ΜΑΤ: Γιατί πρέπει να καταργηθούν

Οι Μονάδες Αποκατάστασης Τάξης (ΜΑΤ) είναι ειδικές υπηρεσίες της αστυνομίας, που έχουν στρατιωτικού τύπου δομή οργάνωσης και λειτουργίας και αποστολή την καταστολή των κοινωνικών αγώνων και την τρομοκράτηση του λαού. Στελεχώνονται από αστυνομικό προσωπικό που έχει ιδιαίτερη διαρκή εκπαίδευση στις μεθόδους καταστολής του λαού και διαθέτουν ειδικό κατασταλτικό εξοπλισμό και μέσα. Ως ειδικές κατασταλτικές μονάδες στρατιωτικής δομής (διμοιρίες) διέπονται από ξεχωριστή ψυχολογία ομάδας, όπου κυριαρχεί το δόγμα εξουδετέρωσης του «εχθρού - λαού».

Τα ΜΑΤ από την ίδρυσή τους βαρύνονται με διαρκή σωρεία εγκλημάτων κατά των εργαζομένων και του λαού γενικότερα. Πέρα από τις δολοφονίες και τους σοβαρούς τραυματισμούς πολιτών, κάνοντας χρήση του ειδικού εξοπλισμού που διαθέτουν, όπως τα χημικά - που σημειωτέον με διεθνείς συνθήκες απαγορεύεται η χρήση τους και από τις Ενοπλες Δυνάμεις σε πολέμους - διαπράττουν σε κάθε επέμβασή τους ομαδικά εγκλήματα βλάβης της υγείας του λαού. Ουσιαστικά, η οργάνωση, η εκπαίδευση και η λειτουργία των ΜΑΤ αντιβαίνουν στους θεσμοθετημένους κανόνες των διεθνών συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και τους διεθνείς και εθνικούς κώδικες για την αστυνομική δεοντολογία.

Και μόνον η ύπαρξη και λειτουργία των ΜΑΤ, δηλαδή «σούπερ» ειδικών κατασταλτικών μονάδων, μέσα στον αστυνομικό κατασταλτικό μηχανισμό, με αποκλειστικό στόχο την καταστολή του λαού, είναι απαράδεκτη και δικαιολογεί, σε συνδυασμό με την «ιστορία» τους, στον υπερθετικό βαθμό, την απαίτηση του λαϊκού κινήματος για την κατάργησή τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι η απαίτηση αυτή βρίσκει σήμερα σύμφωνους και αστυνομικούς, που θεωρούν ντροπιαστική την ύπαρξη των ΜΑΤ για το αστυνομικό επάγγελμα. Είναι γνωστές οι αρνήσεις αστυνομικών να στελεχώσουν τις διμοιρίες των ΜΑΤ επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ... που θα τις καταργούσε, καθώς και η μεθόδευση της σημερινής κυβέρνησης να τοποθετούνται σ' αυτές αστυνομικοί με την αποφοίτησή τους από τις σχολές αστυφυλάκων. Επίσης, φορείς αστυνομικών, όπως η Κίνηση Αποστράτων Αστυνομικών, καταδικάζουν και ζητούν την κατάργηση των ΜΑΤ λόγω του κατασταλτικού τους ρόλου, θεωρώντας πως η αστυνομία πρέπει να έχει ως αποκλειστική αποστολή την αντιμετώπιση του εγκλήματος.

Η «αποτελεσματικότητα» των ΜΑΤ εξαντλείται στα κεφάλια των αγωνιστών του λαϊκού κινήματος που αποτελούν και το μόνο στόχο τους

Ομως, κατά καιρούς, τόσο μέσα από ενώσεις των αστυνομικών όσο και από διάφορους υπερσυντηρητικούς κύκλους, έχουν διατυπωθεί και απόψεις υπέρ της διατήρησης των ΜΑΤ. Οι ενώσεις αστυνομικών εστιάζουν στο έργο των ΜΑΤ, αναφέροντας ότι πέρα από το χτύπημα του λαϊκού κινήματος αναλαμβάνουν και την αποκατάσταση της τάξης στους αθλητικούς ή και σε άλλους χώρους, αντιμετωπίζοντας τους οργανωμένους χούλιγκαν και άλλα λούμπεν στοιχεία, που δεν έχουν σχέση με το λαϊκό κίνημα και ότι οι ίδιοι στερούνται εκπαίδευσης και εξοπλισμού για την αντιμετώπισή τους.

Η άποψη αυτή ξεκινά από τη στρεβλή συντεχνιακή αντίληψη ότι οι άλλοι αστυνομικοί δεν πρέπει να εμπλέκονται σ' αυτές τις καταστάσεις και όταν δημιουργούνται επεισόδια να υπάρχει η καταλυτική παρέμβαση των ΜΑΤ. Παραλείπουν, βέβαια, να αναφέρουν ότι η βία στους αθλητικούς χώρους είναι κομμάτι της κοινωνικής βίας και συνδέεται με την εμπορευματοποίηση του χώρου και όχι με τα αθλητικά ιδεώδη. Εθελοτυφλούν, στα θέματα που αφορούν τα φυτώρια βίας, τους συνδέσμους οπαδών, τις λεγόμενες «θύρες», τις διασυνδέσεις με τις φασιστικές οργανώσεις, με τους οπαδικούς στρατούς κεφαλαιοκρατών. Ζητήματα δηλαδή που πρέπει να αντιμετωπίζονται με προληπτικές πολιτικές και αστυνομικά μέτρα, όπου χρειάζεται, πολύ πριν από την επέμβαση των ΜΑΤ που πολλές φορές πυροδοτεί τη βία. Εξάλλου, είναι διαπιστωμένο ότι άλλες ομάδες, όπως οι λεγόμενοι «μπαχαλάκηδες», αποτελούν τον αντίπαλο για την εκπαίδευση των ΜΑΤ και το στήσιμο προβοκατόρικων σκηνικών. Ετσι, απορρίπτεται και η θέση των υπερσυντηρητικών ότι η δράση των ΜΑΤ λειτουργεί αποτρεπτικά και σώζουν τις περιουσίες του κόσμου. Η αποτελεσματικότητα των ΜΑΤ εξαντλείται στα κεφάλια των αγωνιστών του λαϊκού κινήματος που αποτελούν και το μόνο στόχο τους. Οσον αφορά τις αιτιάσεις των αστυνομικών ενώσεων ότι η πλειονότητα των αστυνομικών δεν έχει κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμό για την αντιμετώπιση όλων των καταστάσεων, πρέπει να τονιστεί ότι αφενός δεν υπήρχαν πάντοτε οι ειδικές κατασταλτικές μονάδες και αφετέρου οι κυβερνήσεις έχουν προχωρήσει τόσο στην αναβάθμιση του εξοπλισμού τους όσο και στην περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της εκπαίδευσής τους.

Μια άλλη άποψη που έχει διατυπωθεί από υπερσυντηρητικούς, είναι πως η οργανωμένη καταστολή των ΜΑΤ ενάντια στις κινητοποιήσεις του λαϊκού κινήματος έχει τις λιγότερες αρνητικές συνέπειες για το λαό. Η ειδική κατασταλτική εκπαίδευση των ΜΑΤ εγγυάται καταστολή με λιγότερη βία για το λαό σε σχέση με τους λιγότερο εκπαιδευμένους απλούς αστυνομικούς, που θα χρειάζονται μεγαλύτερη άσκηση βίας για να πετύχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Πέρα από την ανατριχιαστική για το λαϊκό κίνημα λογική αυτής της άποψης, η μέχρι σήμερα τακτική των ειδικών κατασταλτικών δυνάμεων έχει δώσει την ωμή και καταλυτική απάντησή της. Η γενικευμένη, βάρβαρη και καταχρηστική βία των ΜΑΤ, που δεν έχουν σεβαστεί γέρους, γυναίκες και παιδιά, ανάπηρους και ασθενείς συνανθρώπους, που έχουν ευτελίσει με τη δράση τους την ανθρώπινη αξία και έχουν λειτουργήσει και ως παρακρατικοί βανδαλίζοντας ακόμη και περιουσίες πολιτών, είναι η πιο τρανή απόδειξη για την απόρριψη και αυτής της άποψης.

Τέλος, πρέπει να σχολιαστεί και το επιχείρημα υπέρ των ΜΑΤ που είχε πρωτοδιατυπωθεί από τον «πρωθυπουργό» της χούντας Σπ. Μαρκεζίνη. Αυτός ισχυρίστηκε ότι η ύπαρξη των ΜΑΤ δεν θα καθιστούσε αναγκαία την επέμβαση του στρατού στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Το επιχείρημα αυτό το επαναφέρουν σήμερα στη λογική αν όχι ΜΑΤ τότε στρατός, ως έσχατο μέσο για την καταστολή του λαϊκού κινήματος. Αφορμή για τέτοιες συζητήσεις έδωσαν αφενός η δράση των ΜΑΤ μαζί με το στρατό στα σύνορα του Εβρου για την αποτροπή εισόδου μεταναστών που προωθούσε η Τουρκία και αφετέρου η ανάπτυξη της Εθνοφρουράς στις ΗΠΑ στις συνεχιζόμενες διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής ρατσιστικής βίας. Είναι βέβαια γνωστό ότι μονάδες του στρατού έχουν εκπαιδευτεί στη διάλυση πλήθους και ότι υπάρχουν κοινά σχέδια για αντιμετώπιση καταστάσεων με τη μετάπτωση του στρατού σε κατασταλτικά αστυνομικά καθήκοντα. Ομως, αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει ως επιχείρημα υπέρ της διατήρησης των ΜΑΤ. Σε μια αστική δημοκρατία η ανάθεση της αποκατάστασης της «τάξης» στο στρατό και το χτύπημα του «εχθρού - λαού» δεν είναι εύκολες αποφάσεις για οποιαδήποτε κυβέρνηση. Ο στρατός στους δρόμους δεν συνδέεται απλά με το πέρασμα του αστικού κράτους από την κοινοβουλευτική δημοκρατία σε αυταρχικό καθεστώς. Εχει πολλές και διαφορετικές παραμέτρους. Ο φαντάρος που υπηρετεί τη θητεία του δεν είναι ο ΜΑΤατζής που έχει αποκλειστική αποστολή το χτύπημα του λαϊκού κινήματος. Ιστορικά, από τη στάση του στρατού στην απεργία της Θεσσαλονίκης (1936) αλλά ακόμη και των απλών φαντάρων στο Πολυτεχνείο (1973), σε σχέση με τη στάση των δυνάμεων καταστολής της χωροφυλακής και της αστυνομίας, αντίστοιχα, αντλούνται χρήσιμα διδάγματα.

Συμπερασματικά, η κατάργηση των ΜΑΤ πρέπει να αποτελεί μόνιμο και σταθερό αίτημα του λαϊκού κινήματος. Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ καθώς και οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και των ΝΔ - ΠΑΣΟΚ (ΚΙΝΑΛ) που έχουν προσανατολίσει την αστυνομία στην καταστολή, πρέπει να καταδικαστούν από το λαό, αλλά και από τους αστυνομικούς που δεν τους ταυτίζουμε στην πλειοψηφία τους με τον κατασταλτικό μηχανισμό που υπηρετούν.

Γιώργος ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ
Υποστράτηγος αστυνομίας ε.α.πτυχιούχος ΝΟΠΕ/ΕΚΠΑ και Σχολής Εθνικής Ασφάλειας