2ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Στις 19 Ιούλη του 1920, συνήλθε το 2ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. 

Ενα συνέδριο καθοριστικό για τα καθήκοντα των κομμουνιστών και τη διαπάλη που διεξαγόταν με τον οπορτουνισμό. Ενα συνέδριο επίκαιρο σήμερα. Αντικείμενό του ήταν η στάση των επαναστατικών δυνάμεων απέναντι στην προδοτική σοσιαλδημοκρατία. 

Το συνέδριο κατέληξε σε μια καθαρή ταξική γραμμή, τόνισε την ανάγκη η εργατική τάξη να διαχωρίζει τους πολιτικούς της στόχους από εκείνους της αστικής τάξης ακόμη και σε συνθήκες ξένης ιμπεριαλιστικής στρατιωτικής επίθεσης - κατοχής, να επεξεργάζεται γραμμή (συνθήματα, στόχους) συσπείρωσης των φτωχών αγροτικών μαζών με την επανάσταση. 

Το συνέδριο ενέκρινε το καταστατικό της Διεθνούς στο οποίο - κοντά έναν αιώνα πριν! - διαβάζουμε:

«Μην ξεχνάς τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο!»

«Μη ξεχνάς ότι αν δεν γκρεμιστεί ο καπιταλισμός, η επανάληψη των εγκληματικών αυτών πολέμων είναι όχι μόνο δυνατή, αλλά και αναπόφευκτη!»

«Η Κομμουνιστική Διεθνής έχει ως σκοπό τον ένοπλο αγώνα για την ανατροπή της διεθνούς αστικής τάξης και την ίδρυση της διεθνούς δημοκρατίας των Σοβιέτ, που είναι ο πρώτος σταθμός, στο δρόμο της ολοκληρωτικής κατάργησης κάθε κυβερνητικού συστήματος».

***

Στην πρώτη συνεδρίαση του 2ου Συνεδρίου μίλησε ο Β. Ι. Λένιν που εισηγήθηκε τη διεθνή κατάσταση και τα βασικά καθήκοντα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Υπογράμμισε το ρόλο της στην κινητοποίηση των εργαζόμενων μαζών στον αγώνα εναντίον του καπιταλισμού και την κοσμοϊστορική σημασία της προλεταριακής επανάστασης στη Ρωσία. Τόνισε πως το προλεταριάτο δε θα μπορέσει να κατακτήσει την εξουσία χωρίς να έχει συντρίψει τον οπορτουνισμό. «Ο οπορτουνισμός - έλεγε - είναι ο πιο σπουδαίος εχθρός μας. Ο οπορτουνισμός στην κορυφή του εργατικού κινήματος είναι σοσιαλισμός μη προλεταριακός, σοσιαλισμός αστικός. Η πράξη απόδειξε πως τα στελέχη του εργατικού κινήματος που ακολουθούν οπορτουνιστική κατεύθυνση είναι υπερασπιστές της αστικής τάξης, υπερασπιστές καλύτεροι από τους ίδιους τους αστούς. Αν δεν είχαν τους εργάτες κάτω από την καθοδήγησή τους, η αστική τάξη δεν θα ήταν δυνατόν να κρατηθεί».

***

Από τα υλικά εκείνου του συνεδρίου, παρουσιάζουμε σήμερα τμήμα από την εισήγηση για τη διεθνή κατάσταση, στα σημεία όπου ο Λένιν εισαγάγει το θέμα «της επαναστατικής κρίσης, που αποτελεί τη βάση της επαναστατικής μας δράσης».

H διέξοδος στην «αφόρητη κατάσταση»

«ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος δημιούργησε και για τις νικήτριες χώρες κατάσταση αφόρητη. Αυτό το δείχνει και η τεράστια δυσαναλογία ανάμεσα στους μισθούς εργασίας και στην ύψωση των τιμών. Το Ανώτατο Οικονομικό Συμβούλιο, που είναι ένα όργανο προστασίας του αστικού καθεστώτος όλου του κόσμου από την αναπτυσσόμενη επανάσταση, στις 8 του Μάρτη αυτού του χρόνου πήρε μια απόφαση που τελειώνει με μια έκκληση υπέρ της τάξης, της φιλεργίας και της οικονομίας, με τον όρο φυσικά ότι οι εργάτες θα παραμείνουν σκλάβοι του κεφαλαίου. Το Ανώτατο αυτό οικονομικό συμβούλιο, όργανο της Αντάντ, όργανο των καπιταλιστών όλου του κόσμου, έκανε αυτό τον απολογισμό.

Οι τιμές των προϊόντων ανέβηκαν κατά μέσο όρο στις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατά 120%, ενώ το μεροκάματο αυξήθηκε εκεί μόνο κατά 100%. Στην Αγγλία οι τιμές των προϊόντων ανέβηκαν κατά 170%, ο μισθός εργασίας κατά 130%. Στη Γαλλία οι τιμές των προϊόντων κατά 300%, ο μισθός εργασίας κατά 200%. Στην Ιαπωνία οι τιμές των προϊόντων κατά 130%, ο μισθός εργασίας κατά 60% (αντιπαραβάλλω τα στοιχεία του συντρόφου Μπράουν από την μπροσούρα του που αναφέρθηκε παραπάνω και τα στοιχεία του Ανωτάτου Οικονομικού Συμβουλίου από την εφημερίδα "Τάιμς" της 10 του Μάρτη 1920).

Είναι καθαρό πως σε μια τέτοια κατάσταση είναι αναπόφευκτο να μεγαλώνει η αγανάκτηση των εργατών, να δυναμώνουν οι επαναστατικές διαθέσεις και ιδέες, να φουντώνουν οι αυθόρμητες μαζικές απεργίες. Γιατί η κατάσταση των εργατών γίνεται αφόρητη. Οι εργάτες πείθονται με την πείρα τους πως οι καπιταλιστές κέρδισαν αμέτρητα πλούτη από τον πόλεμο και φορτώνουν τις δαπάνες και τα χρέη στις πλάτες των εργατών. Τελευταία μετάδωσε ο τηλέγραφος την είδηση πως η Αμερική θέλει να στείλει σε μας, στη Ρωσία, 500 ακόμη κομμουνιστές για να απαλλαγεί από τους "επικίνδυνους διαφωτιστές".

Και αν ακόμη η Αμερική μας έστελνε όχι 500, αλλά ολόκληρες 500.000 Ρώσους, Αμερικανούς, Ιάπωνες και Γάλλους "διαφωτιστές" η υπόθεση δεν θα άλλαζε, γιατί θα παρέμενε η δυσαναλογία αυτή των τιμών και για την οποία δεν μπορούν να κάνουν τίποτε. Και δεν μπορούν να κάνουν τίποτε, γιατί η ατομική ιδιοκτησία περιφρουρείται αυστηρότατα, στον τόπο τους είναι "ιερή". Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνούμε, γιατί η ατομική ιδιοκτησία των εκμεταλλευτών καταργήθηκε μόνο στη Ρωσία. Για τη δυσαναλογία αυτή των τιμών οι καπιταλιστές τίποτε δεν μπορούν να κάνουν, ενώ οι εργάτες με το παλιό μεροκάματο δεν μπορούν να ζήσουν. Ενάντια στο κακό αυτό τίποτε δεν μπορείς να κάνεις. Οποιαδήποτε παλιά μέθοδο και αν χρησιμοποιήσεις, καμιά μεμονωμένη απεργία, ούτε η κοινοβουλευτική πάλη, ούτε η ψηφοφορία μπορούν να κάνουν κάτι, γιατί η "ατομική ιδιοκτησία είναι ιερή", και οι καπιταλιστές συσσώρευσαν τόσα χρέη, ώστε όλος ο κόσμος να υποδουλωθεί σε μια χούφτα ανθρώπους και στο μεταξύ οι συνθήκες ζωής των εργατών γίνονται όλο και περισσότερο αφόρητες. Δεν υπάρχει διέξοδος, εκτός από την κατάργηση της "ατομικής ιδιοκτησίας" των εκμεταλλευτών.

Aυταπάτες που διαλύθηκαν σαν καπνός

Ο σ. Λαπίνσκι στην μπροσούρα του "Η Αγγλία και η παγκόσμια επανάσταση", από την οποία το δικό μας "δελτίο του λαϊκού επιτροπάτου εξωτερικών" πήρε το Φλεβάρη του 1920 και δημοσίευσε πολύτιμα στοιχεία, αναφέρει πως οι εξαγωγικές τιμές του κάρβουνου στην Αγγλία ήταν δυο φορές μεγαλύτερες απ' ό,τι πρόβλεπαν οι επίσημοι βιομηχανικοί κύκλοι.

Στο Λάνκασαϊρ τα πράγματα έφτασαν στο σημείο, ώστε η αξία των μετοχών να ανέβει κατά 400%. Τα έσοδα των τραπεζών φτάνουν το λιγότερο στα 40-50%, πρέπει μάλιστα να σημειώσουμε πως κατά τον καθορισμό των εσόδων των τραπεζών όλοι οι τραπεζικοί παράγοντες ξέρουν να καταχωρούν τη μερίδα του λέοντος των εσόδων μυστικά, με τέτοιο τρόπο, ώστε να μη λέγεται έσοδο, αλλά να σκεπάζεται με τη μορφή των αμοιβών, των ποσοστών κ.τ.λ. συνεπώς, και εδώ τα αναμφισβήτητα οικονομικά γεγονότα αποδείχνουν πως ο πλούτος μιας μικρής χούφτας ανθρώπων μεγάλωσε αφάνταστα, η πρωτάκουστη πολυτέλεια ξεπερνάει κάθε όριο, ενώ ταυτόχρονα η φτώχεια της εργατικής τάξης όλο και μεγαλώνει. Ιδιαίτερα πρέπει να τονίσουμε και το γεγονός που εξαιρετικά έντονα το υπογράμμισε ο σ. Λεβί στην εισήγηση που αναφέραμε παραπάνω: την αλλαγή της αξίας των νομισμάτων. Τα νομίσματα υποτιμήθηκαν παντού λόγω των χρεών, της έκδοσης χαρτονομίσματος κ.τ.λ. Η ίδια ακριβώς αστική πηγή που ανάφερα ήδη, και συγκεκριμένα η δήλωση του Ανωτάτου Οικονομικού Συμβουλίου της 8 του Μάρτη 1920 κάνει τον υπολογισμό πως στην Αγγλία η υποτίμηση της αξίας του νομίσματος σε σχέση με το δολάριο ανέρχεται πάνω-κάτω στο ένα τρίτο, στη Γαλλία και στην Ιταλία στα δύο τρίτα και στη Γερμανία φτάνει στα 96%.

Το γεγονός αυτό δείχνει πως ο "μηχανισμός" της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας διαλύεται τελείως. Οι εμπορικές σχέσεις πάνω στις οποίες στηρίζεται στις συνθήκες του καπιταλισμού η προμήθεια πρώτων υλών και η πούληση των προϊόντων είναι αδύνατο να συνεχιστούν - δεν μπορεί προπαντός να συνεχιστούν πάνω στη βάση της υποταγής μιας ολόκληρης σειράς χωρών σε μια χώρα - λόγω της αλλαγής της αξίας των νομισμάτων. Καμιά χώρα, ακόμη και η πιο πλούσια, δεν μπορεί να υπάρχει και δεν μπορεί να εμπορεύεται, γιατί δεν μπορεί να πουλάει τα προϊόντα της, δεν μπορεί να προμηθεύεται πρώτες ύλες.

Και έτσι προκύπτει πως και η πιο πλούσια χώρα, η Αμερική, στην οποία υποτάσσονται όλες οι χώρες, δεν μπορεί να αγοράζει και να πουλάει. Και ο ίδιος ο Κέινς, που είδε πάρα πολλά στις διαπραγματεύσεις των Βερσαλλιών, υποχρεώθηκε να ομολογήσει αυτήν την αδυναμία, παρ' όλη την ακλόνητη απόφασή του να υπερασπίσει τον καπιταλισμό, παρόλο του το μίσος ενάντια στον μπολσεβικισμό. Και με την ευκαιρία αυτή έχω να πω ότι δεν πιστεύω να υπάρχει έστω και μια κομμουνιστική ή γενικά επαναστατική προκήρυξη που να μπορεί να συγκριθεί σε δύναμη με τις σελίδες του Κέινς, όπου αυτός περιγράφει τον Ουίλσον και τον "ουιλσονισμό" στην πράξη.

Ο Ουίλσον ήταν το είδωλο των μικροαστών και των πασιφιστών σαν τον Κέινς και μια σειρά ήρωες της ΙΙ Διεθνούς (ακόμη και της "δυόμισι" Διεθνούς), που υποκλίνονταν μπροστά στα "14 σημεία" και έγραφαν ακόμη και "επιστημονικά" βιβλία για τις "ρίζες" της πολιτικής του Ουίλσον, ελπίζοντας πως ο Ουίλσον θα σώσει την "κοινωνική ειρήνη", θα συμφιλιώσει τους εκμεταλλευτές με τους εκμεταλλευόμενους, θα κάνει κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Ο Κέινς αποκάλυψε με τρόπο ανάγλυφο πως ο Ουίλσον αποδείχτηκε ένας ηλίθιος, και ότι όλες αυτές οι αυταπάτες διαλύθηκαν σαν καπνός στην πρώτη επαφή με την επιχειρηματική, στενά πρακτική, εμπορική πολιτική του κεφαλαίου, που εκπροσωπείται από τους κυρίους Κλεμανσό και Λόιντ Τζορτζ. Οι εργατικές μάζες βλέπουν τώρα όλο και καθαρότερα από την πείρα της ζωής τους, και οι χωμένοι στα βιβλία επιστήμονες θα μπορούσαν να δουν έστω και από το βιβλίο του Κέινς, πως οι "ρίζες" της πολιτικής του Ουίλσον περιορίζονται στην παπαδίστικη βλακεία, στη μικροαστική φρασεολογία και στην πλήρη άγνοια της ταξικής πάλης.

«Aς είναι καταραμένοι οι μπολσεβίκοι»

Εξαιτίας όλων αυτών ξεπηδούν τελείως αναπόφευκτα και φυσιολογικά δυο όροι, δυο θεμελιακές θέσεις. Από το ένα μέρος, μεγάλωσε σε αφάνταστο βαθμό η φτώχεια και η εξαθλίωση των μαζών και πρώτ' απ' όλα των 1.250 εκατομμυρίων ανθρώπων, δηλ. του 70% του πληθυσμού όλης της Γης. 

Πρόκειται για τις αποικιακές και εξαρτημένες χώρες με πληθυσμό χωρίς νομικά δικαιώματα, χώρες για τις οποίες "δόθηκε εντολή" στους χρηματιστές ληστές. Και εκτός απ' αυτό, τη σκλαβιά των ηττημένων χωρών την κατοχύρωσε η συνθήκη των Βερσαλλιών και οι μυστικές συμφωνίες που υπάρχουν σχετικά με τη Ρωσία, οι οποίες, είναι αλήθεια, έχουν κάποτε τόση αντικειμενική ισχύ, όση και τα χαρτιά πάνω στα οποία γράφτηκε πως εμείς οφείλουμε τόσα δισεκατομμύρια. Εχουμε στην παγκόσμια ιστορία την πρώτη περίπτωση νομικής κατοχύρωσης της καταλήστευσης, της σκλαβιάς, της εξάρτησης, της φτώχειας και της πείνας 1.250 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Από το άλλο μέρος, στην κάθε πιστώτρια χώρα οι εργάτες βρέθηκαν σε αφόρητη κατάσταση. Ο πόλεμος έχει οξύνει σε αφάνταστο βαθμό όλες τις καπιταλιστικές αντιθέσεις και σ' αυτό βρίσκεται η πηγή του βαθύτατου επαναστατικού αναβρασμού που μεγαλώνει, γιατί οι άνθρωποι τον καιρό του πολέμου βρέθηκαν κάτω από τις συνθήκες της στρατιωτικής πειθαρχίας, ρίχτηκαν στο θάνατο ή βρέθηκαν κάτω από την άμεση απειλή των στρατοδικείων. Οι συνθήκες του πολέμου δεν έδιναν τη δυνατότητα να δουν την οικονομική πραγματικότητα. Οι συγγραφείς, οι ποιητές, οι παπάδες, όλος ο Τύπος εξυμνούσαν τον πόλεμο και μόνο τον πόλεμο. Τώρα που ο πόλεμος τέλειωσε, άρχισαν οι αποκαλύψεις. Ξεσκεπάστηκε ο γερμανικός ιμπεριαλισμός μαζί με την ειρήνη του Μπρεστ - Λιτόβσκ. 

Ξεσκεπάστηκε η ειρήνη των Βερσαλλιών, που έπρεπε να είναι η νίκη του ιμπεριαλισμού, ενώ αποδείχτηκε πως είναι η ήττα του. Το παράδειγμα του Κέινς δείχνει, ανάμεσα στ' άλλα, πως δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, προερχόμενοι από τη μικροαστική τάξη, από τους διανοούμενους, από τους ανθρώπους που απλώς είναι κάπως αναπτυγμένοι και γραμματισμένοι στην Ευρώπη και στην Αμερική, αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο που ακολούθησε ο Κέινς, ο οποίος παραιτήθηκε και πέταξε στα μούτρα της κυβέρνησής του το βιβλίο που ξεσκεπάζει την κυβέρνηση αυτή. Ο Κέινς έδειξε τι γίνεται και τι θα γίνει στη συνείδηση χιλιάδων και εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, όταν θα καταλάβουν πως όλοι οι λόγοι για τον "πόλεμο υπέρ τής ελευθερίας" κ.τ.λ. ήταν καθαρή απάτη, πως στην πραγματικότητα θησαύρισε μόνο ένας ασήμαντος αριθμός, ενώ οι υπόλοιποι καταστράφηκαν και υποδουλώθηκαν. Εξάλλου, ο αστός Κέινς λέει πως οι Αγγλοι για να σώσουν τη ζωή τους, για να σώσουν την αγγλική οικονομία πρέπει να πετύχουν την επανάληψη ελεύθερων εμπορικών σχέσεων ανάμεσα στη Γερμανία και στη Ρωσία! Και με ποιο τρόπο μπορούν να το πετύχουν αυτό; Με την ακύρωση όλων των χρεών, όπως προτείνει ο Κέινς! 

Η ιδέα αυτή δεν είναι μόνο ιδέα του οικονομολόγου επιστήμονα Κέινς. Στην ιδέα αυτή κατέληξαν και θα καταλήξουν εκατομμύρια. Και εκατομμύρια άνθρωποι ακούν τους αστούς οικονομολόγους να λένε πως δεν υπάρχει άλλη διέξοδος εκτός από την ακύρωση των χρεών, και γι' αυτό "ας είναι καταραμένοι οι μπολσεβίκοι" (που ακύρωσαν τα χρέη) και ελάτε να απευθυνθούμε στη "γενναιοψυχία" της Αμερικής!! - Νομίζω πως θα έπρεπε εξ ονόματος του συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς να στείλουμε ένα ευχαριστήριο σ' αυτούς τους οικονομολόγους - προπαγανδιστές υπέρ του μπολσεβικισμού.

H αποσύνθεση

Εφόσον, από το ένα μέρος, η οικονομική κατάσταση των μαζών κατάντησε αφόρητη, εφόσον, από το άλλο μέρος, μέσα στην ελάχιστη μειοψηφία των πανίσχυρων νικητριών - χωρών άρχισε να δυναμώνει η αποσύνθεση που περιγράφει ο Κέινς, τότε βρισκόμαστε μπροστά ακριβώς στην ανάπτυξη και των δύο όρων της παγκόσμιας επανάστασης.

Τώρα έχουμε μπροστά μας μια πιο ολοκληρωμένη κάπως εικόνα όλου του κόσμου. Ξέρουμε τι σημαίνει να εξαρτώνται από μια χούφτα πλούσιους 1.250 εκατομμύρια άνθρωποι που η ζωή τους κατάντησε αφόρητη. Από το άλλο μέρος, όταν παρουσίασαν στους λαούς τη συμφωνία της Κοινωνίας των Εθνών, σύμφωνα με την οποία η Κοινωνία των Εθνών διακηρύσσει πως σταμάτησε τον πόλεμο και από τώρα και πέρα δε θα επιτρέψει σε κανέναν να παραβιάσει την ειρήνη, όταν η συμφωνία αυτή, σαν η τελευταία ελπίδα των εργαζόμενων μαζών όλου του κόσμου, μπήκε σε ισχύ, αποδείχτηκε τεράστια νίκη για μας. Προτού ακόμη μπει σε ισχύ, έλεγαν: Δεν μπορεί μια χώρα σαν τη Γερμανία να μην μπει κάτω από ειδικές συνθήκες. Οταν θα γίνει η συμφωνία, θα δείτε πόσο καλά θα πάνε τα πράγματα. Και όταν δημοσιεύτηκε η συμφωνία, οι λυσσαλέοι εχθροί του μπολσεβικισμού υποχρεώθηκαν να την αποκηρύξουν! Οταν η συμφωνία μπήκε σε ισχύ, έβαλαν μια ελάχιστη ομάδα από τις πλούσιες χώρες, αυτή τη "μεγάλη τετράδα" - τον Κλεμανσώ, τον Λόιντ Τζορτζ, τον Ορλάνδο και τον Ουίλσον να καθιερώσουν νέες σχέσεις! Οταν έβαλαν σε ενέργεια τη μηχανή της συμφωνίας, η μηχανή έφερε την ολοκληρωτική αποσύνθεση!

Αυτό το είδαμε στους πολέμους ενάντια στη Ρωσία. Η αδύνατη, η κατεστραμμένη, η τσακισμένη Ρωσία, η πιο καθυστερημένη χώρα παλεύει ενάντια σε όλα τα έθνη, ενάντια στη συμμαχία των πλούσιων, των ισχυρών δυνάμεων που κυριαρχούν πάνω σε όλη τη Γη, και βγαίνει νικήτρια. Δεν μπορούσαμε να αντιπαραθέσουμε έστω και κάπως ίσες δυνάμεις, και όμως βγήκαμε νικητές. Γιατί; 

Γιατί ανάμεσά τους δεν υπήρχε ούτε ίχνος ενότητας, γιατί η μια δύναμη ενεργούσε ενάντια στην άλλη. Η Γαλλία ήθελε να της πληρώσει η Ρωσία τα χρέη και να είναι μια απειλητική δύναμη ενάντια στη Γερμανία. Η Αγγλία ήθελε το μοίρασμα της Ρωσίας, η Αγγλία προσπαθούσε να αρπάξει τα πετρέλαια του Μπακού και να κλείσει συμφωνία με τα ακρινά κράτη της Ρωσίας. Και στα επίσημα αγγλικά ντοκουμέντα υπάρχει ένα βιβλίο, όπου απαριθμούνται με εξαιρετική ευσυνειδησία όλα τα κράτη (14 τον αριθμό) που υποσχέθηκαν πριν από ένα εξάμηνο, το Δεκέμβρη του 1919, να καταλάβουν τη Μόσχα και την Πετρούπολη. Πάνω στα κράτη αυτά η Αγγλία στήριζε την πολιτική της, τους έδινε εκατομμύρια και εκατομμύρια δάνεια. Τώρα, όμως, όλοι αυτοί οι υπολογισμοί χρεοκόπησαν και όλα τα δάνεια πάνε περίπατο.

H διέξοδος στην «αναταραχή»

Να ποια είναι η κατάσταση που δημιούργησε η Κοινωνία των Εθνών. Η κάθε μέρα ύπαρξης αυτής της συνθήκης είναι η καλύτερη προπαγάνδα υπέρ του μπολσεβικισμού. Γιατί οι πιο ισχυροί οπαδοί της καπιταλιστικής "τάξης πραγμάτων" δείχνουν πως σε κάθε ζήτημα βάζουν τρικλοποδιές ο ένας στον άλλο. Για το μοίρασμα της Τουρκίας, της Περσίας, της Μεσοποταμίας, της Κίνας τρώγονται λυσσαλέα η Ιαπωνία, η Αγγλία, η Αμερική και η Γαλλία. Ο αστικός Τύπος αυτών των χωρών είναι γεμάτος από τις πιο λυσσαλέες επιθέσεις, από την πιο μανιασμένη αρθρογραφία ενάντια στους "συνεταίρους" τους, γιατί αρπάζουν τη λεία από το στόμα τους. Βλέπουμε απόλυτη αποσύνθεση στην κορυφή αυτής της χούφτας των μετρημένων στα δάχτυλα του χεριού πλουσιότατων χωρών. Τα 1.250 εκατομμύρια των ανθρώπων δεν μπορούν να ζουν υποδουλωμένα, όπως το θέλει ο "προηγμένος" και πολιτισμένος καπιταλισμός, και αυτά τα εκατομμύρια αποτελούν βλέπετε τα 70% του πληθυσμού της Γης. Και η μηδαμινότατη χούφτα των πλουσιότατων δυνάμεων, η Αγγλία, η Αμερική, η Ιαπωνία (η Ιαπωνία είχε τη δυνατότητα να ληστέψει τις ανατολικές, ασιατικές χώρες, όμως καμιά αυτοτελή οικονομική και στρατιωτική δύναμη δεν μπορεί να έχει, χωρίς την υποστήριξη άλλης χώρας), οι 2-3 αυτές χώρες δεν είναι σε θέση να ρυθμίσουν τις οικονομικές τους σχέσεις και κατευθύνουν την πολιτική τους στο τορπίλισμα της πολιτικής των κρατών που είναι μέλη και συνεταίροι τους στην Κοινωνία των Εθνών. Από δω πηγάζει η παγκόσμια κρίση. Και οι οικονομικές αυτές ρίζες της κρίσης αποτελούν τη βασική αιτία που εξηγεί, γιατί η Κομμουνιστική Διεθνής σημειώνει λαμπρές επιτυχίες.

Σύντροφοι! Τώρα πλησιάσαμε στο ζήτημα της επαναστατικής κρίσης, που αποτελεί τη βάση της επαναστατικής μας δράσης. Και εδώ πρέπει πρώτα πρώτα να σημειώσουμε δυο διαδομένα λάθη. Από το ένα μέρος, οι αστοί οικονομολόγοι παρουσιάζουν αυτή την κρίση σαν μια απλή "αναταραχή", σύμφωνα με τη λεπτή έκφραση των Αγγλων. Από το άλλο μέρος, οι επαναστάτες προσπαθούν μερικές φορές να αποδείξουν πως η κρίση δεν έχει καμιά διέξοδο.

Αυτό είναι λάθος. Τελείως αδιέξοδες καταστάσεις δεν υπάρχουν. Η αστική τάξη ενεργεί σαν ληστής που αποθρασύνθηκε και έχασε το λογικό του, κάνει βλακείες πάνω στις βλακείες, οξύνοντας την κατάσταση, επιταχύνοντας το χαμό της. Ολα αυτά είναι σωστά. Δεν μπορεί όμως "να αποδείξουμε" πως δεν υπάρχει καμιά απολύτως δυνατότητα να αποκοιμίσει κάποια μειοψηφία εκμεταλλευομένων με κάποιες υποχωρήσεις, να πνίξει κάποιο κίνημα ή εξέγερση κάποιας μερίδας καταπιεζομένων και εκμεταλλευομένων. Η προσπάθεια να αποδείξουμε από τα πριν πως δεν υπάρχει "καμιά" διέξοδος θα ήταν μια ανόητη στενοκεφαλιά ή ένα παιχνίδι με τις έννοιες και τα λογάκια. Στο ζήτημα αυτό και σε άλλα παρόμοια μόνο η πρακτική μπορεί να αποτελέσει πραγματική "απόδειξη". Το αστικό καθεστώς περνάει σε όλο τον κόσμο μεγάλη επαναστατική κρίση. Η πράξη των επαναστατικών κομμάτων πρέπει "να αποδείξει" τώρα πως αυτά έχουν αρκετή συνειδητότητα, οργανωτική ικανότητα, σύνδεση με τις εκμεταλλευόμενες μάζες, αποφασιστικότητα, δεξιοτεχνία για να εκμεταλλευτούν αυτήν την κρίση για μια επιτυχημένη και νικηφόρα επανάσταση.

Και για την προετοιμασία αυτής της "απόδειξης" συγκεντρωθήκαμε, κυρίως, στο σημερινό συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς».