«Φουρτούνες» στη λαϊκή τσέπη, για να πλέουν σε «ήρεμα νερά» τα κέρδη των εφοπλιστών

ΑΝΑΤΙΜΗΣΕΙΣ - ΦΩΤΙΑ ΣΤΑ ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

Οι ναυτιλιακές εταιρείες μετακυλίουν στους επιβάτες το αυξημένο κόστος των καυσίμων, κάνοντας «Οδύσσεια» το ταξίδι από και προς τα νησιά

Ενώ το λαϊκό εισόδημα στενάζει από τους υπέρογκους λογαριασμούς σε ρεύμα και καύσιμα, από τα εκτοξευμένα νοίκια, τις ανατιμήσεις στα είδη πλατιάς κατανάλωσης κ.λπ., ένας ακόμα βραχνάς έρχεται να προστεθεί ειδικά για τους νησιώτες, και συγκεκριμένα οι τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και τα ναύλα.

Οι συνεχείς ανατιμήσεις τα καθιστούν σχεδόν απαγορευτικά για τις λαϊκές οικογένειες, τους νέους εργαζόμενους και τους φοιτητές, που θέλουν να μετακινηθούν από και προς τον τόπο κατοικίας τους. Αλλά και για τους επισκέπτες, όπως οι χιλιάδες ταξιδιώτες του Πάσχα, που αισθάνθηκαν αυτές τις μέρες στην τσέπη τους τις ανατιμήσεις, για λίγες μέρες ξεκούρασης σε έναν νησιωτικό προορισμό.

Η ξέφρενη κούρσα των ανατιμήσεων είχε ξεκινήσει από το φθινόπωρο, ενώ με το ξέσπασμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία η ανιούσα συνεχίζεται. Είναι ενδεικτικά τα παρακάτω παραδείγματα:

• Για ταξίδι στην «προνομιακή» θέση της ...πλαστικής καρέκλας στο κατάστρωμα του πλοίου από Πειραιά για Ικαρία, το εισιτήριο τον περασμένο Αύγουστο ήταν στα 39,50 ευρώ, τον Δεκέμβρη στα 45 ευρώ και το πρώτο 10ήμερο του Μάη έχει φτάσει πλέον στα 52 ευρώ. Αύξηση 31%.
• Από Πειραιά για Σάμο, τον Αύγουστο το εισιτήριο στο κατάστρωμα ήταν 49 ευρώ, τον Δεκέμβρη 57 ευρώ και πλέον διαμορφώνεται στα 65,50 ευρώ. Αύξηση 34%.
• Από Πειραιά για Πάρο, από 41 ευρώ που κόστιζε το ακτοπλοϊκό εισιτήριο της οικονομικής θέσης τώρα έχει φτάσει στα 43,50 ευρώ, ενώ για τον Μάη κινείται στα 44,50 ευρώ. Αύξηση 8,5%.

Με άλλα λόγια, για να ταξιδέψει μια τετραμελής οικογένεια σε κάποιο νησί μετ' επιστροφής (χωρίς καμπίνα) και με ένα όχημα, θα πρέπει να δώσει περίπου ένα μισθό. Συγκεκριμένα, για Ικαρία 630 ευρώ, για Σάμο 690, για Πάρο 562 κ.ο.κ.

Με πανάκριβα εισιτήρια έρχονται αντιμέτωποι και οι κάτοικοι και ταξιδιώτες του Αργοσαρωνικού. Οι αυξήσεις κυμαίνονται μεταξύ 1 και 2 ευρώ, ανάλογα τον τύπο πλοίου. Για παράδειγμα, στο δρομολόγιο Πειραιάς - Αίγινα το εισιτήριο διαμορφώθηκε στα 10,50 ευρώ και μαζί με ΙΧ στα 29 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετοί εργαζόμενοι κάνουν αυτήν τη διαδρομή καθημερινά. Υπολογίζοντας τις εργάσιμες μέρες του μήνα, η πρόσθετη επιβάρυνση φτάνει από 50 έως 100 ευρώ.

Ταξιδιώτες και ναυτεργάτες πληρώνουν τη λυπητερή

Την ίδια ώρα που οι ακτοπλοϊκές εταιρείες επικαλούνται τις αυξήσεις στα ναυτιλιακά καύσιμα για να μετακυλήσουν τις ανατιμήσεις των ναύλων στον λαό, τις επικαλούνται και για να ζητήσουν νέα προκλητικά προνόμια σε όφελός τους. Π.χ. επιβολή ενός νέου είδους «πλαφόν» στις τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων, επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών, προκήρυξη επιπλέον επιδοτούμενων γραμμών, αύξηση των μισθωμάτων για τις υφιστάμενες άγονες γραμμές μονοετούς διάρκειας, προσωρινή αναστολή των υποχρεωτικών εκπτώσεων και ενίσχυση της ρευστότητας.

Παράλληλα, δεν δίστασαν τον χειμώνα να περικόψουν δρομολόγια για τη μείωση των εξόδων τους, ταλαιπωρώντας κατοίκους στη Νότια Εύβοια, στη γραμμή Ραφήνα - Μαρμάρι, στην Κρήτη και αλλού.

Γι' αυτήν την ασφυκτική κατάσταση ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον Θανάση Ευαγγελάκη, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ενωσης Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΜΕΝ), ο οποίος αρχικά μας θύμισε ότι οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων την περίοδο 2010 - 2019 είχαν ήδη αυξηθεί κατά 40%!

Πρόσθεσε πως «η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και οι προηγούμενες, παρέχει πλήρη προστασία στους εφοπλιστές μέσω του αφορολόγητου πετρελαίου, άλλες φοροαπαλλαγές, τις πρόσθετες συνεχώς χρηματοδοτήσεις, όπως την περίοδο της πανδημίας, που έφτασαν τα 79 εκατομμύρια ευρώ», την ώρα μάλιστα που «η σταθερή χρονιάτικη επιδότηση που εισπράττουν έχει φτάσει τα 138 εκατ. ευρώ, ενώ θα πάρουν και 370 εκατ. ευρώ για ανανέωση στόλου από τα ΕΣΠΑ και άλλα 300 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα "Νέαρχος"»!

Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει με τις εργασιακές συνθήκες και τους μισθούς των ναυτεργατών, που διαρκώς επιδεινώνονται. Για παράδειγμα, μας λέει ο Θ. Ευαγγελάκης, «μειώνουν τις οργανικές συνθέσεις των ναυτεργατών και επιβάλλουν εξαντλητικά ωράρια, αδιαφορώντας για την υγεία μας ή και για την ασφάλεια των επιβατών, ενώ τους μισθούς τούς έχουν χρόνια τώρα καθηλωμένους».

Χαρακτηριστικό της υποταγής των πάντων στην κερδοφορία είναι και το στοιχείο που ανέφερε, ότι «ένα στα τέσσερα πλοία που δρομολογείται είναι πάνω από 30 ετών», υπονομεύοντας ακόμα παραπέρα την ασφάλεια επιβατών και ναυτεργατών.

Οι δύο όψεις της «απανθρακοποίησης» των ναυτιλιακών καυσίμων

Πέρα από όσα κερδίζουν με τις απανωτές αυξήσεις στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και το «ζεστό» χρήμα που βάζουν στην τσέπη από τις προκλητικές επιδοτήσεις των δήθεν «άγονων» γραμμών, το Μεταφορικό Ισοδύναμο, τις φοροαπαλλαγές και ένα σωρό ακόμα προνόμια που τους εξασφαλίζουν διαδοχικά οι κυβερνήσεις, οι εφοπλιστές της ακτοπλοΐας ακονίζουν τώρα τα μαχαίρια για το μερίδιό τους από τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης για τις «πράσινες» μπίζνες.

Η «λεία» που διεκδικούν ανέρχεται σε 2,6 δισ. έως 3 δισ. ευρώ για την ανανέωση του στόλου τους, χώρια τα άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ. Τα ποσά αυτά αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στη μελέτη (Αύγουστος 2021) εταιρείας ναυτιλιακών και χρηματοπιστωτικών συμβούλων η οποία συντάχθηκε κατά παραγγελία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ).

Στη μελέτη υπενθυμίζεται ότι «τα τελευταία χρόνια ο στόλος μειώθηκε περισσότερο από το μισό. Από τα 89 πλοία του 2011 φτάσαμε στα 43 το 2019, αριθμός που παρέμεινε ίδιος και το 2020», με το 67% των πλοίων να είναι άνω των 22 ετών και ένα στα τέσσερα άνω των 30 ετών.

Σε νεότερη μελέτη του ΙΟΒΕ, επίσης κατά παραγγελία των εφοπλιστών, που παρουσιάστηκε στις 14 Απρίλη σε ημερίδα για τη «Μετάβαση στην "πράσινη" ακτοπλοΐα», αναφέρεται εκβιαστικά ότι αν δεν δοθούν «χοντρά πακέτα» χρηματοδότησης στους ακτοπλόους εφοπλιστές για να ανανεώσουν τον στόλο τους, οι αυξήσεις στα εισιτήρια θα εκτοξευτούν ακόμα περισσότερο, το κόστος θα μετακυλίεται στα εμπορεύματα, νησιά θα μείνουν χωρίς πλοία και άλλα προκλητικά.

Ολα αυτά στο όνομα της «απανθρακοποίησης των ναυτιλιακών καυσίμων» που προβλέπει η ΕΕ στο πλαίσιο της «πράσινης μετάβασης» και η οποία αφενός φορτώνει με νέο τεράστιο κόστος τον λαό, αφετέρου γίνεται όχημα για νέο πακτωλό ενισχύσεων και διευκολύνσεων στους εφοπλιστές, συνολικά στο κεφάλαιο.

Για την ενίσχυση της κερδοφορίας τους, οι ακτοπλοϊκές αξιοποιούν το θεσμικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν για λογαριασμό τους οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις και ο κανονισμός 3577 της ΕΕ για την «απελευθέρωση» (άρση του καμποτάζ) των εσωτερικών θαλάσσιων συγκοινωνιών. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο μείωσαν τον στόλο, αποδρομολογώντας πλοία, κυρίως τα νεότερα, για να τα δρομολογήσουν σε άλλες, κερδοφόρες γραμμές στο εξωτερικό, και αφήνοντας στις εγχώριες γραμμές μερικά υπερήλικα και υποσυντήρητα πλοία.

Τώρα απαιτούν να πληρωθούν κι από πάνω για την ανανέωση του στόλου, στο όνομα της «προστασίας του περιβάλλοντος» και της «πράσινης ανάπτυξης»! Κι αυτό όταν μόνο στην περίοδο της πανδημίας οι εφοπλιστές τσέπωσαν: 370 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση 44 ενδονησιωτικών και διαπεριφερειακών γραμμών. 300 εκατ. ευρώ μέσω του προγράμματος «Νέαρχος». Αύξηση των επιδοτήσεων για τις άγονες γραμμές από 90 εκατ. σε 138 εκατ. ευρώ, ενώ απαιτούν περαιτέρω αύξηση κατά 30%. Εκτακτη οικονομική ενίσχυση 79 εκατ. ευρώ ως επιχειρήσεις που ...επλήγησαν από την πανδημία, ενώ είχε ανακοινωθεί η παραπέρα ενίσχυσή τους με άλλα 21 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2021, που προφανώς θα την έχουν εισπράξει. Χώρια τα πάνω από 150 εκατ. ευρώ της έμμεσης χρηματοδότησής τους με το Μεταφορικό Ισοδύναμο.

Ετσι, για το 2021, πριν τις νέες αυξήσεις στα εισιτήρια, η «Attica» (έχει συγχωνεύσει την «Blue Star» και άλλες) είχε αύξηση κερδών κατά 4%, στα 41,96 εκατ. από 40,39 εκατ. ευρώ το 2020. Η ΑΝΕΚ κατέγραψε αύξηση κερδών κατά 15%, στα 17 εκατ. έναντι 14,8 εκατ. το 2020. Οσο για τον όμιλο «Γκριμάλντι», που έχει συγχωνεύσει τις «Μινωικές Γραμμές», ο τζίρος του ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ και τώρα η εταιρεία εμφανίζεται να διεκδικεί και τα λιμάνια Ηγουμενίτσας και Ηρακλείου, στη διαδικασία της παραπέρα ιδιωτικοποίησής τους.