Οι δίκες των κομμουνιστών με το Α.Ν.509

Αρχίζουν, 6/7/1970, στο Έκτακτο Στρατοδικείο της Αθήνας οι δίκες 35 κομμουνιστών με το Α.Ν.509 και την κατηγορία της αντικαθεστωτικής δράσης.

Δώδεκα στελέχη του ΚΚΕ και του ΠΑΜ καταδικάζονται σε βαριές ποινές φυλάκισης. Μεταξύ αυτών, οι Νίκος Καλούδης και Γιάννης Γιάνναρης (μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ), Ζήνωνας Ζορζοβίλης (αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ), οι οποίοι καταδικάστηκαν σε ισόβια.

Με τον ίδιο, Α.Ν.509, το Πενταμελές Εφετείο της Αθήνας καταδικάζει, 6/7/1971, τους Στρατή Τσαμπή (μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ηγετικό στέλεχος του ΠΑΜ) και Κώστα Λίτσα (στέλεχος του ΚΚΕ και του ΠΑΜ) σε κάθειρξη 10 και 5 ετών αντίστοιχα.

 

Στρατής  Τσαμπής

Αναγκαστικός νόμος 509

«Ο αναγκαστικός νόμος 509 - γράφει ο Ν. Αλιβιζάτος - είχε δύο βασικούς στόχους: Από τη μια, έθετε εκτός νόμου το Κομμουνιστικό Κόμμα και τους προσκείμενους σε αυτό πολιτικούς ή άλλους σχηματισμούς και, από την άλλη, τιμωρούσε τις ''κομμουνιστικές'' ενέργειες, εξαιτίας της ίδιας τους της φύσης». Για του λόγου το αληθές, αναφέρουμε ότι το άρθρο 1 του νόμου δεν έθετε μόνον εκτός νόμου το ΚΚΕ, το ΕΑΜ, την Εθνική Αλληλεγγύη, αλλά και προέβλεπε τη διάλυση κάθε άλλου κόμματος, οργάνωσης ή σωματείου, που θα θεωρούνταν ότι είχε σχέση με τα προαναφερόμενα ή τις ιδεολογικοπολιτικές τους αρχές.

Τότε που εκδόθηκε ο νόμος πολύ λίγοι - πλην, βεβαίως, της ντόπιας ολιγαρχίας και, φυσικά, των Αμερικάνων - αντιλαμβάνονταν τη βαθύτερη σημασία του ΑΝ 509. Ο Τύπος, για παράδειγμα, εκείνης της εποχής - όπως, άλλωστε, φαίνεται και από τον πρωτοσέλιδο τίτλο του «Βήματος» που παραθέσαμε ήδη - έκανε λόγο για τη θέσπιση ενός καινούριου «Ιδιωνύμου». Την ίδια ακριβώς άποψη υποστηρίζει, χρόνια αργότερα, ο Σ. Γρηγοριάδης, ο οποίος γράφει σχετικά: «Επρόκειτο για ένα νέο ''Ιδιώνυμον'', ωσάν το νομοθέτημα που είχε επιβάλει το 1930 ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αλλά με πολύ αυστηρότερες διατάξεις».

Δε χωράει αμφιβολία πως ο ΑΝ 509 είχε πολλά κοινά σημεία με το Ιδιώνυμο του Βενιζέλου. Ιδίως το δεύτερο άρθρο του ήταν σχεδόν αυτολεξεί παρμένο από το Ιδιώνυμο. Ομως, επρόκειτο για δύο εντελώς διαφορετικά νομοθετήματα. Το Ιδιώνυμο ήταν ένας στυγνός αντικομμουνιστικός νόμος, που απαγόρευε τις κομμουνιστικές συγκεντρώσεις και την κομμουνιστική προπαγάνδα, προβλέποντας την ποινή της φυλάκισης και της εκτόπισης για τους παραβάτες. Ο ΑΝ 509, όμως, ήταν κάτι πάρα πολύ χειρότερο. Ηταν ένας νόμος, με τον οποίο «το αντικομμουνιστικό κράτος ολοκληρώνεται και βρίσκει την τελική του θεσμική έκφραση», γράφει ο Γ. Κατηφόρης.