Η δολοφονία του Δημοσθένη Λιγδόπουλου

«Το Κόμμα μας έχασεν έναν ορμητικό και δυνατόν Αγωνιστή. Ο σοσιαλιστικός αγώνας μας έχασε τον πιο αφοσιωμένο σύντροφο της Μεγάλης Ιδέας. Το πένθος μας είναι βαρύ και μεγάλο. Ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος δεν ήταν μοναχά αφοσιωμένος αγωνιστής. Φωτισμένος καλά στα ζητήματα που απασχολούν το εργατικό μας κίνημα βρισκόντανε πάντα στην πρωτοπορεία του αγώνα. Από την ιδιαίτερη εκείνη ψυχική παρόρμηση που χαρακτηρίζει τα επαναστατικά πνεύματα, τραβούσε με ακατάβλητο θάρρος προς τα εμπρός, άκαμπτος και αμείλικτος σε κάθε συμβιβασμό που θα νόθευε ή θα μπαστάρδευε την επαναστατικότητα της σοσιαλιστικής ιδεολογίας. Οδηγητής του ήταν μονάχα ο επαναστατικός Μαρξισμός και η πίστη του έβγαινεν από την Ρωσικήν Επανάσταση. Χωρίς ποτέ να υπολογίση τις στερήσεις και τις θυσίες, αναλάμβανε την πιο δύσκολη αποστολή θυσιάζοντας τα πάντα στο βωμό της Ιδέας (...)»

* * *

Με αυτά τα λόγια, ο Γιάννης Κορδάτος «αποχαιρετούσε» τον Δημοσθένη Λιγδόπουλο σε άρθρο του στον «Ριζοσπάστη» στις 22-1-1921. Μια μέρα πριν, είχε γίνει γνωστό ότι είχε δολοφονηθεί τον Οκτώβρη του 1920.

Ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος γεννήθηκε το 1898 και από φοιτητής ακόμα υπήρξε ένας από τους ιδρυτές της Σοσιαλιστικής Νεολαίας Αθήνας, το 1916. Δύο χρόνια μετά, συμμετείχε στο Ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ - που το 1924 μετονομάστηκε σε ΚΚΕ), εκλέχτηκε στην Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος και ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Εργατικός Αγών», που ήταν το πρώτο επίσημο όργανο του ΣΕΚΕ.

Στο Συνέδριο, ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος υποστήριξε μαχητικά τον επαναστατικό προσανατολισμό του Κόμματος, εμπνεόμενος από την Οκτωβριανή Επανάσταση. Υποστήριξε, κατόπιν, την ένταξη του ΣΕΚΕ στην Κομμουνιστική Διεθνή (ΚΔ) που ιδρύθηκε το 1919.

Το 1920 πήρε μέρος στην ιδρυτική συνδιάσκεψη της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας και στη συνέχεια θα αντιπροσώπευε το ΣΕΚΕ στο 2ο Συνέδριο της ΚΔ. Εφτασε αφού έληξε το Συνέδριο, συνδέθηκε όμως με την Εκτελεστική Επιτροπή της ΚΔ και έτσι το Κόμμα μας έγινε δεκτό - ομόφωνα - στην ΚΔ.

Στο δρόμο της επιστροφής στην Ελλάδα, ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος, ο Ωρίων Αλεξάκης, στέλεχος του ΚΚ (Μπολσεβίκων), και ο Βούλγαρος κομμουνιστής Οϊκίν ληστεύτηκαν και δολοφονήθηκαν από το πλήρωμα του πλοιαρίου, στο οποίο είχαν επιβιβαστεί για να περάσουν τη Μαύρη Θάλασσα.

Για το θέμα έγινε έρευνα από την ΚΔ και το ΚΚ Βουλγαρίας και βρέθηκε ότι το συγκεκριμένο πλοιάριο, που έκανε συχνά το δρομολόγιο Οδησσός - Βάρνα δίχως κάποιο πρόβλημα, σ' εκείνο το δρομολόγιο είχε αλλάξει πλήρωμα. Ετσι ενισχύθηκαν οι υποψίες ότι το κίνητρο της δολοφονίας δεν ήταν η ληστεία.

Η ΚΕ του ΣΕΚΕ (Κ) με ανακοίνωσή της κατήγγειλε τις δολοφονίες, ενώ ανέφερε για τον Λιγδόπουλο:

«Η ΚΕ του Κόμματος μετά βαθύτατης θλίψεως αναγγέλει την τραγικήν απώλεια του αντιπροσώπου του Κόμματος εις την Τρίτην Διεθνή και πολυτίμου αγωνιστού και συντρόφου Δημ. Λιγδόπουλου (...) η πεποίθησις ότι το έργον το οποίον ο θυσιασθείς σύντροφος επραγματοποίησε δια της επισήμου εισόδου του Κόμματος εις την Τρίτην Διεθνή και το οποίον επεσφράγισε δια του τιμίου του αίματος, θ' αποτελέση δια το Κόμμα ιεράν παρακαταθήκην εκ της οποίας θ' αντλήση τούτο νέας δυνάμεις».

• Βλ. περισσότερα:

-- Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1918-1939, τόμ. Α2, «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 139-140.

-- ΚΕ του ΚΚΕ, «Δεν αναγνωρίζω κανένα νόμο σας. Ούτε το κράτος σας...», «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2017, σελ. 129-135.

-- «Δημοσθένης Λιγδόπουλος, 1898-1920, πρωτοπόρος κομμουνιστής», «Σύγχρονη Εποχή» - «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 2020.

 

Δολοφονούνται ΔημοσθένηςΛιγδόπουλος --Ωρίων Αλεξάκης

ΔημοσθένηςΛιγδόπουλος -- Ωρίων Αλεξάκης