15/01/1622
Γεννιέται ο Γάλλος συγγραφέας Ζαν Μπατίστ Ποκελέν (Μολιέρος).
15/01/1759
Το Βρετανικό Μουσείο ανοίγει για πρώτη φορά για το κοινό.
15/01/1809
Γεννιέται ο Γάλλος αναρχικός Πιέρ Ζοζέφ Προυντόν.Οι Μαρξ & Ενγκελς άσκησαν σοβαρή κριτική στις φιλοσοφικές - ιδεαλιστικές θέσεις του Προυντόν, που ουσιαστικά θεοποιούσε το άτομο και την απόλυτη ελευθερία του, την ατομική ιδιοκτησία (βλ. ενδεικτικά στο έργο του Κ. Μαρξ «Η αθλιότητα της Φιλοσοφίας»).
15/01/1822
Η Αϊτή γίνεται η πρώτη χώρα που αναγνωρίζει την επαναστατημένη Ελλάδα.
15/01/1892
Ο Τζέιμς Νάισμιθ δημοσιεύει τους πρώτους κανόνες του μπάσκετ σε εφημερίδα της Μασαχουσέτης.
15/01/1902
Γεννιέται στη Θεσσαλονίκη, ο Τούρκος κομμουνιστής ποιητής Ναζίμ Χικμέτ. Ο Ν. Χικμέτ εντάσσεται στο παράνομο Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας το 1923. Διώκεται για τις ιδέες του και το 1938 καταδικάζεται σε 40 χρόνια φυλακή.
Ναζίμ Χικμέτ15/01/1919
Τέσσερις μέρες πριν τις εκλογές για τη Γερμανική Εθνοσυνέλευση και σε συνθήκες γενικευμένης αντεπαναστατικής τρομοκρατίας που διενεργείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα σε συμμαχία με την αστική τάξη, δολοφονούνται στο Βερολίνο οι κομμουνιστές ηγέτες Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ.
Δολοφονούνται ο Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ
15/01/1919
Το Ελληνικό Εκστρατευτικό Σώμα αναχωρεί για την Ουκρανία προκειμένου να συμμετάσχει στην ιμπεριαλιστική επέμβαση κατά των επαναστατημένων λαών της Ρωσίας.
Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Σοβιετική Ρωσία
15/01/1920
Πραγματοποιείται στη Σόφια η ιδρυτική Διάσκεψη της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας (BKO).
15/01/1934
Οι Ιρέν και Φρεντερίκ Ζολιό - Κιουρί ανακαλύπτουν την τεχνητή ραδιενέργεια, γεγονός για το οποίο την επόμενη χρονιά τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ Χημείας.
15/01/1936
Ιδρύεται το Λαϊκό Μέτωπο στην Ισπανία από τα κόμματα: Κομμουνιστικό, Σοσιαλιστικό, Αριστερό-Δημοκρατικό, την Γενική Ένωση Εργατών, τα εργατικά κόμματα της Καταλονίας, τις οργανώσεις νεολαίας και τη Δημοκρατική Ένωση.
15/01/1941
Δυόμισι μήνες μετά το 1ο και 50 μέρες μετά το 2ο, ο Νίκος Ζαχαριάδης, από τα μπουντρούμια της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών, απευθύνει το 3ο κατά σειρά γράμμα του, αυτή τη φορά προς τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ.
Το τρίτο γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη15/01/1943
Ο Κόκκινος Στρατός αντεπιτίθεται και κατατροπώνει τις δυνάμεις του Άξονα στη μάχη του Βορονέζ.
15/01/1948
Πραγματοποιείται σύσκεψη των κομματικών-πολιτικών και στρατιωτικών στελεχών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας με αντικείμενο το πρόβλημα των εφεδρειών του Δημοκρατικού Στρατού. Ρίχνεται το σύνθημα: «Όλοι στ’ άρματα, όλα για τη νίκη».
15/01/1961
Διεξάγονται στο Παρίσι μυστικές συνομιλίες μεταξύ των ηγετών της Γαλλίας και της Βρετανίας, Ντε Γκολ και Μακμίλαν αντίστοιχα, με θέμα την ένταξη της Βρετανίας στην ΕΟΚ.
15/01/1962
Πεθαίνει στο Βερολίνο ο καθηγητής της Ιατρικής Πέτρος Κόκκαλης, στέλεχος του ΚΚΕ, γραμματέας Υγείας και Πρόνοιας της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), υπουργός Παιδείας στην Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση (ΠΔΚ) και κατόπιν πρόεδρος της Επιτροπής Βοήθειας για το Παιδί (ΕΒΟΠ).
15/01/1963
Πραγματοποιείται σύσκεψη 55 συνδικαλιστικών οργανώσεων, που αποτελεί την απαρχή της δημιουργίας των «115-ΣΕΟ» (Συνεργαζόμενων Εργατοϋπαλληλικών Οργανώσεων).
15/01/1969
Η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει τον «Σογιούζ-5», ο οποίος πραγματοποιεί την πρώτη πρόσδεση με άλλο διαστημόπλοιο και την πρώτη μεταφορά πληρώματος στο Διάστημα στην ιστορία.
15/01/1971
Ο υπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και δεξί χέρι του Προέδρου Νίξον, Τζον Μίτσελ, ισχυρίζεται ότι η παρακολούθηση ιδιωτικών τηλεφωνικών συνομιλιών αποτελεί συνταγματικό του δικαίωμα και εφεσιβάλλει απόφαση δικαστηρίου του Ντιτρόιτ, που απαγορεύει τις παρακολουθήσεις.
15/01/1975
Έπειτα από 14 χρόνια σκληρού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα η Αγκόλα αποκτά την ανεξαρτησία της από την Πορτογαλία. Σημαντικός παράγοντας σε αυτή την εξέλιξη υπήρξε η ηθική αλλά και έμπρακτη υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων σοσιαλιστικών κρατών (της Κούβας, κ.α.).
15/01/1976
Σε έκθεση του Κογκρέσου για τις παράνομες δραστηριότητες της CIA, αποκαλύπτεται ότι πολλοί ηγέτες ξένων χωρών περιλαμβάνονται στους «συνεργάτες» της Υπηρεσίας. Μεταξύ αυτών ο Σάχης της Περσίας, ο βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσεΐν, ο δικτάτορας του Ζαΐρ Μομπούτου Σέσε Σέκο και άλλοι.
15/01/1981
Ο Πάπας Ιωάννης ο Β’ δέχεται στο Βατικανό αντιπροσωπεία του πολωνικού συνδικάτου «Αλληλεγγύη» με επικεφαλής τον Λεχ Βαλέσα, μιας οργάνωσης που θα έπαιζε κεντρικό ρόλο στην αντεπανάσταση στην Πολωνία.
15/01/1992
Η «διεθνής κοινότητα» αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της Κροατίας και της Σλοβενίας από τη Σοσιαλιστική Ομόσπονδη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.
15/01/1936
ΑπάντησηΔιαγραφήΙδρύεται το Λαϊκό Μέτωπο στην Ισπανία από τα κόμματα: Κομμουνιστικό, Σοσιαλιστικό, Αριστερό-Δημοκρατικό, την Γενική Ένωση Εργατών, τα εργατικά κόμματα της Καταλονίας, τις οργανώσεις νεολαίας και τη Δημοκρατική Ένωση.................
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΜΕΤΩΠΩΝ
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του φασισμού, στα μέσα της δεκαετίας του 1930, το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα επιδίωξε τη συμμαχία με τη σοσιαλδημοκρατία (βλ. 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, 1935). Έτσι, σε μια σειρά χώρες σχηματίστηκαν «Λαϊκά Μέτωπα» που στην περίπτωση της Ισπανίας και της Γαλλίας κατάφεραν να κερδίσουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Στην Ισπανία το Λαϊκό Μέτωπο συγκροτήθηκε -με πρωτοβουλία των κομμουνιστών- στις 15 Γενάρη 1936. Σ’ αυτό έλαβαν μέρος το Κομμουνιστικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, η Δημοκρατική Αριστερά, η Αριστερά της Καταλονίας κ.ά. κόμματα, καθώς και η ενιαία Γενική Ένωση Εργαζομένων (που, όπως και στη Γαλλία, προήλθε από τη συγχώνευση της αντίστοιχης ταξικής και ρεφορμιστικής Συνομοσπονδίας). Στις εκλογές της 16ης Φλεβάρη και 4ης Μάρτη 1936 το Λαϊκό Μέτωπο κέρδισε οριακή πλειοψηφία έναντι του Εθνικού Μετώπου που είχαν συγκροτήσει μια σειρά συντηρητικά αστικά κόμματα (47,03% έναντι 46,48%). Πρώτος πρωθυπουργός της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου έγινε ο Μ. Αθάνα (του Σοσιαλιστικού Κόμματος), που στη συνέχεια (10 Μάη) εκλέχτηκε πρόεδρος κι αντικαταστάθηκε στην πρωθυπουργία από τον Σ. Κ. Κιρόγα (της Δημοκρατικής Αριστεράς).
Αμέσως ενεργοποιήθηκαν ζυμώσεις μεταξύ των τμημάτων εκείνων της ισπανικής αστικής τάξης που προσανατολίζονταν πλέον στην επιβολή ανοιχτής, φασιστικής δικτατορίας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα, που διέβλεπε αυτήν την εξέλιξη, ζητούσε επίμονα από την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου να προβεί στην εκκαθάριση των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού από τα φασιστικά στοιχεία και να οπλίσει την εργατική τάξη. Η απάντηση της κυβέρνησης, ωστόσο, ήταν κατηγορηματική. «Αφήστε το στρατό ήσυχο, μην μπάζετε την πολιτική στο στρατό», έλεγαν. Όσον αφορά δε τον εξοπλισμό της εργατιάς -ως το αποτελεσματικότερο μέσο για τη συντριβή ενός ενδεχόμενου φασιστικού πραξικοπήματος εν τη γενέσει του- η εντολή που δόθηκε δεν έδινε πολλά περιθώρια παρερμηνείας: «Όποιος δώσει όπλα στους εργάτες θα παραπεμφθεί στο στρατοδικείο!». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Ντολόρες Ιμπαρούρι (η θρυλική Πασιονάρια) «και σαν αυτόπτης μάλιστα μάρτυς […] πολλοί ηγέτες του Λ.Μ. [σ.σ. Λαϊκού Μετώπου] κινήθηκαν, αν και χωρίς επιτυχία, για να εμποδίσουν ακόμα και την απελευθέρωση των “30.000”, δηλαδή των κρατουμένων από την εξέγερση των Αστουριών του Οκτώβρη του 1934, που αποτελούσαν και το βασικό προεκλογικό σύνθημα του Λ.Μ.»35. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Τελικά η στρατιωτική φασιστική κίνηση εκδηλώθηκε στις 17-18 Ιούλη 1936, μ’ επικεφαλής το στρατηγό Φ. Φράνκο. Η αναποφασιστικότητα, αναβλητικότητα, έως και τάση συμβιβασμού με τους φασίστες από τη μεριά της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου επέδρασαν καταλυτικά στην αρχική προέλαση των κινηματιών. Με την έκρηξη της στάσης «ο Κιρόγα παραιτήθηκε και ο Αθάνα έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Μαρτίνεζ Μπάριο (αρχηγό της Δημοκρατικής Συμμαχίας), στην κατεύθυνση συμβιβασμού με τους φασίστες στασιαστές, δηλαδή υποταγής σε αυτούς. Ένα έντονο κύμα λαϊκής οργής απέτρεψε αυτό το σχέδιο. Έτσι στις 19 Ιούλη κυβέρνηση σχημάτισε ο Χοσέ Γκιράλ του Αριστερού Δημοκρατικού Κόμματος. Όμως οι τρεις μέρες που χάθηκαν σε άσκοπες συζητήσεις για το αν θα έπρεπε να εξοπλιστεί ο λαός ή όχι έδωσαν στους φασίστες τη δυνατότητα να καταλάβουν 23 πόλεις»36.
ΔιαγραφήΣτις 4 Σεπτέμβρη 1936 σχηματίστηκε και πάλι νέα κυβέρνηση υπό το Σοσιαλιστή Λάργκο Καμπαλέρο (στην οποία μετείχαν για πρώτη φορά όλα τα κόμματα του Λαϊκού Μετώπου -μεταξύ αυτών και το ΚΚ- ενώ στη συνέχεια εντάχτηκαν επίσης το Βασκικό Εθνικό Κόμμα κι εκπρόσωποι της αναρχικής CNT). Κρίσιμο θέμα διαπάλης στη φάση αυτή του αγώνα κατά του Φράνκο: Η συγκρότηση τακτικού στρατού. «Τόσο οι σοσιαλιστές όσο και οι αναρχικοί», σημειώνει ο Θ. Παπαρήγας, «αντιδρούν στη δημιουργία τακτικού στρατού. Οι αναρχικοί κατηγορούν τους κομμουνιστές σαν …αντεπαναστάτες επειδή το προτείνουν. Η ανίερη αυτή συμμαχία σοσιαλιστών-αναρχικών έχει σαν αποτέλεσμα την πτώση της Μάλαγα (8 Φλεβάρη 1937), όπου οι φρανκικές δυνάμεις επιτίθενται ακριβώς με τον τρόπο που είχαν προβλέψει και λεπτομερώς “προπεριγράψει” οι κομμουνιστές».37
Όσον αφορά τις διεθνείς διαστάσεις του ισπανικού εμφυλίου, ενώ θα περίμενε κανείς το «αδελφό» Λαϊκό Μέτωπο της Γαλλίας, υπό τον επίσης Σοσιαλιστή πρωθυπουργό Λ. Μπλουμ, να είναι το πρώτο που θα έσπευδε σε βοήθεια της Δημοκρατικής Ισπανίας, συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Στη Γαλλία ανήκε η διπλωματική πρωτοβουλία για τη διεθνή απομόνωση της Δημοκρατικής Ισπανίας που πραγματοποιήθηκε μέσ’ από την πολιτική της δήθεν «μη επέμβασης». Ήταν δε η πρώτη χώρα που έκλεισε τα σύνορά της, στερώντας από τους μαχητές κατά του φασισμού κάθε δυνατότητα να προμηθευτούν όπλα και πολεμοφόδια μέσω του γαλλικού εδάφους. Το γεγονός αυτό υπήρξε καταλυτικό π.χ. στην πτώση της συνοριακής πόλης του Ιρούν (λίγες μόνο μέρες αφότου είχαν κλείσει τα γαλλοϊσπανικά σύνορα), όπου οι εργάτες των ορυχείων αναγκάστηκαν -ελλείψει πυρομαχικών- να πολεμούν με δυναμίτη και πέτρες τις στρατιές του Φράνκο οι οποίες είχαν στη διάθεσή τους τανκς κι αεροπλάνα (που τους είχε προμηθεύσει η ναζιστική Γερμανία). Το εμπάργκο τελικά ίσχυσε μόνο για την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου. Αμερικανικά και βρετανικά μονοπώλια έκαναν χρυσές δουλειές με τον Φράνκο38, ενώ Γερμανία και Ιταλία συνέδραμαν τους Ισπανούς ομοϊδεάτες τους, τόσο σε πολεμικό υλικό όσο και σε άνδρες (με 16.000 και 50.000 στρατιώτες αντίστοιχα). Η μόνη χώρα που στάθηκε στο πλευρό του αγωνιζόμενου ισπανικού λαού ήταν η Σοβιετική Ένωση.39 ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Σε κουφά αυτιά έπεσαν επίσης οι επανειλημμένες εκκλήσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς προς τη Σοσιαλιστική Διεθνή για την ανάληψη κοινής δράσης υπέρ της Δημοκρατικής Ισπανίας. Ο Ντιμιτρόφ (ΓΓ της ΚΔ) απευθύνθηκε ξανά και ξανά γι’ αυτό το ζήτημα στον ομόλογό του Μπρούκερ (στις 3 Ιούνη 1937, στις 26 Ιούνη 1937, στις 17 Ιούλη 1937 κ.ο.κ.), για να λάβει πάντοτε την ίδια απάντηση, πως, δηλαδή, «ο Πρόεδρος της ΣΔ [σ.σ. Σοσιαλιστικής Διεθνούς] “δεν έχει πλήρεις εξουσίες” για να πάρει πρωτοβουλία». Δεν ήταν βεβαίως θέμα «αρμοδιοτήτων», αλλά καθαρά πολιτικής ουσίας. «Μόλις γίνονται γνωστές οι επαφές των δύο Διεθνών το καλοκαίρι του 1937, το Εργατικό Κόμμα [της Βρετανίας] παρεμβαίνει κι αφαιρεί τις εξουσιοδοτήσεις του από την ηγεσία της ΣΔ. Δεν ήταν, όμως, το μόνο πρόβλημα. Στην Ολλανδία και την Τσεχοσλοβακία, τα σοσιαλιστικά κόμματα απειλούν με αποχώρηση από τη ΣΔ αν οι επαφές συνεχιστούν. Τα πράγματα παίρνουν ιδιαίτερα σοβαρή τροπή στο Βέλγιο, έδρα της ΣΔ, όπου μια ομάδα σοσιαλιστών ηγετών φέρεται να δηλώνει ότι “προτιμά τη ναζιστική Γερμανία από την ΕΣΣΔ”». Την ίδια στιγμή, διάφοροι επιφανείς ηγέτες της διεθνούς σοσιαλδημοκρατίας, όπως οι Άντλερ, Άτλι και Σκέβελενς, επισκέπτονταν τη Δημοκρατική Ισπανία εκφωνώντας βαρύγδουπους, υποκριτικούς λόγους. «Σύντροφοι», διαβεβαίωνε ο Σκέβελενς απευθυνόμενος στη γαλλοβελγική ταξιαρχία, «σας ορκίζομαι ότι θα πάρετε όπλα!».40
ΔιαγραφήΑρχές του 1939 οι διεθνείς πιέσεις προς την κυβέρνηση του ισπανικού Λαϊκού Μετώπου (επικεφαλής της οποίας ήταν από τις 17 Μάη 1937 ο Σοσιαλιστής Χ. Νεγκρίν) έγιναν ακόμα πιο ασφυκτικές. Στις 10 Φλεβάρη, με τη διαμεσολάβηση των Βρετανών, οι δυνάμεις του Φράνκο κατέλαβαν τη νήσο Μινόρκα (η παράδοση μάλιστα έγινε πάνω στο βρετανικό θωρηκτό «Devonshire»), ενώ στις 14 Φλεβάρη η γαλλική κυβέρνηση αξίωσε με τελεσίγραφο την παράδοση της Μαδρίτης. Στις 27 Φλεβάρη, Γαλλία και Βρετανία αναγνώρισαν τη φασιστική Ισπανία διακόπτοντας τις διπλωματικές τους σχέσεις με την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου. Το ίδιο έπραξαν και μια σειρά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, όπως το Εργατικό Κόμμα του Βελγίου. Στις 4-5 Μάρτη εκδηλώθηκε πραξικόπημα μ’ επικεφαλής το ηγετικό στέλεχος των Σοσιαλιστών Χ. Μπεστέιρο και το συνταγματάρχη Σ. Κασάντο. Με κεντρικό σύνθημα «κυβέρνηση χωρίς τους κομμουνιστές» οι Μπεστέιρο και Κασάντο σχημάτισαν μια «Εθνική Χούντα Άμυνας» η οποία, υπό το πρόσχημα της «έντιμης ειρήνης», άνοιξε τις πύλες της ισπανικής πρωτεύουσας στα φασιστικά στρατεύματα. Η Μαδρίτη έπεσε στις 28 Μάρτη 1939. Τρεις μέρες αργότερα -κι ενώ συντρίβονταν και οι τελευταίοι θύλακες αντίστασης- οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις της Σκανδιναβίας αναγνώρισαν «de jure» το φασιστικό καθεστώς. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
15/01/1919
ΔιαγραφήΤέσσερις μέρες πριν τις εκλογές για τη Γερμανική Εθνοσυνέλευση και σε συνθήκες γενικευμένης αντεπαναστατικής τρομοκρατίας που διενεργείται από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα σε συμμαχία με την αστική τάξη, δολοφονούνται στο Βερολίνο οι κομμουνιστές ηγέτες Καρλ Λίμπκνεχτ και Ρόζα Λούξεμπουργκ. ........ ΑΛΗΤΕΣ ΣΟΣΙΑΛΦΑΣΙΣΤΕΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
15/01/1941
ΔιαγραφήΔυόμισι μήνες μετά το 1ο και 50 μέρες μετά το 2ο, ο Νίκος Ζαχαριάδης, από τα μπουντρούμια της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών, απευθύνει το 3ο κατά σειρά γράμμα του, αυτή τη φορά προς τα μέλη και τα στελέχη του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ........ Ο Πόλεμος ήταν Ιμπεριαλιστικός απο την αρχή μέχρι το τέλος και απο τις δύο μεριές των καπιταλιστικών κρατών. Ο ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ απο την απομόνωση έγραψε τρία γράμματα για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στο 2ο και 3ο ανοιχτά με τον Μανιαδάκη να τα θάβει... Μάλλον το έκανε για να σώσει το ΚΚΕ απο τον ...σεχταρισμό.... ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
15/01/1948
ΔιαγραφήΠραγματοποιείται σύσκεψη των κομματικών-πολιτικών και στρατιωτικών στελεχών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας με αντικείμενο το πρόβλημα των εφεδρειών του Δημοκρατικού Στρατού. Ρίχνεται το σύνθημα: «Όλοι στ’ άρματα, όλα για τη νίκη»........ Η Λαοκρατία ευρωκομουνισμός εγκλώβισε το λαό στο καπιταλισμό και δεν διεκδίκησε την εξουσία τον ΟΚΤΩΒΡΗ ΤΟΥ 1944 και τον οδήγσε στη σφαγή σε φυλακές εξορίες εκτελέσεις δίνοντας το χρόνο στους καπιταλιστές μέχρι τα τέλη 47 να ανασυγκροτήσουν το κατεστραμμένο κράτος τους και να περάσουν στην τελική σύγκρουση. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ