Γιατί η «εξωστρέφεια» της ελληνικής οικονομίας αναφέρεται μέσα στις Θέσεις ως παράγοντας που επέδρασε αρνητικά στο βάθος της οικονομικής κρίσης; Δεν «ισχυροποιείται» η χώρα όταν εξάγει περισσότερα εμπορεύματα;

Η εξωστρέφεια της οικονομίας σχετίζεται με την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας σε τομείς που εξάγουν, δηλαδή πωλούν στο εξωτερικό, είτε εμπορεύματα είτε τις λεγόμενες «υπηρεσίες». Στην ελληνική οικονομία η εξωστρέφεια σχετίζεται με την αύξηση των διεθνών μεταφορών, με την αύξηση του τουρισμού απ' το εξωτερικό, καθώς και την αύξηση της παραγωγής εμπορευμάτων για εξαγωγές.

Μετά την εκδήλωση της κρίσης, και κυρίως την τελευταία πενταετία, οι εξωστρεφείς κλάδοι της καπιταλιστικής οικονομίας στην Ελλάδα ισχυροποιήθηκαν, ενώ τόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όσο και της ΝΔ εμφάνιζαν την εξωστρέφεια της οικονομίας ως «ισχυρό χαρτί» που λειτούργησε σαν ατμομηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Σημειώνεται πως η ανισόμετρη ανάπτυξη των εν λόγω κλάδων σε σχέση με την υπόλοιπη οικονομία δεν είναι τυχαία, αλλά αποτυπώνει τη μεγαλύτερη κερδοφορία τους. Στον καπιταλισμό, όπου οι επενδύσεις γίνονται με αποκλειστικό κριτήριο το ποσοστό κέρδους, η ανισόμετρη ανάπτυξη είναι νομοτέλεια και όχι «ιδιαιτερότητα». Ετσι, οι αστικές κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ προώθησαν τον αστικό σχεδιασμό που ενισχύει τους εξωστρεφείς κλάδους όχι από «ιδεοληψία» αλλά υπηρετώντας την αποστολή του αστικού κράτους, τη διασφάλιση της κερδοφορίας και της εξουσίας του κεφαλαίου.

Το ΚΚΕ είχε επισημάνει, πολύ πριν την εκδήλωση της κρίσης, πως η εξωστρέφεια της οικονομίας θα αποβεί «αδύναμος κρίκος» σε περίπτωση κλυδωνισμού της διεθνούς καπιταλιστικής οικονομίας.

Οι εξωστρεφείς κλάδοι της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, κυρίως οι διεθνείς μεταφορές και ο αλλοδαπός τουρισμός, είναι κλάδοι στους οποίους οι διακυμάνσεις της διεθνούς οικονομίας καταγράφονται πολύ εντονότερα. Η εκδήλωση μιας κρίσης μειώνει δυσανάλογα το διεθνές εμπόριο και τις διεθνείς μεταφορές, ενώ οι δαπάνες «αναψυχής», δηλαδή οι δαπάνες για τουρισμό στο εξωτερικό, θεωρούνται γενικά είδος σχετικά πολυτελείας, με αποτέλεσμα να μειώνονται περισσότερο στη φάση της κρίσης. Εξάλλου, η εξωστρέφεια αυτή καθ' αυτή, εξ ορισμού, αυξάνει τη σχέση της εγχώριας καπιταλιστικής οικονομίας με τη διεθνή καπιταλιστική οικονομία καθιστώντας την πρώτη περισσότερο ευάλωτη σε διεθνείς κρίσεις.

Οι προβλέψεις του ΚΚΕ επιβεβαιώθηκαν, καθώς η τρέχουσα κρίση της εγχώριας οικονομίας είναι βαθιά, με τη μείωση του ΑΕΠ να είναι απ' τις μεγαλύτερες στην ΕΕ, παρά το γεγονός ότι η εγχώρια καπιταλιστική οικονομία σημείωσε μείωση της τάξης του 25% του ΑΕΠ στην κρίση του 2008-2015, την οποία (μείωση) είχε μόλις ξεκινήσει να αντισταθμίζει όταν εκδηλώθηκε η νέα κρίση.

Παράλληλα, η εξωστρέφεια και οι σχετικές επενδύσεις, όπως και οι καπιταλιστικές επενδύσεις εν γένει, είτε αφορούν «εξωστρεφείς» κλάδους είτε όχι, ισχυροποιούν το κεφάλαιο που τις υλοποιεί και τα συμφέροντα του κεφαλαίου και όχι τα συμφέροντα του λαού. Στον καπιταλισμό, αποκλειστικό κριτήριο για κάθε επένδυση είναι η διασφάλιση κερδοφορίας για τον καπιταλιστή - επενδυτή, αυτός είναι ο μοναδικός στόχος των εξωστρεφών επενδύσεων. Αυτά τα συμφέροντα είναι οι «εθνικοί στόχοι» που επικαλούνται οι αστικές κυβερνήσεις, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι άλλη είναι η πατρίδα του κεφαλαίου και άλλη η πατρίδα του λαού.

Οι εξαγωγικές επιδόσεις του κεφαλαίου δεν είναι επιδόσεις για τον λαό στο σύνολό του. Τα τεράστια κέρδη του τουριστικού κεφαλαίου και της ναυτιλίας δεν μεταφράζονται σε πλούτο για τους εργαζόμενους. Στον αντίποδα μάλιστα, η ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου στις διεθνείς αγορές βασίζεται πάνω στη διασφάλιση φτηνής εργατικής δύναμης, σε άμεσες και έμμεσες κρατικές επιδοτήσεις που βαραίνουν φορολογικά τον λαό, σε προνόμια χρήσης κρατικής περιουσίας απ' το μεγάλο κεφάλαιο, πάντα στο όνομα της εξωστρέφειας. Το παράδειγμα του τουρισμού είναι αποκαλυπτικό: Η κερδοφορία του είναι η άλλη όψη της βάναυσης εκμετάλλευσης των εργαζομένων στον κλάδο, η φορολογική ασυλία του τουριστικού κεφαλαίου με τις φοροαπαλλαγές του ΕΝΦΙΑ και τη μεταφορά των κερδών στο εξωτερικό, με την εκχώρηση χρήσης κάθε παραλίας κ.ά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η εξωστρέφεια τελικά συνίσταται στην εξαγωγή εμπορευμάτων και υπηρεσιών που μέχρι πρότινος καταναλώνονταν εγχώρια, απ' τα λαϊκά στρώματα. Οι παραλίες δεσμεύονται απ' τους ξενοδοχειακούς ομίλους και η χρήση τους γίνεται πανάκριβη, περιοχές των πόλεων με τουριστικό ενδιαφέρον μονοπωλούνται απ' τα Airbnb, ενώ οι εξαγωγές των ελληνικών διατροφικών προϊόντων υψηλής θρεπτικής αξίας αντικειμενικά θα τα κάνουν πανάκριβα και στην εγχώρια κατανάλωση, οδηγώντας στην αντικατάστασή τους απ' την εγχώρια λαϊκή κατανάλωση με άλλα υποδεέστερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μεγάλη βιομηχανία γαλακτοκομικών, με σημαντικές εξαγωγικές επιδόσεις που πρόσφατα μείωσε τα λίπη στο «πλήρες» γιαούρτι απ' το 10% στο 5%, αυξάνοντας παράλληλα τις εξαγωγές της και τα κέρδη των μετόχων της.

Εξωστρέφεια σήμερα, «εσωστρέφεια» αύριο, η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι για το κεφάλαιο και όχι για τον λαό, η εκμετάλλευση του οποίου αντικειμενικά αυξάνει μέσα στον καπιταλισμό. Γι' αυτό και μοναδική λύση για τους εργαζόμενους είναι ο ριζικά διαφορετικός δρόμος που προτείνει το ΚΚΕ, η εργατική εξουσία, ο σοσιαλισμός, ο δρόμος της κοινωνικής ιδιοκτησίας και του κεντρικού σχεδιασμού.