Τιμής στους αθλητές που πολέμησαν τον κατακτητή

 Τους αθλητές που υπερασπίστηκαν την ελευθερία κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Ιταλία και την τριπλή κατοχή, τίμησε το βράδυ της Τρίτης το «Επίσκυρον», σε εκδήλωση που οργάνωσε σε αίθουσα που παραχώρησε ο ΑΣ Απόλλων Σμύρνης στο γήπεδο της Ριζούπολης.

Στις χρυσές σελίδες που έγραψαν με το αίμα τους οι Έλληνες αθλητές και ποδοσφαιριστές αναφέρθηκαν οι ομιλητές δημοσιογράφοι Νάσος Μπράτσος και Γιάννης Γεωργάκης, απαριθμώντας τους αθλητές που πολέμησαν στο Αλβανικό Μέτωπο και αργότερα αντιστάθηκαν στον κατακτητή. Την εκδήλωση συντόνισε ο επικεφαλής του «Επίσκυρον» Νίκος Μάλλιαρης.

Η ΕΠΟ και ο ΣΕΓΑΣ, στην αρμοδιότητα των οποίων υπαγόταν τότε το σύνολο των αθλημάτων, έβαλαν λουκέτο τον Απρίλη του 1941 που οι ορδές του Χίτλερ εισέβαλαν στη χώρα. Το κράτος, αρωγός στους θριάμβους, την κρίσιμη στιγμή εξαφανίστηκε. Οι τραυματισμένοι και οι ασθενείς αθλητές αφέθηκαν στη μοίρα τους. Η πείνα και η φυματίωση θέριζαν. Αθλητές έβγαζαν στο σφυρί τα έπαθλά τους για ένα κομμάτι ψωμί, όπως ειπώθηκε. Κι ενώ η επίσημη κρατική πολιτική ήταν «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», κορυφαίοι πρωταθλητές με τεράστιες διακρίσεις σε Βαλκανικούς και Εθνικούς Αγώνες, ανέλαβαν την ευθύνη να κρατήσουν ζωντανούς τους συναθλητές τους και να ανεβάσουν το φρόνημα του λαού για  αντίσταση, ιδρύοντας την «Ένωση Ελλήνων Αθλητών», η οποία οργάνωσε δεκάδες δραστηριότητες και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Όλα τα έσοδα πήγαιναν για συσσίτια και την ενίσχυση αθλητών.

Στην εκδήλωση «ζωντάνεψαν» μερικές από τις πιο ένδοξες στιγμές. Η Επιτροπή Ποδοσφαίρου της ΕΕΑ, την άνοιξη του 1942 αποφάσισε τη διεξαγωγή αγώνα ανάμεσα στον Παναθηναϊκό και την ΑΕΚ στο γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Ο κόσμος είχε χρόνια να δει τα λαϊκά του ινδάλματα και γέμισε ασφυκτικά το γήπεδο. Πριν την έναρξη του αγώνα, επιτροπή αποτελούμενη από τους Μαρόπουλο, Τζανετή της ΑΕΚ και Κρητικό του Παναθηναϊκού, επισκέφτηκε τον πρόεδρο του Παναθηναϊκού Απόστολο Νικολαΐδη, διεκδικώντας ποσοστό από τις εισπράξεις για τους φυματικούς αθλητές που ανάρρωναν στο «Σωτηρία». Η άρνηση συνοδεύτηκε από την είδηση ότι τον αγώνα θα διευθύνει Αυστριακός αξιωματικός των δυνάμεων κατοχής. Οι ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων δεν δέχτηκαν να αγωνιστούν υπό αυτές τι συνθήκες και ενημέρωσαν τους φιλάθλους. Η οργή ξεχείλισε και μετατράπηκε σε αντιφασιστική διαδήλωση η οποία έφτασε μέχρι στην Ομόνοια όπου διαλύθηκε με την εμφάνιση των δυνάμεων κατοχής.

Δεκάδες ήταν οι ποδοσφαιριστές που αντιστάθηκαν στον κατακτητή όπως ο Σπύρος Κοντούλης της ΑΕΚ που γαζώθηκε από τους Γερμανούς όταν πήδηξε από το καμιόνι που τον πήγαινε για εκτέλεση στο θυσιαστήριο της Καισαριανής. Ο Νίκος Γόδας του Ολυμπιακού με τον Ανδρέα Μουράτη της Προοδευτικής υπερασπίστηκαν με το τάγμα του ΕΛΑΣ το εργοστάσιο της «Ηλεκτρικής» στο Κερατσίνι, που σχεδίαζαν να ανατινάξουν οι Γερμανοί κατά την υποχώρηση.  Το αστικό κράτος ...αντάμειψε τον Νίκο Γόδα με την εκτέλεσή του στο Λαζαρέτο της Κέρκυρας το 1948.

Οι ομιλητές τόνισαν πως αθλητισμός και φασισμός είναι έννοιες ασυμβίβαστες. Αθλητισμός σημαίνει ισότητα, ευγενική άμιλλα, ειρηνική συνύπαρξη, ενότητα. Ο φασισμός αναζητάει αφορμή για να διαχωρίσει λαούς και ανθρώπους ανάλογα με τη φυλή, το χρώμα, τις ιδέες, τη μόρφωση, το πορτοφόλι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν η πρώτη εκδήλωση - συζήτηση μέσα σε χώρο αθλητικών εγκαταστάσεων, συνολικά για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, αφού μέχρι τώρα είχαν προηγηθεί μόνο αγωνιστικές δράσεις σε συγκεκριμένες περιοχές που δοκιμάστηκαν στην Κατοχή, όπως αγώνες τιμής και μνήμης για το Μπλόκο της Καλογρέζας και τα Ολοκαυτώματα στα Ανώγεια και το Δίστομο, γεγονός που καταγράφεται στην ιστορία του Απόλλωνα Σμύρνης ως ιδιαίτερα τιμητικό και μάλιστα σε μία χρονιά που συμπλήρωσε 130 χρόνια ζωής και δράσης.

Αφιέρωμα στον N. Γόδα

 Το ποδόσφαιρο στην Αντίσταση