Δυσμενείς προβλέψεις για το 2022 και το 2023

*

ΕΑΡΙΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Σε αναθεώρηση των προηγούμενων προβλέψεών της για την ευρωπαϊκή οικονομία προς το χειρότερο προχώρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Εαρινή Εκθεση που έδωσε χτες στη δημοσιότητα. Το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,7% το 2022 και 2,3% το 2023 σε ΕΕ και Ευρωζώνη, από 4% και 2,8% (2,7% για την Ευρωζώνη) που προέβλεπε η προηγούμενη, Χειμερινή Εκθεση. Στην Εαρινή Εκθεση τονίζεται ότι οι προβλέψεις της εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη του πολέμου και την επίδρασή του στις ενεργειακές αγορές. Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός θα κυμαίνεται στο 6,8%, πριν υποχωρήσει ξανά, ενδεχομένως το επόμενο έτος.

Με βάση λοιπόν το πιο δυσμενές σενάριο - στην περίπτωση δηλαδή που υπάρξει πλήρης διακοπή φυσικού αερίου από την Ρωσία - η ανάπτυξη του ΑΕΠ προβλέπεται μικρότερη κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες φέτος και κατά μία ποσοστιαία μονάδα το 2023. Με βάση αυτό το σενάριο, δηλαδή, η οικονομία της ΕΕ συνολικά (και της Ευρωζώνης) οριακά θα αποφύγει την ύφεση φέτος. Γενικότερα στην Εκθεση τονίζεται ότι πέρα από τα άμεσα ρίσκα, η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία οδηγεί επίσης σε μια «οικονομική αποσύνδεση» της ΕΕ από τη Ρωσία, με συνέπειες που προς το παρόν είναι δύσκολο να κατανοηθούν πλήρως.

Η επιδείνωση των οικονομικών δεικτών αποδίδεται κατά βάση στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος όπως αναφέρεται «δημιουργεί νέες προκλήσεις (σ.σ. για την οικονομία), ακριβώς σε μια περίοδο που η ΕΕ ανέκαμπτε από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας». Βασικό πρόβλημα για την ευρωπαϊκή, όπως και για την παγκόσμια οικονομία, προέρχεται από τις τιμές των ενεργειακών εμπορευμάτων, τα οποία κατέγραφαν σημαντικές αυξήσεις ακόμα και πριν τον πόλεμο, εξαιτίας της «αβεβαιότητας» που δημιουργούσε η πανδημία και των σοβαρών προβλημάτων στη διαμετακομιστική αλυσίδα, που έσπρωχναν τις τιμές προς τα πάνω. Ανάλογη εικόνα διαπιστώνεται και σε ό,τι αφορά τις τιμές των τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών και υπηρεσιών, με συνεπακόλουθη «μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών».

Ενέργεια

Οι τιμές της Ενέργειας αποτελούν κύριο παράγοντα εκτόξευσης των τιμών ήδη από τις αρχές του 2021 και συνεχίζουν μέχρι σήμερα. Ο πληθωρισμός, από 4,6% όπου κινούνταν στο τέταρτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, ανέβηκε σε 6,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2022, φτάνοντας το 7,5% τον περασμένο Απρίλη, ιστορικό υψηλό για την Ευρωζώνη. Η Επιτροπή αναμένει ο πληθωρισμός να κινηθεί στο 6,1% στο σύνολο του τρέχοντος έτους, για να μειωθεί σε 2,7% το 2023. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προβλέψεις της Χειμερινής Εκθεσης προέβλεπαν πληθωρισμό 3,5% για φέτος, με βάση όμως το αρνητικό σενάριο ο πληθωρισμός μπορεί να αυξηθεί επιπλέον κατά πάνω από 3 μονάδες το 2022 και πάνω από μία μονάδα το 2023, δηλαδή να φτάσει το 9,1% φέτος και το 7,1% του χρόνου...

Τα ποσοστά ανεργίας προβλέπεται να κινηθούν στο 6,7% φέτος και στο 6,5% το 2023 στην ΕΕ, ενώ στην Ευρωζώνη η ανεργία θα κινηθεί στο 7,3% φέτος και στο 7% του χρόνου. Στην έκθεση γίνεται αναφορά και στους Ουκρανούς πρόσφυγες, για τους οποίους αναμένεται να ενταχθούν σταδιακά στην αγορά εργασίας της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, σημειώνεται φυσικά η ανάλογη επίδραση του πολέμου στην οικονομία, όπως και στην υπόλοιπη ΕΕ, κυρίως εξαιτίας των τιμών Ενέργειας και της επίδρασής τους στις τιμές των υπόλοιπων προϊόντων, γεγονός που «επιδρά αρνητικά στο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών». Το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί φέτος κατά 3,5% και το 2023 κατά 3,1%, από 4,9% και 3,5% που προέβλεπε αντίστοιχα για κάθε έτος η Χειμερινή Εκθεση.

Πληθωρισμός

Στο 6,3% αναμένεται να κινηθεί όλο το έτος ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, ενώ του χρόνου αναμένεται να περιοριστεί στο 1,9%. Το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης φέτος θα κινηθεί στο 4,3% του ΑΕΠ, από 7,4% το 2021, ενώ για του χρόνου η Επιτροπή αναμένει να μειωθεί περαιτέρω, στο 1% του ΑΕΠ, δημιουργώντας έτσι πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,3% του ΑΕΠ. Η ανεργία αναμένεται στο 13,7% για το 2022 και στο 13,1% για το 2023, και τέλος το δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί φέτος στο 185,7% του ΑΕΠ, από 193,3% το 2021, και στο 180,4% το 2023, εφόσον βέβαια οι προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ επιβεβαιωθούν.

Οι δυσοίωνες αυτές εξελίξεις αναμένεται να οδηγήσουν την Κομισιόν στη συνέχιση και το 2023 της λεγόμενης «ρήτρας διαφυγής» από τους αυστηρούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας - μιας ρήτρας που είχε εφαρμοστεί για την αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων της COVID-19.

• Η ΕΕ δεν έχει καταλήξει ακόμα σε συμφωνία σχετικά με το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, δήλωσε ο ύπατος εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, μετά τη χτεσινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες. Είπε ακόμα ότι οι ΥΠΕΞ αποφάσισαν να χορηγήσουν επιπλέον 500 εκατ. ευρώ για αγορές όπλων προς υποστήριξη του Κιέβου, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό που έχει διαθέσει η ΕΕ για τον σκοπό αυτό στα 2 δισ. ευρώ.

* το σκίτσο του  Πάνου Ζάχαρη