Σαν σήμερα, 11 Νοέμβρη του 1990, ο Γιάννης Ρίτσος, ο αταλάντευτος κομμουνιστής, ο διεθνιστής ποιητής της Ρωμιοσύνης και της παγκόσμιας ειρήνης, έφευγε από τη ζωή σε ηλικία 81 ετών.
Γεννήθηκε την Πρωτομαγιά του 1909, μέρα-σύμβολο των μακρόχρονων αγώνων και των απροσμέτρητων θυσιών των ταπεινών και καταφρονέμων, των προλετάριων όλης της Γης.
Το έργο του συνδέθηκε με το εργατικό και λαϊκό κίνημα της χώρας μας σε όλες σχεδόν τις ιστορικές περιόδους.
Ζει «μέσα στις φλέβες» του λαού
Μέρα Μαγιού έγραψε και τον «Επιτάφιο», που παραμένει διαχρονικό και επίκαιρο, όσο έστω και ένας εργάτης, οποτεδήποτε και οπουδήποτε στην οικουμένη, θα θυσιάζεται από τους εκμεταλλευτές του.
«Γλυκέ μου εσύ δε χάθηκες, μέσα στις φλέβες μου είσαι.
Γιε μου στις φλέβες ολουνών, έμπα βαθιά και ζήσε.»
Ο «Επιτάφιος», αναγνωρίστηκε από την πρώτη στιγμή, από τους ίδιους τους εργάτες, ως μνημειώδες έργο για την εργατική τάξη, ενώ πέρασε «μέσα στις φλέβες» των επόμενων γενιών και χάρη στην ανεπανάληπτη μελοποίησή του από τον μεγάλο μας μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.
Έγραψε ποίηση για «να σμίξει τον κόσμο»
Με το έργο του, ο Γιάννης Ρίτσος προσέδωσε ποιητικότητα στην καθημερινότητά μας και ανέδειξε σε «ήρωα» το λόγο που εμπνέει και εμπνέεται από τους ήρωες. Ο βάρδος των λαϊκών αγώνων, στα ποιήματά του κατέγραψε σαν χρονικό, τις ηρωικές στιγμές, που με τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη μετουσιώθηκαν σε εγερτήρια άσματα, σε ύμνους ηρώων και ελεγεία.
Και οι δύο κατάφεραν να συνδέσουν το έργο τους με τις κορυφαίες και «αιμάτινες» στιγμές της ελληνικής ιστορίας.
Κατάφεραν να κάνουν τον λόγο των ποιητών, τραγούδι στα χείλη των εργατών, των απλών ανθρώπων, καθημερινό τους σύντροφο στη δουλειά και στον αγώνα, για ένα κόσμο της ειρήνης, της προκοπής, της αδελφοσύνης...
«Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε
για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ' τον κόσμο.
Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.»
Αταλάντευτος κομμουνιστής
Η ριζοσπαστική διαμαρτυρία του, τον καταξίωσε παντοτινό ποιητή της επαναστατικής εξύψωσης του ανθρώπου.
Ο Γιάννης Ρίτσος, συντάχθηκε με το κομμουνιστικό κίνημα στην εξαιρετικά δύσκολη δεκαετία του '30, αφού πριν, στα σανατόρια απ' τα οποία πέρασε, σπούδασε τις μαρξιστικές ιδέες και συμπορεύτηκε με τους επαναστατημένους της εποχής.
Εξεγειρόταν σε όλη του τη ζωή κατά της αδικίας, με το γόνιμο τρόπο του ανυπότακτου. Ήταν εναντίον της εξουσίας, όσο κι αν του στοίχισε αυτό.
Πιστός στην κομμουνιστική ιδεολογία του και ασυμβίβαστος, αρνούνταν ό,τι καταστρέφει και υποβαθμίζει τη ζωή και υπηρετούσε ό,τι την έκανε να αξίζει.
«ΚΚΕ,
Τρία κόκκινα γράμματα
Πολύ πονέσαμε, σύντροφοι,
Πολύ ξαγρυπνήσαμε
Πολύ μακριά κοιτάξαμε
Από κανέναν δεν το δανειστήκαμε το κόκκινο,
Δικό μας αίμα
Τρία κόκκινα γράμματα
Σεμνή υπογραφή του λαού μας
Στις λεωφόρους του μέλλοντος
Ο δρόμος φεύγει γρήγορα
Η Ιστορία δε γυρίζει πίσω...».
«Το μέλλον είναι σίγουρο»
Η τέχνη του Γιάννη Ρίτσου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα τέχνης που εμπνέεται από τα υψηλότερα ιδανικά, εκείνα της πάλης για μια κοινωνία απαλλαγμένη από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
Στους στίχους του χάραξε το καινούριο που γεννιέται στην κοινωνική εξέλιξη, αποτύπωσε την αισιοδοξία που πηγάζει από τη βαθιά γνώση των νομοτελειών της κοινωνίας και της ιστορίας:
«Το μέλλον είναι σίγουρο αδελφέ μου.
Ο,τι κι αν γίνει – σίγουρο.
Δεν υπάρχουν πια αποσιωπητικά
στη φωνή ή στη σιωπή μας.
Όμορφος. Μπορείς να κάνεις πίσω
τους τροχούς του ήλιου;».
Θα 'ναι «για πάντα μέσα σ' όλο τον κόσμο»
Η διεθνής ακτινοβολία του Γ. Ρίτσου είναι μεγάλη. Ο Ρίτσος αποτελεί -μαζί με τον Καβάφη, τον Σεφέρη και τον Ελύτη- έναν από τους πιο πολυμεταφρασμένους Ελληνες ποιητές. Εργα του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 20 γλώσσες. Εχει ακόμα αποσπάσει δεκάδες διεθνή βραβεία με κορυφαίο το βραβείο Λένιν (1977).
Είναι χαρακτηριστικό πως όταν στα 1972 ο Πέμπλο Νερούδα παίρνει το βραβείο Νόμπελ, δηλώνει: «Υπάρχει ένας άλλος ποιητής, που αξίζει πολύ περισσότερο από μένα αυτήν την τιμή, ο Γιάννης Ρίτσος»...
Η μεγαλύτερη τιμή όμως για τον ποιητή ήταν η αγάπη των λαών όλου του κόσμου.
Η αγάπη όσων αγωνίζονται για την ειρήνη και το δίκιο των φτωχών, για το σοσιαλισμό.
Για αυτό και θα ζει πάντα, μέσα στους αγώνες των λαών, θα 'ναι για «πάντα μέσα σ' όλο τον κόσμο».
«Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της, και συ να λείπεις,
να 'ρχονται οι Ανοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα, και συ να λείπεις...
να λείπεις - δεν είναι τίποτα να λείπεις.
Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει,
θα 'σαι για πάντα μέσα σ' όλα εκείνα που γι' αυτά έχεις λείψει,
θα 'σαι για πάντα μέσα σ' όλο τον κόσμο».
***
Διαβάστε ακόμη:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tα σχόλια στο μπλοκ πρέπει να συνοδεύονται από ένα ψευδώνυμο, ενσωματωμένο στην αρχή ή το τέλος του κειμένου