Ζωή «στα όρια» ή πάλη για το μέλλον που μας αξίζει;

Μια 9χρονη πέφτει λιπόθυμη από την πείνα έξω από φούρνο, πριν προλάβει η μητέρα της, άνεργη ξενοδοχοϋπάλληλος, να της αγοράσει λίγο ψωμί. Κι αυτό συμβαίνει στο «διαμάντι του τουρισμού», εκεί που χτυπάει η καρδιά της «βαριάς βιομηχανίας» της χώρας, στο νησί της Ρόδου. Εκεί που κάθε χρόνο τα πεντάστερα ξενοδοχεία - μεγαθήρια ανακαινίζονται για να υποδεχτούν δεκάδες χιλιάδες τουρίστες, τα αεροπλάνα προσγειώνονται το ένα μετά το άλλο και οι μεγαλοξενοδόχοι δεν προλαβαίνουν να μετρήσουν τα ρεκόρ αφίξεων και κερδοφορίας.


Κι όμως, το συγκλονιστικό αυτό περιστατικό, εκτός από επιβεβαίωση για το ποιος κερδίζει και ποιος χάνει από την «εξωστρέφεια» της καπιταλιστικής οικονομίας, ήρθε να δείξει και κάτι ακόμα. Το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία του λαού μας ζει «στο όριο». Η μητέρα του κοριτσιού άλλωστε δήλωσε ότι μέχρι πέρυσι, με τα 1.000 ευρώ που έπαιρνε, μπορούσε να ζήσει τα παιδιά της, όμως φέτος καλείται να επιβιώσει με ένα επίδομα 168 ευρώ για δύο μήνες. Τι άλλαξε; Μεσολάβησαν μια περίοδος καπιταλιστικής ανάπτυξης και ένα ακόμα ξέσπασμα οικονομικής κρίσης. Κι αυτός που την πληρώνει δεν είναι τα μεγάλα αφεντικά, αλλά οι εργαζόμενοι, αυτοί που ζουν στα «όρια».

 

Ζώντας στο «όριο»...

Σήμερα είναι αυτή η οικογένεια στη Ρόδο που πέρασε το «όριο». Τις προάλλες ήταν οι οικογένειες των εργαζομένων σε εργοστάσια που έκλεισαν αναπάντεχα, αν και ήταν κερδοφόρα, επειδή η εργοδοσία αποφάσισε ότι σε άλλο κλάδο θα κέρδιζε περισσότερα. Οι χιλιάδες οικογένειες που η ζωή τους έρχεται τούμπα από την «απολιγνιτοποίηση», επειδή η ΕΕ και οι κυβερνήσεις αλλάζουν το «παραγωγικό μοντέλο» για να βρουν κερδοφόρα διέξοδο υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια.

Για άλλα νοικοκυριά, το «όριο» περνιέται με ένα εργατικό «ατύχημα», σαν αυτά που ειδικά τις τελευταίες βδομάδες δεν προλαβαίνουν να καταγραφούν λόγω της εντατικοποίησης και του «σκόντου» που κάνει η εργοδοσία στα μέτρα προστασίας.

Οι αυτοαπασχολούμενοι περνάνε το «όριο» με μόλις μερικές μέρες αναδουλειάς, που αρκούν για να συσσωρευτούν χρέη σε κράτος, τράπεζες, προμηθευτές. Οι βιοπαλαιστές αγρότες αντικρίζουν τα «όριά» τους κάθε φορά που πέφτει π.χ. ένα χαλάζι και τους καταστρέφει τη σοδειά, με την κυβέρνηση να τους πετάει το μπαλάκι της ευθύνης ανακοινώνοντας ότι δεν δικαιούνται αποζημίωση.

Τα παραδείγματα είναι πολλά, και αν τα βάλει κανείς δίπλα δίπλα διαπιστώνει ότι μάλλον αποτελούν τον κανόνα. Μαζί με τις οικογένειες που βιώνουν την απόλυτη εξαθλίωση, που ζουν με επιδόματα ξεγελώντας την ανέχειά τους, υπάρχει και η μεγάλη μάζα των εργαζομένων που ζει σε διαρκή και αυξανόμενη ανασφάλεια. Που κάθε τόσο επιλέγει ποια ανάγκη θα αφήσει πίσω, για να περάσει το 15ήμερο, να μπει η μισθοδοσία και βλέπουμε... Οικογένειες που το φθινόπωρο, για να πληρώσουν τα φροντιστήρια των παιδιών, αφήνουν απλήρωτους λογαριασμούς, χρέη που τα καλύπτουν με τα Δώρα των Χριστουγέννων (αν πάρουν). Που φτάνει το καλοκαίρι και όταν καταφέρουν να πάρουν άδεια, μετράνε και το τελευταίο λεπτό για μια ολιγοήμερη απόδραση, αφού στο μεταξύ προκύπτουν άλλες ανάγκες...

Αυτή είναι η «κανονικότητα». Γι' αυτό η μεγάλη μάζα των εργαζομένων τρέμει μην πάθει καμιά «στραβή». Μην τύχει μια αρρώστια, ένα ταρακούνημα στον τζίρο του αφεντικού, που θα του δώσει τη δικαιολογία να κάνει απολύσεις ή περικοπές, να βγάλει σε εκ περιτροπής κ.ο.κ. Ανησυχούν για το ποιο θα είναι εκείνο που μπορεί σε μια στιγμή να τινάξει στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

 

...που θέτει η καπιταλιστική κερδοφορία

Η «μεγάλη εικόνα» λοιπόν που αποκαλύπτεται από τραγικά περιστατικά όπως της 9χρονης περιλαμβάνει την πλειοψηφία των εργαζομένων, που μπορεί να μη λιποθυμούν από την πείνα, όμως ζουν διαρκώς με το άγχος του αύριο. Περιλαμβάνει όλους εκείνους που έχουν συναίσθηση ότι αν περάσουν το «όριο», τους περιμένει ο κατήφορος και δύσκολα θα ξανασηκωθούν. Εκείνους που δεν ξέρουν από πού να πρωτοφυλαχτούν. Αυτοί οι εργαζόμενοι δεν αποτελούν εξαίρεση σε μια κατά τ' άλλα εξασφαλισμένη ζωή που απολαμβάνουν η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα...
Κι όμως, την ίδια στιγμή που κάθε μήνα οι μεροκαματιάρηδες επιλέγουν τι θα αφήσουν πίσω, προκειμένου να πληρώσουν π.χ. ένα λογαριασμό, γύρω τους «χορεύουν» εκατομμύρια. Κάθε βράδυ στα δελτία ακούνε για τα «μαύρα ταμεία», τις μίζες και τα σκάνδαλα. Αλλά και για τις παχυλές - νόμιμες - επιδοτήσεις, για τα 36 δισ. που περηφανεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ ότι άφησε «προίκα» στη ΝΔ από το ξεζούμισμα των εργαζομένων, για τα άλλα 32 δισ. που καρτεράνε να πάρουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι από το «Ταμείο Ανάκαμψης» της ΕΕ. Ζεστό χρήμα στο κεφάλαιο δηλαδή, που προϋποθέτει την εφαρμογή περισσότερων αντεργατικών μέτρων. Εκατομμύρια ευρώ που βγαίνουν από τις περικοπές σε Υγεία και Πρόνοια, σαν αυτές που έφεραν το σύστημα Υγείας στο σημερινό του χάλι, να πετάει έξω χρόνια πάσχοντες επειδή «δεν αντέχει». Κονδύλια που για να τα πάρουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι, θα πρέπει ακόμα περισσότεροι εργαζόμενοι να βρεθούν στα «όρια» μεταξύ «κανονικότητας» και «κατήφορου». Και όλα αυτά πλάι στο χορό των δισ. των κερδών που αυξάνονται καθημερινά από την εκμετάλλευση των εργαζομένων, που έχει τόσες μορφές και εκδοχές όσο τα κεφάλια της Λερναίας Υδρας. Γιατί όσο οι λαϊκές οικογένειες επιλέγουν ποια ανάγκη δεν θα ικανοποιήσουν, οι καπιταλιστές εργοδότες ψάχνουν να δουν ποιο από τα αντιλαϊκά μέτρα θα αξιοποιήσουν αυτόν το μήνα, από όσα νομοθετήθηκαν τις προηγούμενες βδομάδες, παρέχοντας 16 διαφορετικούς συνδυασμούς έντασης της εκμετάλλευσης. Οσο το κράτος διαφημίζει την «αποτελεσματικότητά» του για την «ατάκα και επιτόπου» εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών ομίλων, τόσο ο εργατόκοσμος σφίγγει το ζωνάρι για να αντεπεξέλθει στα νέα βάρη, αντιμετωπίζει την ένταση της καταστολής, το χτύπημα των συνδικαλιστικών ελευθεριών, όπως με το νόμο που ετοιμάζεται για τον περιορισμό των διαδηλώσεων.

 

Στην οργάνωση της αντεπίθεσης η διέξοδος

Αυτή η «κανονικότητα» διαρκούς ανασφάλειας είναι η άλλη όψη των μειωμένων απαιτήσεων, της υποχώρησης μπροστά στα αντιδραστικά ιδεολογήματα που πλασάρουν κυβερνήσεις, εργοδότες και οι συνδικαλιστές τους, ότι τάχα «όλοι μαζί» πρέπει να βάλουμε πλάτη. Οι «από κάτω» καλούνται να συμβιβαστούν με μια ζωή λάστιχο, την ίδια στιγμή που οι σύγχρονες δυνατότητες της παραγωγής και της επιστήμης αποκαλύπτουν τα τεράστια περιθώρια που υπάρχουν για να ικανοποιηθούν οι λαϊκές ανάγκες. Κι όμως: Για να μπορεί μια χούφτα παράσιτα να συσσωρεύει αμύθητα πλούτη, πρέπει σε εκατομμύρια εργάτες, ανέργους και φτωχούς αυτοαπασχολούμενους να μοιράζονται η φτώχεια, η μιζέρια και η ανασφάλεια. Αποδεικνύεται πλέον ότι αποκτά ζωτική σημασία η πάλη, η οργανωμένη διεκδίκηση για το εισόδημα, για την υγεία του λαού και των παιδιών του. Ο αγώνας με σημαία τις ανάγκες των εργαζομένων και όχι το παζάρι με άξονα τις «αντοχές» της καπιταλιστικής κερδοφορίας είναι που μπορεί να βάλει φρένο στον κατήφορο, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την οργάνωση της αντεπίθεσης. Η ζωή που αξίζει να ζήσει η εργατική τάξη κερδίζεται μέσα από την αντιπαράθεση με την πολιτική της θωράκισης της κερδοφορίας των μονοπωλίων, με τη σύγκρουση με την εξουσία και το κράτος τους. Γιατί σήμερα μπορεί να ζήσει ο λαός καλύτερα. Αρκεί να βγάλει από τη μέση όσους του στερούν τον πλούτο που παράγει.