη διαταγή που εκδόθηκε από τη διοίκηση του 1ου Λευκορώσικου μετώπου του σοβιετικού στρατού, που ανέλαβε το χτύπημα στην καρδιά της ναζιστικής γερμανίας για την τελική νίκη και την κατάληψη και του Βερολίνου, αναφέρει συγκεκριμένα τα εξής: "Πλησιάζει η ώρα της οριστικής νίκης κατά του εχθρού.
Η Σοβιετική σημαία κυματίζει πάνω στο κεντρικό κτίριο του Ράιχσταγκ στο κέντρο του Βερολίνου. Σύντροφοι μαχητές, υπαξιωματικοί, αξιωματικοί και στρατηγοί του 1ου Λευκορώσικου μετώπου! Εμπρός κατά του εχθρού, με το τελευταίο ορμητικό μας χτύπημα να αποτελειώσουμε το φασιστικό θηρίο στη φωλιά του και να φέρουμε πιο κοντά την ώρα της οριστικής και ολοκληρωτικής νίκης κατά της φασιστικής Γερμανίας". (Γ. Ζούκοφ, "Αναμνήσεις και στοχασμοί", Τόμος 2ος, σελ. 411, εκδόσεις "Σύγχρονη Εποχή").
Η 9η Μάη, η μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, παρά τις επίμονες προσπάθειες των αστικών επιτελείων στην ΕΕ και σε όλο τον κόσμο, θα συμβολίζει για πάντα ότι η Σοβιετική Ένωση και ο Κόκκινος Στρατός ήταν που έδωσαν το συντριπτικό χτύπημα στον ναζισμό - φασισμό και ύψωσαν την Κόκκινη Σημαία στην ίδια την καρδιά και την έδρα του.
Στις παρακάτω γραμμές, που βασίζονται στον Β1 Τόμο του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, σημειώνουμε ορισμένες από τις κυριότερες πλευρές της συνεισφοράς στην ΕΣΣΔ στην Αντιφασιστική Νίκη.
Οι μεγάλες νίκες του Κόκκινου ΣτρατούΗ πρώτη μεγάλη ήττα των χιτλερικών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώθηκε στις αρχές του 1942 στις προσβάσεις της Μόσχας. Η ήττα αυτή και η πετυχημένη αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού το χειμώνα του 1941 - 1942 είχαν τεράστια στρατιωτικοπολιτική και διεθνή σημασία. Η συντριβή των χιτλερικών στρατευμάτων στα πρόθυρα της Μόσχας ήταν το αποφασιστικό στρατιωτικοπολιτικό γεγονός του πρώτου χρόνου του γερμανοσοβιετικού πολέμου. Το χιτλερικό σχέδιο του «κεραυνοβόλου» πολέμου κατέρρευσε ολοκληρωτικά και διαψεύστηκε ο μύθος για το αήττητο του γερμανικού στρατού.
Στις 19 Νοέμβρη 1942 μπήκε σε εφαρμογή το σοβιετικό σχέδιο αντεπίθεσης στην περιοχή του Στάλινγκραντ. Οι τρομακτικές μάχες που ακολούθησαν τέλειωσαν στις 2 Φλεβάρη 1943, με τη συντριβή των γερμανικών στρατευμάτων και των συμμάχων τους και την παράδοση της στρατιάς του Φον Πάουλους.
Σ' αυτό το διάστημα, «κολλημένος» στα ραδιόφωνα ο κόσμος παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις μάχες που διεξάγονταν στη στέπα, αλλά και για κάθε δρόμο, κάθε τετράγωνο, για κάθε σπίτι, για κάθε όροφο πολυκατοικίας, για κάθε δωμάτιο και σκαλοπάτι. Το σύνθημα του σοβιετικού λαού και στρατού «Ούτε ένα βήμα πίσω!», που περικλειόταν στη Διαταγή 227 του Ι. Β. Στάλιν ως προέδρου της Κρατικής Επιτροπής Αμυνας της ΕΣΣΔ (28 Ιούλη 1942), έγινε πραγματικότητα.
Η στροφή που σημειώθηκε στην πορεία του πολέμου, με τη μεγαλειώδη νίκη του Κόκκινου Στρατού επί του γερμανικού στο Στάλινγκραντ, έγινε αμετάστρεπτη μετά και από τη συντριβή των γερμανικών στρατευμάτων στο Κουρσκ (5 Ιούλη - 23 Αυγούστου 1943), όπου διεξήχθη η μεγαλύτερη στην ιστορία μάχη τεθωρακισμένων αρμάτων.
Η Σοβιετική Ένωση αντιμετώπισε τις δυνάμεις του Άξονα στην ηπειρωτική Ευρώπη μόνη της επί 2 ολόκληρα χρόνια. Στο Λένινγκραντ, λαός και στρατός παρέμειναν αλύγιστοι υπερασπιστές της πόλης κατά την πλέον αιματηρή πολιορκία στην Ιστορία, που κράτησε 872 μέρες και κόστισε τη ζωή σε πάνω από 1.000.000 Σοβιετικούς πολίτες. Σε αυτό το διάστημα ο γερμανικός στρατός έριξε πάνω στο Λένινγκραντ περισσότερες από 5.000 ωρολογιακές και 100.000 εμπρηστικές βόμβες, καθώς και 150.000 περίπου βλήματα πυροβολικού. Καταστράφηκαν πάνω από 3.000 κτίρια. Το πρώτο ρήγμα στον αποκλεισμό του Λένινγκραντ έγινε στις 18 Γενάρη 1943, ενώ στις 27 Γενάρη 1944 λύθηκε η πολιορκία.
Η απελευθέρωση της Σοβιετικής Ένωσης συντελέστηκε κυρίως με τη λαμπρή επιτυχία των στρατευμάτων της στη χειμωνιάτικη εκστρατεία του 1943 - 1944. Στη διάρκειά της σημειώθηκαν οι μεγάλες νίκες της ΕΣΣΔ στην Κριμαία (9 Απρίλη - 12 Μάη 1944), στη δεξιά όχθη του Δνείπερου (24 Δεκέμβρη 1943 - 17 Απρίλη 1944) και αλλού. Η ΕΣΣΔ σήκωσε το κύριο βάρος του πολέμου.
Η ΕΣΣΔ σήκωσε το κύριο βάρος του πολέμου, τόσο από την άποψη των θυσιών της σε έμψυχο δυναμικό και άψυχο υλικό, όσο και από την άποψη της συμβολής της στη στρατιωτική συντριβή του Άξονα. Ακόμα και όταν ξεκίνησε η εκστρατεία των ΗΠΑ - Βρετανίας κατά της Ιταλίας τον Ιούλη του 1943, η κατανομή των γερμανικών δυνάμεων ήταν 257 μεραρχίες στο ανατολικό μέτωπο και μόλις 26 στην Ιταλία. Ακόμα και μετά την απόβαση στη Νορμανδία, ο Άξονας συνέχισε να διατηρεί στο ανατολικό μέτωπο περίπου τετραπλάσιες δυνάμεις απ' ό,τι στο δυτικό (56-75 μεραρχίες της Βέρμαχτ στο δυτικό μέτωπο, έναντι 190-270 μεραρχιών που διατηρούσε στο ανατολικό μέτωπο).
Στις 7 Απρίλη 1945 ο Ι. Β. Στάλιν έγραψε προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρούζβελτ:
«Είναι δύσκολον να συμφωνήση κανείς με την γνώμην ότι η μη προβολή αντιστάσεως από μέρους των Γερμανών εις το δυτικόν μέτωπον εξηγείται μόνον από το γεγονός ότι ούτοι συνετρίβησαν. Οι Γερμανοί έχουν εις το ανατολικόν μέτωπον 147 μεραρχίας. Θα ημπορούσαν χωρίς να ζημιώσουν την υπόθεσίν τους να αποσπάσουν από το ανατολικόν μέτωπον 15 - 20 μεραρχίας και να τας μεταφέρουν προς βοήθειαν των στρατευμάτων τους εις το δυτικόν μέτωπον. Εν τούτοις οι Γερμανοί δεν το έκαμαν. Συνεχίζουν να μάχωνται με λύσσαν εναντίον των Ρώσων δια κάποιον πολύ ολίγον γνωστόν σιδηροδρομικόν σταθμόν Ζεμλιάνιτσα εις την Τσεχοσλοβακίαν, που τους χρειάζεται τόσον όσον και εις τον πεθαμένον τα καταπλάσματα, εξ άλλου όμως παραδίδουν χωρίς καμμίαν αντίστασιν τόσον σπουδαίας πόλεις εις το κέντρον της Γερμανίας όπως το Οσναμπρουκ, το Μανχάιμ, το Κάσσελ. Θα παραδεχθήτε ότι η συμπεριφορά αυτή των Γερμανών είναι κάτι περισσότερον από περίεργος και ακατανόητος».
Η ΕΣΣΔ είχε 20.000.000 νεκρούς σε μάχιμο και άμαχο πληθυσμό, ενώ συνολικά τα θύματα υπολογίζονται σε περίπου 30 εκατομμύρια μαζί με τους ανάπηρους και τους τραυματίες. Οι νεκροί της Βρετανίας έφτασαν τους 375.000 και των ΗΠΑ τους 405.000. Την ίδια στιγμή, στο ανατολικό μέτωπο η Βέρμαχτ είχε απώλειες περίπου 10.000.000 άντρες, δηλαδή σχεδόν το 77% των συνολικών απωλειών της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από τα 260 δισ. δολάρια του συνολικού ύψους των ζημιών που υπέστη η ευρωπαϊκή ήπειρος στη διάρκεια του πολέμου, τα 128 δισ. δολάρια αναλογούσαν στην ΕΣΣΔ: Σε σωρούς ερειπίων μετατράπηκαν 1.710 πόλεις της ΕΣΣΔ. Ακόμα, κάηκαν 70.000 χωριά και κεφαλοχώρια. Καταστράφηκαν ολοκληρωτικά ή εν μέρει 32.000 βιομηχανικές επιχειρήσεις και 65.000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών. Καταληστεύθηκαν 98.000 κολχόζ, 5.000 σοβχόζ και Μηχανοτρακτερικοί Σταθμοί, χιλιάδες νοσοκομεία, σχολεία, μουσεία, ανώτερα ιδρύματα και βιβλιοθήκες.
Τα βάθρα της εποποιίας της Σοβιετικής ΈνωσηςΗ εποποιία της Σοβιετικής Ένωσης συντελέστηκε πάνω και χάρη στην ύπαρξη ισχυρών βάθρων που είχαν οικοδομηθεί μέσα σε πολύ λίγα χρόνια ύστερα από την Οκτωβριανή Επανάσταση και τα ερείπια του εμφύλιου ταξικού πολέμου που την ακολούθησε. Αυτές οι προϋποθέσεις της νίκης ήταν:
α) Η σοσιαλιστική οικονομία: Ο Κόκκινος Στρατός δεν θα μπορούσε να σταθεί αν δεν «πατούσε» γερά στις βάσεις μιας πανίσχυρης πολεμικής οικονομίας, που έγινε δυνατό να οικοδομηθεί χάρη στον ρόλο της εργατικής σοβιετικής εξουσίας, στα πλεονεκτήματα που προσφέρουν η κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, θεμελιώδης προϋπόθεση και για την ταχύτατη προσαρμογή της σοσιαλιστικής οικονομίας σε συνθήκες αμυντικού πολέμου. Χάρη στον σοσιαλιστικό χαρακτήρα της οικονομίας, η ΕΣΣΔ έγινε η πιο ισχυρή βιομηχανικά χώρα της Ευρώπης.
Αποτελεί προπαγανδιστικό τέχνασμα ο ισχυρισμός ότι η ΕΣΣΔ μπόρεσε να νικήσει στηριγμένη κυρίως στη βοήθεια που της δόθηκε από τις ΗΠΑ, Μ. Βρετανία και Καναδά. Η βοήθεια που δόθηκε, πέρα από το γεγονός ότι ήταν με τη μορφή του δανεισμού, που επιβάρυνε τη σοβιετική οικονομία, σε καμία περίπτωση δεν υπήρξε καθοριστική1.
β) Ο ρόλος του Κόμματος: Με την έναρξη της εισβολής το Κομμουνιστικό Κόμμα της ΕΣΣΔ μετατράπηκε σε συλλογικό οργανωτή και καθοδηγητή της αμυντικής πολεμικής προσπάθειας, τόσο στην πρώτη γραμμή όσο και στα μετόπισθεν.
Μόνο τον πρώτο χρόνο του πολέμου εντάχθηκαν στον Κόκκινο Στρατό και Ναυτικό περίπου 1.000.000 μέλη του Κόμματος και 2.000.000 μέλη της Νεολαίας του. Σχεδόν το 1/3 των μελών της Κεντρικής Επιτροπής βρισκόταν στο μέτωπο. Συνολικά το ποσοστό του κομματικού δυναμικού που εντάχθηκε στις στρατιωτικές και παραγωγικές ανάγκες του πολέμου έφτασε το 81,8%. Ένας στους δύο άνδρες και γυναίκες των σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων προς το τέλος του πολέμου ήταν οργανωμένος κομμουνιστής και κομσομόλος. Σύμφωνα με άλλη πηγή, στις αρχές του 1945 στον Κόκκινο Στρατό και στον Στόλο υπήρχαν 3.325.000 κομμουνιστές, ή σχεδόν το 60% της συνολικής δύναμης του Κόμματος. Μεγάλη ήταν και η συμβολή όλων των εθνοτήτων και εθνικοτήτων της ΕΣΣΔ. Αντιπρόσωποι εκατό εθνοτήτων και εθνικοτήτων τιμήθηκαν με την ανώτατη τιμή του «Ηρωα της Σοβιετικής Ενωσης».
Στους πρώτους 6 μήνες του πολέμου το Κόμμα είχε πάνω από 500.000 νεκρούς, ενώ έως το 1945 είχαν δώσει τη ζωή τους περίπου 3.000.000 κομμουνιστές και κομμουνίστριες.
Οι απώλειες που είχε η Σοβιετική Ένωση, τόσο σε ανθρώπινο όσο και σε υλικό δυναμικό, επέδρασαν στη συνέχεια αρνητικά στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Αυτό το ζήτημα χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση, όπως επίσης οι συνέπειες στο Κόμμα και στο κράτος από την πίεση που άσκησαν τα πρώην καπιταλιστικά στοιχεία στην ΕΣΣΔ αλλά και τα υπάρχοντα μικροαστικά στρώματα, που συμμετείχαν στον πόλεμο κατά της γερμανικής εισβολής.
1. Μια σειρά ιστοριογράφοι υπολογίζουν το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της ΕΣΣΔ με βάση τον τρόπο υπολογισμού του από την αστική πολιτική οικονομία. Το ΑΕΠ δεν υπήρχε ως οικονομετρικό μέσο στις σοσιαλιστικές χώρες, διότι μετρούσαν μόνο την ποσότητα των παραγόμενων προϊόντων. Σε κάθε περίπτωση, αν δεχτούμε την καπιταλιστική μέτρηση, το ΑΕΠ της ΕΣΣΔ υπολογίζεται σε 2.905,76 δισ. δολάρια σε πραγματικές τιμές 2003, κατά τα έτη 1941-1945 (Mark Harisson, «The economics of World War II» στο Mark Harisson (Ed.), «The Economics of World War II», εκδ. «Cabridge University Press», Cabridge, 1998, σελ. 10). Η οικονομική βοήθεια κυρίως των ΗΠΑ, αλλά και της Μ. Βρετανίας και του Καναδά, ανήλθε σε 130 δισ. δολάρια (σε πραγματικές τιμές 2003), ή στο 4,47% του ΑΕΠ της ΕΣΣΔ των χρόνων 1941-1945 (Oleg Burdinsky, «Lend-Lease Importance cannot be Overstimated», http://rbth.com/business/2015/05/08/allies_gave_soviets_130_billion_under_lendlease_45879.html).
Ο Αλέξης βγηκε να μας πει για την νίκη της Ευρώπης απέναντι στον ολοκληρωτισμό η ακόμα ;
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Τσίπρας το 2019 υπέγραψε – ανήμερα της #9Μαη, ημέρα μνήμης των 25 εκατομμυρίων θυμάτων του σοβιετικού λαού ενάντια στον ναζισμό – διακήρυξη καταδίκης του… «Σιδηρού Παραπετάσματος». Μαζί με τις υπογραφές του Ορμπαν, του Σαλβίνι, του Κουρτς