Αντιδραστικές ευρωενωσιακές κατευθύνσεις με στόχο την «επόμενη μέρα»

ΑΥΤΟΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΑΥΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ο αστός οικονομολόγος Ζαν Μονέ, θεωρούμενος εκ των «αρχιτεκτόνων» της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ανθρακα και Χάλυβα, της μετέπειτα ΕΕ, είχε δηλώσει πως «η Ευρώπη θα κτιστεί μέσα από τις κρίσεις της».

Διαβάζοντας πίσω από τη συγκεκριμένη δήλωση και εξετάζοντας την πείρα, μπορεί να κατανοήσει κάποιος ότι μια διακρατική ένωση του κεφαλαίου, όπως η ΕΕ, αξιοποιούσε πάντα

κάθε εμφανιζόμενη δυσκολία ή κρίση στο διάβα της, προκειμένου να εντείνει την επίθεσή της και να ενισχύσει την κερδοφορία των επιχειρήσεών της σε βάρος των εργατών, να βάλει τις βάσεις για νέες επιθέσεις.

Μια τέτοια περίπτωση είναι οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί σήμερα, με την πανδημία του κορονοϊού και δείχνει το πώς κυβέρνηση και ΕΕ προχωρούν σε μέτρα που σηματοδοτούν γενικευμένη επίθεση ενάντια στο δημόσιο σύστημα Υγείας, τα εργασιακά δικαιώματα, ακόμα και τις λαϊκές ελευθερίες.

Ας σταθούμε όμως στο ζήτημα της Υγείας. Η κυβέρνηση και τα επιτελεία της επαναλαμβάνουν εκκλήσεις στο λαό που «μένει στο σπίτι» να διαχειριστούν μόνοι τους «τα όποια ήπια συμπτώματα». 

Τους καλούν να εκτιμήσουν οι ίδιοι πότε είναι πιθανό να έχουν τον ιό και να απευθυνθούν στο «γιατρό τους», που πρακτικά για την εργατική λαϊκή οικογένεια σημαίνει να πληρώσει ιδιώτη γιατρό, ενώ οι τεράστιες ελλείψεις στις δημόσιες δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στη χώρα μας πρακτικά σημαίνουν ότι όσοι νοσήσουν και μείνουν σπίτι, θα είναι ουσιαστικά ακάλυπτοι.

Την ίδια στιγμή, είναι γνωστό ότι αποτελούν μια οδυνηρή πραγματικότητα οι χιλιάδες ασθενείς με χρόνια νοσήματα που μένουν «στον αέρα», καθώς με εντολές της κυβέρνησης, εξωτερικά ιατρεία, κλινικές, χειρουργεία και τμήματα νοσοκομείων «αναστέλλουν τη λειτουργία τους μέχρι νεωτέρας», πρωτοβάθμιες μονάδες κλείνουν με κίνδυνο να απορρυθμιστούν λόγω του αποκλεισμού τους από ιατρικές εξετάσεις, με ό,τι αυτό σημαίνει για την επιδείνωση της υγείας τους.

Ατομική ευθύνη που έχει ...ουρά

Τονίζοντας με νόημα την αυτονόητη ευθύνη που ήδη ο λαός μας επιδεικνύει, η κυβέρνηση της ΝΔ δεν περιορίζεται μόνο στην πλήρη εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων. Πρώτιστα, επιχειρεί να αποκρύψει τις δικές της τεράστιες ευθύνες. Για αυτό άλλωστε, ενώ για την υλοποίηση των περιοριστικών μέτρων και απαγορεύσεων προειδοποιεί για την απειλή του ιού, τον κίνδυνο εξάπλωσης και μπαίνει στη συζήτηση για κακά σενάρια, αντίθετα, όταν μιλά για το δημόσιο σύστημα Υγείας, ο τόνος της αλλάζει.

Στα αιτήματα γιατρών, νοσηλευτών, συνολικά του λαού για χιλιάδες άμεσες μόνιμες προσλήψεις, για άνοιγμα των χιλιάδων κλινών ΜΕΘ που λείπουν, για επίταξη του ιδιωτικού τομέα που θησαυρίζει κι αυτές τις ώρες, ενώ προκλητικά αυτοπροβάλλεται και ως «χρυσός χορηγός και δωρητής», η κυβέρνηση καθησυχάζει, ισχυρίζεται ότι «η κατάσταση δεν έχει φτάσει ακόμα σε τέτοιο σημείο».

«Γιατρός του εαυτού σου» και τα έξοδα δικά σου

Η στάση της δεν είναι ασφαλώς τυχαία. Υπηρετεί μια ολόκληρη αντιλαϊκή στρατηγική και στο χώρο της Υγείας, που προβλέπει περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης και των δωρεάν παροχών στο λαό, ελλείψεις σε προσωπικό και εξοπλισμό, που σημαίνει ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες ακόμα και για απλές ιατρικές εξετάσεις.

Πάνω σε αυτήν τη βάση προωθούνται και οι δήθεν μοντέρνες απόψεις για τη δυνατότητα της «αυτοδιάγνωσης» και «αυτοθεραπείας», ως μια φτηνή υποκατάσταση των περίπου διαλυμένων δημόσιων υπηρεσιών ΠΦΥ. Μια τέτοια περίπτωση - προ κορονοϊού - είναι η προώθηση του «τοκετού στο σπίτι», ιδιαίτερα διαδεδομένη στο εξωτερικό, που μάλιστα επιδοτείται κι από το κράτος στη χώρα μας, και η οποία δεν προκαλεί επιβάρυνση των δημόσιων νοσοκομείων, αλλά θέτει τις έγκυες και τα έμβρυα σε τεράστιους κινδύνους.

«Στροφή», λοιπόν, στην αυτοδιάγνωση στο σπίτι, στο να γίνει ο ασθενής από τα εργατικά - λαϊκά στρώματα «γιατρός του εαυτού του», γιατί βεβαίως η αστική τάξη δεν έχει τέτοια προβλήματα, αφού πάντα την περιμένει διαθέσιμο νοσοκομειακό κρεβάτι, κρεβάτι ΜΕΘ και ο πριβέ γιατρός.

Ο σχεδιασμός του κεφαλαίου και όσων κυβερνήσεων μας έφτασαν έως εδώ έχει πολύχρονο ιστορικό. Ξεδιπλώνει μια ολόκληρη αντιδραστική στρατηγική ΕΕ - κυβερνήσεων με αποφάσεις και Οδηγίες της Κομισιόν. Βάση της αποτελεί ότι «η υγεία αποτελεί παράγοντα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας»¹, δηλαδή με μια λέξη εμπόρευμα.

Και πάνε παραπέρα: «Η διάκριση μεταξύ της παραδοσιακής παροχής υπηρεσιών κλινικής φροντίδας από ιατρούς, καθώς και της αυτοδιαχείρισης της περίθαλψης (...) καθίσταται όλο και περισσότερο ασαφής».² Δηλαδή, η «αυτοθεραπεία» στο σπίτι να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του «συστήματος Υγείας» που βασίζεται στο κέρδος των καπιταλιστών.

Αλλωστε, η εξ αποστάσεως ιατρική, η θεραπεία στο σπίτι σύμφωνα με τα ίδια τα ευρωενωσιακά κείμενα «διευκολύνει τους ασθενείς να διαχειριστούν τις δικές τους παθήσεις ή τους υγιείς πολίτες να επωφεληθούν από τα μέτρα πρόληψης». Πρόκειται για αποσπάσματα που φωτίζουν με ακρίβεια το πού το πάνε.

Με ψηφιακή ώθηση ...πίσω στον Μεσαίωνα

Εργαλείο σε αυτήν την κατεύθυνση αποτελούν οι πιο σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές και υπηρεσίες, καθώς και η τηλεϊατρική, η οποία από πολύ νωρίς (2008) εντάχθηκε από την ΕΕ - καθόλου τυχαία - στην Οδηγία περί ηλεκτρονικού εμπορίου.³ Επικαλούμενοι λοιπόν τις πιο σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους, που θα μπορούσαν να απογειώσουν τις δυνατότητες διάγνωσης, θεραπείας και αποκατάστασης, προβάλλουν ως σύγχρονο και μοντέρνο την αυτοδιάγνωση και την αυτοθεραπεία.

Στα κείμενά τους, δεν κρύβουν το στόχο αυτών των κατευθύνσεων: «Να αξιολογηθούν για την εξοικονόμηση χρημάτων η μείωση των περιστατικών, η μείωση των συνταγών, η αύξηση του χρόνου παρουσίας στο χώρο εργασίας». Ομολογούν ότι κοιτούν όχι την υγεία των εργαζομένων, αλλά τις άγριες περικοπές στην Υγεία και την απαλλαγή της εργοδοσίας από επιβαρύνσεις. Κι όπως συμπληρώνουν «στόχος είναι να δοθεί στους πολίτες δυνατότητα ανεξάρτητης διαβίωσης (...) με βιωσιμότερο το κόστος της περίθαλψης (...) και να αυξηθεί η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της ΕΕ».⁴

H επίτροπος Υγείας της ΕΕ, Στ. Κυριακίδου, πρόσφατα υπέδειξε το πώς η ΕΕ εννοεί το μέλλον στην Υγεία, αναφέροντας: «Το να ενδυναμώνουμε τους πολίτες να διαχειρίζονται την ίδια τους την υγεία, αποτελεί βασική προτεραιότητα στο πρόγραμμα ψηφιακών μετασχηματισμών».⁵

Mε τα ίδια ακριβώς λόγια το Κέντρο Ερευνας Cordis της Κομισιόν από το 2015⁶, θέτει ως στόχο «να ενδυναμώσουμε τους πολίτες να αυτοδιαχειρίζονται την ίδια τους την υγεία για να επιτευχθεί ανάμεσα σε άλλα η συμμετοχή του ασθενούς στη διαδικασία περίθαλψης (...) η αύξηση του επιπέδου εκπαίδευσης και εξοικείωσης ατόμων, ασθενών (...) με εφαρμογή νέων τεχνολογιών για εξατομικευμένα (...) και νέα μοντέλα περίθαλψης».

Σπεύδουν να επωφεληθούν οι όμιλοι

Οι επιχειρηματικοί όμιλοι επίσης εδώ και χρόνια και χωρίς καν να ...περιμένουν ψηφιακές εφαρμογές, δουλεύουν σε αυτήν την κατεύθυνση: «Aυτοδιάγνωση, αυτοθεραπεία και αυτοφροντίδα», προτείνει ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης στο «Μανιφέστο της Αυτοφροντίδας» του.

Οι ασθενείς καλούνται χωρίς τη συνδρομή γιατρού (εκτός αν χρειαστεί, λόγω εξέλιξης της νόσου) να επιλέξουν μόνοι τη «θεραπεία», με την επίκληση της μη επιβάρυνσης του συστήματος Υγείας, χρησιμοποιώντας Mη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα. Αυτά ως γνωστόν πληρώνονται μόνο από τους ασθενείς, πολλαπλασιάζοντας τα κέρδη των φαρμακοβιομηχανιών, αλλά και τον ορατό κίνδυνο π.χ. στα αρχικά στάδια μιας σοβαρής εξελισσόμενης νόσου, ο ασθενής να την αντιμετωπίζει με ακατάλληλα, «αθώα» φάρμακα.

Σε αυτήν την κατεύθυνση, η PGEU - ο ευρωπαϊκός σύνδεσμος στον οποίο είναι μέλος ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος - σχεδιάζει τη λειτουργία του λεγόμενου «Φαρμακείου των υπηρεσιών». Δηλαδή, του Φαρμακείου που θα αναλαμβάνει να παρέχει - έναντι αμοιβής - εργασίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, όπως π.χ. αυτές του «Βοήθεια στο σπίτι».⁷

Αυτές τις μέρες, ο θάνατος της 40χρονης από κορονοϊό στο σπίτι της είναι ένα πρώτο τραγικό δείγμα τού πόσο επικίνδυνος είναι ο δρόμος που ανοίγουν αυτά τα αντιδραστικά σχέδια, τα οποία επιδρούν και στα αμφιλεγόμενα εκ των πραγμάτων «ιατρικά πρωτόκολλα». Αντίστοιχη περίπτωση ήταν και ο συνάνθρωπός μας, επισκέπτης στους «Αγίους Τόπους», που έχασε τη ζωή του και με την καθυστερημένη αντιμετώπισή του, αφού η περιοχή αυτή δεν ήταν «εντός πρωτοκόλλων» για έλεγχο για τον κορονοϊό.

Ιδια κατεύθυνση - οδηγός προωθείται μεθοδικά ώστε ο ίδιος ο εργαζόμενος να αναλάβει την ευθύνη για ό,τι συμβεί στην υγεία του ακόμα και μέσα στους χώρους δουλειάς, όπου σε καθεστώς εργοδοτικής τρομοκρατίας δουλεύει με όρους συνωστισμού, χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης, ενώ ο γιατρός Εργασίας, που είναι σήμερα ακόμα πιο αναγκαίος, αντιμετωπίζεται ως «είδος πολυτελείας».

Πού οδηγούν όλα αυτά; Στο να ρίχνεται η ευθύνη και πάλι στον εργαζόμενο, με πιο κραυγαλέο παράδειγμα αυτό που ήδη καταγράφεται στη Γαλλία, όπου η εργοδοσία βάζει τους εργάτες να υπογράφουν ότι αν προσβληθούν από τον κορονοϊό δεν θα ζητήσουν αποζημίωση...

Ρεαλιστικός και επίκαιρος ο άλλος δρόμος

Αυτοί οι επικίνδυνοι σχεδιασμοί, που επιταχύνονται σε συνθήκες πανδημίας, μπορούν να πάρουν απάντηση. Το ΚΚΕ και ο «Ριζοσπάστης» είχαν αποκαλύψει έγκαιρα αυτήν τη στρατηγική, ενώ από το Νοέμβρη του 2016 η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος είχε απευθύνει σχετική Ερώτηση στην Κομισιόν.

Τα αιτήματα που μαχητικά διεκδικούν γιατροί, νοσηλευτές, συνδικάτα και μαζικοί φορείς δεν συγκρούονται σήμερα μόνο με μια εκρηκτική κατάσταση διαχρονικών ελλείψεων στο δημόσιο σύστημα της Υγείας, με την πολιτική που στο βωμό του κέρδους θυσιάζει τις λαϊκές ανάγκες, όπως με τον πιο εμφατικό τρόπο απέδειξε και η επιδημία του κορονοϊού στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο. Συγκρούονται και με έναν ολόκληρο μακρόπνοο, στρατηγικό σχεδιασμό του κεφαλαίου.

Η αρνητική πείρα που συσσωρεύουν αυτές τις μέρες η εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, τα ολοένα και πιο πολλά πειστήρια ότι το καπιταλιστικό σύστημα ούτε θέλει ούτε μπορεί να λύσει λαϊκά προβλήματα, όπως και αυτό το κρίσιμο της υγείας του, μαρτυρούν την αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού, όπου ο ίδιος ο λαός μπορεί να σχεδιάσει και να αναπτύξει ένα πανελλαδικό κρατικό σύστημα Υγείας - Πρόνοιας στο πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο, στην επείγουσα ιατρική, στην έρευνα, το οποίο θα παρέχει απολύτως δωρεάν όλες τις υπηρεσίες, χωρίς διάκριση και χωρίς καμιά επιχειρηματική δράση.

Αυτή είναι η πιο χρήσιμη και ουσιαστική «αυτοδιάγνωση» που πρέπει να κάνει ο λαός και να οργανώσει την «αυτοθεραπεία» του, αξιοποιώντας όλες τις σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές δυνατότητες και υποδομές, το αξιόλογο εξειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό, που μπορεί να στελεχώσει όλες τις μονάδες Υγείας και να καλύψει τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.

Παραπομπές:

1. Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης κατά της μικροβιακής αντοχής (ΜΑ) στο πλαίσιο της προσέγγισης «Μία υγεία», Σεπτέμβρης 2018

2[1]. Σχέδιο δράσης 2012 - 2020 για την ηλεκτρονική υγεία - 2012

3.[1] Για την τηλεϊατρική προς όφελος των ασθενών, των συστημάτων Υγείας και της κοινωνίας - Ευρ. Επιτροπή 2008

4.[1] Σχέδιο δράσης 2012 - 2020 για την ηλεκτρονική υγεία - Ευρ. Επιτροπή 2012

5. [1]Συζήτηση για την «Ψηφιακή αλλαγή στην Υγεία» στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου - Δεκ. 2019

6.[1] Αυτοδιαχείριση της υγείας και των ασθενειών και ενδυνάμωση των ασθενών με υποστήριξη τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών - Cordis/Ευρ. Επιτροπή, 2015

7.[1] Επικίνδυνη συνταγή για την υγεία του λαού - «Ριζοσπάστης» Οκτ. 2016

Του
Κώστα ΠΑΠΑΔΑΚΗ*
* Ο Κ. Παπαδάκης είναι μέλος της ΚΕ και ευρωβουλευτής του ΚΚΕ